Κυριακή 25 Ιούλη 1999
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 19
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΚΡΑΤΙΚΗ ΟΡΧΗΣΤΡΑ ΑΘΗΝΩΝ
Δέσμια κυβερνητικής αναλγησίας

Οταν πριν εφτά χρόνια, μετά από πολύχρονους κι επίπονους αγώνες των μουσικών της χώρας, ψηφιζόταν στη Βουλή ο περιβόητος νόμος περί μονοθεσίας των μουσικών στις κρατικές ορχήστρας, μια ελπίδα διαφαινόταν στον ορίζοντα, πως θα ξημέρωναν καλύτερες μέρες για τα κρατικά συμφωνικά συγκροτήματα του τόπου μας. Η ελπίδα, όμως, δεν έμελλε ν' ανθίσει, καθώς την ανακούφιση της πρώτης περιόδου ακολούθησε σειρά οξυμένων προβλημάτων, τα οποία πηγάζουν από μια αντιπολιτιστική κυβερνητική πολιτική. Εφτά χρόνια μετά την ψήφιση του νόμου, το μεγαλύτερο μέρος των ορχηστρών καλύπτεται από έκτακτους μουσικούς και οι ορχήστρες είναι δέσμιες μιας ισχνότατης οικονομικής ενίσχυσης, η οποία δεν τους αφήνει τα περιθώρια ν' ανοίξουν τα φτερά τους και να ανταποκριθούν στον υψηλό ρόλο τους. Η κυβέρνηση, αντί να δώσει λύσεις στα προβλήματα αυτά ακολουθεί την πεπατημένη, που προκαλεί έναν αργό, διά της ασφυξίας θάνατο.Γνωστά είναι τα οξύτατα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα Μουσικά Σύνολα της ΕΡΤ,η Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης (ο καλλιτεχνικός διευθυντής της, μάλιστα, έσπευσε να προτείνει ως διέξοδο την ιδιωτικοποίηση της ορχήστρας), αλλά και η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών.Νωπός είναι ακόμη ο απόηχος της μοναδικής καλοκαιρινής συναυλίας, που έδωσε η τελευταία στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, με έργα Μ. Θεοδωράκη.

Κενές θέσεις, ισχνή επιχορήγηση

Για την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών,τον παλαιότερο και μεγαλύτερο συμφωνικό οργανισμό της χώρας, ακανθώδες παραμένει το πρόβλημα των εκτάκτων μουσικών. Σύμφωνα με το νόμο 2065 του '92 η ΚΟΑ θα έπρεπε να έχει 124 μόνιμους μουσικούς σε αποκλειστική απασχόληση. Αυτή τη στιγμή έχει μόλις 66 μονίμους και 47 έκτακτους μουσικούς, οι οποίοι αμείβονται με τις μισές από τις αποδοχές των πρώτων (πού είναι το ειδικό μισθολόγιο;) και απασχολούνται σε όσες δουλιές θέλουν (πού είναι η μονοθεσία;), έχοντας συμβάσεις έργου για 9,5 μήνες. Το καθεστώς αυτό, σε συνδυασμό με τη φειδωλή και όχι τακτική επιχορήγηση από το ΥΠΠΟ, έχει ως αποτέλεσμα τις μεγάλες καθυστερήσεις στη μισθοδοσία των εκτάκτων, την ανασφάλεια, αλλά και την απασχόλησή τους σε άλλες, πέραν της ΚΟΑ, δραστηριότητες.

"Η μισή ορχήστρα εργάζεται, με βάση τη μονοθεσία και το ειδικό μισθολόγιο και η άλλη μισή, με μισθούς πείνας και πολυθεσία, η οποία έχει αντίκτυπο και στην ποιότητα απόδοσης του συνόλου", σημειώνουν εκπρόσωποι του Συλλόγου Μουσικών Υπαλλήλων Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών.Ο σύλλογος ζητά άμεσα την κάλυψη των κενών θέσεων της ορχήστρας, ενώ στις περιπτώσεις που θα καλούνται έκτακτοι, για να καλύπτουν τις όποιες κενές θέσεις, αυτοί ν' αμείβονται αντιστοίχως με τους μονίμους. "Θα είμαι ευτυχής, αναφέρει ο καλλιτεχνικός διευθυντής της ΚΟΑ, Αρης Γαρουφαλής,αν υπάρξει λύση του προβλήματος, καθώς με αυτό τον τρόπο θα εξοικονομούμε χρήματα και υπάρχει καλύτερη συνοχή της ορχήστρας". Αξίζει να σημειωθεί ότι από τον περασμένο Φεβρουάριο εκκρεμεί η έγκριση διενέργειας διαγωνισμού για την πρόσληψη 36 μονίμων μουσικών.

"Παλλάς", στέγη προβλημάτων

Φλέγον για τους μουσικούς της ορχήστρας είναι και το θέμα της στέγης. Εξι χρόνια μετά την αποπεράτωση του φερόμενου και ως "σπιτιού της ΚΟΑ", του Μεγάρου Μουσικής, η ορχήστρα φαντάζει μάλλον σαν τον "φτωχό συγγενή" ενός πλούσιου "νοικοκύρη". Μπορεί στο ΜΜ να δόθηκαν οι περισσότερες από τις συναυλίες της ΚΟΑ, που είχαν προγραμματιστεί για την περασμένη χειμερινή περίοδο (25 στο Μέγαρο και 10 - 12 στο "Παλλάς"), όμως το ΜΜ στερεί από την ορχήστρα τη δυνατότητα προετοιμασίας. Η ΚΟΑ πραγματοποιεί εβδομαδιαίως τις δοκιμές της στο "Παλλάς", αίθουσα με πολλά προβλήματα, με εξαίρεση τη γενική δοκιμή στο ΜΜ. Οπως τονίζει ο σύλλογος των μουσικών, αυτή η κατάσταση δημιουργεί σοβαρό καλλιτεχνικό πρόβλημα, λόγω της διαφορετικής ακουστικής των δύο χώρων. "Ο,τι επί έξι μέρες δουλεύει ο μαέστρος στο "Παλλάς" ανατρέπεται σε μια δοκιμή στο Μέγαρο", λένε χαρακτηριστικά. Οσον αφορά στο "Παλλάς" αναφέρουν ότι "λειτουργεί χωρίς άδεια και δεν πληροί τις προϋποθέσεις ασφαλείας και υγιεινής για τους εργαζόμενους και το κοινό. Υπάρχει έλλειψη πυρασφάλειας, εξαερισμού και κλιματισμού, τουαλέτες που δε λειτουργούν, οροφή που μπάζει νερά" κ.ά. Οι μουσικοί ζητούν τη διαμόρφωση του "Παλλάς", αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και περισσότερες δοκιμές στο Μέγαρο. Σημειώνεται ότι, προκειμένου να γλιτώσουν από το "καμίνι" του "Παλλάς", για τις ανάγκες των δοκιμών τους, από την αρχή του καλοκαιριού, περιπλανήθηκαν από το Στούντιο C της ΕΡΤ, στην Αγ. Παρασκευή, μέχρι το Στούντιο της Χορωδίας της Λυρικής Σκηνής, στην Πειραιώς. Ταυτόχρονα, όμως, στο Μετοχικό Ταμείο Στρατού συνεχίζεται η καταβολή του μηνιαίου ενοικίου 15 εκατομμυρίων δραχμών για το "Παλλάς". Ο Αρ. Γαρουφαλής, πάντως, σημειώνει πως "αν το "Παλλάς" λειτουργούσε χωρίς άδεια η επιτροπή της νομαρχίας που κάθε χρόνο το ελέγχει θα το είχε σφραγίσει, κάτι που δεν έγινε. Πρόκειται, βεβαίως, για παλιό κτίριο με πολλές ατέλειες, το οποίο χρειάζεται επισκευές. Το πρόβλημα έχει τεθεί στο ΥΠΠΟ, προκειμένου με τη συμβολή των τεχνικών του υπηρεσιών, να μετατραπεί σε καλή αίθουσα, που να λειτουργεί συμπληρωματικά με το Μέγαρο". Χαρακτηριστικά, πάντως, της "φιλοξενίας" που παρέχει το ΜΜ στην ΚΟΑ είναι τα δύο περιστατικά, που αφηγούνται κάποιοι μουσικοί. "Ζητήσαμε, λένε, την ηχογράφηση της συναυλίας και της γενικής δοκιμής, που δώσαμε με μαέστρο τον εξαίρετο Γεωργιανό αρχιμουσικό Γ. Καχίτζε (με έργα Ντβόρζακ), με σκοπό την έκδοση CD. Την ημέρα της γενικής δοκιμής στον περίβολο του Μεγάρου δούλευε κομπρεσέρ. Η ηχογράφηση, με τη βοήθεια ενός μόνο, κεντρικού μικροφώνου έγινε υπό τους ήχους του κομπρεσέρ". Τελείως διαφορετικές ήταν οι συνθήκες ηχογράφησης επόμενης συναυλίας για CD, παραγωγή του ΜΜ, όπου για τρεις μέρες στήθηκε ολόκληρο στούντιο, με μικρόφωνο πάνω από κάθε όργανο.

"Θα έπρεπε να είναι ο καθρέφτης"

"Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών θα έπρεπε να είναι ο καθρέφτης της πολιτιστικής πολιτικής της χώρας. Ομως, αντί αυτού συνεχώς είμαστε αναγκασμένοι να επαιτούμε", δηλώνει η πρόεδρος του συλλόγου των μουσικών, Ε. Οικονομίδου, επισημαίνοντας την ισχνή επιχορήγηση από πλευράς του ΥΠΠΟ. Από τα 700 εκατομμύρια, που έχει ανάγκη η ΚΟΑ για να λειτουργήσει το '99 και ζητήθηκαν από το ΥΠΠΟ, μόλις τα 160 εκατομμύρια εντάχθηκαν στον τακτικό προϋπολογισμό. Από αυτά η ορχήστρα έχει εισπράξει μόνο το 50%, δηλαδή μόλις 80 εκατομμύρια. Αποτέλεσμα, οι καθυστερήσεις στη μισθοδοσία των εκτάκτων, οι οφειλές της ορχήστρας σε μαέστρους, σολίστ, τυπογράφους κ.ά., ενώ το χρέος προς το ΜΤΣ για το "Παλλάς" ανέρχεται σε 150.000.000 δραχμές. Παρ' όλα αυτά ο καλλιτεχνικός διευθυντής της ΚΟΑ δηλώνει πως "τα οικονομικά έχουν μπει σε καλό δρόμο" κι ελπίζει "σε καλύτερες μέρες". Η επιχορήγηση, πάντως, που αναμένεται να δοθεί από τα κονδύλια του ΛΟΤΤΟ, το επόμενο διάστημα είναι μόλις 100.000.000 δραχμές. Δε φτάνει, δηλαδή, ούτε για τα οφειλόμενα ενοίκια για το "Παλλάς".

Τα οικονομικά, κυρίως, προβλήματα της ΚΟΑ είναι ευνόητο ότι γίνονται τροχοπέδη, ώστε να υπάρξει ένας μακρόπνοος προγραμματισμός των δραστηριοτήτων της. Την ίδια στιγμή, που σε άλλους τομείς υπάρχει μια προκλητικά απλόχερη, από το κράτος, αντιμετώπιση, οι μουσικοί του μεγαλύτερου συμφωνικού συγκροτήματος της χώρας αισθάνονται "παραμελημένοι" και "επαίτες". Παρ' όλο, που ο σύλλογος των μουσικών, με σχετικά έγγραφα έχει ενημερώσει την υπουργό Πολιτισμού για τα προβλήματα της ορχήστρας, δεν υπήρξε η παραμικρή απάντηση από πλευράς της. "Εχουμε ζητήσει ακρόαση από την υπουργό εδώ και μήνες και ακόμη δε μας έχει δεχτεί. Γιατί;", αναρωτιούνται. Σημειώνουν ακόμη, ότι ουδέποτε σε συναυλία τους είδαν κάποιον υπουργό, πολύ περισσότερο πρωθυπουργό. "Ισως κι αυτό, λένε, να είναι ενδεικτικό της αντίληψής τους".

Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ


Κορυφή σελίδας
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ