Θύμησες της ξεχωριστής και συγκλονιστικής σελίδας της ηρωικής εποποιίας του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, που καταλαμβάνουν τα παιδιά του Εμφυλίου Πολέμου, «ξύπνησαν» στην εκδήλωση της περασμένης Τρίτης, στη Λάρισα, που διοργάνωσε το Μουσείο Αμπελακίων Περιόδου 1940 - 1949. Μιας σελίδας, που οι «ανιστόρητοι» της εξουσίας επιχειρούν να παραποιήσουν και να συκοφαντήσουν, «ρίχνοντας» αντικομμουνιστικό δηλητήριο, μέσα από τα φρικιαστικά παραμύθια και μυθοπλασίες του μετεμφυλιακού καθεστώτος, δείχνοντας τον τρόμο τους απέναντι στη δύναμη της ιστορικής αλήθειας και στα μηνύματα αγώνα, που εμπνέουν στο λαό.

Οι βασικές πτυχές αυτής της ιστορικής αλήθειας «ξεδιπλώθηκαν» στην εκδήλωση, που έγινε παρουσία πλήθους Λαρισαίων και φορέων στο «Χατζηγιάννειο Πνευματικό Κέντρο». Ομιλητής ήταν ο Γ. Μαργαρίτης, καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας του ΑΠΘ, ο οποίος, εμπεριστατωμένα, αναφέρθηκε στο πώς ο εμφύλιος πόλεμος επηρέασε τα παιδιά της Ελλάδας, στις πολιτικές που εφαρμόστηκαν γι' αυτά και στους στόχους τους και, κυρίως, στα αποτελέσματα αυτής της ιστορίας, που βίωσαν τα παιδιά, τα οποία, για να σωθούν, βρήκαν καταφύγιο στις σοσιαλιστικές χώρες, συναντώντας φιλόξενη υποδοχή, αλλά και αυτά που πέσανε στα χέρια των βασιλικών ιδρυμάτων και των διάφορων οργανώσεων εκείνης της εποχής.

Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν αντιπροσωπεία της ΚΕ του ΚΚΕ, αποτελούμενη από τους Γ. Χώτο, μέλος της Γραμματείας της ΚΕ, Τ. Τσιαπλέ και Τ. Τσιόγκα, μέλη της ΚΕ, ο Αγ. Παπαστεργίου, επικεφαλής της «Δημοτικής Συνεργασίας Λάρισας», ο Πασχάλης - Αδάμ Μολυβδάς, καθηγητής Φυσιολογίας Ιατρικού Τμήματος, κοσμήτορας της Σχολής Υγείας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, εκπρόσωποι του Εργατικού Κέντρου, της ΟΓΕ και άλλων φορέων.

Την εκδήλωση άνοιξε η Αννα Σπανοπούλου - Κωσταρίγκα, πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Μουσείου Αμπελακίων, η οποία επεσήμανε ότι θεωρήθηκε αναγκαία η ανακίνηση του θέματος των παιδιών του Εμφυλίου, καθώς ούτε στα σχολικά βιβλία, ούτε πουθενά αλλού μπορεί κανείς να βρει απαντήσεις, ιδιαίτερα ένας νέος που ενδιαφέρεται για την εποχή εκείνη, την τόσο ταραγμένη και συκοφαντημένη. Μίλησε, επίσης, για την αντικομμουνιστική επίθεση που εντείνεται το τελευταίο διάστημα, επισημαίνοντας ότι ποτέ ο αντικομμουνισμός δεν είχε στόχο μόνο τους ίδιους τους κομμουνιστές, αλλά απέβλεπε στην καθυπόταξη γενικά του λαϊκού κινήματος, ιδιαίτερα σε συνθήκες κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος.

Ο Γ. Μαργαρίτης αναφέρθηκε αναλυτικά στα γεγονότα που διαδραματίστηκαν με τα παιδιά του εμφυλίου πολέμου και στις πολιτικές συνθήκες εκείνης της περιόδου. «Βρισκόμαστε - είπε - σε ένα ειδικό χαρακτηριστικό του ελληνικού εμφυλίου πολέμου. Οι εμφύλιοι είναι, μιλώντας γενικά, πόλεμοι απόλυτα ολοκληρωτικοί. Ενα τμήμα της κοινωνίας ζητά να καταστρέψει ένα άλλο, να το ταπεινώσει και να το υποτάξει με τον πιο απόλυτο τρόπο, ενίοτε ζητά να το καταστρέψει και βιολογικά, όσο αυτό είναι δυνατό. Γι' αυτό το λόγο οι εμφύλιοι είναι πόλεμοι αιματηροί και σε αυτούς περισσεύει ο φανατισμός. Οι περισσότεροι, δε, τελειώνουν ακριβώς έτσι: Με την πλήρη εξουδετέρωση έως και εξαφάνιση, πολιτική και κοινωνική, του ηττημένου, του κομματιού της κοινωνίας που ηττήθηκε».

Και πρόσθεσε: «Ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος ήταν εξαίρεση σ' αυτόν τον κανόνα, δεν τελείωσε με έναν τέτοιο τρόπο. Ο κύριος όγκος του Δημοκρατικού Στρατού υποχώρησε συγκροτημένα πέρα από τα σύνορα της χώρας. Μαζί του εκπατρίστηκε ένα ισχυρό τμήμα του μηχανισμού και των στελεχών του ΚΚΕ, καθώς και ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας, των ανθρώπων που στήριξαν την πολεμική προσπάθεια της Δημοκρατικής Κυβέρνησης και των κομμουνιστών: Περισσότερα από εκατό χιλιάδες άτομα. Τα παιδιά της Ελεύθερης Ελλάδας ήταν μέρος αυτής της μεγάλης εξόδου.

Η πολιτική σημασία αυτού του γεγονότος ήταν σημαντική και είχε μακροχρόνιες συνέπειες. Στα τότε φιλικά σοσιαλιστικά κράτη, το μικρό αυτό απόσπασμα της ελληνικής κοινωνίας μαζί με τον πολιτικό φορέα που έκτισε το εργατικό και λαϊκό κίνημα και που γιγάντωσε η Εθνική Αντίσταση, εξακολούθησε να λειτουργεί ως πολιτική εφεδρεία και ως σημείο αναφοράς και σύγκρισης - μία εξόριστη Ελλάδα σε συνεχή αντιδιαστολή, αλλά και επαφή με την άλλη, που έμεινε στα χέρια των νικητών. Οι τελευταίοι δεν είχαν στα χέρια τους παρά μία "λειψή" νίκη και γι' αυτό δημιούργησαν ένα βαρύ νομικό και πολιτικό οπλοστάσιο για να μην έρθουν σε επαφή οι δύο Ελλάδες: Η "δική" τους και η άλλη, η εξόριστη.

Σ' αυτόν τον ιδιόμορφο ανταγωνισμό τα παιδιά που βρέθηκαν στις ανατολικές χώρες είχαν μία ιδιαίτερη σημασία. Ο τρόπος που θα ζούσαν, που θα μορφώνονταν είχε άμεσο αντίκτυπο στη σύγκριση των δύο κόσμων. Ηταν ένα είδος καθρέφτη, στο οποίο δοκιμαζόταν η αξιοπιστία του κοινωνικού συστήματος και των πολιτιστικών χαρακτηριστικών του. Στην αναμέτρηση αυτή, τα εξόριστα παιδιά νίκησαν κατά κράτος τα αντίστοιχα που έμειναν στην αθλιότητα του κράτους της Φρειδερίκης. Ενα μεγάλο ποσοστό μορφώθηκε, απέκτησε θεωρητική και τεχνική εμπειρία και όταν, μετά το 1974 επέστρεψε στην Ελλάδα, βρήκε, παρά τις δυσκολίες που ακόμα και η μεταπολίτευση έβαζε στην επιστροφή και στην επανένταξή τους, τρόπους να βοηθήσει την πρόοδο της πατρίδας τους.

Θλιβερή εκκρεμότητα, ακόμα και σήμερα, τα εξόριστα εκείνα παιδιά, που ο νόμος περί μη επαναπατρισμού των μη εχόντων ελληνική ιθαγένεια προσφύγων, νόμος του ΠΑΣΟΚ, παρεμπιπτόντως, κρατά ακόμα μακριά από τη γενέθλια γη τους. Αφύσικοι πολιτικοί πρόσφυγες σε μία χώρα που συχνά επαίρεται για το δημοκρατικό της πολίτευμα και για την ισονομία και τις ελευθερίες των πολιτών της. Στα λόγια όλα αυτά ...που, όπως είναι γνωστό, δεν κοστίζουν».

Στην εκδήλωση, συγκινητικές ήταν οι μαρτυρίες δύο «παιδιών του Εμφυλίου». Του Κώστα Κατσιάβαλου, διδάκτορα Τεχνικών Επιστημών, μηχανικού μεταλλειολόγου του Πανεπιστημίου της Μόσχας και του Αριστείδη Αβραμίδη, αρχιτέκτονα μηχανικού.

Ο Κώστας Κατσιάβαλος, που έζησε στις χώρες του σοσιαλισμού, αφού αναφέρθηκε στο ταξίδι του, που ξεκίνησε το 1948 στις Λαϊκές Δημοκρατίες, από την Αλβανία στη Ρουμανία και μετά στη Σοβιετική Ενωση, μεταξύ των άλλων, είπε: «Η υποδοχή που μας επιφύλαξαν στις πρώην ΛΔ ήταν εγκάρδια. Η φιλοξενία που έδειξαν οι λαοί τους ήταν απερίγραπτη. Αυτοί οι λαοί που οικοδομούσαν τον υπαρκτό σοσιαλισμό, κάτω από την καθοδήγηση των λαϊκών τους κυβερνήσεων, με επικεφαλής τα κομμουνιστικά και εργατικά κόμματά τους, ήταν υπόδειγμα διεθνούς ταξικής αλληλεγγύης. Μας προσφέρανε ό,τι καλύτερο μπορούσαν εκείνους τους χαλεπούς μεταπολεμικούς καιρούς, κόβοντας από το υστέρημά τους, τις καλύτερες διαθέσιμες κτιριακές εγκαταστάσεις, την καλύτερη δυνατή ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, τη μεγαλύτερη δυνατή φροντίδα και στοργή, τα καλύτερα νοσοκομεία και σανατόρια, τις καλύτερες αίθουσες διδασκαλίας και άθλησης, τους καλύτερους δασκάλους και παιδαγωγούς».

Ο Αριστείδης Αβραμίδης, που έμεινε σε ορφανοτροφεία της Ελλάδας, ζώντας τα δεινά του μετεμφυλιακού καθεστώτος, είπε: «Μας πήγαν εξορία σε ένα χωριό έξω από την Καλαμπάκα, τη Σαρακίνα. Μας είχαν σε παράγκες. Φαγητό δεν είχαμε. Αναγκαζόμασταν να πάμε στα χωράφια, να μαζεύουμε τα στάρια, να τα τρίβουμε και να τα καβουρδίζουμε για να τα τρώμε. Αυτή τη ζωή κάναμε. Οταν γυρίσαμε πίσω, η γιαγιά μου που είχε 8 ορφανά εγγόνια αποφάσισε να μας βάλει σε ορφανοτροφείο». Αναφέρθηκε ιδιαίτερα στην «πλύση» εγκεφάλου που επιχειρούσε το μετεμφυλιακό καθεστώς και μίλησε για τις δυσκολίες και τα εμπόδια που έμπαιναν συνεχώς μπροστά του, με αποτέλεσμα να βρεθεί στο Πανεπιστήμιο, που ήταν όνειρο ζωής, σε μεγάλη ηλικία. «Εκείνο που προέχει - κατέληξε - είναι να συσπειρωθούμε γύρω από το κόμμα μας, το ΚΚΕ, και ν' αγωνιστούμε ενάντια σ' αυτούς που θέλουν να βάλουν στο λαό όλο και περισσότερα δεσμά».