Κυριακή 22 Οχτώβρη 2000
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 10
ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η αντικειμενική τάση των εξελίξεων και η διαπάλη με τον οπορτουνισμό

Στις Θέσεις της ΚΕ για το 16ο Συνέδριο, κάνουμε προσπάθεια να μελετήσουμε σε βάθος τις εξελίξεις στο διεθνές ιμπεριαλιστικό σύστημα και το καπιταλιστικό σύστημα της χώρας μας. Κάνουμε αυτή την προσπάθεια, γιατί είναι ανάγκη αντιμετωπίζοντας την επιθετικότητα του ιμπεριαλισμού, να διερευνήσουμε πώς θα διαμορφωθεί μια λαϊκή μαχητική πλειοψηφία ικανή να φέρει σε πέρας την προσπάθεια να ανατραπεί η εξουσία των μονοπωλίων. Μας απασχολεί, δηλαδή, πώς θα επιταχύνουμε τις διαδικασίες να ακολουθήσει η εργατική τάξη και άλλα λαϊκά στρώματα το δρόμο του α/α/δ μετώπου που όπως αναφέρουν οι Θέσεις της ΚΕ είναι: «Ο δρόμος που δίνει τη δυνατότητα στο λαό να πάρει στα δικά του χέρια τις τύχες του, την πορεία της χώρας, το αύριο των παιδιών του. Είναι ο δρόμος του αγώνα για την αξιοποίηση των υπαρκτών, αντικειμενικών δυνατοτήτων της χώρας και των πλουτοπαραγωγικών πηγών της, για ριζικά διαφορετική προοπτική για το λαό, για τη λαϊκή εξουσία. Ο δρόμος που φέρνει τον ελληνικό λαό στο πλευρό όλων των λαών και δυνάμεων που έχουν συμφέρον να αντιπαλέψουν τα μονοπώλια και τον ιμπεριαλισμό σε εθνική και παγκόσμια κλίμακα. Είναι ο δρόμος που δημιουργεί δυνατότητες για τη σοσιαλιστική αναγέννηση της χώρας».

Η εκτίμηση της ΚΕ είναι ότι σήμερα γίνονται πιο ορατοί οι δυο δρόμοι που ανοίγονται μπροστά στο λαό. Ο δρόμος της προσαρμογής στην ιμπεριαλιστική τάξη πραγμάτων από τη μια και ο δρόμος του α/α/δ μετώπου από την άλλη.

Οι δυνατότητες γι' αυτό το δρόμο του μετώπου παρά την επιθετικότητα του ιμπεριαλισμού μεγαλώνουν. Η εκτίμησή μας αυτή στηρίζεται:

1. Αναπτύσσεται και θα ενισχύεται η αντιιμπεριαλιστική πάλη γιατί μέσα από την τεράστια συγκέντρωση - συγκεντροποίηση του κεφαλαίου, παγκόσμια στην ΕΕ και την Ελλάδα οξύνονται όλες οι αντιθέσεις του συστήματος. Το κεφάλαιο και ιδιαίτερα σήμερα στις συνθήκες του ιμπεριαλισμού, της τεράστιας δηλαδή καπιταλιστικής συσσώρευσης ανεβάζει γρήγορα την οργανική του σύνθεση. Η τάση δηλαδή του κεφαλαίου είναι να αυξάνει το σταθερό του τμήμα, γιατί αναγκάζεται να εκσυγχρονίζει σε ένα βαθμό την παραγωγή σε ορισμένους κλάδους για να αποσπά πρόσθετο κέρδος, αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες, την επιστήμη και την έρευνα, σε βάρος του μεταβλητού τμήματος δηλαδή των μισθών.

Αυτή η αλλαγή στη σύνθεση του κεφαλαίου όταν γενικεύεται γεννά την τάση πτώσης του ποσοστού κέρδους. Το αντιστάθμισμα της τάσης πτώσης του μέσου ποσοστού κέρδους είναι η παραπέρα ένταση της εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης από το κεφάλαιο με τις αναδιαρθρώσεις στην αγορά εργασίας με την παράταση του ημερήσιου χρόνου εργασίας, ενώ παράλληλα μειώνεται ο αναγκαίος χρόνος εργασίας για την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης. Αυτά σημαίνουν αύξηση της υπεραξίας και της μάζας του κέρδους που αποσπάει το κεφάλαιο, μείωση των μισθών, κατάργηση του 8ωρου - 7ωρου και αύξηση της ανεργίας.

Εντείνεται κατά συνέπεια η αντίθεση εργασίας - κεφαλαίου. Εντείνονται, όμως, και οι διαμάχες (ο ανταγωνισμός) μεταξύ των καπιταλιστών, επιταχύνεται η καταστροφή της μικρής καπιταλιστικής παραγωγής και της αγροτιάς. Εντείνεται η διαπάλη μεταξύ των ιμπεριαλιστικών κέντρων για το μοίρασμα των αγορών μέσα από ιμπεριαλιστικές συμφωνίες, με τη δρομολόγηση αντιδημοκρατικών, αυταρχικών μέτρων και τον πόλεμο. Η συγκεντροποίηση, ο ανταγωνισμός, η μείωση της αγοραστικής δύναμης των λαϊκών μαζών, κάνει πιο έντονες τις κρίσεις υπερπαραγωγής σε έκταση και βάθος.

Το σύστημα έχει πλέον αντιδραστικοποιηθεί πλέρια και δεν έχει δυνατότητες για ελιγμούς και ψευτομεταρρυθμίσεις, ώστε να αμβλύνει, έστω, τις αντιθέσεις και την ταξική πάλη. Μέσα σ' αυτές τις συνθήκες, λόγω του χαρακτήρα του ιμπεριαλιστικού συστήματος και των δυσκολιών του για την καπιταλιστική αναπαραγωγή έχει υιοθετηθεί η νεοφιλελεύθερη πολιτική διαχείρισης από τους πολιτικούς εκπροσώπους των μονοπωλίων και των ιμπεριαλιστικών κέντρων. Γι' αυτό το λόγο διαμορφώνεται παγκόσμια ένα ενιαίο αντιδραστικό μπλοκ από συντηρητικά, νεοφιλελεύθερα και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα, που, παρά το γεγονός ότι εμφανίζονται και ως πόλοι συγκρότησης κεντροαριστερών, κεντροδεξιών συμμαχικών κυβερνήσεων, από κοινού προωθούν τις απαραίτητες για το σύστημα καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις με οδηγό το νεοφιλελευθερισμό. Αυτός είναι ο λόγος της στήριξης των εργαλείων του νεοφιλελευθερισμού της ΟΝΕ, του Μάαστριχτ, της συμφωνίας του Ελσίνκι από το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, αλλά και την ηγεσία του ΣΥΝ στη χώρα μας. Παράλληλα, σήμερα στενεύουν και τα περιθώρια να περνούν στις συνειδήσεις των εργαζομένων οι θεωρίες για κάποια «μεικτή» οικονομία «τρίτο δρόμο» και μεταρρυθμίσεις που εξανθρωπίζουν δήθεν το σύστημα παρά τις φιλότιμες προσπάθειες ορισμένων οπορτουνιστών.

Γι' αυτούς τους λόγους αντικειμενικά γεννιέται και θα ενισχύεται η τάση αμφισβήτησης του καθεστώτος των μονοπωλίων και του ιμπεριαλισμού. Μέσα από τη συγκεντροποίηση και τις αντιθέσεις προβάλλει η ανάγκη και η δυνατότητα κοινωνικοποίησης των μέσων παραγωγής, της ρήξης και της αποδέσμευσης από τους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς το ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Ξεπροβάλλει η επικαιρότητα του σοσιαλισμού.

2. Αναπτύσσεται η τάση στην Ελλάδα και παγκόσμια της αμφισβήτησης της κυριαρχίας των μονοπωλίων και του ιμπεριαλισμού. Η τάση αυτή δεν είναι φυσικά ούτε κυρίαρχη ούτε ισχυρή. Ομως έχει δυναμική και θα ενισχύεται στο βαθμό που η ταξική πάλη αναπτύσσεται από τις επαναστατικές δυνάμεις μαζί φυσικά με τα αντιιμπεριαλιστικά κινήματα και το εργατικό κίνημα στην κατεύθυνση ανατροπής του καθεστώτος των μονοπωλίων στη χώρα μας, σε κάθε χώρα, διεθνοποιώντας ταυτόχρονα την πάλη. Αυτή την τάση και την ανάγκη δείχνουν οι αγώνες στο Σιάτλ, την Πράγα, το «όχι» στην ΟΝΕ στη Δανία, οι εργατικοί αγώνες σε άλλες χώρες και στη χώρα μας, οι αγώνες ενάντια στις καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις το ΝΑΤΟ και την ΕΕ.

Μπορεί, δηλαδή, το καπιταλιστικό σύστημα να γίνεται επιθετικό, να γίνεται πιο αντιδραστικό, όμως, έχει δυσκολίες. Οι δυνατότητες ανάπτυξης της ταξικής πάλης διευρύνονται. Αλλαγή του συσχετισμού χρειάζεται ώστε να μπαίνουν εμπόδια σήμερα, να αποτρέπονται αντιλαϊκά μέτρα και να δυναμώνει η δυνατότητα ανατροπής του καθεστώτος των μονοπωλίων.

3. Ανεβαίνουν οι δυνατότητες αντιμονοπωλιακής συσπείρωσης μέσα από τις «καθημερινές» με μια έννοια εξελίξεις. Οι ιδιωτικοποιήσεις, τα ναυάγια, οι πυρκαγιές, οι πλημμύρες, ο «ρυθμός» ανά 15 λεπτά και ένα εργατικό ατύχημα, δυναμώνουν τη συσπείρωση της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων και φέρνουν στην επιφάνεια την αναγκαιότητα: Η καπιταλιστική ιδιοκτησία και η συγκέντρωση των μέσων παραγωγής και των πλουτοπαραγωγικών πηγών σε λίγα χέρια να αντικατασταθεί με τη λαϊκή οικονομία, ώστε τα μέσα παραγωγής να γίνουν λαϊκή περιουσία και φυσικά προβάλλει η ανάγκη του εργατικού ελέγχου καθώς και του κεντρικού σχεδιασμού, από μια λαϊκή εξουσία. Το κύριο γνώρισμα για το σύστημα δεν είναι η παντοδυναμία και η σταθερότητα, αλλά η όξυνση των αντιθέσεων, που «ανά πάσα στιγμή» μπορεί να δημιουργήσουν κρίση.

Οι καπιταλιστικές τίγρεις της ΝΑ Ασίας, αποδείχτηκαν «χάρτινες» και η πτώση τους συγκλόνισε το καπιταλιστικό σύστημα. Μια άνοδος του πετρελαίου πυροδοτεί τεράστιες αντιθέσεις μεταξύ ΕΥΡΩ-δολαρίου, δέος στις αστικές δυνάμεις μήπως κινδυνεύσουν τα στρατηγικά αποθέματα πετρελαίου των 60 ημερών των ιμπεριαλιστών, λαϊκή δυσφορία και κινητοποιήσεις των εργαζομένων. Η βάρβαρη επίθεση σε βάρος του λαού της Παλαιστίνης πυροδοτεί παγκόσμιο κλίμα καταδίκης του ιμπεριαλισμού.

4. Την τάση αμφισβήτησης του καθεστώτος των μονοπωλίων, δυσκολεύει και εμποδίζει σε διεθνές επίπεδο και την Ελλάδα, ο σύγχρονος οπορτουνισμός. Η διαπάλη με τον οπορτουνισμό και η αποκάλυψή του στο εργατικό και λαϊκό κίνημα, αποτελεί συστατικό στοιχείο, για να αλλάξει ο συσχετισμός της δύναμης και να απελευθερωθούν οι μάζες από την ηττοπάθεια και το συμβιβασμό με τις επιλογές του κεφαλαίου. Ο «σύγχρονος» οπορτουνισμός προτείνει τις παλιές συνταγές της ταξικής συνεργασίας για τη μακροημέρευση του συστήματος. Ο ΣΥΝ στο πρόσφατο 3ο Συνέδριό του σερβίρει με την πολιτική του απόφαση ένα κράμα παλιών και «νέων» σοσιαλδημοκρατικών και νεοφιλελεύθερων συνταγών, ώστε να προχωρήσει ο εκσυγχρονισμός του καπιταλιστικού συστήματος και η ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων. Προτείνει μια πολιτική και οικονομική ανάπτυξη, που υποστυλώνει, βοηθά το ιμπεριαλιστικό σύστημα, επιδιώκοντας στην κορυφή του να βρεθεί η ΕΕ μαζί με τις ΗΠΑ, ώστε να υπάρχει πολυπολικότητα όπως την ονομάζουν στον κόσμο. Η νέα ευρωπαϊκή Αριστερά προτείνει ο ΣΥΝ πρέπει να βρεθεί «στην πρωτοπορία για την πολιτική διακυβέρνηση της παγκοσμιοποίησης»!

Η ευρωπαϊκή ενοποίηση, ισχυρίζονται, με σύνταγμα και μέσα από την εναρμόνιση των εθνικών και υπερεθνικών οργάνων (δηλαδή τον περιορισμό της κυριαρχίας των κρατών μελών σημείωση δική μας), με κοινό στρατό, κοινή άμυνα θα οδηγήσει σε χειραφέτηση την ΕΕ από τις ΗΠΑ! Μπράβο λεπτότητα με τη χειραφέτηση απέναντι στις ΗΠΑ! Δηλαδή, προτείνουν ο ελληνικός λαός να επιλέξει και να ενισχύσει τον ιμπεριαλισμό της ΕΕ και τον στρατό της για να «καταργηθεί» λένε κάποτε το ΝΑΤΟ και να συγκυβερνήσουν τον κόσμο αρμονικά οι ΗΠΑ, η ΕΕ και η Ιαπωνία. Η ΟΝΕ, λένε, «αποτελεί σημαντική θετική εξέλιξη», καθώς και η συμφωνία του Ελσίνκι για τα Ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό» παρά το γεγονός ότι σήμερα η Κύπρος οδηγείται σε διχοτόμηση, λόγω της συμφωνίας του Ελσίνκι. Σε ό,τι αφορά την οικονομία προτείνουν ο δημόσιος τομέας να δημιουργεί «προϋποθέσεις ανάπτυξης και του ιδιωτικού τομέα σε νέα πλαίσια». Δηλαδή, ο κρατικός τομέας να γίνει βοηθός των βιομηχάνων και των επιχειρηματιών. Προτείνουν: «Η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας, αναμφισβήτητα, πρέπει να είναι κεντρική επιδίωξη όλων των εφαρμοζόμενων πολιτικών», με υγιή ανταγωνισμό! Κρύβουν όμως ότι ανταγωνιστική καπιταλιστική οικονομία σημαίνει ένταση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων. Δεν υπάρχει εξάλλου άλλη συνταγή, παρά τις προσπάθειές τους που κάνουν μέσα από μια προτασιολογία περί ανάπτυξης να κρύψουν την πραγματικότητα.

Ισχυρίζεται ο ΣΥΝ: «Με το πρόγραμμά του και την εναλλακτική πρόταση εξουσίας, σκοπεύει σε μια μεταφιλελεύθερη πολιτική και διακυβέρνηση. Θέλει να συμβάλει στη διαμόρφωση των προϋποθέσεων για τον προοδευτικό εκσυγχρονισμό της χώρας, την αλλαγή του τρόπου οργάνωσης του κράτους και των περιφερειακών δομών, την αλλαγή του μοντέλου διακυβέρνησης».

Κατά τη γνώμη μας η λεγόμενη μεταφιλελεύθερη πολιτική και διακυβέρνηση του ΣΥΝ θέλει να εκφράσει τα συμφέροντα και τις επιδιώξεις του ιμπεριαλιστικού κέντρου της ΕΕ, που προσπαθεί να φτάσει τις ΗΠΑ και σε αρμονία μαζί τους και την Ιαπωνία να διαχειριστούν την «παγκοσμιοποίηση». Προσπαθεί ταυτόχρονα να αμβλύνει τις εσωτερικές αντιθέσεις μέσα στην ΕΕ και την Ελλάδα, ιδιαίτερα την αντίθεση των εργαζομένων με τα μονοπώλια και την ίδια την ΕΕ, ώστε να δυναμώνει ο ευρωενωσιακός ιμπεριαλισμός και να πλησιάζει τον αμερικάνικο.

Επειδή η κεντροαριστερά χρεοκόπησε εφευρίσκεται ο όρος «μεταφιλελεύθερη», που δεν αποτελεί τελικά ούτε κάποια προσπάθεια όξυνσης των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων ή έστω αξιοποίησης των αντιθέσεων από το λαϊκό κίνημα. Ούτε, φυσικά, ο νεοφιλελευθερισμός πολεμιέται με τα εργαλεία της νεοφιλελεύθερης πολιτικής, δηλαδή με τις επευφημίες του ΣΥΝ υπέρ της ΟΝΕ και του Μάαστριχτ. Η επαναδιατύπωση στο 3ο Συνέδριο του ΣΥΝ της εκτίμησης ότι «με την κατάρρευση των κοινωνιών του υπαρκτού σοσιαλισμού ο κύκλος του παραδοσιακού κομμουνιστικού κινήματος έκλεισε οριστικά» αποδεικνύει ότι ο σύγχρονος οπορτουνισμός διπλοαμπαρώνει τη διέξοδο και την εξέλιξη προς τα μπροστά και ταυτίζεται με το σύστημα. Γι' αυτό, και ο Κωστόπουλος όταν βαφτίζει αυτό το κόμμα αριστερή δύναμη και επιτίθεται ενάντια στην ανατρεπτική γραμμή του ΚΚΕ, δίνει χέρι βοήθειας στον οπορτουνισμό και το σύστημα.

5. Μόνη λύση σήμερα υπέρ του λαού αποτελεί η πρόταση του ΚΚΕ για τη λαϊκή εξουσία και τη λαϊκή οικονομία.

Απέναντι στην ηττοπάθεια που καλλιεργεί ο οπορτουνισμός έχει ιδιαίτερη αξία η εκτίμηση των Θέσεων της ΚΕ που αναφέρουν: «Η χώρα μας, παρά τη μακροχρόνια καταλήστευση από το μεγάλο κεφάλαιο και τα διεθνή μονοπώλια, έχει προϋποθέσεις να διαμορφώσει και να αναπτύξει τη λαϊκή οικονομία. Με το λαό σε δράση, με την εμπειρία, την εργατικότητα και τη γνώση, τη δεξιοτεχνία των εργαζομένων, μπορεί να αναπτύξει την παραγωγή, τον πλούτο του λαού, να περιορίσει τις συνέπειες από τις ιμπεριαλιστικές αντιδράσεις, να μη γίνεται έρμαιο στη δίνη των καπιταλιστικών κρίσεων, να στέκεται στα πόδια της. Να αξιοποιεί τις αντιθέσεις και αντιφάσεις που οξύνονται στους κόλπους του διεθνούς ιμπεριαλιστικού συστήματος».


Του
Δημήτρη ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗ*
* Ο Δ. Αρβανιτάκης είναι μέλος της Γραμματείας της ΚΕ του ΚΚΕ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ