Θύελλα αντιδράσεων περίμενε τον Ισραηλινό πρωθυπουργό κατά την επιστροφή του στο Ισραήλ μετά την άκαρπη πολυήμερη σύνοδο του Καμπ Ντέιβιντ. Δεν εξελέγη ο Σιμόν Πέρες, υποψήφιος που στήριξε ο Εχούντ Μπάρακ, στην Προεδρία. Παραιτήθηκε ο υπουργός Εξωτερικών του Νταβίντ Λεβί και το Κοινοβούλιο, στην τελευταία συνεδρίασή του πριν τις θερινές διακοπές, ενέκρινε, κατ' αρχάς, τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών τόσο για την Κνεσέτ όσο και για την πρωθυπουργία. Και όλα αυτά είναι συνέπεια, όπως τόνισαν σε όλους τους δυνατούς τόνους οι πολιτικοί του αντίπαλοι, των υποχωρήσεων που εμφανίστηκε διατεθειμένος να κάνει απέναντι στους Παλαιστινίους στο Καμπ Ντέιβιντ προκειμένου να επιτευχθεί οριστική ειρηνευτική συμφωνία.

Ο ίδιος ο Ισραηλινός πρωθυπουργός αντέτεινε ότι δεν έκανε καμία υποχώρηση, υπερασπιζόμενος τα εθνικά συμφέροντα του Ισραήλ και παραμένοντας πιστός στη δέσμευσή του για ολοκλήρωση της «ειρηνευτικής διαδικασίας». Και η αλήθεια είναι ότι, αν κανείς εξετάσει με προσοχή τα τεκταινόμενα στη θερινή κατοικία των Αμερικανών Προέδρων, επιπλέον των 10 ημερών, μάλλον θα επιβεβαιώσει τους ισχυρισμούς του Εχούντ Μπάρακ. Αυτό προκύπτει και από σειρά στοιχείων σχετικών με τις συζητήσεις που έλαβαν χώρα στο Καμπ Ντέιβιντ και που είδαν το φως της δημοσιότητας από πηγές προσκείμενες στην Παλαιστινιακή Αρχή.

Είναι γνωστό ότι η Παλαιστινιακή Αρχή δέχτηκε πιέσεις για να συμμετάσχει στη σύνοδο καθώς οι διαπραγματευτές της, επανειλημμένως, είχαν ζητήσει να ολοκληρωθούν τα βασικά, υπό διαπραγμάτευση, σημεία πριν πραγματοποιηθεί μια σύνοδος κορυφής. Εντούτοις, υπό τις εμφανείς έντονες αμερικανικές πιέσεις και το συνεχιζόμενο τέλμα στις συνομιλίες, η Παλαιστινιακή Αρχή μετέβη στην Ουάσιγκτον με την προοπτική να δημιουργηθεί η βάση και για περαιτέρω συναντήσεις, όπως δήλωναν αξιωματούχοι της, και όχι να επιτευχθεί οριστική συμφωνία.

Η Ουάσιγκτον δεν έκρυψε ούτε στιγμή τη μέγιστη σημασία που απέδιδε στις συνομιλίες. Αλλωστε, η, σχεδόν, διαρκής παρουσία του Μπιλ Κλίντον στο Καμπ Ντέιβιντ σχολιάστηκε θετικά και από τους Παλαιστινίους αξιωματούχους, αν και ήταν εμφανές ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος επιθυμούσε σφοδρά την επίτευξη οριστικής συμφωνίας, από την οποία ο ίδιος θα κέρδιζε υστεροφημία, οι ΗΠΑ θα επιβεβαίωναν τον τίτλο του «ειρηνοποιού» αλλά και ο υποψήφιος του Δημοκρατικού κόμματος στις επικείμενες εκλογές θα αποκόμιζε σημαντικότατα πολιτικά οφέλη.

Οι πιέσεις αυτές πήραν πολλές μορφές. Χαρακτηριστικό είναι, όπως τονίζουν παλαιστινιακές πηγές, ότι οι Εχούντ Μπάρακ και Γιάσερ Αραφάτ συναντήθηκαν, μόνο δύο φορές, και μόνο υπό την παρουσία του Μπιλ Κλίντον. Τα κύρια ζητήματα που απασχόλησαν τους 3 ηγέτες ήταν τα 4 θέματα που υποτίθεται ότι, επί τόσα χρόνια, «λύνει» η ειρηνευτική διαδικασία: τα σύνορα του παλαιστινιακού κράτους, το μέλλον των εβραϊκών εποικισμών στη Λωρίδα της Γάζας και στη Δυτική Οχθη, η τύχη των 3,4 εκατομμυρίων Παλαιστινίων προσφύγων και το μελλοντικό καθεστώς της ανατολικής Ιερουσαλήμ. Θέματα όπως η διαχείριση των υδάτινων πόρων, οι οικονομικές σχέσεις κλπ. είχαν, ήδη, παραπεμφθεί σε υποεπιτροπές.

Στα τέσσερα αυτά θέματα αρχών, τα οποία αποτέλεσαν και την αφορμή έναρξης της «ειρηνευτικής διαδικασίας», Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι διαφώνησαν και πάλι. Οι Παλαιστίνιοι διεκδικούν την επαναφορά των συνόρων στα όρια του 1967, πριν την ισραηλινή κατάκτηση της Δυτικής Οχθης και της Λωρίδας της Γάζας. Αποδέχτηκαν, όμως, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, να αφήσουν στο Ισραήλ περιοχές ίσες με το 2% της Δυτικής Οχθης που δεν είχαν υπόγεια ύδατα και δεν κατοικούνται από Παλαιστινίους, για να πάρουν ένα άλλο 2% σε περιοχές κοντά στις πόλεις Αλατρόν, Τουλκαρέμ, Καλκιλία και Τζενίν, δίπλα στον Ιορδάνη, οι οποίες ανήκουν στην πλειοψηφία τους σε Παλαιστινίους πρόσφυγες και έχουν υπόγεια ύδατα. Η πρόταση απορρίφθηκε από την ισραηλινή αντιπροσωπεία, που επέμεινε στην παραχώρηση του 9% της Δυτικής Οχθης στο Ισραήλ έναντι 1% της Λωρίδας της Γάζας που θα παραχωρηθεί στην Παλαιστινιακή Αρχή.

Οι διαφωνίες, όμως, στο θέμα των συνόρων, δε φαίνεται ότι σταματούν σε αυτό το σημείο. Το Ισραήλ επιμένει στη διατήρηση του ελέγχου του 15% των συνόρων του παλαιστινιακού κράτους με την Ιορδανία, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής της Νεκράς Θάλασσας, όπου και θα αναπτύξει στρατεύματα «για λόγους ασφαλείας» τα επόμενα 12 χρόνια. Απέφυγε, επίσης, να απαντήσει στην παλαιστινιακή αντιπρόταση τη φύλαξη αυτού του μέρους των συνόρων να αναλάβουν στρατεύματα του ΟΗΕ, για το ίδιο χρονικό διάστημα.

Οπως υποστηρίζουν παλαιστινιακές πηγές, στο Καμπ Ντέιβιντ, το Ισραήλ επέμεινε στη διατήρηση της απόλυτης κυριαρχίας του στην Ιερή Πόλη ως ενιαία και αιώνια πρωτεύουσα του εβραϊκού κράτους. Οι Παλαιστίνιοι επιμένουν στην πάγια θέση τους για απόλυτη κυριαρχία στην αραβική Ιερουσαλήμ και στην αρμενική συνοικία παραχωρώντας στο Ισραήλ το Τείχος των Δακρύων και την εβραϊκή συνοικία.

Οι «υποχωρήσεις», για τις οποίες κατηγορήθηκε ο Εχούντ Μπάρακ, δεν είναι άλλες από την παραχώρηση περιορισμένης διοικητικής κυριαρχίας στους Παλαιστινίους σε ορισμένες περιοχές της ανατολικής Ιερουσαλήμ, αλλά η διατήρηση του ελέγχου από το Ισραήλ σε όλες τις εισόδους της πόλης. Βέβαια, όπως τόνισαν ειρωνικά οι ίδιες πηγές, παραχωρήθηκε στον Γιάσερ Αραφάτ το δικαίωμα να έχει γραφείο κοντά στο τέμενος Αλ Ακσά με αναρτημένη την παλαιστινιακή σημαία ενώ οι Παλαιστίνιοι θα αποκτούσαν την κυριαρχία, στις περιοχές αυτές, «στον αέρα και στο έδαφος» αλλά όχι στο υπέδαφος, όπου θα συνεχιστούν οι ανασκαφές για εβραϊκά μνημεία!

Μεγάλες παραμένουν οι διαφωνίες των δύο πλευρών και στο θέμα των προσφύγων. Η Παλαιστινιακή Αρχή επιμένει ότι το ισραηλινό κράτος έχει ηθική και νομική ευθύνη για την εξορία 3,4 εκατομμυρίων Παλαιστινίων, στους οποίους οφείλει μια έμπρακτη συγνώμη. Σύμφωνα με τους χάρτες του ΟΗΕ, οι ισραηλινές δυνάμεις κατεδάφισαν 438 παλαιστινιακά χωριά το 1948, οι τίτλοι κυριότητας των σπιτιών και των εδαφών των οποίων υπάρχουν ακόμη. Η Παλαιστινιακή Αρχή επιμένει ότι ο κάθε πρόσφυγας έχει το δικαίωμα επιστροφής στα πάτρια εδάφη του, ακόμη και αν είναι σε ισραηλινή κυριαρχία, έστω και αν δεν το χρησιμοποιήσει ποτέ και ζητά αποζημίωσή τους από την ισραηλινή κυβέρνηση και από τις δωρήτριες χώρες, είτε επιστρέψουν είτε όχι. Στόχος της είναι παροχή αποζημίωσης στις αραβικές χώρες που τους δέχτηκαν αλλά και η δημιουργία παγκόσμιου ταμείου σε συνεργασία με την Παγκόσμια Τράπεζα και τα Ηνωμένα Εθνη.

Θετική, μεν, διαφορετική, όμως, είναι η άποψη της ισραηλινής πλευράς, η οποία αναγνωρίζει την «ανθρώπινη υπόσταση» του προβλήματος αλλά δε συμμερίζεται την αναγκαιότητα επιστροφής όλων στα πάτρια εδάφη τους. Παραδέχτηκε, σύμφωνα με τις παλαιστινιακές πηγές, την ηθική του υποχρέωση να βοηθήσει τους πρόσφυγες, βοηθώντας στην οριστική τους εγκατάσταση στις χώρες που τους φιλοξενούν και αποδεχόμενο την επιστροφή 5 χιλιάδων προσφύγων μέσα στα επόμενα 5 - 10 χρόνια. Τελικά, το μόνο σημείο που οι δύο πλευρές συμφώνησαν είναι η παροχή ατομικής αποζημίωσης σε κάθε πρόσφυγα από μία ειδική επιτροπή, και όχι άμεσα από την ισραηλινή κυβέρνηση, και στην, κατ' αρχάς, επιστροφή ορισμένων προσφύγων, με προτεραιότητα σε όσους βρίσκονται στο Λίβανο, με την προϋπόθεση να επιστρέψουν στο Παλαιστινιακό Κράτος και όχι στα εδάφη που θα διατηρήσει το Ισραήλ.

Αν λάβει κανείς υπόψη του αυτές τις πληροφορίες για τα τεκταινόμενα στο Καμπ Ντέιβιντ, είναι, πράγματι, αρκετά αμφίβολο το κατά πόσο είναι εφικτή η επίτευξη μιας οριστικής συμφωνίας που θα ολοκληρώσει την ισραηλινο-παλαιστινιακή «ειρηνευτική διαδικασία», ιδιαίτερα μέσα στο χρονικό περιθώριο των επομένων μηνών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όμως, παρουσιάζουν και τα αλλεπάλληλα πολιτικά πλήγματα που δέχτηκε ο Εχούντ Μπάρακ, αμέσως μετά την επιστροφή του από το Καμπ Ντέιβιντ, και τα οποία, σύμφωνα με τους περισσότερους πολιτικούς αναλυτές, θα τον αναγκάσουν, σύντομα, να εγκαταλείψει την εξουσία. Είναι, ίσως, να αναρωτιέται κανείς, τι αντιδράσεις θα συναντούσε αν, όντως, είχε υποχωρήσει και είχε πετύχει την επίτευξη οριστικής συμφωνίας στο Καμπ Ντέιβιντ.