Παπαγεωργίου Βασίλης

Δύο εξελίξεις αυτή την εβδομάδα υπογραμμίζουν τη σημασία αυτής της αντιπαράθεσης. Η πρώτη αφορά στη συμφωνία Ρωσίας - Κίνας για την κατάργηση, στις μεταξύ τους εμπορικές συναλλαγές, του δολαρίου και την αντικατάστασή του με τα εθνικά τους νομίσματα, το ρούβλι και το γουάν.

Η δεύτερη εξέλιξη αφορά στην απόφαση της Κίνας να αυξήσει τα συναλλαγματικά της αποθέματα σε γιαπωνέζικο γιεν. Και οι δύο κινήσεις ερμηνεύονται ως έμπρακτη αμφισβήτηση της παγκόσμιας κυριαρχίας του δολαρίου.

Μιλώντας σε χρηματοοικονομικό συνέδριο στο Πεκίνο, ο Λι Νταοκούι - ακαδημαϊκός και μέλος της επιτροπής νομισματικής πολιτικής της Kεντρικής τράπεζας της Κίνας - υπογράμμισε ότι «η δημοσιονομική κατάσταση των ΗΠΑ είναι πολύ χειρότερη από αυτήν της Ευρώπης. Σε ένα με δύο χρόνια, όταν η ευρωπαϊκή κρίση χρέους σταθεροποιηθεί, οι αγορές θα στραφούν σίγουρα προς τις ΗΠΑ. Και τότε τα αμερικανικά ομόλογα και το δολάριο θα βιώσουν σημαντικές απώλειες».

Η Κίνα έχει επενδύσει τα 2/3 των ύψους 2,64 τρισ. δολαρίων συναλλαγματικών αποθεμάτων της σε αμερικανικό νόμισμα, κρατικά ομόλογα των ΗΠΑ και άλλες αξίες αποτιμημένες σε δολάρια.

Οι παραπάνω επισημάνσεις του Κινέζου αξιωματούχου εξηγούν και τις κινήσεις για τη διαφοροποίηση των κινεζικών συναλλαγματικών αποθεμάτων του και μείωση της εξάρτησης από το δολάριο.

Ετσι την περασμένη Τετάρτη η Κεντρική τράπεζα της Κίνας αγόρασε ιαπωνικά κρατικά ομόλογα αξίας 3,1 δισ. δολαρίων, ενώ τον προηγούμενο μήνα τριπλασίασε τις θέσεις της σε νοτιοκορεάτικο γουόν σε σχέση με την αρχή της χρονιάς. Από την άλλη πλευρά, οι θέσεις της σε αμερικανικά κρατικά ομόλογα μειώθηκαν τους πρώτους 9 μήνες του 2010 κατά 1,3%.

Στις 15 Δεκέμβρη ξεκινά ήδη στο χρηματιστήριο της Μόσχας η διαπραγμάτευση γουάν και ρουβλίων, στο πλαίσιο της πρόσφατης συμφωνίας μεταξύ Ρωσίας και Κίνας για την υιοθέτηση αντί του δολαρίου των εθνικών τους νομισμάτων στις μεταξύ τους διμερείς συναλλαγές.

Η Ρωσία επιδιώκει να διεθνοποιήσει τη χρήση του ρουβλιού και να μειώσει την εξάρτησή της από το δολάριο, νόμισμα από το οποίο προέρχεται το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων της λόγω των εξαγωγών πετρελαίου και αερίου.

Η Ρωσία είναι η τρίτη μεγαλύτερη σε συναλλαγματικά αποθέματα χώρα στον κόσμο, με 495,6 δισ. δολάρια. Το 47% των συναλλαγματικών της αποθεμάτων είναι σε δολάρια και το 41% σε ευρώ, από 50% και 40% αντίστοιχα που ήταν το μερίδιο των δύο αυτών νομισμάτων το 2006. Το υπόλοιπο 10% είναι σε αγγλική λίρα και το 2% σε γεν.

Παρ' όλα αυτά η συμφωνία ενισχύει την επιδίωξη Ρωσίας και Κίνας, την οποία τελευταία φαίνεται να συμμερίζεται και η Βραζιλία, για αντικατάσταση του δολαρίου ως διεθνούς αποθεματικού νομίσματος.