Μου έλεγε φίλος: Ζούμε στον καιρό της μεγάλης απογοήτευσης και βαδίζουμε στην οδό της βαριάς απελπισίας. Οδηγός της σκέψης μας, η μεταφυσική φιλοσοφία της απαισιοδοξίας του Αρτουρ Σοπενχάουερ. Στίγμα της ζωής μας, το «είναι όλα μαύρα» που τραγουδούσε ο Καζαντζίδης. Τίποτα δε μας πάει καλά και τίποτε δεν περιμένουμε καλύτερο. Τα οικονομικά, χάλια αδιόρθωτα. Η δουλειά, σκληρή ταλαιπωρία. Ο ελεύθερος χρόνος, λιγοστός και χαμένος. Ο έρωτας, άγγιγμα «νεκρής» ψυχής. Ερεβος παντού και αχτίδα φωτός από πουθενά. Βουτηγμένοι στη θλίψη, ξεχάσαμε πώς είναι η χαρά. Κοιμισμένοι και στον ξύπνο μας, βλέπουμε τα όνειρά μας να γίνονται ατέλειωτοι και τρομεροί εφιάλτες. Στην εργασία μας είμαστε ανεπιθύμητοι, στα σπίτια μας νιώθουμε ανέστιοι. Δεν πιστεύουμε σε τίποτα, δεν εμπιστευόμαστε κανέναν. Μετρήσαμε ήττες πολλές και πληρώσαμε θυσίες αμέτρητες. Πάψαμε να ελπίζουμε και σταματήσαμε να προσπαθούμε. Σηκώσαμε τα χέρια ψηλά και παραδοθήκαμε αμαχητί.

Σκέφτηκα πολύ τι θα του απαντήσω. Ηξερα ότι δεν τον ακουμπάνε τα λόγια παρηγοριάς, καταλάβαινα πως δε θα τον συνεφέρουν οι «ενέσεις» αισιοδοξίας. Κοίταξε, του είπα, τα μάτια του μικρού παιδιού σου. Εκεί παιχνιδίζει η χαρά της ζωής και καθρεφτίζεται η ελπίδα του μέλλοντος. Και σκέψου: Το αν θα ζήσει ο γιος σου καλύτερα, ή όχι, εξαρτάται από σένα. Αν φταις μια φορά για ό,τι σου συμβαίνει, θα φταις χίλιες φορές για ό,τι χειρότερο συμβεί στο παιδί σου. Εχεις, λοιπόν, την υποχρέωση να βγεις από το λήθαργο. Να ξανασηκωθείς όρθιος και να κοιτάξεις πάλι, μπροστά. Δεν είναι εύκολο, δεν είναι και ακατόρθωτο. Αρκεί να πιστέψεις στον εαυτό σου και να εμπιστευτείς τη συλλογική δύναμη των ανθρώπων που βρίσκονται στη δική σου θέση.

Αν κοιτάξεις πιο προσεκτικά, θα δεις και στο σκοτάδι. Κοίτα και άκου: Εκείνον τον καχεκτικό εργάτη, που «βγάζει γλώσσα» στο αφεντικό και του λέει «εγώ θα κάνω απεργία κι ας με απολύσεις». Τον ξερακιανό αγρότη, που λέει στον κερδοσκόπο έμπορο «δε σου πουλάω όσο όσο τη σοδειά μου κι ας πεινάω κι εγώ και τα παιδιά μου». Τον «γαβριά» μαθητή, που λέει στον δάσκαλο - παιδονόμο «θα κάνω κατάληψη στο σχολείο, γιατί τα γράμματα που με μαθαίνετε δεν είναι αυτά που χρειάζομαι κι ας με τιμωρήσεις». Τον χρονοφορτωμένο γέροντα, που διαδηλώνει στο δρόμο και φωνάζει «κερατάδες, δε θα με ξεκάνετε εσείς πριν την ώρα μου». Τον άφραγκο καλλιτέχνη που ζει στην «αφάνεια», αλλά επιμένει να δημιουργεί κι αρνείται να υποταχθεί στους εμπόρους της τέχνης.

Σήμερα, ναι, οι «ήρωες» είναι λίγοι και «βαδίζουν, σκυφτοί, στα σκοτεινά». Αύριο, όμως, θα γίνουν πολλοί και θα «τρέχουν, σαν γρήγορα άτια, προς τα ξέφωτα». Είναι ώρα να συνταχθείς και να συμπορευτείς με τους «ήρωες» και θα βρεις τη δύναμη να ξεφύγεις από τον «ιστό της αράχνης», που σε τράβηξε η απογοήτευση και σ' έμπλεξε η απελπισία. Ναι, ο ορίζοντας κλείνει πολύ μακριά κι ο ουρανός παραμένει σκοτεινός. Αλλά, να το ξέρεις, «το πιο βαθύ σκοτάδι είναι λίγο πριν την αυγή»...