Παρακράτος στο ζενίθ του. Χωροφύλακες, τραμπούκοι, χαφιέδες, καταδότες επί το έργον στο πέμπτο μυθιστόρημα του Γιάννη Κουτρουλού «Στον καφενέ του πλάτανου». Ορεινό χωριό, κέντρο του ο μέγας πλάτανος, όπου οι συγχωριανοί ενώνονται κι ανταλλάσσουν απόψεις για τα πολιτικά, θρησκευτικά, τις φυσικές καταστάσεις, βγάζουν τα εσώψυχά τους, αποκαλύπτονται τα καλά και κακά, ακούγονται εκμυστηρεύσεις, δολοπλοκίες, σχεδιασμοί για τη βελτίωση της πολιτικής ζωής. Ο πλάτανος δένει και χωρίζει ερίφια και πρόβατα, ανάλογα με τη θέση και τους συντρόφους που διαλέγουν οι θαμώνες.

Πολλοί τύποι παρελαύνουν, όπου το πρωτότυπο ύφος, το χιούμορ, η αισιόδοξη διάθεση έχουν την πρώτη θέση. Με την ιδιάζουσα γλώσσα του συγγραφέα, δε χρειάζεται να ειπωθούν πολλά για τον καθένα, γιατί τα ονόματα τα λένε όλα: Χρηματόδιψος, Κερδαλέας, Μαυροκέφαλος, Παπανυχτόγαμος, ο ενωμοτάρχης Σκυλοδέψης, Ανέορτος, Αριστογένης, Αλγεσιδώρα, Καραβοπρόσωπος, Δυσέρημος, Δυσόμμορος...

Μπλέκουν όλοι τους στο «χορό των καταραμένων», χορό που κατευθύνει και καθοδηγεί ο ξένος επικυρίαρχος κι εκτελούν χωρίς αντίσταση οι ντόπιοι συνεργάτες του: «Νοικοκυραίοι, χωροφύλακες, προεστοί και γραμματάδες κατεβήκανε χαρούμενοι να προσφέρουν συμβουλές και καταδόσεις για το μεγάλο σκοπό και τα ιδεώδη του ξένου αφεντικού. Ηρθαν να πουν λόγια πικρά για τους αντίχριστους, τ' αντικοινωνικά στοιχεία και το φτωχό λαό, που δε ζητάει τίποτες άλλο, ο κακότυχος, παρά λίγη δικαιοσύνη και να μην του πάρουν τα χώματα που γεννήθηκε και τον ανδραποδίσουν σε ξένες χώρες».

Τα λεβέντικα βουνά γύρω από το χωριό, το χωριό, η πασίχαρη φύση του, βάφονται με αίμα «κατόπιν ανωτέρας εντολής». «Τάδε έφη» ο κατά πολλά άξιος (γερή στόφα πεζογράφου) Γιάννης Κουτρουλός, στο μυθιστόρημά του (Εκδόσεις «Νέα Σύνορα», Α. Α. Λιβάνη, 2000).