Πριν μερικές μέρες, στις 18 Οκτώβρη, εγκρίθηκε τελικά από τη Γερουσία το περιβόητο νομοσχέδιο για την υποτιθέμενη χαλάρωση του αποκλεισμού των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής προς την Κούβα. Με 86 ψήφους υπέρ και 8 κατά εγκρίθηκε ένα σχέδιο νόμου που στην ουσία ενισχύει τον απάνθρωπο αποκλεισμό. Ο συγκεκριμένος νόμος αναφέρει πως η Κούβα μπορεί να αγοράζει αμερικανικά τρόφιμα και φάρμακα, χωρίς αυτή ωστόσο να μπορεί να εξάγει δικά της προϊόντα... Απαγορεύει παράλληλα την κρατική ή ιδιωτική αμερικανική χρηματοδότηση των εξαγωγών προς την Κούβα. Η Κούβα δηλαδή θα πρέπει να βρει μια τρίτη χώρα να της δανείσει χρήματα για να αγοράσει αμερικανικά προϊόντα ή να πληρώσει με μετρητά. Παράλληλα, ενισχύεται ακόμα περισσότερο η απαγόρευση μετάβασης των Αμερικανών στην Κούβα. Τώρα πια, σειρά έχει ο Αμερικανός πρόεδρος, Μπιλ Κλίντον, του οποίου χρειάζεται η υπογραφή για την επικύρωση του συγκεκριμένου νομοσχεδίου. Απ' ό,τι φαίνεται, παρά τις δηλώσεις, όπου εκφράζει τη δυσαρέσκειά του - μιας και δε γίνονται τα αναμενόμενα βήματα στις εμπορικές σχέσεις των δύο χωρών - θα το προσυπογράψει.

Τα τελευταία χρόνια, έχει ενταθεί η γενική κατακραυγή ενάντια στο βάρβαρο αποκλεισμό, όπου και μεγάλα κομμάτια του πληθυσμού των ΗΠΑ έχουν δείξει ότι αρνούνται τη δαιμονοποίηση της Κούβας. Η πλειοψηφία του λαού έδειξε τη συμπάθειά του με την επιστροφή του μικρού Ελιάν Γκονζάλες στην οικογένειά του, παρά την άγρια αντικομμουνιστική εκστρατεία. Παράλληλα, διάφορες αμερικανικές αγροτικές οργανώσεις και φαρμακευτικές εταιρίες άσκησαν πιέσεις στους Αμερικανούς βουλευτές, ώστε να μπορούν οι ίδιοι να διεισδύσουν στην αγορά της Κούβας. (Αξίζει να σημειωθεί πως, σύμφωνα με υπολογισμούς ειδικών των ΗΠΑ, η πώληση φαρμάκων, τροφίμων και αγροτικών προϊόντων στην Κούβα θα σήμαινε τζίρο 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τους Αμερικανούς εξαγωγείς, με καθαρό κέρδος περίπου 1 δισ. δολάρια).

Εξαιτίας της γενικής κατακραυγής, η άρχουσα τάξη των ΗΠΑ, για να συνεχίσει τον αποκλεισμό της στην αγωνιζόμενη Κούβα έπρεπε να τον μετονομάσει, ώστε να προσπαθήσει να ξεγελάσει τους λαούς. Τα περισσότερα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης έδιναν την εντύπωση πως οι κυρώσεις ενάντια στην Κούβα θα αρθούν με την έγκριση τον νομοσχεδίου. Αποκαλούσαν τις αλλαγές αυτές «ιστορικές». Υποστηρικτές του σχεδίου αναφέρουν πως η συμφωνία αυτή είναι μια σημαντική αλλαγή στις σχέσεις ΗΠΑ και Κούβας.

Ωστόσο, πρόκειται για ψέμα. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση κουβανοαμερικανής γερουσιαστή των Ρεπουμπλικάνων: «Αυτή η συμφωνία είναι πολύ καλύτερη απ' ό,τι ο ισχύον νόμος. Δε θα υπάρχουν πιστώσεις για τον Κάστρο και ούτε και τουρισμός».

Μια πιο προσεκτική ματιά στα γεγονότα δείχνει πως τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι όπως θέλουν κάποιοι να φανούν, μιας και απαγορεύουν τις εξαγωγές κουβανικών προϊόντων στις ΗΠΑ, απαγορεύουν τις πληρωμές, τις αεροπορικές και θαλάσσιες μεταφορές και μία σειρά άλλες ρυθμίσεις του διεθνούς εμπορίου, με σοβαρότατες συνέπειες ακόμα και στους τομείς των φαρμάκων και των ειδών διατροφής. Διατηρούν τον αποκλεισμό στις χρηματιστηριακές συναλλαγές, απαγορεύουν τον ελλιμενισμό για 6 μήνες στις ΗΠΑ πλοίων που προηγουμένως είχαν επισκεφτεί την Κούβα, διατηρούν την απαγόρευση επενδύσεων στην Κούβα, διατηρούν τους περιορισμούς στις επισκέψεις πολιτών των ΗΠΑ στην Κούβα.

Πιο συγκεκριμένα...

Σε ό,τι αφορά την πώληση φαρμάκων και τροφίμων από τις ΗΠΑ προς την Κούβα (και άλλες χώρες) αυτή θα επιτρέπεται, ωστόσο, σε αντίθεση με τα δημοσιεύματα ορισμένων ΜΜΕ πως αυτές οι πωλήσεις θα είναι ελεύθερες, στην ουσία θα χρειάζονται ειδική άδεια από την κυβέρνηση που θα τους εξουσιοδοτεί για όλες τις πωλήσεις. Δεν υπάρχει διαφορά αν πρόκειται για έναν κόκκο ρυζιού ή για μια ασπιρίνη.

Παράλληλα, ενώ οι ΗΠΑ μπορούν να εξάγουν προϊόντα στην Κούβα, της ίδιας (και του Ιράν) της απαγορεύουν να εξάγει οποιοδήποτε προϊόν, ακόμα και φάρμακα, συμπεριλαμβάνοντας και τα μοναδικά και ανεκτίμητα εμβόλια που έχει.

Τα δάνεια, οι εγγυήσεις και οι πιστώσεις για τις πωλήσεις αυτές από οποιαδήποτε ιδιωτική ή κυβερνητική πηγή θα απαγορεύονται. Οι πιστώσεις δηλαδή θα μπορούν να αποκτηθούν μόνο μέσω τρίτων χωρών, διατηρώντας έτσι τον αποκλεισμό στις χρηματιστηριακές συναλλαγές, καθώς και την απαγόρευση των επενδύσεων.

Οι πληρωμές, οι αεροπορικές και θαλάσσιες μεταφορές και μια σειρά άλλες ρυθμίσεις του διεθνούς εμπορίου απαγορεύονται, ενώ συνεχίζει να ισχύει η απαγόρευση του ελλιμενισμού για 6 μήνες στις ΗΠΑ πλοίων που είχαν επισκεφθεί τα λιμάνια της Κούβας.

Σε ό,τι αφορά τους περιορισμούς στις επισκέψεις των Αμερικανών τουριστών στην Κούβα, αυτοί θα διατηρηθούν, παραβιάζοντας έτσι τα συνταγματικά δικαιώματα των πολιτών της Αμερικής για ελευθερία κινήσεων. Παράλληλα, αποφασίστηκε να αφαιρεθεί το δικαίωμα από τον Αμερικανό πρόεδρο της δυνατότητας να αποφασίζει για την ελευθερία των πολιτών των ΗΠΑ να ταξιδέψουν στην Κούβα, και αυτή η εξουσία περνάει στο Κογκρέσο.

Θα πρέπει να πούμε πως, ενώ οι αρχικές συζητήσεις για πιθανές τροποποιήσεις στο σύστημα των κυρώσεων είχαν ξεκινήσει σε θετική κατεύθυνση, τα κουβανο-αμερικανικά μέλη του Κογκρέσου και η ηγεσία των Ρεπουμπλικανών, μη έχοντας την απαιτούμενη υποστήριξη για να υπερνικήσουν αυτές τις τροποποιήσεις, προχώρησαν σε διάφορες παραβιάσεις της νομοθετικής διαδικασίας, χρησιμοποιώντας βρόμικες και αντιδημοκρατικές τακτικές για να επιβάλουν μια εκδοχή που ακυρώνει κάθε θετική επιρροή στις αρχικές τροποποιήσεις.

Στις 23 Μάρτη αυτού του χρόνου παρουσιάστηκε μια τροποποίηση από το γερουσιαστή Τζον Ασκροφτ, η οποία και εγκρίθηκε από την Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ, που σκοπό είχε να αποκλειστούν τα φάρμακα και οι τροφές από τις μονομερείς οικονομικές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί από την κυβέρνηση των ΗΠΑ σε διάφορες χώρες - συμπεριλαμβανομένης και της Κούβας - που αποτελούν τη λεγόμενη «Λίστα των Χωρών που στηρίζουν τη Διεθνή Τρομοκρατία».

Παράλληλα, στις 10 Μάη 2000 η Επιτροπή Προϋπολογισμού της Βουλής των Αντιπροσώπων ενέκρινε και άλλη μια παρόμοια τροποποίηση που κατέθεσε ο αντιπρόσωπος Τζορτζ Νέδερκατ. Σύμφωνα με τη νομοθετική διαδικασία των ΗΠΑ ένα νομοσχέδιο μπορεί να έχει διαφορετικές παραλλαγές σε κάθε μία από τις δύο βουλές.

Η υποστήριξη της τροποποίησης Νέδερκατ από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, καθώς και η πίεση που άσκησαν ομάδες αγροτών που αναζητούν να ανοίξουν νέες αγορές για τα προϊόντα τους, οδήγησαν στη συγκεκριμένη συμφωνία στις 25 Ιούνη που επιτρέπει την πώληση φαρμάκων και τροφίμων στα λεγόμενα «κακοποιά έθνη», με όλους τους παραπάνω περιορισμούς.

Σε όλα τα παραπάνω γεγονότα δε θα πρέπει να παραλείψουμε να αναφέρουμε και το ρόλο που παίζουν οι Κουβανοί αντικαθεστωτικοί που ζουν στις ΗΠΑ. Για πολλά χρόνια, το Κουβανο-Αμερικανικό Εθνικό Ιδρυμα (CANF), που ιδρύθηκε από τον Τζορζ Μας Κανόσα, μαζί με την εταιρία «Μπακάρντι» και τις επιχειρήσεις που ανήκουν στα αδέλφια Φαντζούλ - γνωστοί επίσης ως οι «σουλτάνοι της Ζάχαρης» - είναι οι βασικοί υποστηρικτές της επιβολής του αποκλεισμού στην Κούβα, κυρίως μέσω της «χρηματοδότησης πολιτικών εκστρατειών». Τα αδέλφια Φαντζούλ επενδύουν χρήματα σε εκατοντάδες τοπικές εκλογικές εκστρατείες και έτσι έχουν γίνει, μαζί με την CANF, σημαντικοί παράγοντες επιρροής στην πολιτική ζωή των ΗΠΑ για πάνω από 30 χρόνια.

Οι καλλιεργητές του ζαχαροκάλαμου και του κυρίου παραγώγου του - του αλκοόλ, που είναι η πρώτη ύλη για το ρούμι - είναι ισχυροί χρηματοδότες και σύμμαχοι της οικογένειας Μας Κανόσα, που χρηματοδοτεί μια μεγάλη ομάδα βουλευτών.

Οπως οι «σουλτάνοι», έτσι και το CANF λαμβάνει μερικά εκατομμύρια δολάρια το χρόνο από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, μέρος των οποίων χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση αυτών που διευκολύνουν αυτές τις παροχές.

Σύμφωνα με το περιοδικό «US News and World Report» (17/7/1995) οι «σουλτάνοι» είναι οι βασικοί χρηματοδότες πολιτικών και από τα δύο κόμματα (Ρεπουμπλικάνοι και Δημοκρατικοί). Το ίδιο περιοδικό αποκαλύπτει ότι με το να διαιρούν το ποσό και στα δύο κόμματα, τόσο στο επίπεδο του κράτους όσο και σε εθνικό, τα αδέλφια Φαντζούλ λαμβάνουν κέρδος που υπολογίζεται περί τα 64 εκατομμύρια δολάρια το χρόνο, χάρη στο ομοσπονδιακό κυβερνητικό πρόγραμμα για το ζαχαροκάλαμο.

Το πρόγραμμα επιδότησης πρέπει να εγκρίνεται κάθε 5 χρόνια από το Κογκρέσο. Για να λάβουν αυτή την έγκριση τα αδέλφια Φαντζούλ χρηματοδοτούν την εκλογή υποψηφίων με περίπου 2 εκατομμύρια δολάρια. Είναι μια επικερδής επιχείρηση, μιας και με αυτό το κεφάλαιο χρηματοδοτούν τα μέλη του Κογκρέσου, τα οποία προστατεύουν το πρόγραμμα επιδότησης και υποστηρίζουν νομοσχέδια που αποφέρουν κέρδος στα αδέλφια Φαντζούλ, ακόμα και όταν πρόκειται για νόμους που δρουν ενάντια στα συμφέροντα των ΗΠΑ, όπως οι νόμοι Χελμς - Μπάρτον.

Οπως ήταν φυσικό, η Κούβα αντέδρασε έντονα στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο επισημαίνοντας ότι η υποτιθέμενη μερική άρση του εμπάργκο είναι «ταπεινωτική και εξευτελιστική» για την Κούβα. Το υπουργείο Εξωτερικών της Κούβας, με επίσημη ανακοίνωσή της πρόσθετε ότι η Κούβα δε θα προχωρήσει σε οποιαδήποτε εμπορική συναλλαγή με τις ΗΠΑ με βάση τη συγκεκριμένη πρόταση.

«Για την Κούβα, η πραγματική λύση είναι η ομαλοποίηση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών και η άρση του αποκλεισμού γενοκτονίας που μονομερώς έχει επιβληθεί», ανέφερε.

«Η Κούβα δε θα συνεργαστεί με αυτούς που προσπαθούν να ενισχύσουν τον αποκλεισμό, ούτε θα πάρει μέρος σ' αυτούς τους τομείς των ελιγμών των δημοσίων σχέσεων που προσποιούνται μια χαλάρωση του αποκλεισμού, όταν στην πραγματικότητα σκοπεύουν να το ενισχύσουν», επισήμαινε η ανακοίνωση.

Μια πρώτη απάντηση έδωσε ο λαός της αγωνιζόμενης χώρας, που κατέβηκε στους δρόμους της Αβάνας λίγες μόλις ώρες πριν εγκριθεί από τη Γερουσία το επίμαχο νομοσχέδιο. Πάνω από 800.000 Κουβανοί διαδήλωσαν στους δρόμους της Αβάνας, με επικεφαλής τον Φιντέλ Κάστρο, καταγγέλλοντας την υποκριτική «κίνηση καλής θέλησης» εκ μέρους των ΗΠΑ, για υποτιθέμενη χαλάρωση του εμπάργκο και «τη χονδροειδή παραβίαση του συνταγματικού δικαιώματος των Αμερικανών υπηκόων να μεταβούν στην Κούβα».

Πάντως, πραγματική πρόκληση αποτελεί για τους λαούς να εντείνει η κυβέρνηση των ΗΠΑ τον οικονομικό πόλεμο ενάντια στην Κούβα, μόλις λίγες μέρες πριν από την «2η Παγκόσμια Συνάντηση Αλληλεγγύης με τον Κουβανικό Λαό», που θα γίνει το Νοέμβρη στην Αβάνα, και όπου αναμένεται να καταφτάσουν περισσότεροι από 4.000 αντιπρόσωποι από πολλές χώρες του κόσμου. Μία απάντηση σ' αυτή την επιθετική ιμπεριαλιστική πολιτική είναι η συμμετοχή αυτών των αντιπροσώπων σ' αυτή τη Συνάντηση. Μια δεύτερη είναι η συνέχιση της αντίστασης των λαών στην ιμπεριαλιστική παγκοσμιοποίηση...