ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ - ΔΑΜΑΣΚΟΣ - ΒΗΡΥΤΟΣ.-

Με ιδιαίτερη θέρμη έγινε δεκτός στη Συρία και στο Λίβανο ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ρόμπιν Κουκ, ο οποίος, παρά το έντονο διπλωματικό επεισόδιο που δημιουργήθηκε με την ισραηλινή ηγεσία, συνέχισε κανονικά την περιοδεία του στη Μέση Ανατολή. Τις επιλογές του Ρόμπιν Κουκ κάλυψαν πλήρως το Λονδίνο και το Παρίσι ενώ, από την άλλη, η ισραηλινή κυβέρνηση χαμήλωσε κάπως τους τόνους της αντιπαράθεσης, χτες, αφήνοντας, όμως, να εννοηθεί ότι το περιστατικό δεν πρόκειται να ξεχαστεί. Την ίδια στιγμή, ποικίλα είναι τα σενάρια και τα σχόλια που κυριαρχούν στον ευρωπαϊκό Τύπο.

Το ενδεχόμενο και τους τρόπους αναθέρμανσης μιας ευρύτερης "ειρηνευτικής διαδικασίας" στη Μέση Ανατολή συζήτησαν, χτες, επί αρκετή ώρα στη Δαμασκό ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών και ο Σύρος Πρόεδρος Χαφέζ αλ Ασαντ. Μετά τη συνάντηση, στην οποία πήρε μέρος και ο Σύρος υπουργός Εξωτερικών Φαρούκ αλ Σάρα, ο Ρόμπιν Κουκ επανέλαβε ότι στόχος της περιοδείας του είναι να επιτευχθεί απεμπλοκή στην ισραηλινο-παλαιστινιακή "ειρηνευτική διαδικασία" και κατ' επέκταση σε όλη την περιοχή, "έτσι ώστε όλα τα εμπλεκόμενα μέρη να μπορέσουν να ζήσουν ειρηνικά".

Λίγη ώρα αργότερα ο Ρόμπιν Κουκ έφτασε στο αεροδρόμιο της Βηρυτού, όπου πρόκειται να παραμείνει και σήμερα. Με νέες δηλώσεις του κατά την άφιξή του, ο Κουκ τόνισε ότι ως εκπρόσωπος της ΕΕ επιθυμεί "την ευρεία αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από το Νότιο Λίβανο, όπως προβλέπει και η απόφαση 425 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που λήφθηκε στις 19 Μάρτη του 1978 και μέχρι σήμερα παραμένει ανεφάρμοστη". Ο Βρετανός διπλωμάτης αποκάλυψε, επίσης, ότι μετέφερε στη συριακή ηγεσία ισραηλινή πρόταση, σύμφωνα με την οποία ο ισραηλινός στρατός προτίθεται να αποχωρήσει από το Νότιο Λίβανο, εφόσον λάβει εγγυήσεις για την ασφάλεια του Ισραήλ, πρόταση που απέρριψε η Δαμασκός, που επιμένει στην "άνευ όρων" ισραηλινή αποχώρηση. Ο Ρόμπιν Κουκ δε δίστασε να επαναλάβει ότι τάσσεται κατά της επέκτασης των εβραϊκών οικισμών, γιατί προκαλούν σοβαρά προβλήματα στην "ειρηνευτική διαδικασία".

Ενώ ο Ρόμπιν Κουκ συνεχίζει την περιοδεία του, ο θόρυβος σχετικά με το διπλωματικό επεισόδιο που δημιουργήθηκε με την ισραηλινή ηγεσία εντείνεται. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ υπεραμύνθηκε της στάσης του υπουργού του, χαρακτηρίζοντάς την ως "πλέον ορθή" και τόνισε ότι το περιστατικό δεν πρόκειται να επηρεάσει την προγραμματιζόμενη, για τον επόμενο μήνα, επίσκεψή του στο Ισραήλ. Την υποστήριξή της προς τον Βρετανό υπουργό εξέφρασε, χτες, και η γαλλική κυβέρνηση διά μέσω του εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών Υβ Ντουτριό, ο οποίος υπογράμμισε ότι "δεν κατανοεί τη στάση της ισραηλινής κυβέρνησης".

Από την άλλη πλευρά, ο Νταβίντ Μπαρ Ιλάν,σύμβουλος του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου, σχολιάζοντας τις εξελίξεις και την τελική αναβολή της συνάντησης Νετανιάχου - Κουκ, εξέφρασε την εκτίμηση ότι "το περιστατικό μπορεί να ξεχαστεί και δεν πρόκειται να διαταράξει τις σχέσεις του Ισραήλ με τη Βρετανία και την Ευρωπαϊκή Ενωση". Σκληρότερο ύφος, όμως, χρησιμοποίησε ο εκπρόσωπος της ισραηλινής κυβέρνησης Μοσέ Φογκέλ, ο οποίος τόνισε ότι "θα χρειαστεί πολλή δουλιά για να αποκατασταθεί η ζημιά που προκάλεσε η αλόγιστη συμπεριφορά του Βρετανού υπουργού Εξωτερικών".

Το διπλωματικό επεισόδιο ανάμεσα στον Ρόμπιν Κουκ και την ισραηλινή κυβέρνηση φιλοξενούνταν, χτες, με εκτενή αφιερώματα στον ευρωπαϊκό Τύπο, στα οποία παρουσιάζονταν εντελώς διαφορετικές εκτιμήσεις. Ενδεικτικά είναι τα δημοσιεύματα της βρετανικής εφημερίδας "Ιβνινγκ Στάνταρντ" και της ιταλικής εφημερίδας "Λα Ρεπούμπλικα", τα οποία επιρρίπτουν τις ευθύνες του επεισοδίου στην ισραηλινή κυβέρνηση, στην οποία προσάπτουν ανευθυνότητα και έλλειψη ανεκτικότητας στην οποιαδήποτε άποψη διαφωνεί με τη δική της.

Την ίδια στιγμή, όμως, εφημερίδες, όπως η βρετανική "Τάιμς οφ Λόντον" και η ιταλική "Λα Στάμπα" κατηγορούν τον Ρόμπιν Κουκ ότι "τίναξε στον αέρα κάθε ελπίδα της ΕΕ να διαδραματίσει σοβαρό ρόλο στην ισραηλινο-παλαιστινιακή ειρηνευτική διαδικασία" και χαρακτηρίζουν την περιοδεία του "καταστροφή". Δε λείπουν, μάλιστα, και οι πολιτικοί σχολιαστές που εξέφρασαν την εκτίμηση ότι η συμπεριφορά του Βρετανού υπουργού Εξωτερικών προκάλεσε τη δυσαρέσκεια τόσο Ισραηλινών όσο και Παλαιστινίων, δημιουργώντας, στην ουσία, το κατάλληλο έδαφος για ακόμη μεγαλύτερη διπλωματική παρέμβαση των Ηνωμένων Πολιτειών.

Στην ιορδανική πρωτεύουσα, πρώτο σταθμό της 9ήμερης επίσκεψής του στη Μέση Ανατολή, έφτασε, χτες το πρωί, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Κόφι Ανάν. Ο ΓΓ του ΟΗΕ συναντήθηκε με τον πρίγκιπα Χασάν και επισκέφτηκε τα παλαιστινιακά προσφυγικά στρατόπεδα που φιλοξενούνται στην Ιορδανία. Ο Κόφι Ανάν αρνήθηκε να σχολιάσει το επεισόδιο ανάμεσα στον Βρετανό υπουργό Εξωτερικών και τον Ισραηλινό πρωθυπουργό και αρκέστηκε να ευχαριστήσει τον Ιορδανό βασιλιά για τη φιλοξενία που παρέχει σε 3,5 εκατομμύρια Παλαιστινίους πρόσφυγες, δηλαδή στο 40% των Παλαιστινίων προσφύγων.

Χτες το απόγευμα, ο ΓΓ του ΟΗΕ μετέβη στο Κάιρο, όπου τον υποδέχτηκε ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών Αμρ Μούσα. Απαντώντας στις επίμονες ερωτήσεις των δημοσιογράφων, ο Κόφι Ανάν επανέλαβε ότι δε μεταφέρει καμία νέα μεσολαβητική πρόταση, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επωμιστεί αυτόν το ρόλο και τόνισε ότι ο ίδιος θα αρκεστεί να αναπτύξει στους συνομιλητές του τη μεγάλη σημασία της επίτευξης ειρηνευτικών συμφωνιών και να τους στηρίξει στο δύσκολο έργο τους.