Η Διοίκηση του ΟΤΕ, σε εφαρμογή του απόλυτου διευθυντικού δικαιώματος που της εξασφάλισε ο Νόμος 3522/2006, προχώρησε πριν ένα χρόνο περίπου στην εφαρμογή για πρώτη φορά ενός απαράδεκτου κατασκευάσματος που ακούει στο όνομα «Σύστημα Αξιολόγησης Προσωπικού το οποίο δεν κατέχει θέση ευθύνης» (Βασική Εγκύκλιος 439/46/15-11-2007).

Τι είναι αυτό το σύστημα και τι επιδιώκει; Είναι ένα καλά επεξεργασμένο και μελετημένο σχέδιο νέας χειροτέρευσης της θέσης των εργαζομένων απέναντι στις εργασιακές σχέσεις, στις συνθήκες εργασίας, στους μισθούς, στη διάσπαση της ενότητας και της αλληλεγγύης τους, στον κίνδυνο της απόλυσης κλπ. Στηρίζεται σε ένα ερωτηματολόγιο «αξιολόγησης ικανοτήτων του Προσωπικού», με άξονα τα εξής 9 κριτήρια: Επαγγελματική επάρκεια, διάθεση για ανάπτυξη, αφοσίωση, προσαρμοστικότητα, συνεργασία, επικοινωνία, προσανατολισμός στον πελάτη, επίλυση προβλημάτων και πρωτοβουλία. Το κάθε κριτήριο έχει διαφορετικό συντελεστή βαρύτητας.

Η κλίμακα αξιολόγησης των ικανοτήτων αυτών (βαθμολογία) είναι πενταβάθμια: Ανεπαρκής (από 0-45), Μέτριος (από 45-60), Καλός (από 60-75), Πολύ καλός (από 75-90) και εξαίρετος (από 90-100). Η κλίμακα αξιολόγησης στηρίζεται στη φιλοσοφία της περίφημης «κλίμακας Γκάους», η οποία εφαρμόζεται στη βιομηχανική παραγωγή και έχει μία συγκεκριμένη αναλογικότητα, που και έχει προκύψει από στατιστικές μετρήσεις και έχει να κάνει με την ποιότητα ή την αστοχία των υλικών ή των πρώτων υλών στην παραγωγή διαφόρων βιομηχανικών προϊόντων. Για παράδειγμα, η κλίμακα «ανεπαρκής» αντιστοιχεί στο 5%-10% των προϊόντων, η κλίμακα «μέτριος» σε ένα 10%-15%, η «καλός» σε ένα 50-70%, η «πολύ καλός» σε ένα 10%-15% και η «εξαίρετος» σε ένα 5%-10%.

Το χαρακτηριστικό στην «κλίμακα Γκάους» είναι αυτή η αναλογικότητα, που παίρνει λόγω στατιστικών μετρήσεων έναν σχεδόν υποχρεωτικό χαρακτήρα. Αν πούμε για παράδειγμα ότι στην παραγωγή βιδών τα αντίστοιχα στατιστικά ποσοστά είναι 5%, 15%, 65%, 10%, 5%, αυτό σημαίνει ότι το 5% από τις βίδες είναι για πέταμα και το 5% είναι άριστες.

Τι κάνουν στο σύστημα αξιολόγησης οι φωστήρες της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας; Μπέρδεψαν τις βίδες με τους ανθρώπους και εφαρμόζουν και σε αυτούς την ίδια κλίμακα. Λένε: Δεν μπορεί, «όλα τα δάχτυλα δεν είναι ίσα». Ενα 5-10% των εργαζομένων θα είναι για πέταμα (δηλαδή για απόλυση) και ένα 5-10% θα είναι άριστοι (αυτοί θα παίρνουν τα πριμ). Η μεσαία κλίμακα (50-70%) θα είναι η μάζα των εργαζομένων που θα παραμένουν στάσιμοι μισθολογικά.

Μόνο που δεν υπολόγισαν μία μικρή λεπτομέρεια: Οτι ο άνθρωπος διαφέρει από τη βίδα. Ξέρει να σκέπτεται και δεν μπαίνει σε τέτοιες στατιστικές και αυτό είναι που φοβούνται. Φοβούνται δηλαδή το ανθρώπινο εργατικό μυαλό, που αν σκεφτεί ταξικά, συλλογικά, θα τους πάρει την εξουσία και τα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, θα τα κάνει λαϊκή εξουσία και ο πλούτος που οι ίδιοι και μόνο αυτοί παράγουν θα ξαναγυρνάει σε αυτούς. Τα εργατικά μυαλά σκέφτονται. Δεν είναι βίδες και ξέρουν πως οι κεφαλαιοκράτες είναι κηφήνες που ζουν σε βάρος των εργατών, κλέβουν και ιδιοποιούνται τον κόπο τους, τον κοινωνικό πλούτο που παράγουν. Και κάποια στιγμή, όταν πιστέψουν στη δύναμή τους, τότε με το αλάνθαστο αξιολόγιο της εργατικής τάξης σαν κριτήριο, θα βαθμολογήσουν ανεπαρκή την αστική τάξη και θα την απολύσουν από την εξουσία οριστικά, παίρνοντας οι ίδιοι στα άξια χέρια τους και τα μέσα παραγωγής και την εξουσία.

Η πραγματική επιδίωξη αυτού του συστήματος αξιολόγησης δεν είναι, όπως ισχυρίζονται στο σχετικό εγχειρίδιο της Γενικής Διεύθυνσης Ανθρώπινου Δυναμικού του ΟΤΕ, ούτε «η συνεχής βελτίωση της απόδοσης των αξιολογούμενων και η ανάπτυξη των ικανοτήτων τους», ούτε η «ενίσχυση της διαφάνειας στην αξιολόγηση και του αισθήματος αξιοκρατίας που απορρέει από αυτήν», ούτε η δημοκρατία ή αλλιώς «η εδραίωση της έννοιας της ενεργού συμμετοχής του αξιολογούμενου στη διαδικασία αξιολόγησής του», ούτε «η δίκαιη κατανομή της επιβράβευσης του ανθρώπινου δυναμικού». Αυτά είναι όλα υποκριτικά και ψεύτικα.

Αυτό που πραγματικά επιδιώκεται με την εφαρμογή του, και δεν το λένε στα ίσα, είναι να αυξηθεί και άλλο η ανταγωνιστικότητα του ΟΤΕ έναντι των ανταγωνιστών του και η υπερκερδοφορία του σε όφελος των κεφαλαιοκρατών ιδιοκτητών και μεγαλομετόχων του. Αυτή είναι η ουσία του νέου αξιολόγιου. Είναι ένα αντεργατικό εργαλείο στα χέρια της Διοίκησης του ΟΤΕ. Είναι το τσεκούρι του Προκρούστη που θα πέσει αμείλικτο πάνω στις κατακτήσεις και τα δικαιώματα των εργαζομένων. Ετσι πρέπει να το δούνε οι εργαζόμενοι στον ΟΤΕ και πρέπει συσπειρωμένοι με τις ταξικές δυνάμεις του χώρου, με την ΕΣΚ, το ΣΕΤΗΠ, το ΠΑΜΕ να το αντιπαλέψουν, να το πάρουν από τα χέρια της εργοδοσίας και να το σπάσουν, να το καταστρέψουν, να το αχρηστεύσουν.

Ο ΟΤΕ άνοιξε και εδώ το δρόμο. Αυτές οι αντεργατικές ανατροπές θα περάσουν και τις πόρτες των άλλων πρώην ΔΕΚΟ. Το νομικό πλαίσιο (ο Νόμος 3522/2006) υπάρχει. Οι εργαζόμενοι πρέπει να αγωνιστούν συντονισμένα να τις αποτρέψουν. Η ταξική πάλη, ο δρόμος που ακολουθεί η ΕΣΚ και το ΠΑΜΕ, είναι μονόδρομος.

Αν ρίξουμε μία πιο αναλυτική ματιά σε ορισμένα από τα κριτήρια με βάση τα οποία αξιολογούνται οι εργαζόμενοι, τότε οι πραγματικές επιδιώξεις τους φαίνονται πιο καθαρά. Θα σταθούμε περισσότερο στο κριτήριο 3 (αφοσίωση) που περιέχει και τα βασικά στρατηγικής σημασίας ζητήματα και λιγότερο στα κριτήρια 4 και 7 που και αυτά βάζουν σοβαρά ζητήματα.

Τι λέει το κριτήριο 3; Οτι «επιδιώκει (ο εργαζόμενος) την επαγγελματική του ανάπτυξη μέσα από την ανάπτυξη της Επιχείρησης και την ανάπτυξη των εταιρικών στόχων. Γίνεται κοινωνός των εταιρικών αξιών με ζήλο και ενθουσιασμό. Διαφυλάσσει την εμπιστευτικότητα και προασπίζεται τα συμφέροντα της Επιχείρησης». Δηλαδή, τι επιδιώκει με αυτή την ερώτηση, βάζοντας μάλιστα τον ίδιο τον εργαζόμενο να αυτοαξιολογηθεί; Να αποδεχτεί με δήλωση μετάνοιας, σαν και αυτές που ζήταγαν από τους κομμουνιστές στις εξορίες για να τους αφήσουν «ελεύθερους», ότι συμφωνεί με τις «εταιρικές αξίες» και μάλιστα όχι έτσι βαριεστημένα και ψυχρά, αλλά «με ζήλο και ενθουσιασμό» παρακαλώ!

Δηλαδή, για να μας έχουν στη δούλεψή τους, «δε φτάνει μόνο η δουλειά, θέλουν και την ψυχή σου δικέ μου», που λέει και το όμορφο τραγούδι. Να συμφωνείς με τον καπιταλισμό δηλαδή, να μη διανοηθείς καν ότι έχεις συμφέρον να τον ανατρέψεις. Δηλαδή, με έναν τρόπο, πολύ «δημοκρατικό» είναι αλήθεια, σου ανοίγει φάκελο κοινωνικών φρονημάτων μέσα στην εταιρεία και μάλιστα με τη δική σου συγκατάθεση, αφού σου ζητάει να αυτοαξιολογηθείς ή να υποβάλεις και ένσταση αν νομίζεις ότι ο αξιολογητής σε αδίκησε στη βαθμολογία και αμφισβήτησε το βαθμό του «ζήλου και του ενθουσιασμού σου» στις εταιρικές αξίες. Ετσι δε θα σε καρφώνει μόνο ο προϊστάμενος που θα σε αξιολογεί, αλλά θα καρφώνεις και ο ίδιος τον εαυτό σου. Τέτοιο ρεζίλι. ΄Η μήπως έχουμε καμία αυταπάτη ότι θα επιληφθεί αυτεπάγγελτα η «αρχή προστασίας των προσωπικών δεδομένων;» Αυτή είναι η μία πλευρά.

Η άλλη είναι ότι περνάει με έναν τρόπο αδιαμφισβήτητο ότι οι εταιρικές αξίες είναι και αξίες των εργατών. Οτι το συμφέρον των καπιταλιστών είναι και συμφέρον των εργατών. Ποιες είναι όμως οι εταιρικές αξίες; Δεν είναι η ανταγωνιστικότητα του ΟΤΕ σε βάρος π.χ. της «Βόνταφον» ή της «Γουίντ»; ΄Η της «Τελλάς»; Ενδιαφέρεται ο ΟΤΕ να αναπτυχθεί η «Γουίντ» ή να την εξαφανίσει και να κυριαρχήσει στην αγορά; Η «Βόνταφον» ενδιαφέρεται να αναπτυχθεί ο ΟΤΕ ή να του πάρει όσο μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας από την αγορά; Κάτω από αυτούς τους οξύτατους ανταγωνισμούς δεν εξαγοράζονται επιχειρήσεις από άλλες μεγαλύτερες; Δεν κλείνουν άλλες και αφήνουν στο δρόμο εκατομμύρια εργάτες; Δε σφάζονται για σφαίρες επιρροής, δεν εξασφαλίζουν με μίζες τεραστίων διαστάσεων δουλειές; Δεν κάνουν πολέμους για την εξασφάλιση νέων αγορών μεγαλύτερα μονοπώλια; Δε γίνονται υπαίτιοι καταστροφών στον αδυσώπητο μεταξύ τους πόλεμο;

Τι δουλειά έχει η ανταγωνιστικότητα, ο νόμος της ζούγκλας, «ο θάνατός σου η ζωή μου», με τις εργατικές, λαϊκές αξίες της αλληλεγγύης, της συντροφικότητας, του «ένας για όλους και όλοι για έναν», της αδερφοσύνης που υπάρχει μέσα στην εργατική τάξη, άσχετα και με τι μπορεί να ψηφίζει ο καθένας ή τι «θεό λατρεύει»; Αρα, λοιπόν, ποιο είναι καλύτερο κριτήριο για έναν εργάτη; Αφοσίωση στις εταιρικές αξίες που γεννούν εκμετάλλευση, βάσανα, φτώχεια, ανεργία, πολέμους και καταστροφές ή αφοσίωση στην αξιοπρέπεια, τη λεβεντιά και την περηφάνια, στη συντροφικότητα, στην αλληλεγγύη, στην εργατική μπέσα, στον ενωμένο ταξικό αγώνα για διεύρυνση των δικαιωμάτων μας κόντρα στους καταπιεστές δυνάστες του κόσμου που μας κλέβουν τον πλούτο;

Ποιοι μιλάνε για τη «διασφάλιση της εμπιστευτικότητας»; Μα, δεν ξέρουμε ότι ανώτατα διευθυντικά στελέχη πάνε από τη μία επιχείρηση στην άλλη; Τι θέλουν να μας πούνε, ότι αυτοί δε μεταφέρουν μυστικά; Αυτό που θέλουν είναι να δένουν τους εργαζόμενους και να μην τολμούν να πούνε για μίζες, για ξεπουλήματα, για στήριξη συμφερόντων άλλων εταιρειών μέσα από εργολαβίες κλπ.

Τι λέει το κριτήριο 4; «Είναι δεκτικός (ο εργαζόμενος) στις αλλαγές και υιοθετεί τις κατάλληλες συμπεριφορές και πρακτικές;». Τι θέλει να πει εδώ; Πόσο σκύβει το κεφάλι ή τη μέση ο εργαζόμενος ό,τι και να συμβαίνει γύρω του; Απολύεται κόσμος; Καμία διαμαρτυρία. Αλλάζουν οι εργασιακές σχέσεις προς το χειρότερο και δεν προσαρμόζεσαι αλλά διαμαρτύρεσαι; Είσαι ανεπαρκής.

Τι λέει το κριτήριο 7; «Επικεντρώνει (ο εργαζόμενος) στην ποιοτική εξυπηρέτηση του πελάτη (...) για τη διατήρηση του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος της επιχείρησης». Δηλαδή, σε καλεί να βλέπεις τον απλό συνδρομητή εργαζόμενο σαν πελάτη από τη μια και η αιτία της εξυπηρέτησής του να είναι η διατήρηση του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος της επιχείρησης. Οχι δηλαδή στην εξυπηρέτηση του λαϊκού συμφέροντος, που μπορεί να είναι και σε βάρος της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας του ΟΤΕ. Να μη σκέφτεσαι ούτε καν σαν προοπτική έναν ενιαίο αποκλειστικά δημόσιο φορέα τηλεπικοινωνιών με τέτοιο προσανατολισμό.

Αυτές είναι ορισμένες πλευρές μόνο του νέου αξιολόγιου- Προκρούστη. Πρέπει να παρθεί πίσω, να αχρηστευτεί στην πράξη. Καμία αντίδραση από τις πλειοψηφίες στην ΟΜΕ και τα σωματεία δεν έγινε πέρυσι για να παρεμποδιστεί η εφαρμογή του και ευθύνη για αυτό έχουν οι ηγεσίες των ΠΑΣΚΕ, ΔΑΚΕ, ΑΣ (ΣΥΝ), αλλά και των μικρότερων δήθεν ακομμάτιστων και δήθεν ανεξάρτητων δορυφόρων τους. Απέμεινε μόνη η ΕΣΚ να παλεύει και για αυτό το ζήτημα, καλώντας τους συναδέλφους σε απειθαρχία και να μην πάρουν μέρος στη σχετική διαδικασία.

Αρκετοί συνάδελφοι προς τιμήν τους και κόντρα σε ένα κλίμα πίεσης και τρομοκρατίας που εξαπολύθηκε, ανταποκρίθηκαν σε αυτό το κάλεσμα. Η ΕΣΚ ΟΤΕ καλεί και φέτος πάλι τους εργαζόμενους στον ΟΤΕ να αντιδράσουν, να μη συμμετάσχουν, να μην πάρουν μέρος στη διαδικασία αυτή. Να παλέψουν μαζί με την ΕΣΚ, με τις ταξικές δυνάμεις ώστε το απαράδεκτο και αντεργατικό αυτό σύστημα αξιολόγησης να αποσυρθεί άμεσα και οριστικά. Επίσης θα πρέπει στις επερχόμενες εκλογές στην ΠΕΤ - ΟΤΕ να αλλάξουν τους συσχετισμούς και να ενισχύσουν με την ψήφο τους την ΕΣΚ ΟΤΕ, την ταξική γραμμή πάλης. Να ενισχύσουν σε τελική ανάλυση τη δική τους δύναμη.