"Η Κούβα θα συμμετάσχει στη συνάντηση κορυφής της ομάδας του Ρίο με την Ευρωπαϊκή Ενωση, αφού ανήκει στη Λατινική Αμερική και, συνεπώς, δεν μπορούμε να την αποκλείσουμε από μία τέτοια συνάντηση. Επαναλαμβάνω ότι η Κούβα είναι αναπόσπαστο μέλος της Νότιας Αμερικής και συνεπώς θα προσκληθεί και ο Πρόεδρος Κάστρο". Με αυτόν τον κατηγορηματικό τρόπο συνόψισε ο εκπρόσωπος της ομάδας του Ρίο - που ιδρύθηκε το 1988 - υπουργός Εξωτερικών της Παραγουάης, Μελγκαρέχο, ένα από τα αποτελέσματα των πρόσφατων πολιτικών διαβουλεύσεων με τους έντεκα Λατινοαμερικανούς συναδέλφους του. Ηδη στα τέλη Σεπτέμβρη η Κούβα θα είναι παρούσα στη Νέα Υόρκη, στην πρώτη διάσκεψη, που θα προετοιμάσει την, προγραμματισμένη για τις αρχές του 1999, διεθνή διάσκεψη κορυφής στο Ρίο ντε Ζανέιρο.

Η αντι-Κάστρο μαφία στο Μαϊάμι, που καιρό τώρα θριαμβολογούσε για την επερχόμενη τελική νίκη, άστραψε και βρόντηξε: "Προδοσία"! Συμπληρώνοντας ότι πρόκειται για "καταστροφική ασυνεννοησία". Είχαν βάλει, βλέπετε, τα δυνατά τους ώστε να πετύχουν το στόχο τους, αφού από τα μέσα Ιούλη είχαν κατακλύσει τη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική με επιθετικούς λίβελους με περιεχόμενο του τύπου: όποιος συναναστρέφεται την Κούβα θα "φάει ξύλο"!

Και τώρα αυτό. Η Ουάσιγκτον επίσημα εξέφρασε κατ' αρχάς μόνο την "απογοήτευσή" της. Διαθέτει, φυσικά, καλύτερες πηγές από τους δημαγωγούς στη Φλόριδα. Ο Στιούαρτ Εϊζενστατ, ένας άνθρωπος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, είχε σταλεί σε παρόμοια αποστολή στην Κεντρική Αμερική και τα μηνύματά του προς το Στέιτ Ντιπάρτμεντ κάθε άλλο παρά ευφορία προκάλεσαν.

Οι κυβερνήσεις της Γουατεμάλα, της Ονδούρας και της Κόστα Ρίκα είχαν προσεγγίσει, τους προηγούμενους μήνες, την Αβάνα, βεβαίως προσεκτικά, ώστε να μην προχωρήσουν πολύ. Ωστόσο, αδιάψευστο είναι το γεγονός, ότι οι επαφές έχουν εντατικοποιηθεί τον τελευταίο καιρό. Οι οικοδεσπότες, που δέχτηκαν την επίσκεψη του Εϊζενστατ, απέδειξαν ότι δεν είναι ανεπίδεκτοι μαθήσεως. Προσπάθησαν με κάθε τρόπο να προλάβουν καταστάσεις. Ο Εϊζενστατ έγινε έξαλλος. Μία βδομάδα πριν την άφιξη του Εϊζενστατ στην Τεγκουτσιγουάλπα, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι η Κούβα θα εγκαινιάσει Αντιπροσωπεία Συμφερόντων της στην Ονδούρα. Σύσσωμος ο τοπικός Τύπος συμφωνούσε επί του θέματος ανεξάρτητα αν έγραφε υπέρ ή κατά. Αυτό είναι το τελευταίο βήμα πριν τη διπλωματική αναγνώριση. Ο υφυπουργός Εξωτερικών της Ονδούρας Αρίτα επιβεβαίωσε: "κάποτε θα πρέπει να αποφασίσουμε αυτό το βήμα". Αντίθετα ο Πρόεδρος Ρέινα διέψευσε τόσο τον Τύπο όσο και τον Αρίτα: Οχι, στο άμεσο μέλλον δε διαφαίνεται κάτι τέτοιο, εκτός και αν στην Κούβα γίνουν "δημοκρατικές αλλαγές". Αυτή ήταν και η υπόσχεσή του στον Εϊζενστατ.

Ο τελευταίος συνέχισε για τη Γουατεμάλα, όπου ο υπουργός Εξωτερικών είπε εκπληκτικά πράγματα. Η χώρα του, είπε, δε διέκοψε, ουσιαστικά, ποτέ τις διπλωματικές σχέσεις με την Κούβα. Μόνο κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας του στρατηγού Λούκας Γκαρσία είχαν "παγώσει" οι σχέσεις με την Κούβα. Η Κούβα "συστεγάζεται" στα γραφεία της Αντιπροσωπείας Συμφερόντων της Ελβετίας στη Γουατεμάλα, ενώ αργότερα μπορεί να τεθεί το θέμα της σύναψης διπλωματικών σχέσεων, γεγονός που δε συζητιέται ακόμα.

Ο Εϊζενστατ άλλαξε ξαφνικά την τακτική του και τόνισε ότι δεν προτίθεται να πιέσει τις χώρες της Κεντρικής Αμερικής. Και για του λόγου το αληθές (! ) στο Ελ Σαλβαδόρ πρόσφερε στον Πρόεδρο Καλντερόν μία ανταλλαγή: "Μία δίκαιη εκτίμηση της κατάστασης των Σαλβαδοριανών προσφύγων στις ΗΠΑ ενόψει των νέων νόμων για τη μετανάστευση - που αποσκοπούν στην απέλαση των μεταναστών - έναντι της διατήρησης της απόστασης του Ελ Σαλβαδόρ από την Αβάνα".

Στο μεταξύ στην Ουάσιγκτον 12 πρέσβεις καραϊβικών κρατών έστειλαν μήνυμα προς το αμερικανικό Κογκρέσο, γνωστοποιώντας το ότι οι χώρες που εκπροσωπούν απορρίπτουν οποιεσδήποτε οικονομικές κυρώσεις, με τις οποίες απειλούνται, εφόσον συνεχίσουν να διατηρούν σχέσεις με την Κούβα.

"Η Κούβα είναι αποκλεισμένη, αλλά σε καμία περίπτωση απομονωμένη", σχολίασε ο Κουβανός υπουργός Εξωτερικών Ρομπάινα για τη νέα επίθεση των ΗΠΑ. Αλλωστε, "κατά τη διάρκεια των δεκαετιών έχουμε αποκτήσει πολύ "χοντρό πετσί" το οποίο μας προστατεύει από την ανίατη υστερία των ΗΠΑ, που διατάσσουν και πληρώνουν". Η Κούβα διατηρεί σήμερα σχέσεις με 160 κράτη, με 85 από αυτά σε επίπεδο πρεσβειών.

Γιάννα ΚΑΡΑΓΕΩΡΓΗ