Τα κτίρια που "λαβώθηκαν" από το σεισμό, επισκευάστηκαν ή επισκευάζονται με τις προδιαγραφές του αντισεισμικού κανονισμού, βάσει των οποίων κατασκευάστηκαν και κατέρρευσαν.

Ελεγχοι ποιότητας, υλικών και τρόπου κατασκευής των κτιρίων δε γίνονται.

Κονδύλια δε διατίθενται για την αντισεισμική θωράκιση της χώρας.

Η πολιτική του αστικού κράτους απέναντι σε όλα τα λαϊκά προβλήματα είναι υπεύθυνη και για τη σημερινή κατάσταση. Για τον τρόπο που κατασκευάζει τις αβίωτες πόλεις, για την καταπάτηση των ελεύθερων χώρων, για την έλλειψη ουσιαστικών υποδομών στις μεγάλες πόλεις.

Για τους σεισμοπαθείς δεν υπάρχει άλλη διέξοδος από το να συνεχίσουν τον αγώνα τους για την οριστική αποκατάστασή τους.

Οι παραπάνω είναι μερικές από τις επισημάνσεις του Σπύρου Χαλβατζή, μέλους του ΠΓ της ΚΕ τουΚΚΕ και επικεφαλής της «Νομαρχιακής ΑγωνιστικήςΣυνεργασίας», που περιλαμβάνονται σε συνέντευξη που δημοσιεύει σήμερα ο «Ρ», στο πλαίσιο του αφιερώματος για την κατάσταση που επικρατεί ένα χρόνο μετά το σεισμό. Η συνέντευξη έχει ως εξής:

- Ενα χρόνο μετά το σεισμό πώς κρίνετε την αντιμετώπιση των προβλημάτων πουπροκάλεσε;

- Ο σεισμός είναι ένα φυσικό φαινόμενο. Στην περίπτωση που εξετάζουμε, όμως, έφερε στην επιφάνεια πολύ σοβαρά, κοινωνικά και άλλα προβλήματα. Είχαμε θανάτους, καταστροφές, καταρρεύσεις κατοικιών και εργοστασίων.

Ενα πρώτο θέμα είναι το πώς λειτούργησε, εκείνες τις πρώτες ώρες και μέρες, η κρατική μηχανή. Αλλά και συνολικότερα πώς δρα το κράτος απέναντι στα μεγάλα προβλήματα. Και ποιος φταίει τελικά για τα προβλήματα, που μπορεί να έρθουν στην επιφάνεια με την εκδήλωση ενός σεισμού ή κάποιου άλλου φυσικού φαινομένου. Φταίει το σημερινό καπιταλιστικό σύστημα.

- Θα σας προσάψουν ότι όλα τα «φορτώνετε» στον καπιταλισμό.

- Να μη βιαστούν να το κάνουν. Αυτό το σύστημα κατασκευάζει πόλεις αβίωτες. Κατασκευάζει κτίρια, μεγάλα συγκροτήματα για σχολεία, για νοσοκομεία, για αίθουσες διασκέδασης, πολλές φορές χωρίς να παίρνονται τα απαραίτητα μέτρα για την ασφάλεια όσων τα χρησιμοποιούν. Καταπατά και τσιμεντοποιεί, με νόμους και παραλείψεις του, τους ελεύθερους χώρους. Εμπορευματοποιεί τα πάντα. Και βέβαια ευθύνεται για όλα αυτά.

Είναι ανάλγητο το αστικό καθεστώς και στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που το ίδιο δημιουργεί. Στην περίπτωση που εξετάζουμε, αφού με την πολιτική του δημιούργησε τα προβλήματα που φάνηκαν με το σεισμό, μετά αντικρίσαμε την αναλγησία στην αντιμετώπισή τους. Πάρτε για παράδειγμα τις αποζημιώσεις και τις λεγόμενες οικονομικές ενισχύσεις, που ήταν ψίχουλα. Το γεγονός ότι για να «αποζημιωθεί» κάποιος, οι διαδικασίες ήταν τόσο πολύπλοκες, πολλές φορές και απαγορευτικές, ώστε δεν υπήρχε περίπτωση να αντιμετωπιστεί το όποιο πρόβλημα. Και παρουσιάζονται υπουργοί να μιλούν για τη γραφειοκρατία σαν να είναι κάτι πέρα κι έξω από το σύστημα το οποίο οι ίδιες οι κυβερνήσεις διαμορφώνουν.

- Μιλήσατε για τους ελεύθερους χώρους, η ύπαρξη των οποίων -εκτός βέβαια των άλλων ευεργετικών για την ποιότητα ζωής των κατοίκων μιας πόλης - πρέπει να θεωρείται απαραίτητο συστατικό μιας πολιτικής αντισεισμικής προστασίας. Ομως, το μέλλον τους δεν παρουσιάζεται ευοίωνο, εάν κρίνουμε από τα κυβερνητικά σχέδια.

- Το θέμα των ελεύθερων χώρων είναι κυρίαρχο. Παρ' όλα όσα λέγονται, εξακολουθεί να ισχύει ο νόμος που τσιμεντοποιεί όσα στρατόπεδα, περίπου 82 τον αριθμό, απομακρύνονται από τις πόλεις. Τσιμεντοποιεί τους τελευταίους μεγάλους ελεύθερους χώρους των αστικών συγκροτημάτων, αντί να τους παραδώσει π.χ. στην Τοπική Αυτοδιοίκηση προκειμένου να γίνουν έργα πρασίνου και αναψυχής.

Παράλληλα, το θέμα της προστασίας των ελεύθερων χώρων - και με αφορμή τα σχεδιαζόμενα έργα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 - αναδεικνύεται ως ένα από τα σημαντικότερα που έχει να παλέψει το μαζικό κίνημα, όχι μόνο στην Αθήνα και την ευρύτερη περιοχή, αλλά σε ολόκληρη τη χώρα.

- Θα μπορούσε να αντιτείνει κάποιος ότι όπως και η οικοδόμηση, έτσι και η ανοικοδόμηση ή η «επισκευή» μιας πόλης μετά από ένα σεισμό, δεν είναι εύκολη υπόθεση.

- Ασφαλώς και δεν είναι εύκολη δουλιά. Ομως, τι σημαίνει τελικά «οικοδομώ μια πόλη»; Υπό ποιους όρους; Φτάσαμε στην Αθήνα να μην υπάρχουν ελεύθεροι χώροι. Καθημερινά η γη εμπορευματοποιείται. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που συμβαίνει και με τις πυρκαγιές. Συνεχώς οι καταπατητές περιφράσουν χώρους.

Ας κάνουμε μια παρένθεση: Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, κρατικά και μεγάλα ιδιωτικά, όταν καιγόταν ολόκληρη η Ελλάδα, παρουσίασαν για μερικές μέρες τις πυρκαγιές. Ομως, τώρα που ας πούμε ότι οι πυρκαγιές σταμάτησαν, τώρα που αναδεικνύονται τα προβλήματα, έθεσαν το θέμα εκτός επικαιρότητας. Δε γίνεται καμία αναφορά, καμία συζήτηση. Αλλά τώρα τα προβλήματα είναι οξύτατα. Τώρα είναι που πρέπει να δραστηριοποιηθούν οι πάντες...

- Που έχουν μείνει άνθρωποι στο δρόμο.

- Ακριβώς. Και το ενδιαφέρον από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης έχει χαθεί. Επαψαν και οι δηλώσεις και οι εντυπωσιασμοί. Ομως, τα προβλήματα των πυροπαθών είναι εδώ. Και δυστυχώς - έτσι όπως αντιμετωπίζονται - θα συνεχίσουν να απασχολούν τους πληγέντες για πολύ καιρό.

Και κάτι άλλο για τις πυρκαγιές: Είχαμε τις φωτιές. Υπήρξε αυτή η πλημμελής αντιμετώπισή τους. Υπήρξαν όμως και συγκεκριμένες καταγγελίες. Κυρίως για την καταστροφή στο Μαίναλο, όπου ενδιαφέρονται πολλοί μεγαλοσχήμονες να αλλάξουν χρήσεις γης στο βουνό. Υπάρχουν καταγγελίες από συλλόγους, από σωματεία, από συντονιστικά όργανα μαζικών φορέων της περιοχής.

- Η καταστροφή της δάσους βέβαια εγκυμονεί κι άλλους κινδύνους.

- Φυσικά. Μέχρι τώρα το δάσος συγκρατούσε το νερό. Από τώρα και στο εξής ο κίνδυνος των πλημμυρών είναι πολλαπλάσιος. Δεν έχουν γίνει ούτε τα απαραίτητα φράγματα, ούτε αντιπυρικές ζώνες και το καθάρισμα σε ορισμένα δάση όπου μπορεί να γίνει. Δε μιλάμε για γκρεμούς ή τις χαράδρες. Ομως ούτε τα περιαστικά δάση δεν προστατεύονται.

Και για να μην ξεχνιόμαστε: Γιατί μετά την πυρκαγιά της Πεντέλης, δεν κηρύχτηκε όλη η καμένη περιοχή αναδασωτέα; Γιατί δεν έγινε μια ειδική προσπάθεια για την αναδάσωσή της; Θα έρθει το χειμώνα μια πλημμύρα. Θα ξαναπνιγεί η Ραφήνα, η Νέα Μάκρη, η Αθήνα. Είναι κανένας που δεν τα ξέρει;

Τεχνικές λύσεις υπάρχουν, για όλα σχεδόν τα προβλήματα. Πολιτική βούληση χρειάζεται. Αλλά όταν έχουμε μία κυβέρνηση που εμπορευματοποιεί τη γη, που ξεπουλά την ΕΥΔΑΠ και εμπορευματοποιεί το νερό, είναι επόμενο να μη σκέφτεται αυτήν την προοπτική.

Να επιστρέψουμε στους σεισμούς. Πέρασε ένας χρόνος από την 7η του Σεπτέμβρη του 1999. Δεν έχει γίνει τίποτε για να αλλάξει ο αντισεισμικός κανονισμός. Τα κτίρια τα λαβωμένα από το σεισμό, επισκευάστηκαν ή επισκευάζονται με τις προδιαγραφές του αντισεισμικού κανονισμού, με τις οποίες κτίστηκαν και λαβώθηκαν.

- Είναι δηλαδή σαν να βρισκόμαστε ακόμα στο σημείο μηδέν. Ακριβώς στις 7 Σεπτέμβρη του 1999;

- Δεν έγιναν ουσιαστικά βήματα. Δείτε τα θέματα του δημοσίου ελέγχου. Ουσιαστικά δεν υπάρχει έλεγχος ποιότητας, έλεγχος υλικών, έλεγχος τρόπου κατασκευής. Και το θέμα του ελέγχου δεν πρέπει να περιορίζεται μόνο στα κτίρια που λαβώθηκαν. Πρέπει να αφορά όλα τα κτίρια.

Εμείς ως ΚΚΕ είχαμε ζητήσει εξ αρχής να γίνει ένας συνολικός και ουσιαστικός έλεγχος σε νοσοκομεία, σε σχολεία. Σε κτίρια που στεγάζουν, που φιλοξενούν πολύ κόσμο. Στα φροντιστήρια. Χιλιάδες παιδιά, μαθητές, είναι σε φροντιστήρια στο κέντρο της Αθήνας και αλλού. Τι έλεγχος έχει γίνει γι' αυτά τα κτίρια, πολλά από τα οποία δεν κτίστηκαν γι' αυτή τη χρήση. Κάποια στιγμή, έγιναν φροντιστήρια και συγκεντρώνουν εκεί χιλιάδες παιδιά.

Πάρτε για παράδειγμα τις μεγάλες αίθουσες διασκέδασης. Παλιά εργοστάσια μετασκευάστηκαν και σήμερα, πολλές φορές, δεν έχουν παρά μόνο μια έξοδο κινδύνου. Δείτε τους χώρους εργασίας, τις μεγάλες βιομηχανίες. Τι μέτρα έχουν παρθεί για την προστασία των εργατών;

Ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ την προηγούμενη βδομάδα είπε ότι τα κτίρια που κατέρρευσαν ήταν χάρτινα. Τελικά ποιος φταίει; Γενική και αόριστη είναι η ευθύνη;

Μπορεί και να υπάρχουν δυο - τρεις ανεύθυνοι επαγγελματίες, κλπ. Αυτό είναι το πρόβλημα; Τι κάνει το κράτος για να περιορίσει αυτά τα φαινόμενα;

Το κράτος σήμερα ανοίγει π.χ. το δρόμο στην ΠΕΤΡΟΛΑ να αναπτύξει τη δραστηριότητά της, να επεκτείνει τα διυλιστήρια δίπλα σε κατοικημένη περιοχή της Ελευσίνας. Και όχι μόνον αυτό, αλλά γειτνιάζει το διυλιστήριο με πολεμική βιομηχανία, την ΠΥΡΚΑΛ. Καταλαβαίνει κανείς ότι αυτά συνιστούν μέγα κίνδυνο. Υπάρχουν ακόμα εντολές και οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης που απαγορεύουν τέτοιες επεκτάσεις. Ωστόσο η κυβέρνηση τις επιτρέπει. Στα πλαίσια της απελευθέρωσης των πάντων, της ενίσχυσης του μεγάλου κεφαλαίου, κλείνουν τα μάτια μπροστά στους μεγάλους κινδύνους για νέες ενδεχόμενες καταστροφές.

- Τις πρώτες μέρες, όμως, μετά το σεισμό, είχαν ακουστεί πολλά περί μικροζωνικών μελετών, αντισεισμικής θωράκισης της χώρας κλπ.

- Ολες εκείνες οι συζητήσεις για τις μικροζωνικές μελέτες ανά περιοχή, ανά δήμο, ανά οικοδομικό τετράγωνο, καρκινοβατούν. Αυτά είναι ζητήματα ευθύνης του κράτους. Δεν είναι ευθύνη του κατοίκου, του εργαζόμενου, του απλού ανθρώπου που θέλει κάπου να ζήσει.

Τεράστιο θέμα επίσης είναι η αντισεισμική θωράκιση της χώρας. Εμείς, ως ΚΚΕ, από την πρώτη στιγμή το θέσαμε. Είναι ένα τεράστιο έργο υποδομής. Και όμως γι' αυτό το εξαιρετικά αναγκαίο έργο, ουσιαστικά δεν έχει γίνει τίποτα. Δεν εντάχθηκε στο Γ` Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης.

Από την άλλη πλευρά γίνονται δρόμοι, λιμάνια, γεφύρια, αεροδρόμια, τα οποία ως επί το πλείστον θα εξυπηρετούν τα συμφέροντα των πολυεθνικών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που θα προωθούν εμπορεύματα, υπηρεσίες, ανθρώπους στη Μέση Ανατολή, στη Βόρεια Αφρική και όπου αλλού. Και αυτό το τόσο σημαντικό έργο υποδομής, η αντισεισμική θωράκιση της χώρας, δεν προωθείται.

Κονδύλια βέβαια θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν και από αλλού, π.χ. από τις τεράστιες στρατιωτικές δαπάνες της χώρας. Ομως δε γίνεται τίποτα.

- Από όσα λέτε προκύπτει ότι δεν έχει γίνει τίποτε το ουσιαστικό για την προστασία των Αθηναίων, απέναντι σε έναν αναλόγου μεγέθους σεισμό στο μέλλον. Αρα υπάρχει φόβος για ανάλογης έκτασης καταστροφές. Δεν είναι λίγο «κασσανδρικά» όλα αυτά;

- Από το 18ο αιώνα, από το 1705 που έγινε ο τελευταίος μεγάλος σεισμός στην περιοχή της Αθήνας, κανείς δεν περίμενε έναν τόσο μεγάλο σεισμό εδώ. Οπως αποδείχτηκε όμως, τα δεδομένα άλλαξαν και η Αθήνα χαρακτηρίζεται πλέον ως σεισμογενής περιοχή.

Εμείς ούτε «Κασσάνδρες» είμαστε, ούτε θέλουμε να παίξουμε τέτοιο ρόλο. Αλλά πρέπει να παίρνουμε υπόψη μας τα πάντα. Οφείλουμε να πιέζουμε ώστε το κράτος να προετοιμάζεται και να παίρνει όλα εκείνα τα απαραίτητα μέτρα, προκειμένου σε έναν ανάλογο ενδεχόμενο σεισμό ιδίου μεγέθους να μην έχουμε τα θύματα που είχαμε. Να προστατευτεί όσο γίνεται περισσότερο ο κόσμος.

- Προωθείται, πάντως, νομοσχέδιο για την ασφάλιση των κτιρίων από τουςιδιοκτήτες. Πώς κρίνετε αυτήν την εξέλιξη;

- Είναι πολύ σημαντικό ζήτημα. Το ιδιωτικό κεφάλαιο και εδώ θα θησαυρίσει. Αυτό που είναι ευθύνη του κράτους - για την προστασία και την ασφάλεια των ανθρώπων - μεταφέρεται στις πλάτες τους. Και αξιοποιεί η κυβέρνηση κάποια μεγάλα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης για να διαμορφώσει τη συνείδηση στους ανθρώπους ότι «εν πάση περιπτώσει, αν θέλετε να έχετε μια ασφαλή κατοικία, αν θέλετε να μπορείτε να πηγαίνετε σε ένα άλσος και όπου αλλού για ψυχαγωγία, για αναψυχή, για άθληση, για ξεκούραση, θα πρέπει να πληρώνετε».

Διαμορφώνουν συνείδηση ότι πρέπει να πληρώνουμε για τα πάντα. Για ό,τι δικαιούμαστε, για ό,τι έχουμε προπληρώσει μέσω της φορολογίας, άμεσης και κυρίως έμμεσης.

Εμείς, ως Κόμμα, κάναμε προτάσεις μετά το σεισμό. Η κυβέρνηση έλεγε ότι όσα έκανε για την αποκατάσταση ήταν αρκετά - κάποιοι είπαν ότι ήταν υπεραρκετά. Εμείς προτείναμε - και όχι μόνο το Κόμμα μας, αλλά και μαζικοί φορείς, όπως Εργατικά Συνδικάτα και Σύλλογοι Σεισμοπλήκτων - να αναλάβει το κράτος το κόστος της κατασκευής των κατεστραμμένων κατοικιών. Το κόστος δε θα ήταν πολύ μεγάλο, από τη στιγμή που θα έκανε τις σχετικές μελέτες κρατικός οργανισμός (ΥΠΕΧΩΔΕ, νομαρχίες) και η κατασκευή δε θα είχε το εμπορικό κέρδος. Αν γινόταν αυτό, θα αποτελούσε σημαντική οικονομική ανακούφιση για τους σεισμοπαθείς. Η κυβέρνηση όμως φρόντισε να τα αφήσει όλα ελεύθερα στην κερδοσκοπία.

- Σήμερα, αρκετοί σεισμοπαθείς παρουσιάζονται είτε απογοητευμένοι και απελπισμένοι, είτε διακατέχονται από τυφλή αγανάκτηση. Πώς σχολιάζετε μια τέτοια στάση;

- Οι εργαζόμενοι, ο λαός, οι σεισμοπαθείς πρώτα απ' όλους, θα πρέπει να παλέψουν. Να διεκδικήσουν. Να μην απογοητεύονται από το γεγονός ότι η κυβέρνηση τους εγκατέλειψε στην τύχη τους. Αυτή είναι η πολιτική της. Αυτό είναι το αστικό κράτος. Φροντίζει να υπηρετεί το μεγάλο κεφάλαιο. Ομως οι φορείς που συγκρότησαν οι σεισμόπληκτοι, οι σύλλογοι, οι κινήσεις τους, δεν πρέπει να διαλυθούν, εφόσον υπάρχουν πολλά και μεγάλα προβλήματα που μένουν για να επιλυθούν.

Το συνδικαλιστικό κίνημα πρέπει να πιέσει για να ληφθούν μέτρα. Να συνεχιστεί ο αγώνας για την προστασία των ελεύθερων χώρων, για την αντισεισμική θωράκιση της χώρας, για τον έλεγχο των κτιρίων. Ιδιαίτερα των δημόσιων κτιρίων και όλων γενικά των χώρων που συγκεντρώνουν πολύ κόσμο. Και να μην εγκαταλείψουν την προσπάθεια. Να διεκδικήσουν αυτά που τους ανήκουν.