Κυριακή 13 Απρίλη 2008
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 4
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ"
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Ταινίες- παραστάσεις

«Ποτέ την Κυριακή»
«Ποτέ την Κυριακή»
Σπούδασε ηθοποιός. Πρωτοεμφανίστηκε το 1936 στο (αριστερής ιδεολογίας) Εβραϊκό Θέατρο Ν. Υόρκης. Παράλληλα έγραφε ραδιοφωνικές εκπομπές και σκηνοθετούσε παραστάσεις. Το 1940 δουλεύει στο Χόλιγουντ, ως βοηθός του Χίτσκοκ και γυρίζει ντοκιμαντέρ μικρού μήκους για διάφορους δημιουργούς (Ρούμπινσταϊν, Καζάλς, Πόε κ.ά.). Μετά την «Αποκαλυπτική καρδιά» (1941), με επτάχρονο συμβόλαιο, η «Μάγιερ» του αναθέτει τη μεγάλου μήκους ταινία «Πράκτορας των ναζί» (1942). Ακολουθούν άλλες τρεις ταινίες και «Το φάντασμα του Κάντερβιλ» (1944), που η «Μάγιερ» πετσοκόβει στο μοντάζ. Ο Ντασσέν απεργεί 14 μήνες, επιδιώκοντας να σπάσει το συμβόλαιό του. Μάταια. Το 1945, λόγω του άσχημου πρωταγωνιστή του στην κωμωδία «Γράμμα στην Ηβη», η «Μάγιερ» σπάει το συμβόλαιο. Ακολουθούν: 1946 «Δυο έξυπνοι άνθρωποι». 1947 «Ο δήμιος των κολασμένων», που με ντοκιμαντερίστικο ρεαλισμό αποκαλύπτει τις απάνθρωπες αμερικανικές φυλακές. Μια ταινία - αλληγορία «ενός κόσμου φασιστικού» και «κραυγή για ελευθερία και αξιοπρέπεια του ανθρώπου». Η εταιρεία κατακρεούργησε «το ένα τέταρτο της ταινίας. Αφαίρεσε το λόγο ύπαρξής της. Εμεινε η βία, όχι τα αίτιά της», έλεγε ο Ντασσέν.

Το 1948, σε πραγματικούς χώρους, με άγνωστους ηθοποιούς, γυρίζει τη «Γυμνή πόλη». Ταινία - ντοκουμέντο για τη νεοϋορκέζικη βία και την εγκληματικότητα. Ο αντικομμουνισμός φουντώνει. Ενας από τους σεναριογράφους της ταινίας φυλακίζεται. Το μοντάζ της ταινίας γίνεται ερήμην του Ντασσέν: «Οταν την πρωτοείδα έβαλα τα κλάματα από την αηδία... Από την ταινία αφαιρέθηκαν όλες οι αντιθέσεις της Νέας Υόρκης, γύρω από τις οποίες είχα χτίσει το έργο. Ο αμύθητος πλούτος και η μιζέρια». Το 1949, με ανεξάρτητο παραγωγό, σε πραγματικούς χώρους κοινωνικών συγκρούσεων, γυρίζει τους «Ανθρώπους του αίματος», με θέμα το ελεγχόμενο και αιματοβαμμένο από τη Μαφία εμπόριο οπωροκηπευτικών.

«Η νύχτα και η πόλη»
«Η νύχτα και η πόλη»
Ο Ντασσέν μπαίνει στη «μαύρη λίστα». Αρνείται να καταθέσει στην αντικομμουνιστική «Επιτροπή Αντιαμερικανικών Ενεργειών». Με βοήθεια του Ντάριλ Ζανούκ φυγαδεύεται στο Λονδίνο, όπου γυρίζει το αριστούργημά του «Η νύχτα και η πόλη» (1950), αλληγορώντας για τις μακαρθικές διώξεις. Μετά την ευρωπαϊκή επιτυχία της, η ταινία, ανώνυμα και μυστικά, παίζεται σε μια μικρή αμερικανική αίθουσα. Το όνομά του απαγορευόταν στις ΗΠΑ. Ουσιαστικά διωκόμενος και στην Ευρώπη (η Ιταλία δεν του έδωσε πολιτικό άσυλο) έμεινε άνεργος πέντε χρόνια. Το 1955, γυρίζει στη Γαλλία το «Ριφιφί» (βραβείο Φεστιβάλ Καννών). Ακολουθούν: «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» ή «Αυτός που έπρεπε να πεθάνει». «Θηλυκός δαίμων», «Ποτέ την Κυριακή», «Φαίδρα», «Τοπ Καπί», «Στις 10.30 ένα καλοκαιρινό βράδυ». Το 1968 γυρίζει, στις ΗΠΑ, την «Εκτέλεση εν ψυχρώ», με θέμα το ρατσισμό κατά των μαύρων. Η ταινία πολεμήθηκε σκληρά και εξαφανίστηκε, χωρίς να δοθεί στον Ντασσέν κόπια. «Υπόσχεση την αυγή», «Η δοκιμή», «Κραυγή γυναικών», «Στα 16 γνώρισα τον έρωτα».

Πρέπει να σημειωθεί το εξής: Ο Ντασσέν, παρότι μπορούσε, ποτέ δε ζήτησε επιχορήγηση από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου για να γυρίσει ταινία: «Θα ήταν λάθος μου να ζητήσω χρήματα, την ώρα που οι νέοι σκηνοθέτες υποφέρουν για να πάρουν χρήματα από το ΕΚΚ για να γυρίσουν μια ταινία», έλεγε.

Ο Ντασσέν ανέβασε στο Παρίσι (1961), το θεατρικό έργο «Φλόρα» (πρωταγωνίστρια η Μελίνα Μερκούρη) και στη Ν. Υόρκη το «Ποτέ την Κυριακή». Στην Ελλάδα ανέβασε αξέχαστες παραστάσεις, αρχίζοντας με τον «έρωτά» του, τον Μπρεχτ. 1975 «Οπερα της πεντάρας» (την ξανασκηνοθέτησε το 1993). 1978 «Συντροφιά με τον Μπρεχτ» (σύνθεση ποιημάτων και αποσπασμάτων μπρεχτικών έργων). Ακολουθούν: «Το γλυκό πουλί της νιότης», «Ποιος φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ», «Ενας μήνας στην εξοχή», «Σπίτι σπαραγμού», «Ακρότητες», «Ο δρόμος για τη Μέκκα», «Ανατόλ», «Γλάρος», «Ο θάνατος του εμποράκου».


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ