Η Ετήσια Εκθεση (για το 1997) της "Συνδιάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη" αυτή τη φορά ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τις οικονομικές εξελίξεις και την κατανομή εισοδημάτων μεταξύ των διαφόρων κρατών, καθώς και με αυτές μέσα στις ίδιες τις ξεχωριστές χώρες.

Ετσι, λοιπόν, σύμφωνα με σχετικές δηλώσεις οικονομικών επιστημόνων - συντακτών της Εκθεσης, το κύριο περιεχόμενό της συνίσταται στο γεγονός ότι η ολοκλήρωση της παγκόσμιας οικονομίας και ο ολοένα οξυνόμενος ανταγωνισμός δεν έχουν οδηγήσει σε μια επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης, ούτε και σε μια μεγαλύτερη σύγκλιση αναφορικά με την πραγματοποίηση του συνόλου των επενδύσεων. Αυτές οι τάσεις, όπως χαρακτηριστικά υπογραμμίζεται, κατά το μεγαλύτερο μέρος τους είναι αποτέλεσμα της "ταχείας φιλελευθεροποίησης" της παγκόσμιας οικονομίας και είχαν ως άμεση συνέπεια να ευνοηθούν σημαντικά ορισμένες κοινωνικές κατηγορίες σε σύγκριση με άλλες. Στην Εκθεση επισημαίνονται εφτά βασικά σημεία της παγκόσμιας οικονομίας, τα οποία και χαρακτηρίζονται σαν "εφτά αμαρτίες της παγκοσμιοποίησης":

Πρώτο: Η ανάπτυξη της οικονομίας κρίνεται πολύ αδύνατη, προκειμένου αυτή να εξασφαλίσει έναν ικανοποιητικό βαθμό απασχόλησης, ώστε να επιτευχθεί μια αισθητή μείωση της φτώχειας, η οποία συνεχίζει να προσλαμβάνει όλο και δραματικότερες διαστάσεις... Από το 1990 και μετά, το μέσο επίπεδο οικονομικής ανάπτυξης έφτανε στο 1,8%, ενώ στη διάρκεια της δεκαετίας του '80 ήταν ακόμα της τάξης του 3%.

Δεύτερο: Οι εισοδηματικές διαφορές μεταξύ αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών έχουν μεγαλώσει ακόμα πιο πολύ... Αν εξαιρέσει κανείς έναν μικρό αριθμό κρατών, στα οποία έχει σημειωθεί μια δυναμική οικονομική ανάπτυξη, αυτή στις αναπτυσσόμενες χώρες, γενικά, κάθε άλλο παρά ικανοποιητική μπορεί να θεωρηθεί. Το γεγονός αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μη μειωθεί το χάσμα που κυριαρχεί μεταξύ Βορρά και Νότου.

Τρίτο: Αυτή η πόλωση, που έχει παρατηρηθεί μεταξύ των διαφόρων κρατών, συνοδευόταν μόνιμα και από το δυνάμωμα των ανισοτήτων μέσα στις ίδιες τις ξεχωριστές χώρες. Το μερίδιο στο εθνικό εισόδημα του ενός πέμπτου του πληθυσμού, το οποίο έχει στη διάθεσή του τα υψηλότερα εισοδήματα, από την αρχή της δεκαετίας του '90, παντού έχει αισθητά αυξηθεί. Αντίθετα, το εισόδημα εκείνων, που κατατάσσονται στα κατώτερα οικονομικά κλιμάκια, έχει πάρα πέρα χειροτερεύσει... Ταυτόχρονα, η αύξηση των εισοδημάτων των πλουσίων συχνά συνοδευόταν από μια μείωση του αριθμού των μεσαίων κοινωνικών στρωμάτων.

Τέταρτο: Η χρηματιστική ολιγαρχία σε σύγκριση με τη βιομηχανία έχει κερδίσει το πάνω χέρι και από την άποψη αυτή έχει εμφανιστεί μια κάστα χρηματιστών. Το εμπόριο με τις μετοχές και με άλλους τίτλους αξιών έχει γίνει πιο επικερδές απ' ό,τι η ίδια η παραγωγή αγαθών.

Πέμπτο: Τα εισοδήματα του μεγάλου κεφαλαίου από τις χρηματιστικές επενδύσεις έχουν αυξηθεί σε βάρος των μισθών των εργαζομένων. Το μερίδιο των κερδών παντού έχει αυξηθεί, τόσο στις αναπτυσσόμενες χώρες, όσο και στις αναπτυγμένες.

Εκτο: Η ανασφάλεια, που κυριαρχεί σχετικά με το καυτό ζήτημα της απασχόλησης και τα μειούμενα εισοδήματα, μεγαλώνει όλο και περισσότερο... Στα πλαίσια της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί αναφορικά με την αναδόμηση των επιχειρήσεων και τις μαζικές ιδιωτικοποιήσεις, σημειώθηκε μια δραστική μείωση του εργαζόμενου προσωπικού και των μισθών, με αποτέλεσμα η μαζική ανεργία που επικρατεί σε παγκόσμια κλίμακα να οξυνθεί ακόμα περισσότερο... Εβδομο: Τέλος, η αναντιστοιχία μεταξύ των μισθών των ειδικευμένων και μη ειδικευμένων εργατικών δυνάμεων έχει μεγαλώσει. Γενικά, η απασχόληση μη ειδικευμένων εργατικών δυνάμεων έχει υποχωρήσει, ενώ οι πραγματικοί μισθοί σε μεγάλο βαθμό έχουν μειωθεί...

Συμπερασματικά, πρόκειται για τάσεις στις παγκόσμιες οικονομικές εξελίξεις, οι οποίες σχετίζονται όχι με πρόσκαιρες ανισότητες, αλλά με φαινόμενα μόνιμης διάρκειας... Στις χώρες του Βορρά, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '60, τα κέρδη είχαν αυξηθεί σε πάρα πολύ υψηλά επίπεδα, ενώ ταυτόχρονα πραγματοποιήθηκαν λιγότερες επενδύσεις απ' ό,τι τα προηγούμενα χρόνια. Στις χώρες του Νότου, όπου οι πλούσιοι για λογαριασμό τους εξασφαλίζουν πάνω από το μισό του εθνικού εισοδήματος, οι ιδιωτικές επενδύσεις μόνο πολύ σπάνια επαρκούν για την επίτευξη κάποιας οικονομικής ανάπτυξης.

Νίκος ΗΛΙΑΔΗΣ - ΗΛΙΟΥΔΗΣ