"Δε μας αφορούν οι μη ανταγωνιστικές επιχειρήσεις, αλλά εκείνες που έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν στις συνθήκες και στις απαιτήσεις της διεθνοποίησης των αγορών και του ανταγωνισμού". Η πρωθυπουργική φράση, στην πανελλαδική ημερίδα του ΠΑΣΟΚ τον περασμένο Οχτώβρη, ενόψει των εκλογών στα επιμελητήρια, αποτυπώνει ανάγλυφα το στίγμα της κυβερνητικής πολιτικής που ακολουθήθηκε τη χρονιά που πέρασε. Την ίδια στιγμή προδιαγράφει με τον πιο καθαρό τρόπο την πολιτική και τα νέα μέτρα που πρόκειται να εφαρμοστούν μέσα στο 1998, σε ό,τι αφορά τις πάνω από 500.000 μικρές επιχειρήσεις των αυτοαπασχολούμενων ή με μικρό αριθμό εργαζομένων. Μια πολιτική που χωρίς προσχήματα, απροκάλυπτα, έχει εκ προοιμίου βγάλει στο περιθώριο εκατοντάδες χιλιάδες μικρές παραδοσιακές επιχειρήσεις, στο βωμό της περίφημης "ελεύθερης" και "διεθνοποιημένης" αγοράς, της αγοράς δηλαδή, όπου το "μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό" για να επικρατήσουν με τους χειρότερους όρους τα πολυεθνικά μονοπώλια. Μια πολιτική, που ανάγει σε "εκσυγχρονισμό" τη δραματική πτώση του τζίρου των μαγαζιών, τη φορολογική αφαίμαξη των ΕΒΕ, την αποδιάρθρωση του παραγωγικού ιστού της χώρας, το καθημερινό κλείσιμο δεκάδων μικρομάγαζων και μικροεπιχειρήσεων, προσθέτοντας στις στρατιές των ανέργων τους επαγγελματίες, τους βιοτέχνες και τους εμπόρους, καθώς και τους εργαζόμενους που απασχολούν.

Μπροστά σ' αυτές τις συνθήκες και σε ένα μέλλον - καθόλου μακρινό - που διαγράφεται ζοφερό, και μπροστά στη δηλωμένη από τα πλέον επίσημα χείλη πολιτική, δε μένει παρά η δυναμική, μαζική και με συνέχεια κλιμακούμενη αντίσταση των επαγγελματιών, των βιοτεχνών και των εμπόρων, ο αγώνας για την προάσπιση της ίδιας τους της επιβίωσης. Αυτό, εξάλλου, έχει δείξει η εμπειρία από την πορεία του συνδικαλιστικού κινήματος, που όπως τονίζουν συνδικαλιστικά στελέχη "τίποτα δε μας έχει χαριστεί μέχρι σήμερα, και ό,τι έχουμε καταχτήσει το καταφέραμε με τους αγώνες μας". Ο αγώνας, ως μονόδρομος ενάντια στους "καλοθελητές" συνδικαλιστές, που προβάλλουν για μονόδρομο χωρίς επιλογή την υποτέλεια και το συμβιβασμό, στην πορεία αφανισμού των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Αλλωστε, οι εμμονές κάποιων στον περιβόητο διάλογο - "μαϊμού" που υποτίθεται ότι έγινε φέτος, αποτελεί περίτρανη απόδειξη της κυβερνητικής απάτης. Ο ψευτοδιάλογος απέδειξε αυτό που από την αρχή έλεγαν οι ΔΗΚΕΒίτες, ότι αυτό που επιχειρεί η κυβέρνηση είναι να εγκλωβίσει και το συνδικαλιστικό κίνημα των ΕΒΕ στη συναίνεση για την εφαρμογή ειλημμένων αποφάσεων, στη λήψη ακόμα σκληρότερης αντιλαϊκής πολιτικής, ουσιαστικά να αποσπάσει τη συναίνεσή του για την πολιτική που θα τους σβήσει από το χάρτη της παραγωγικής διαδικασίας. Ολα αυτά, δηλαδή, στα οποία η πλειοψηφία της διοίκησης της ΓΣΕΒΕΕ έκλεινε τα αυτιά και επέμενε να συμμετέχει στο "διάλογο" μέχρι την τελευταία στιγμή.

Η κατάσταση όπως διαμορφώνεται για τους επαγγελματίες, τους βιοτέχνες και τους μικρούς εμπόρους της χώρας, κάνει ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη για ανάπτυξη αγώνων. Βασική προϋπόθεση, το δυνάμωμα του διεκδικητικού ρόλου του συνδικαλιστικού κινήματος, κόντρα στους "διαδρομιστές" διαλεγόμενους με μια κυβέρνηση που καθημερινά δίνει δείγματα γραφής για την αντιλαϊκή της πολιτική και που δηλώνει με τον πιο ωμό τρόπο ότι δεν την αφορούν οι Ελληνες "μικρομεσαίοι", όπως έχει επικρατήσει να λέγονται. Οι "μικρομεσαίοι", οι οποίοι καλούνται μπροστά στη νέα χρονιά, που είναι βέβαιο ότι θα είναι μια χρονιά έντασης της επίθεσης στα λαϊκά στρώματα και στους ΕΒΕ, δεν έχουν άλλη επιλογή, παρά να κλείσουν τ' αυτιά στις Σειρήνες που υπάρχουν μέσα στο συνδικαλιστικό κίνημα και επιχειρούν να αποπροσανατολίσουν από τους αγώνες, να μειώσουν τη σημασία τους και να εγκλωβίσουν τους ΕΒΕ στη λογική των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, που στην πράξη ροκανίζουν ελάχιστοι και κανένας μικρός, και στη λογική της απάτης των "διαλόγων". Για να γίνει αυτό, όμως, ο κάθε θιγόμενος επαγγελματίας, βιοτέχνης και έμπορος είναι ανάγκη να αναλάβει το μερίδιο της δικής του ευθύνης. Να συμμετέχει ενεργά στα σωματεία και να δυναμώνει τη φωνή της αντίστασης. Ο κάθε ένας ΕΒΕ που θίγεται από τις ασκούμενες πολιτικές, είναι ανάγκη να συνειδητοποιήσει ότι η συνεχής πάλη, ο αγώνας σε κοινό μέτωπο με τους άλλους εργαζόμενους, που βιώνουν τα αποτελέσματα της κυβερνητικής πολιτικής, είναι ταυτόχρονα δικαίωμα και υποχρέωση, που δεν είναι δυνατόν να εκχωρούνται στην όποια συνδικαλιστική ηγεσία ή να εναποτίθενται στους ήδη συνδικαλισμένους συναδέλφους του.

Το 1997 για τους επαγγελματίες, βιοτέχνες και εμπόρους έφερε μαζί του και νέα αδιέξοδα που ήρθαν να προστεθούν στα ήδη, από χρόνια συσσωρευμένα προβλήματα που είχαν δημιουργήσει οι ασκούμενες κυβερνητικές πολιτικές. Τα τελευταία επίσημα στοιχεία της Ενωσης Ελληνικών Τραπεζών καταδεικνύουν τη βαθιά κρίση που πλήττει τις ελληνικές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Μέσα, λοιπόν, στο εντεκάμηνο Γενάρη - Νοέμβρη '97, που η κυβέρνηση κομπάζει για την "πρόοδο" της ελληνικής οικονομίας, στις μικρές και μεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις - που χαρακτηρίζει "κορμό" της οικονομίας - τα φέσια, δηλαδή οι απλήρωτες συναλλαγματικές και οι ακάλυπτες επιταγές, ανήλθαν στο ιλιγγιώδες ποσό των 327,3 δισ. δραχμών. Ητοι, για κάθε εργάσιμη μέρα που περνούσε οι τράπεζες "σφράγιζαν" ακάλυπτες επιταγές ή έστειλαν στο δικηγόρο για τα "δέοντα" απλήρωτες συναλλαγματικές αξίας πάνω από 1,4 δισ. δραχμών. Επίσης, οι αιτήσεις πτώχευσης (που είχαν κατατεθεί από τους ιδιοκτήτες, επιχειρήσεων, κυρίως μικρού και μεσαίου μεγέθους) ανήλθαν στις 3.170,ενώ είχαν οριστικοποιηθεί οι αποφάσεις των δικαστηρίων με βάση τις οποίες κηρύχτηκαν οριστικά σε πτώχευση - δηλαδή έβαλαν... λουκέτο "με βούλα" - άλλες 1.225 επιχειρήσεις. Με άλλα λόγια, κάθε εργάσιμη ημέρα του 1997, η κυβερνητική πολιτική έθετε επίσημα εκτός παραγωγικής διαδικασίας 19 επιχειρήσεις.

Παράλληλα, την ίδια στιγμή που βρισκόταν σε εξέλιξη ο περίφημος "κοινωνικός διάλογος" η κυβέρνηση εξήγγειλε την αύξηση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων από το Γενάρη του νέου χρόνου, πράγμα το οποίο συνεπάγεται αύξηση της ήδη αβάσταχτης, εξαιτίας των "αντικειμενικών κριτηρίων", φορολογίας για τις ΜΜΕ κατά 30% περίπου.

Στο μεταξύ, μέσα στο 1997 πραγματοποιήθηκαν οι εκλογές στη Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδας (ΓΣΕΒΕΕ) από τις οποίες οι ΕΒΕ ανέδειξαν σε πρώτη δύναμη τις συνεπείς αγωνιστικές δυνάμεις της αντίστασης, του αγώνα και της διεκδίκησης. Ωστόσο, στη διαδικασία της ανάδειξης προεδρείου, οι παρατάξεις της ΠΑΣΚΕΒΕ, της ΔΑΚΜΜΕ και της ΑΣΚΜΜΕ ("ΣΥΝ") έκαναν "κολεγιά" φτιάχνοντας ένα προεδρείο κομμένο και ραμμένο στα μέτρα τους, αγνοώντας με τον πιο προκλητικό τρόπο την ετυμολογία των ΕΒΕ.

Μέσα στο Δεκέμβρη έγιναν και οι εκλογές στα επιμελητήρια της χώρας, όπου οι συνδυασμοί των αγωνιστικών δυνάμεων της ΔΗΚΕΒΕ που παλεύουν για επιμελητήρια - συμβούλους της πολιτείας στο πλευρό των ΕΒΕ και ενάντια στα επιμελητήρια - διαφημιστές και διαχειριστές των ευρωπαϊκών προγραμμάτων για λίγους και εφαρμοστές της κυβερνητικής πολιτικής, αύξησαν τις ψήφους τους, ενώ στο Βιοτεχνικό Επιμελητήριο της Αθήνας, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης και τις έδρες τους, ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την κινητοποίηση ολόκληρου του κομματικού μηχανισμού του ΠΑΣΟΚ που είδε αυτές τις εκλογές σαν σφυγμομέτρηση της εκλογικής του επιρροής και, σύμφωνα με πληροφορίες του "Ρ", χρησιμοποίησε "θεμιτά και αθέμιτα μέσα". Και ας μην ξεχνάει κανείς ότι κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση διαθέτουν πολλά μέσα άσκησης επιρροής και πίεσης.

Μέσα στο 1997 πραγματοποιήθηκαν και δύο αγωνιστικές κινητοποιήσεις των ΕΒΕ, μία το Φλεβάρη και μία το Νοέμβρη, κάτω από την πίεση των ασφυκτικών προβλημάτων και της αγανάκτησης από τα αδιέξοδα που βιώνουν καθημερινά. Κινητοποιήσεις που αφήνουν παρακαταθήκη και ανοίγουν το δρόμο για νέους αγώνες μέσα στο 1998. Οπως τόνισε μιλώντας στο "Ρ" ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Βιοτεχνικών Σωματείων της Αθήνας (ΟΒΣΑ) Μ. Διαμαντής: "Είναι γνωστό ότι τα προβλήματα έχουν οξυνθεί σε τέτοιο βαθμό στο χώρο των ΕΒΕ, και σίγουρα δεν πάει άλλο αυτή η κατάσταση. Ετσι, λοιπόν, κάτω από την πίεση αυτής της κατάστασης και η πίεση των ΔΗΚΕΒιτών ΕΒΕ έβαλαν μπροστά σε ευθύνες την πλειοψηφία της ΓΣΕΒΕΕ, ώστε να πραγματοποιηθούν οι γνωστές κινητοποιήσεις στις 26 του περασμένου μήνα. Παρά τα διαφόρων μορφών τεχνητά εμπόδια, που σκόπιμα πρόβαλε η πλειοψηφία με διάφορες κωλυσιεργίες, έτσι ώστε να μην υπάρχει ο χρόνος να προετοιμαστεί αυτή η κινητοποίηση, η συγκέντρωση στην πλατεία Κάνιγγος ήταν ικανοποιητική και από πλευράς συμμετοχής και από πλευράς περιεχομένου και αγωνιστικότητας. Αυτή η συγκέντρωση δείχνει τις προοπτικές που υπάρχουν πράγματι για πιο δυναμικούς αγώνες στο χώρο των ΕΒΕ, που σίγουρα θα έρθουν μέσα στο 1998".

Μελίνα ΖΙΑΓΚΟΥ