Διαστάσεις φαίνεται να παίρνει το θέμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης. Η λειτουργία της έχει διακοπεί αυθαίρετα από το 1971 με απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Τουρκίας, ενώ πρόσφατα η τουρκική κυβέρνηση αποφάσισε την καθαίρεση των εναπομεινάντων μελών της Εφορευτικής Επιτροπής της Θεολογικής Σχολής, βασιζόμενη σε ανυπόστατες κατηγορίες περί οικονομικών ατασθαλιών και άσκησης αντιτουρκικής προπαγάνδας. Στο θέμα έχει εμπλακεί και ο αμερικανικός παράγοντας ενώ από την ελληνική κυβέρνηση τέθηκε και στα όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών, στις 30 Οκτώβρη ο υφυπουργός Εξωτερικών Γ. Κρανιδιώτης έκανε σχετικό διάβημα στον Τούρκο πρέσβη, τον οποίο είχε καλέσει στο γραφείο του. Το θέμα βγήκε στον ελληνικό Τύπο για πρώτη φορά στις 4 του τρέχοντος μηνός, ύστερα από σχετικό τηλεγράφημα του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων. Ακολούθησαν δηλώσεις του Αρχιεπισκόπου Αμερικής Σπυρίδωνα και της ελληνικής ομογένειας, δημοσιεύματα στον Τύπο, διάβημα από το "Στέιτ Ντιπάρτμεντ" προς την τουρκική πλευρά και δήλωση του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου.

Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γ. Παπανδρέου, δήλωσε χτες από τις Βρυξέλλες, ότι ενημέρωσε τους ομολόγους του για τις "πρόσφατες απαράδεκτες ενέργειες της Τουρκίας να καταργήσει αυθαίρετα την εκλεγμένη Διαχειριστική Επιτροπή της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, τις οποίες καταδίκασα, επισημαίνοντας ταυτόχρονα και τις δηλώσεις του Πατριάρχη Βαρθολομαίου". Και πρόσθεσε: "Η Ελλάδα και ο ελληνισμός, προσηλωμένοι στις αρχές της προστασίας των θεμελιωδών ελευθεριών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά και διότι έχει στενούς πνευματικούς δεσμούς με το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, θα προχωρήσει σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες, ώστε η διεθνής κοινή γνώμη να ενημερωθεί πλήρως για τη στάση της Τουρκίας και να κινητοποιηθούν οι κυβερνήσεις για την προστασία του Πατριαρχείου και την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης".

Η τουρκική κυβέρνηση από την πλευρά της προσπαθεί να υποβαθμίσει το θέμα και ταυτόχρονα να αποστασιοποιηθεί από τους χειρισμούς που έγιναν. Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών διά του εκπροσώπου του, χαρακτήρισε "αβάσιμες" τις επικρίσεις που δέχεται η Τουρκία για το θέμα της παύσης της Εφορευτικής Επιτροπής της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Σχολιάζοντας ο ίδιος δημοσιεύματα που αναφέρονται σε διαβήματα που έκανε στο τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών ο Αμερικανός πρέσβης Μαρκ Πάρις, είπε ότι "αυτό δεν ήταν θέμα με το οποίο ασχολήθηκε απ' ευθείας το υπουργείο Εξωτερικών". Οι θέσεις μας είναι γνωστές, πρόσθεσε, παίρνοντας σαφέστατα αποστάσεις από τους χειρισμούς της Γενικής Διεύθυνσης Βακουφίων. Είπε ακόμα ότι για το θέμα της Θεολογικής Σχολής "έχουν γίνει ορισμένες ρυθμίσεις στο πλαίσιο του σχεδιασμού που αφορά τα πανεπιστήμια".

Η τουρκική εφημερίδα "Χουριέτ" σε μονόστηλο στις εσωτερικές σελίδες έγραφε χτες, ότι προκλήθηκε κρίση στις σχέσεις της Αγκυρας με την Ουάσιγκτον "κατά αναπάντεχο τρόπο" λόγω της απόφασης της Γενικής Διεύθυνσης Βακουφίων "να απομακρύνει από τα καθήκοντά τους, τέσσερις Ρωμιούς, υπηκόους της Τουρκικής Δημοκρατίας". Ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Αγκυρα, ζήτησε από την Τουρκία να αντιμετωπίσει το θέμα στο πλαίσιο του δικαίου και μετέφερε την ανησυχία της κυβέρνησής του για το θέμα, γράφει η εφημερίδα.

Την άμεση παρέμβαση του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Χιλ Ρόμπλες, του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζακ Σαντέρ και του Κοινοτικού Επιτρόπου Χανς Βαν Ντεν Μπρουκ για την προστασία του Οικουμενικού Πατριαρχείου και την ανάκληση της απόφασης για την πραξικοπηματική καθαίρεση της εφορευτικής επιτροπής της Θεολογικής σχολής της Χάλκης, ζητούν με επιστολή τους προς τους ανωτάτους κοινοτικούς αξιωματούχους, οι Ελληνες ευρωβουλευτές Γιάννης Ρουμπάτης, Γιώργος Δημητρακόπουλος, Γιάννης Θεωνάς, Μιχάλης Παπαγιαννάκης και Κατερίνα Δασκαλάκη.