Νόμπελ Ντροπής και Υποκρισίας | ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Νόμπελ Ντροπής και Υποκρισίας

Η στραβός είν' ο γιαλός, ή στραβά αρμενίζουμε. Ολο και πιο συχνά τον τελευταίο καιρό προσπαθούμε, μέσα από το ρητό αυτό, να ερμηνεύσουμε τη νέα τάξη πραγμάτων, σε όλα σχεδόν τα επίπεδα του σύγχρονου κόσμου. Η υποψία που βαραίνει πάνω σε γεγονότα, που καταλύουν κάθε έννοια και αξία, αφήνει μια γεύση σύγχυσης. Οσο και να προσπαθούν, όμως, να μας πείσουν ότι φταίει ο γιαλός, γνωρίζουμε ότι, σύμφωνα με τους νόμους της φύσης, ο γιαλός δεν μπορεί να είναι στραβός. Αρα, στραβά αρμενίζουμε. Η αντιδραστική σκέψη πάντα ευχόταν την υποταγή και το "πίστευε και μη ερεύνα" και με πρακτόρικα βήματα μετέτρεψε την ευχή σε μάχη άτυπη, με στόχο την ακινησία του μυαλού. Επειδή, όμως, η ελευθερία της σκέψης είναι ό,τι πιο ακριβό για τον άνθρωπο, η αμφισβήτηση των όσων προσπαθούν να μας περάσουν έρχεται να επιβεβαιώσει ότι "είμαστε ακόμη ζωντανοί". Οσο η λογική αντρειεύει, κάτω από το φωτοστέφανο των αξιών που δεν πεθαίνουν επειδή κάποιοι έτσι θέλουν, θα απαντάμε "δεν είμαστε εμείς οι τρελοί. Τρελοί είστε εσείς, που πάτε να μας βγάλετε τρελούς".

Γιατί όλα αυτά; Για ένα εκατομμύριο λόγους και ...έναν ακόμη. Σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Νορβηγικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον βρίσκεται μεταξύ των υποψηφίων για το Νόμπελ Ειρήνης 1999, μεταξύ των υποψηφίων αναφέρονται, επίσης, τα ονόματα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ Κόφι Ανάν, του Πάπα Ιωάννη Παύλου, του Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, καθώς και του ΝΑΤΟ, που φέτος συμπληρώνονται 50 χρόνια από την ίδρυσή του.

Μπροστά σε μια τέτοια είδηση, πραγματικά αισθάνεται κανείς ότι καταρρέουν πια τα πάντα. Η εμείς δεν ξέρουμε τι σημαίνει ειρήνη, ή αυτοί νομίζουν πως μας ξεγελούν. Είναι ένα ακόμη παράδειγμα εκδήλωσης έλλειψης σεβασμού προς τις αξίες, ένα παράδειγμα συναίνεσης για το μασκάρεμα των ισχυρών.

Ποιοι ήταν οι Νόμπελ; Οικογένεια Σουηδών εφευρετών και βιομηχάνων. Τα φερώνυμα βραβεία οφείλονται στον Αλφρεντ Νομπέλ, που υπήρξε χημικός μηχανικός και εφευρέτης της δυναμίτιδας. Παρ' όλα αυτά, ο Νομπέλ ήταν ειρηνιστής και πίστευε ότι η απειλή της καταστροφής από τα ισχυρά όπλα, που οι εφευρέσεις του επέτρεπαν να δημιουργηθούν, θα έκανε τον κόσμο να μην επιχειρεί τον πόλεμο και να χρησιμοποιεί τα εκρηκτικά μόνο για ειρηνικούς σκοπούς. Ωστόσο, το φάσμα της καταστροφής δεν πτόησε τους ισχυρούς του κόσμου και του κέρδους και η ανάπτυξη όλο και πιο ισχυρών όπλων συνεχίστηκε. Στον Νομπέλ έμεινε το όνομα του ανθρώπου που επινόησε την καταστροφή και γι' αυτό ποτέ δεν υπήρξε δημοφιλής. Ισως για την υστεροφημία του, ίσως για να απαλύνει το κακό που κληροδότησε στην ανθρωπότητα, ο Νομπέλ άφησε ένα μεγάλο μέρος της περιουσίας του για την ίδρυση ιδρύματος, που θα απονέμει ετήσια βραβεία σε πρόσωπα που συνεισφέρουν τα μέγιστα στο σκοπό της ειρήνης και σε μεγάλα επιτεύγματα στους τομείς της Φυσικής, της Χημείας, της Ιατρικής, της Οικονομίας και της Λογοτεχνίας.

Ανάμεσα στους βραβευμένους ήταν διακεκριμένοι επιστήμονες και πνευματικοί άνθρωποι, όπως Αϊνστάιν, Κιουρί, Παβλόφ, Σεμιόνοφ, Τσερενκόφ, Μπάσοφ, Σόλοχοφ, Φλέμιγκ, Ταγκόρ, Μπ. Σω, Ρολάν, Χέμινγουεϊ, Καμύ, Σεφέρης, Νερούντα, Ελύτης, Λούθερ Κινγκ, Ζοζέ Σαραμάγκου, αλλά και άλλοι, η βράβευση των οποίων ήταν αποτέλεσμα - στον ένα ή άλλο βαθμό - πολιτικών και άλλων σκοπιμοτήτων.

Ποιοι πρότειναν όλους αυτούς τους κυρίους, από τον Κλίντον, τον Χόλμπρουκ μέχρι το ΝΑΤΟ για το Νόμπελ Ειρήνης; Και μόνο η υποψηφιότητά τους αναιρεί την αρχική πρόθεση του Νομπέλ, προσβάλλει τη νοημοσύνη μας, καταργεί κάθε έννοια και αξία σε παγκόσμιο επίπεδο. Και καλά, ας πούμε πως είναι μια απλή υποψηφιότητα που απέχει πολύ (;) από την τελική απόφαση που θα ανακοινωθεί στις 10 Δεκεμβρίου 1999, ημερομηνία θανάτου του ιδρυτή των βραβείων, αν όμως απονεμηθεί σ' αυτούς το Νόμπελ Ειρήνης, θα είναι εντυπωσιακό και πρωτότυπο, η απονομή να πραγματοποιηθεί στο Ιράκ, ή στο Κόσσοβο, με φόντο τα πτώματα των αθώων και τα φοβισμένα μάτια των αμάχων, εκεί όπου τον τελευταίο καιρό Κλίντον και ΝΑΤΟ έχουν επιδείξει με "αξιοθαύμαστο" ζήλο τις προθέσεις τους και τη συνεισφορά τους στο σκοπό της ειρήνης. Θα μπορούσε, μάλιστα, να τους το επιδώσει ο "φιλαράκος" τους Ετσεβίτ. Ετσι, η αυλαία αυτού του παράλογο θεάτρου θα κλείσει με γέλια και με κλάματα.

Σοφία ΑΔΑΜΙΔΟΥ