Σύννεφα πολέμου συγκεντρώνονται στον ουρανό του Περσικού Κόλπου. Η απόφαση της Βαγδάτης να απελάσει τους Αμερικανούς επιθεωρητές, που συμμετέχουν στην ειδική επιτροπή ελέγχου της καταστροφής του χημικού και βιολογικού οπλοστασίου του Ιράκ, πυροδότησε σειρά εκρηκτικών αντιδράσεων, ενώ ανέδειξε με τον πλέον γλαφυρό τρόπο την αναμέτρηση ισχύος στους κόλπους του Συμβουλίου Ασφαλείας (ΣΑ).

Το θερμόμετρο στις σχέσεις Ιράκ - Ηνωμένων Πολιτειών ανέβηκε τη στιγμή που τόσο η Γαλλία όσο και η Ρωσία είχαν αποδυθεί σε αγώνα δρόμου για να εξασφαλίσουν απείρως προσοδοφόρες πετρελαϊκές συμφωνίες, που θα τεθούν σε ισχύ αμέσως μετά την άρση των οικονομικών κυρώσεων, οι οποίες επιβλήθηκαν από τα Ηνωμένα Εθνη στο Ιράκ μετά τη λήξη του πολέμου του Κόλπου το 1991. Με γνώμονα την εξασφάλιση των οικονομικών τους συμφερόντων, οι πρεσβευτές των δύο χωρών στο Συμβούλιο Ασφαλείας, στο οποίο είναι μόνιμα μέλη και διατηρούν το δικαίωμα της αρνησικυρίας, απέρριψαν, στα τέλη Οκτώβρη, την αμερικανοβρετανική πρόταση για επιβολή ταξιδιωτικών περιορισμών στους Ιρακινούς αξιωματούχους, που παρεμποδίζουν το έργο των επιθεωρητών.

Υπό το ίδιο πρίσμα η Ρωσία, η Γαλλία και η Κίνα αρνήθηκαν την επιβολή νέων οικονομικών κυρώσεων και την απειλή στρατιωτικής επέμβασης, μετά την αποτυχία της διπλωματικής αντιπροσωπείας του ΟΗΕ να δρομολογήσει την ανάκληση της απέλασης των Αμερικανών αξιωματούχων. Επιπλέον, δεν έκρυψαν τη δυσφορία τους, ιδιαίτερα η Ρωσία, για την παραγκώνισή τους από τη λήψη της απόφασης απομάκρυνσης όλου του προσωπικού της UNSCOM, ανεξαρτήτως εθνικότητας, από τη Βαγδάτη την Παρασκευή, ενώ δε δίστασαν να επιμείνουν στη διπλωματική οδό.

Οι αντιθέσεις αναδείχτηκαν ολοκάθαρα κατά τη διάρκεια των αλλεπάλληλων συσκέψεων και διπλωματικών επαφών των τελευταίων ημερών. Η Ουάσιγκτον, παρά τις προσπάθειές της να δώσει στην αντιπαράθεσή της με τη Βαγδάτη χαρακτηριστικά αντιπαράθεσης του ιρακινού καθεστώτος με τη διεθνή κοινότητα και νομιμότητα, δεν κατάφερε να βρει την αμέριστη και ομόφωνη υποστήριξη που αναζητούσε. Οι κινήσεις της είναι ιδιαίτερα προσεκτικές και σαφώς πιο αργές από το 1991, οπότε και εμφανιζόταν ως ο αδιαμφισβήτητος εκπρόσωπος της διεθνούς κοινότητας, όταν αποφάσιζε και έπραττε μέσα στο Συμβούλιο Ασφαλείας εξασφαλίζοντας τη σιωπηλή ή όχι συμπαράσταση των πάντων.

Στο περιθώριο της αντιπαράθεσης στο ΣΑ, η Ουάσιγκτον πρέπει να κάμψει τις αντιρρήσεις και να διασκεδάσει τη δυσαρέσκεια του αραβικού κόσμου, του οποίου τα εδάφη χρειάζεται σε μια επικείμενη στρατιωτική επέμβαση. Οι γείτονες, στο Ιράκ, αραβικές χώρες, αντίθετα με το 1991, αντιδρούν στην προοπτική αυτή, κυρίως εξαιτίας του αδιεξόδου στην ισραηλινο-παλαιστινιακή "ειρηνευτική διαδικασία", το οποίο χρεώνουν στο, προστατευόμενο των ΗΠΑ, Ισραήλ. Ο Λευκός Οίκος δε δίστασε να εκφράσει την οργή του για την παρέμβαση του Νετανιάχου στην κρίση στον Περσικό, με την οποία ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, "παρακούοντας τις παραινέσεις για διατήρηση χαμηλού προφίλ", προειδοποιούσε ότι θα απαντήσει στρατιωτικά στην όποια ιρακινή επίθεση.

Εντούτοις η Ουάσιγκτον δε δείχνει διατεθειμένη να αλλάξει τακτική, αλλά, αντίθετα, λαμβάνοντας υπόψη τις νέες συνθήκες, προτίθεται να επιβεβαιώσει την απόλυτη κυριαρχία της στον Κόλπο. Ενισχύει τις στρατιωτικές της δυνάμεις στον Περσικό, τις θέτει σε κατάσταση ετοιμότητας, εξασφαλίζει την πλήρη υποστήριξη της Βρετανίας και αφήνει πάντα ανοιχτό το ενδεχόμενο στρατιωτικής επέμβασης. Αυτή τη φορά, όμως, επειδή το Συμβούλιο Ασφαλείας δε φαίνεται έτοιμο να της παράσχει ολοκληρωτική κάλυψη, η Ουάσιγκτον χρησιμοποιεί το "δόλωμα" των κατασκοπευτικών αεροσκαφών U-2, τα οποία η Βαγδάτη απειλεί να καταρρίψει άπαξ και εισέλθουν στον εναέριο χώρο της. Εκμεταλλευόμενη την απομάκρυνση των επιθεωρητών και τη συμμετοχή των U-2 στο σμήνος αναγνωριστικών σκαφών του ΟΗΕ, οι ΗΠΑ "προκαλούν" τη Βαγδάτη να πραγματοποιήσει την απειλή της. Και για παν ενδεχόμενο, τονίζουν ότι "ήδη υπάρχουν αρκετά στοιχεία, που μπορούν να θεωρηθούν αφορμή στρατιωτικής επέμβασης χωρίς την ομόφωνη έγκριση του ΣΑ".

Με την αντίστροφη μέτρηση έτοιμη να αρχίσει, ο ιρακινός λαός εμφανίζεται, μέσα από τα ελεγχόμενα από το καθεστώς ΜΜΕ, έτοιμος να θυσιαστεί για τον Σαντάμ Χουσεϊν. Διαδηλώσεις κατακλύζουν καθημερινά τους δρόμους της ιρακινής πρωτεύουσας, ενώ οι εικόνες των Ιρακινών που έχουν σχηματίσει ανθρώπινη αλυσίδα γύρω από τα κυβερνητικά κτίρια έχουν κάνει, ήδη, το γύρο του κόσμου. Πολλοί αναλυτές έσπευσαν να εκτιμήσουν ότι η τωρινή κρίση "συμφέρει" και τον Σαντάμ Χουσεϊν, καθώς είναι η καλύτερη δυνατή αφορμή αποπροσανατολισμού της ιρακινής κοινής γνώμης από τα μεγάλα προβλήματα της έλλειψης δημοκρατίας, του αυταρχισμού, της καταπάτησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της πείνας, που καταγράφει στα μαύρα της κατάστιχα χιλιάδες νεκρούς. Αλλωστε, του ανοίγει το δρόμο για την πλήρη και αδιαμαρτύρητη καταστολή κάθε αντικαθεστωτικού κινήματος. Ως ύστατη παρατήρηση, δεν μπορεί κανείς να μη σταθεί στον ιρακινό λαό, που είναι το μοναδικό και το μεγαλύτερο θύμα και αυτής της αναμέτρησης ισχύος, συμφερόντων και αναδιανομής ζωνών επιρροής.

Ελένη ΜΑΥΡΟΥΛΗ