Η "κατάργηση των συνόρων", έφερε τη διάσπαση στο ευρωπαϊκό μπάσκετ. Ελληνες, Ιταλοί, Ισπανοί, Γάλλοι, ακόμα και οι Τούρκοι, βάλλουν ενάντια στην πλειοψηφία της ΦΙΜΠΑ, που αποφάσισε να αντιγράψει το αμερικανικό μοντέλο. Μέχρι πριν λίγους μήνες, άπαντες επικροτούσαν τη δημιουργία της κλειστής ευρωπαϊκής λίγκας. Τη θεωρούσαν πανάκεια για την ανάπτυξη του αθλήματος. Ξαφνικά βρέθηκαν σε αντίπαλα στρατόπεδα. Η κατάργηση των συνόρων θα βοηθήσει στην εξάπλωση του μπάσκετ, λέει η πλειοψηφία. Το άθλημα, χωρίς τις εθνικές ιδιαιτερότητες, οδηγείται μαθηματικά στην καταστροφή, απαντάει η μειοψηφία.

Κι οι δυο πλευρές όταν κάνουν λόγο για ανάπτυξη, έχουν κατά νου οικονομικές παραμέτρους. Η ανάγκη αξιοποίησης των αγορών της Αγγλίας, της Γερμανίας, των Κάτω Χωρών και της Σουηδίας, οδήγησε στη σημερινή αντιπαράθεση. Η σύγκλιση με το ΝΒΑ, δεν έφερε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Ούτε οι δύο ελεύθερες αγορές που ισχύουν από τη φετινή περίοδο. Οι θεαματικότητες πέφτουν. Τα κύπελλα Σαπόρτα και Κόρατς δεν έχουν την αίγλη του παρελθόντος. Η διάσπαση της Σοβιετικής Ενωσης και της Γιουγκοσλαβίας, δημιούργησε νέες δυνάμεις, ικανές να ανεβάσουν το αγωνιστικό επίπεδο του αθλήματος, όχι όμως και το οικονομικό. Από την άλλη, η παρουσία πολλών ομάδων, από τις δύο κορυφαίες (μέχρι τη διάσπασή των χωρών τους) ευρωπαϊκές μπασκετικές δυνάμεις, οδήγησε στην αφάνεια το άθλημα σε Ολλανδία, Αγγλία, Σουηδία, Πορτογαλία, Γερμανία, Ελβετία, Βέλγιο, οι ομάδες των οποίων δε βρίσκουν θέση στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις κι οι αγορές τους προσαρμόζονται όλο και περισσότερο στις ανάγκες του ποδοσφαίρου. Για παράδειγμα, ενώ μέχρι πρότινος, η Γιουγκοσλαβία εκπροσωπούνταν ενιαία στις διοργανώσεις της ΦΙΜΠΑ, το καλοκαίρι στο ευρωπαϊκό πρωτάθλημα της Γαλλίας θα εκπροσωπηθούν, η Σερβία, η Κροατία, η Βοσνία, η Σλοβενία και τα Σκόπια.

Ο Μπ. Στάνκοβιτς βλέποντας ότι χάνεται το παιχνίδι, αποφάσισε να δράσει πάραυτα και σε σύγκρουση με τις ομοσπονδίες των χωρών που μονοπώλησαν μέχρι τώρα το ενδιαφέρον στην ευρωλίγκα. Αντί να περιμένει να ωριμάσουν τα ταλέντα της Ελλάδας και της Ιταλίας, προτίμησε να αντιγράψει το ΝΒΑ. Κατάργησε τα σύνορα και κάλεσε τις πολυεθνικές να επενδύσουν στο μπάσκετ, ελπίζοντας ότι έτσι θα βρει ανταπόκριση στις αναπτυγμένες οικονομικά χώρες της Δύσης. Το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, έγινε πέρσι με το διαχωρισμό της Ευρώπης σε δύο κομμάτια. Ο εύκολος δρόμος, "ολοκληρώθηκε φέτος με τη δημιουργία της ευρωπαϊκής συλλογικής ολιγαρχίας", όπως σχολίασε ο ομοσπονδιακός προπονητής της Ρωσίας Σ. Μπέλοφ.

Με την απόφαση της ΦΙΜΠΑ οι πλούσιοι θα γίνουν πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι. Οι "μικροί" σύλλογοι και οι φτωχές χώρες θα περιοριστούν στην παραγωγική διαδικασία και οι εκατοντάδες άνεργοι της αμερικανικής μπασκετικής αγοράς, θα βρουν ένα πολύ καλό μεροκάματο στην Ευρώπη. Οι μόνοι που χαιρέτισαν ανοιχτά την απόφαση της ΦΙΜΠΑ, είναι οι μάνατζερ παικτών και οι προσωπικοί φίλοι του Μπ. Στάνκοβιτς. "Η κίνηση αυτή αποτελεί το επόμενο βήμα για να έρθουν κάποιοι παίκτες του ΝΒΑ στην Ευρώπη", σχολίασε Ελληνας μάνατζερ. "Θα υπάρχει μεγαλύτερη διακίνηση παικτών, θα μειωθούν τα κασέ και αν κάποιος έχει πολλούς Ελληνες στο τέλος θα ζημιωθεί", συμπλήρωσε κάποιος άλλος, ενώ ο Μπ. Μάλκοβιτς δεν έκρυψε τον ενθουσιασμό του: "Θεωρώ ότι η απόφαση της ΦΙΜΠΑ είναι στη σωστή κατεύθυνση. Εχουμε να αντιμετωπίσουμε έναν επαγγελματικό χώρο, ένα εμπορικό παιχνίδι και όλοι πρέπει να έχουν ίσες ευκαιρίες".

Οι Σέρβοι με την καλύτερη παραγωγή ταλέντων στην Ευρώπη, πιστεύουν ότι θα εκμεταλλευτούν οικονομικά την απόφαση και παράλληλα θα συσπειρώσουν στην εθνική τους ομάδα, τους παίκτες που υποχρεώθηκαν να αναζητήσουν νέα μπασκετική πατρίδα στη διάρκεια του εμφυλίου. Ελληνες, Ιταλοί, Ισπανοί και Γάλλοι, έχουν κάθε λόγο να φοβούνται ότι θα χάσουν ό,τι απόμεινε από την εθνική τους ταυτότητα. Οι Τούρκοι είναι αντίθετοι επειδή δε θέλουν να αλλάξει το υπάρχον καθεστώς, που τους επιτρέπει να μονοπωλούν την αγορά της Γιουγκοσλαβίας και της ΕΣΣΔ. Οι Ρώσοι, λόγω οικονομικών προβλημάτων, είναι σίγουροι ότι θα χάσουν τους καλύτερους παίκτες τους.

Ο Μπ. Στάνκοβιτς όμως δεν το βάζει όμως κάτω. Στενοί συνεργάτες του έχουν δημιουργήσει εταιρίες μάνατζμεν και τηλεοπτικών δικαιωμάτων και περιμένουν το "πράσινο φως" για να αρχίσουν τη δράση. Μέχρι το Μάη, που θα παρθεί η οριστική απόφαση, θα υπάρξουν ακόμα πολλά επεισόδια, με κυριότερο τη σύγκρουση των Ευρωπαίων παικτών με την παγκόσμια ομοσπονδία.

Γιάννης ΓΕΩΡΓΑΚΗΣ