Associated Press

Η προετοιμασία των εκλογικών καταλόγων

Ολόκληρη η Σερβία είναι χωρισμένη σε 26 εκλογικές περιφέρειες, ενώ το Μαυροβούνιο αποτελεί μια και μοναδική εκλογική περιφέρεια. Τις εκλογές παρακολουθούν παρατηρητές απ' όλη τα μέρη του κόσμου - και από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Υπολογίζεται ότι οι αντιπροσωπείες με ξένους παρατηρητές υπερβαίνουν τις 200.

Για το αξίωμα του Γιουγκοσλάβου Προέδρου συναγωνίζονται 5 υποψήφιοι, αλλά οι κυριότεροι είναι δύο: Ο σημερινός Πρόεδρος Σλ. Μιλόσεβιτς και ο ηγέτης του Συνασπισμού της αντιπολίτευσης Β. Κοστούνιτσα. Ο παλιός ηγέτης της αντιπολίτευσης Βουκ Ντρόσκονιτς, και πρώην αντιπρόεδρος της χώρας, προτίμησε να μην είναι ο ίδιος υποψήφιος, γεγονός που από τη σημερινή αντιπολίτευση θεωρείται ως έμμεση, αλλά φανερή στήριξη του Προέδρου Μιλόσεβιτς.

Επειδή έχει γίνει ιδιαίτερη συζήτηση σ' ολόκληρη τη Δύση - και στην Ελλάδα - γύρω από το αδιάβλητο των εκλογών, αξίζει να αναφερθούμε έστω και περιεκτικά στον τρόπο με τον οποίο θα γίνουν οι εκλογές αυτές. Σε αντίθεση μ' αυτά που είναι γνωστά στις ελληνικές εκλογικές διαδικασίες, η εκλογική διαδικασία της Γιουγκοσλαβίας απαγορεύει να έρχεται σε επαφή με ψηφοδέλτια ο εκλογέας πριν μπει στο εκλογικό τμήμα για να ψηφίσει. Μ' άλλα λόγια, δεν υπάρχει το μοίρασμα των σταυρωμένων ψηφοδελτίων καθ' όλη την προεκλογική περίοδο, που τόσο γνωρίζουμε στη χώρα μας και συνεπώς αποφεύγεται η κατευθυνόμενη ψηφοφορία των γερόντων, των αγραμμάτων και των κάθε λογής αδυνάτων. Τυπώνονται για κάθε συνδυασμό τόσα ψηφοδέλτια όσοι και ψηφοφόροι. Μετά, αυτά τα ψηφοδέλτια μοιράζονται στα εκλογικά τμήματα, ανάλογα με τον αριθμό των εκλογέων κάθε τμήματος. Την ημέρα των εκλογών, πρώτη δουλιά κάθε εφορευτικής επιτροπής είναι να καταμετρήσει τα ψηφοδέλτια, για να διαπιστώσει αν έχει τόσα για κάθε συνδυασμό υποψηφίων, όσοι και οι ψηφοφόροι που είναι εγγεγραμμένοι στις καταστάσεις του τμήματος. Στο τέλος της ψηφοφορίας, ελέγχεται ο αριθμός των ψηφισάντων με τον αριθμό των ψηφοδελτίων, για να διαπιστωθεί αν κατά τη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας προστέθηκαν, παράνομα, ψηφοδέλτια. Εφόσον όλα διαπιστωθεί πως είναι εντάξει, γίνεται η καταμέτρηση των ψηφοδελτίων της κάλπης. Τέλος, υπογράφονται έξι (6) πρακτικά - ίδια μεταξύ τους - που συμπεριλαμβάνουν τα στοιχεία του εκλογικού αποτελέσματος. Το ένα πρακτικό στέλνεται στην κεντρική εφορευτική επιτροπή της εκλογικής περιφέρειας. Το άλλο πρακτικό τοιχοκολλείται στο εκλογικό τμήμα. Τα υπόλοιπα 4 πρακτικά μοιράζονται στους 4 μεγαλύτερους συνδυασμούς.

Μ' αυτόν τον τρόπο, οι Γιουγκοσλάβοι θεωρούν ότι εξασφαλίζουν, όχι μόνο το αδιάβλητο των εκλογών, αλλά και τη δυνατότητα ελέγχου τους, κάτι για το οποίο, αξίζει να αναφερθεί, δεν έχει εκφραστεί θεμελιωμένη αμφισβήτηση, παρ' όλο που πολύ μελάνι χύνεται στις ΗΠΑ και στην ΕΕ για να πειστεί η κοινή γνώμη πως το αποτέλεσμα θα είναι νόθο. Πρέπει, τέλος, να σημειώσουμε πως ενισχύεται η θέση της γιουγκοσλαβικής κυβέρνησης ότι οι εκλογές θα είναι γνήσιες και από το γεγονός ότι το καθεστώς που υπάρχει για τους ξένους παρατηρητές επιτρέπει στους τελευταίους ανεμπόδιστα να πάνε σε όποιο εκλογικό τμήμα επιθυμούν, σε οποιαδήποτε εκλογική περιφέρεια και να κάνουν όποιον έλεγχο θέλουν.

Τα βλέμματα, φυσικά, όλου του κόσμου είναι στραμμένα στην επόμενη, από τις εκλογές, μέρα. Εκεί κυρίως έχει στρέψει την προσοχή της η αμερικανοΝΑΤΟική πλευρά, που κάνει ό,τι είναι δυνατό για να προεξοφλήσει πως το εκλογικό αποτέλεσμα, ως προς τον Πρόεδρο κυρίως, θα είναι νόθο. Ο ισχυρισμός αυτός, που εκ των πραγμάτων πιστοποιεί μια εκ των προτέρων παραδοχή της ήττας της αντιπολίτευσης και τη νίκη του Προέδρου Μιλόσεβιτς, δεν είναι δυνατόν να αφήσει αδιάφορες τις γιουγκοσλαβικές πολιτικές δυνάμεις.

Το στρατόπεδο του Κοστούνιτσα, που θεωρεί μάλλον βέβαιη την ήττα του, σχεδιάζει πώς θα αντιδράσει και το στρατόπεδο του Προέδρου Μιλόσεβιτς πώς θα απαντήσει στην αντίδραση των ηττημένων και στην ξένη παρέμβαση που αυτή η αντίδραση θα προκαλέσει. Αυτή είναι η εικόνα της Γιουγκοσλαβίας από πολιτική άποψη, λίγες ώρες πριν ανοίξουν οι κάλπες και τίποτα δεν αποκλείεται για το άμεσον μέλλον. Το τι θα γίνει, το ποιες θα είναι οι αντιδράσεις, ένθεν κακείθεν, εξαρτάται άμεσα από το εκλογικό αποτέλεσμα και ειδικότερα από το μέγεθος της νίκης του Προέδρου Μιλόσεβιτς. Αλλιώς θα είναι τα πράγματα, αν ο Μιλόσεβιτς κερδίσει τη μάχη από τον πρώτο γύρο συγκεντρώνοντας πάνω από το 50% των ψηφοφόρων, αλλιώς θα είναι αν έχουμε και δεύτερο γύρο και πολύ δύσκολη η συνέχεια, αν οι δυο μονομάχοι, Μιλόσεβιτς και Κοστούνιτσα, έχουν μικρή, μεταξύ τους, διαφορά ψήφων.

Στη βάση των προαναφερομένων, έχει αξία να αναφέρουμε ορισμένες πληροφορίες και στοιχεία που μας έδωσε αξιόπιστη αμερικανική πηγή στο Βελιγράδι. Σύμφωνα με την εν λόγω πηγή, για τους Αμερικανούς δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι ο Μιλόσεβιτς θα βγει νικητής από τις εκλογές, χωρίς να πραγματοποιήσει την παραμικρή νοθεία. Ολος, βέβαια, αυτός ο θόρυβος περί νοθείας γίνεται σκόπιμα, για να μειωθεί, να συρρικνωθεί, να κηλιδωθεί η νίκη του σημερινού Γιουγκοσλάβου Προέδρου και η αίγλη αυτής της νίκης στο εξωτερικό. «Φαντάζεστε - μας έλεγε ο συνομιλητής μας - να έχουν οι Αμερικανοί απέναντί τους έναν Μιλόσεβιτς νικητή των εκλογών, του οποίου τη νίκη αναγνωρίζουν; Δε θα έπρεπε τότε να αλλάξουν πολλά από την πολιτική τους στην περιοχή και να μην το ήθελαν, θα έσπρωχναν τη διεθνή κοινή γνώμη εναντίον τους, ούτως ή άλλως, πράγμα που φυσικά δεν επιθυμούν».

Η ίδια πηγή, μας πληροφόρησε πως η αμερικανική πλευρά πολύ δύσκολα θα τολμήσει να αξιοποιήσει την αντιπολίτευση για αποσταθεροποιητικούς σκοπούς στη Γιουγκοσλαβία, δεδομένου ότι κάτι τέτοιο το επιχείρησε το 1996, με πολύ ευνοϊκότερους όρους και απέτυχε. Εντούτοις δεν απέκλεισε ότι υπάρχουν σενάρια αποσταθεροποίησης στα συρτάρια των αμερικανικών υπηρεσιών. Ενα τέτοιο σενάριο κατήγγειλε δημόσια η γιουγκοσλαβική κυβέρνηση διά του υπουργού Ασφαλείας. Το εν λόγω σενάριο προβλέπει ότι σε περίπτωση μικρής διαφοράς ψήφων υπέρ του Μιλόσεβιτς, η αντιπολίτευση να μην αναγνωρίσει το αποτέλεσμα, να ανακοινώσει πως πλειοψήφησε ο δικός τους υποψήφιος και, ταυτόχρονα, η φιλοδυτική κυβέρνηση του Μαυροβουνίου να δηλώσει πως στο έδαφός της δεν έγιναν καθόλου εκλογές. Μ' άλλα λόγια, μ' ένα σμπάρο δύο τρυγόνια: Αποσταθεροποίηση και διάσπαση της Γιουγκοσλαβίας. Η αμερικανική πηγή, με την οποία μιλήσαμε, θεωρεί ανέφικτο να πραγματοποιηθεί αυτό το σενάριο, γιατί τα στοιχεία που έχουν οι αμερικανικές υπηρεσίες - πάντα κατά την ίδια πηγή - δείχνουν νίκη του Μιλόσεβιτς από τον πρώτο γύρω με 55% έως και 60%, αλλά και να πάρει στο Μαυροβούνιο περισσότερους ψήφους απ' αυτούς που πήρε ο Τζουγκάνοβιτς όταν εκλέχτηκε Πρόεδρος.

Κλείνοντας αυτήν την ανταπόκριση από το Βελιγράδι, πρέπει να προσθέσουμε ότι ο αρχηγός των γιουγκοσλαβικών ενόπλων δυνάμεων ανακοίνωσε πως ο στρατός θα αναγνωρίσει το οποιοδήποτε εκλογικό αποτέλεσμα και δεν πρόκειται να αναλάβει δράση, παρά μόνο στην περίπτωση που επέμβουν στη Γιουγκοσλαβία ξένες δυνάμεις.