Το αυξημένο ενδιαφέρον που παρουσιάζει η περιοχή της ΝΑ Ευρώπης για τους διεθνείς χρηματιστικούς κύκλους, εκφράζει και η ημερίδα με θέμα "Παγκόσμια Τράπεζα (World Bank Group) Επιχειρηματική Ενημέρωση στη Βόρεια Ελλάδα", που οργάνωσε πριν από λίγες μέρες στη Θεσσαλονίκη ο Σύλλογος Βιομηχάνων Βορείου Ελλάδας.

Η εκδήλωση ήταν μια προσπάθεια παρουσίασης στον ελληνικό επιχειρηματικό κόσμο, του προφίλ, των υπηρεσιών και επενδυτικών δυνατοτήτων της Παγκόσμιας Τράπεζας και των θυγατρικών της οργανισμών, όπως IFC, IBRD, IDA κ.ά.

Αυτό τουλάχιστον είναι ο φανερός σκοπός της προσπάθειας. Υπάρχουν και οι πραγματικές επιδιώξεις που δύσκολα κρύβονται. Η Θεσσαλονίκη επιλέχθηκε σαν τόπος της πρώτης επίσημης δημόσιας προβολής της Παγκόσμιας Τράπεζας επειδή το ενδιαφέρον αυτού του ιμπεριαλιστικού χρηματοπιστωτικού - επενδυτικού οργανισμού επικεντρώνεται αυτή την εποχή στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης, κυρίως των αγορών των πρώην σοσιαλιστικών χωρών. Συνδέουν λοιπόν τη Θεσσαλονίκη με την όλη προσπάθεια οικονομικής διείσδυσης στην ευρύτερη περιοχή.

Η βασική αυτή επιδίωξη της Παγκόσμιας Τράπεζας και οι λόγοι που κρύβονται πίσω της, εκφράζονται και στη γραπτή έκθεση για το πρόγραμμα εργασίας της Τράπεζας, που περιείχε ο φάκελος ενημέρωσης της ημερίδας. Αναφέρει συγκεκριμένα η έκθεση: "Παρά το γεγονός ότι η ένταξη στην ΕΕ μακροχρόνια θα οδηγήσει πιθανόν σε ακόμα μεγαλύτερη πρόσβαση στις διεθνείς κεφαλαιαγορές, η προσέγγιση των όρων και προδιαγραφών της ΕΕ θα απαιτήσει τεράστιες επενδύσεις και σημαίνει αυξημένη ανάγκη χρηματοδότησης σε βραχυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμη βάση. Η Τράπεζα μπορεί να βοηθήσει στη διάθεση κρίσιμης οικονομικής στήριξης".

Οι "καρχαρίες" λοιπόν της διεθνούς χρηματιστικής ολιγαρχίας, "έχουν μυριστεί πολύ ψητό" στην περιοχή στην οποία έχουν ήδη αρχίσει να "εισβάλουν". Ο λόγος της δραστηριοποίησης τώρα στην Ελλάδα, συνδέεται με την προσπάθεια η "εισβολή" αυτή, ξεπερνώντας τα υφιστάμενα προβλήματα και τα επενδυτικά "αντι - κίνητρα", να συστηματοποιηθεί σε ευρεία κλίμακα. Να πάρει δηλαδή τη μορφή επέλασης για την πιο ολοκληρωτική άλωση της οικονομίας και της αγοράς των χωρών της περιοχής.

Δύο πράγματα πρέπει να επισημανθούν εδώ: α) Οι διεθνείς ιμπεριαλιστικοί κύκλοι ωθούν με κάθε μέσο τις πρώην σοσιαλιστικές χώρες της Κεντρικής και ΝΑ Ευρώπης να ενταχθούν στην ΕΕ γιατί για να φτάσουν οι χώρες αυτές τα κριτήρια ένταξης θα χρειαστούν τεράστια ποσά για επενδύσεις και έτσι δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για τις "σωτήριες" παρεμβάσεις της ΠΤ, του ΔΝΤ και άλλων παρόμοιων οργανισμών.

β) Για να διαθέσει τα απαραίτητα κεφάλαια για την ανάπτυξη των δομών της"ελεύθερης αγοράς" στις χώρες αυτές, η Παγκόσμια Τράπεζα απαιτεί να εξαλειφθούν τα "αγκάθια" που ακόμα υπάρχουν. Το μεγαλύτερο αγκάθι ή αντικίνητρο, που η ΠΤ ζητά την εξάλειψή του, είναι η "πολιτική και οικονομική αστάθεια", που παρατηρείται στις υπό ένταξη χώρες.

Αυτό στην απλή γλώσσα σημαίνει ότι οι χώρες αυτές πρέπει να εξασφαλίσουν"πολιτική και οικονομική σταθερότητα" κατά τα πρότυπα της Παγκόσμιας Τράπεζας για να μπορέσουν να ελπίζουν σε διάθεση κεφαλαίων από τον τραπεζικό οργανισμό.

Προς την κατεύθυνση της διασφάλισης της απαιτούμενης "σταθερότητας", η ΠΤ επιχειρεί τώρα μια μελέτη που διαπερνά πολλές χώρες (cross country study) για τη δημόσια διοίκηση στις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Η μελέτη προσφέρει "εκτίμηση της κυβερνητικής θεσμικής ικανότητας" των χωρών της περιοχής ενόψει της ένταξής τους στην ΕΕ και υπό το φως των αυξημένων απαιτήσεων για "υψηλής ποιότητας διακυβέρνηση" στη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου προς την ένταξη.

Αυτό μ' άλλα λόγια σημαίνει ότι θα αυξηθούν οι πιέσεις των διεθνών ιμπεριαλιστικών κέντρων προς τις κυβερνήσεις των χωρών αυτών με το αίτημα να προσαρμόσουν πλήρως τις οικονομικές, πολιτικές και διοικητικές τους δομές, στα πρότυπα και στα καλούπια των υποτακτικών στον ιμπεριαλισμό χωρών. Ο ρόλος και η δομή της ΠΤ δεν επιτρέπουν σοβαρή χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων.

Παρά τον ισχυρισμό του κ. Monish Dutt, διευθυντή των οικονομικών υπηρεσιών της IFC (θυγατρικής της Παγκόσμιας Τράπεζας) για την Κεντρική και Νότια Ευρώπη, ότι η ΠΤ δεν είναι μόνο για να χρηματοδοτεί τις μεγάλες επιχειρήσεις, αλλά να φροντίζει και για τους μικρούς, η αλήθεια είναι πολύ διαφορετική. Σκοπός της τράπεζας είναι η χρηματοδότηση μεγάλων και ισχυρών επιχειρήσεων ή η σύσταση κοινών επιχειρήσεων με μεγάλους χρηματιστικούς ή βιομηχανικούς οργανισμούς.

Η όποια χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων και στο βαθμό που αυτή γίνεται, διεκπεραιώνεται έμμεσα μέσω μεσαζόντων οργανισμών που υπάρχουν σε διάφορες χώρες. Η τράπεζα δηλαδή διαθέτει ορισμένα κεφάλαια στους μεσάζοντες οργανισμούς που ελέγχονται απ' αυτήν, για χρηματοδότηση κάποιων μικρομεσαίων επιχειρήσεων που πληρούν αυστηρά καθορισμένους όρους.

Τα ποσά που διαθέτονται για τον σκοπό αυτό είναι ασήμαντα σε σχέση με τα συνολικά κεφάλαια της τράπεζας. Οι μικρομεσαίες λοιπόν ελληνικές επιχειρήσεις (και αυτές αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων στη χώρα μας), δεν έχουν να ωφεληθούν πολλά πράγματα από το επενδυτικό πρόγραμμα της ΠΤ και των θυγατρικών της οργανισμών.

Αυτοί που θα ωφεληθούν θα είναι οι μεγάλοι τραπεζικοί και βιομηχανικοί - εμπορικοί όμιλοι που σε συνεργασία μ' αυτούς θα επιχειρηθεί η σύσταση κοινών επιχειρήσεων, όπως γίνεται ήδη, στις Βαλκανικές χώρες.

Κύριος σκοπός επόμενα της δραστηριότητας της Παγκόσμιας Τράπεζας στην περιοχή μας, είναι να συμβάλλει στην τελική οικονομική και πολιτική καθυπόταξη της περιοχής στα συμφέροντα των ισχυρών ιμπεριαλιστικών κύκλων, κύρια των ΗΠΑ.

Στράτος ΜΑΥΡΑΝΤΩΝΗΣ