Λίγους μήνες κράτησαν μόνο τα χαμόγελα και η φιλική συμπεριφορά απέναντι στους χιλιάδες Αλβανούς, που έσπευσαν να αναζητήσουν τον "παράδεισο" στη χώρα μας, σχηματίζοντας τεράστιες ουρές στα σύνορα από τις τελευταίες μέρες του 1990.

Ηδη, από το Μάη του 1991, άρχισαν οι μαζικές απελάσεις, σαν απάντηση σε δημοσιεύματα που διόγκωναν κάποιες μεμονωμένες εγκληματικές ενέργειες που έγιναν από Αλβανούς και ζητούσαν την εκδίωξή τους.

Οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις κορυφώθηκαν στα τέλη του ίδιου χρόνου, ύστερα από εμπρηστικές δηλώσεις του τότε υπουργού Δημόσιας Τάξης Θ. Αναγνωστόπουλου ότι "η κυβέρνηση είναι αποφασισμένη να απαλλαγεί από αυτήν τη μάστιγα". Μέχρι τα τέλη του '91, περισσότεροι από 80.000 πρόσφυγες οδηγούνται βίαια πίσω στη χώρα τους, στοιβαγμένοι μέσα στις αστυνομικές κλούβες.

Η αλβανική κυβέρνηση καταγγέλλει στον ΟΗΕ και στο Συμβούλιο της Ευρώπης την κακοποίηση των προσφύγων, οι οποίοι σε αρκετές περιπτώσεις ληστεύτηκαν από αστυνομικούς και την εκδήλωση εθνικιστικών και ρατσιστικών αισθημάτων εναντίον τους.

Σε συνάντηση που έχει το Μάη στις Βρυξέλλες με τον Αλβανό ομόλογό του, ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης τον διαβεβαιώνει ότι το θέμα της εργασίας των Αλβανών στην Ελλάδα θα τεθεί άμεσα υπό καθεστώς πλήρους νομιμότητας.

Η "Απογευματινή" κυκλοφορεί το Σεπτέμβρη με τίτλο: "Αλβανοί, μια βόμβα στα χέρια μας", ζητώντας να φύγουν όσο το δυνατόν νωρίτερα...

Εκπρόσωποι 14 κοινωνικών οργανώσεων και εργατικών σωματείων επισημαίνουν στις 9 Δεκέμβρη το ρατσισμό που έχει αρχίσει να αναπτύσσεται και προτείνουν σαν λύση τη νομιμοποίηση και κοινωνική ενσωμάτωση των μεταναστών και προσφύγων.

Ο υπουργός Δημόσιας Τάξης Ν. Γκελεστάθης προαναγγέλλει στις 2 Φλεβάρη την ακριβή καταγραφή των "λαθρομεταναστών", ώστε να αρχίσει ξανά η διαδικασία των απελάσεων.

Τον ίδιο μήνα, ο Αλβανός Πρόεδρος Σ. Μπερίσα ζητάει επίσημα να δοθεί άδεια εργασίας στους 250.000 Αλβανούς που εργάζονται στην Ελλάδα. Απαντώντας η υφυπουργός Εξωτερικών Β. Τσουδερού δηλώνει ότι το πρόγραμμα απελάσεων θα συνεχιστεί κατ' εφαρμογήν της Συμφωνίας Σέγκεν. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, 380.000 Αλβανοί απελάθηκαν από τη χώρα μας το 1992.

Στις συνομιλίες που έχει το Μάη με τον Αλβανό ομόλογό του, ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης μεταθέτει στο αόριστο μέλλον τη νομιμοποίηση των Αλβανών οικονομικών προσφύγων.

Ο "Ελεύθερος Τύπος" κυκλοφορεί στις 24 του Μάη με πρωτοσέλιδο: "Βοήθεια! Σώστε μας από τους Αλβανούς", ενώ στην ίδια εφημερίδα ο Δ. Μπότσαρης προλειαίνει το έδαφος σε άρθρο του με τον χαρακτηριστικό τίτλο: "Ρατσισμός ή... εθνικό δικαίωμα;".

Στα τέλη Ιούνη, η αλβανική κυβέρνηση απελαύνει τον Ελληνα αρχιμανδρίτη Αργυροκάστρου Χρυσόστομο, με την κατηγορία ότι "μετέφερε χάρτες, φυλλάδια και προκηρύξεις σε διάφορα χωριά και προπαγάνδιζε τη διάσταση και το μίσος μεταξύ Ελλήνων και Αλβανών, ενώ παρουσίαζε τη Ν. Αλβανία ως τμήμα της Ελλάδας".Σαν αντίποινα, ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Στ. Παπαθεμελής προτείνει να απελαθούν μερικές χιλιάδες Αλβανοί. Πράγματι, μέσα σε τρεις μέρες, απελαύνονται περισσότεροι από 10.000 Αλβανοί εργάτες και καταστρώνονται σχέδια για την απέλαση όλων των Αλβανών που δουλεύουν στη χώρα μας. "Να πυροβολείται όποιος δεν περνάει από το τελωνείο", προτρέπει ο Στ. Παπαθεμελής και ο αρχηγός της Αστυνομίας, Αντ. Λαμπαδιάρης, καλεί τους πολίτες να συμμετάσχουν στις συλλήψεις.

Η αλβανική κυβέρνηση καταγγέλλει την Ελλάδα για κακοποίηση των προσφύγων και μαζική παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Υποστηρίζει ότι υποκινείται σκόπιμα μία αντιαλβανική υστερία για να καλυφθεί η ανάμειξη της Ελλάδας στις εσωτερικές υποθέσεις της Αλβανίας και οι προσπάθειες εξελληνισμού της χώρας και του λαού.

Υπέρ των απελάσεων τάσσεται με δηλώσεις του και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Α. Παπανδρέου.

Προκειμένου να εξομαλυνθεί η κρίση, ο Σ. Μπερίσα θέτει σαν όρο να σταματήσουν οι απελάσεις και στη διπλωματική "νότα" να χρησιμοποιείται ο όρος "μετανάστες" και όχι "λαθρομετανάστες". Ζητάει ακόμα να απομακρυνθούν τα ελληνικά στρατεύματα που έχουν σταλεί στα σύνορα με την Αλβανία, να αποστασιοποιηθεί η ελληνική κυβέρνηση από τους σοβινιστικούς κύκλους που επιδιώκουν την προσάρτηση της "Β. Ηπείρου" στην Ελλάδα και να σταματήσουν οι ραδιοφωνικές εκπομπές από την ελληνική πλευρά, που παροτρύνουν σε ενέργειες οι οποίες απειλούν την εδαφική ακεραιότητα της χώρας του.

Ο Κ. Μητσοτάκης πυροδοτεί εκ νέου την ένταση στις σχέσεις των δύο χωρών, όταν στις 14 του Ιούλη συνδέει τις αλβανικές απαιτήσεις στο Κοσσυφοπέδιο με τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία, με τρόπο τέτοιο, ώστε να αφήνεται ανοιχτό το θέμα της αυτονομίας.

Υπέρ της αυτονομίας της "Β. Ηπείρου", τάσσονται τον Αύγουστο σε πανηπειρωτικό συνέδριο στην Πρέβεζα οι βουλευτές Στ. Τζουμάκας του ΠΑΣΟΚ και Μ. Καλδή της ΝΔ. Τις επόμενες μέρες, ο Στ. Τζουμάκας αναγκάζεται να ανακαλέσει.

Το Νοέμβρη, ο υπουργός Εξωτερικών Κ. Παπούλιας υπόσχεται στον Αλβανό ομόλογό του τη χορήγηση χιλιάδων αδειών εργασίας (πράσινες κάρτες) σε Αλβανούς εργάτες.

Στις 10 Απρίλη του '94, η αλβανική κυβέρνηση καταγγέλλει ότι ομάδα 6 - 7 ανδρών με στολές του ελληνικού στρατού επιτέθηκαν σε στρατόπεδο εκπαίδευσης του αλβανικού στρατού στην Επισκοπή, σκότωσαν δύο άνδρες και έκλεψαν οπλισμό.

Με προκήρυξή της στην "Ελευθεροτυπία", η οργάνωση "ΜΑΒΗ" (Μέτωπο Απελευθέρωσης Βορείου Ηπείρου) αναλαμβάνει την ευθύνη, όμως, οι περισσότερες εφημερίδες επιμένουν ότι πρόκειται για αλβανική ή τουρκική προβοκάτσια.

Ο υπουργός Δημόσιας Τάξης Στ. Παπαθεμελής απειλεί με χρήση στρατιωτικής βίας "στην περίπτωση που αγγιχτεί έστω και μία τρίχα Ελληνα της μειονότητας". Τις επόμενες μέρες, η αλβανική Αστυνομία συλλαμβάνει 6 "Βορειοηπειρώτες", στελέχη της "Ομόνοιας" με την κατηγορία της κατασκοπίας υπέρ της Ελλάδας.

Στις 21 Αυγούστου, ο σμήναρχος Θ. Βρακάς παραβιάζει με πυροσβεστικό αεροσκάφος τον εναέριο χώρο της Αλβανίας, πετώντας προκηρύξεις εμπρηστικού περιεχομένου.

Ο Στ. Παπαθεμελής καλύπτει στα τέλη του ίδιου μήνα αστυνομικούς που βασάνιζαν Αλβανό στην Ομόνοια, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι "σε αυτές τις περιπτώσεις η Αστυνομία δε μοιράζει σοκολάτες".

Τις δηλώσεις του υπουργού ακολουθούν νέες εκκαθαριστικές επιχειρήσεις. Χιλιάδες Αλβανοί συλλαμβάνονται και οδηγούνται στα σύνορα, σε αντίποινα για τη δίκη των "6".

Το ΚΚΕ ζητάει να σταματήσει το πογκρόμ των απελάσεων και να ελεγχθούν αποτελεσματικά τα σύνορα, έτσι ώστε όσοι Αλβανοί έρχονται να έχουν εξασφαλισμένη νόμιμη εργασία. Ισα δικαιώματα για όλους τους αλλοδαπούς προτείνει η ΕΣΑΚ.

Στις 7 του Σεπτέμβρη, 5 από τους 6 "Βορειοηπειρώτες" καταδικάζονται από αλβανικό δικαστήριο για παροχή πληροφοριών σε ξένες μυστικές υπηρεσίες. Συνδέονται μάλιστα με το επεισόδιο της Επισκοπής, "γιατί οι στρατιωτικού περιεχομένου πληροφορίες που παρείχαν βοήθησαν το έργο των τρομοκρατών".Ελεύθερος αφήνεται, λίγες μέρες αργότερα, ο σμήναρχος Θ. Βρακάς κάτω από τις επευφημίες οπαδών ακροδεξιών οργανώσεων.

Στις 6 του Οκτώβρη, στο Εφετείο, μειώνονται κατά ένα χρόνο οι ποινές των 5 "Βορειοηπειρωτών".

Την επομένη, με νέα προκήρυξή της, που συνοδεύεται με αναλυτική περιγραφή και σχετική φωτογραφία, η "ΜΑΒΗ" αναλαμβάνει για δεύτερη φορά την ευθύνη για το αιματηρό επεισόδιο της Επισκοπής και καλεί σε ένοπλο αγώνα για την απελευθέρωση της "Β. Ηπείρου".

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Β. Βενιζέλος δηλώνει κατηγορηματικά ότι αποκλείει πλήρως τη συμμετοχή Ελλήνων στο επεισόδιο της Επισκοπής.

Το πρώτο "πακέτο" 18 εκατομμυρίων δολαρίων της κοινοτικής βοήθειας προς την Αλβανία μπλοκάρει η ελληνική κυβέρνηση μέχρι να αμνηστευτούν οι "5".

"Ολοι οι αλλοδαποί που εργάζονται στη χώρα μας τυγχάνουν ίσης μεταχείρισης", απαντά ο υφυπουργός Εργασίας Γ. Αδαμόπουλος σε επερώτηση του ΚΚΕ για το σκλαβοπάζαρο με τους Αλβανούς πρόσφυγες.

Το Γενάρη, η ΓΣΕΕ ζητάει πλήρη νομιμοποίηση των αλλοδαπών που εργάζονται στη χώρα μας.

Αλβανικό ακυρωτικό δικαστήριο απελευθερώνει στις 8 του Φλεβάρη τους "Βορειοηπειρώτες". Στον αλβανικό Τύπο, καταγγέλλεται ελληνική παρέμβαση στην αλβανική Δικαιοσύνη.

Νομοσχέδιο που επεξεργάζεται το υπουργείο Εργασίας προβλέπει τη νομιμοποίηση των 400.000 ξένων εργατών που βρίσκονται στην Ελλάδα. Πριν καν δει το νομοσχέδιο το φως της δημοσιότητας, επιφυλάξεις διατυπώνονται από το υπουργείο Εξωτερικών, γιατί "η νομιμοποίηση αποτελεί το σπουδαιότερο πλεονέκτημα στον ελληνοαλβανικό διάλογο που έχει προγραμματιστεί για τα τέλη του Μάρτη". Ετσι, κατά τη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών το θέμα παραπέμπεται σε αρμόδια επιτροπή για τη μελλοντική ρύθμισή του.

Στις 19 του Μάρτη, ομάδα 7 ενόπλων (2 Ελλήνων και 5 "Βορειοηπειρωτών") γίνεται αντιληπτή από τους σκοπούς αλβανικού στρατοπέδου στο Λόγγο και αναγκάζεται να επιστρέψει στα ελληνικά σύνορα. Εκεί συλλαμβάνεται από την Ελληνική Αστυνομία, που έχει ειδοποιηθεί, με αυτόματα όπλα, ασυρμάτους και στρατιωτικές στολές παραλλαγής. Στα σπίτια κάποιων από τους συλληφθέντες βρίσκονται προκηρύξεις της "ΜΑΒΗ", με τις οποίες γινόταν η ανάληψη της ευθύνης για την επίθεση στην Επισκοπή. Νέα παρτίδα αυτόματων όπλων βρίσκεται στην Παλλήνη στο κτήμα ενός "Βορειοηπειρώτη" γιατρού.

Ανακαλείται εσπευσμένα στην Αθήνα ο τηλετυπίστας της ελληνικής πρεσβείας στα Τίρανα Π. Μουλιέρης, γιατί συνελήφθη από τις αλβανικές μυστικές υπηρεσίες να κατέχει, σύμφωνα με ανεπίσημες πληροφορίες, προκηρύξεις της "ΜΑΒΗ" που προπαγάνδιζαν την αυτονομία της "Β. Ηπείρου".

Εγκαταλείπεται στις 9 του Ιούλη η κυβερνητική εξαγγελία για νομιμοποίηση των ξένων εργατών στην Ελλάδα και η χορήγηση της πράσινης κάρτας αναβάλλεται επ' αόριστον, διότι το θέμα θεωρήθηκε ισχυρό διαπραγματευτικό "ατού".

Αποδεικνύεται ότι τα όπλα που βρέθηκαν στους 7 συλληφθέντες είχαν κλαπεί από το αλβανικό στρατόπεδο της Επισκοπής.

Το υπουργείο Δημόσιας Τάξης ανακοινώνει ότι 950.000 Αλβανοί απελάθηκαν από τη χώρα μας από τις αρχές του '91 έως τον Αύγουστό του '95.

Το Φλεβάρη του '96, ο πρώην πρόεδρος της ΓΣΕΕ και νυν βουλευτής και υφυπουργός Εργασίας Λ. Κανελλόπουλος διαβεβαιώνει ότι το υπουργείο του θα καταλήξει σε συγκεκριμένα μέτρα, σε σχέση με τη νομιμοποίηση των ξένων εργατών, τα οποία θα γίνουν ...εγκαίρως γνωστά.

Στις 8 Μάρτη ο εισαγγελέας Εφετών Ελ. Πατσής που χειρίζεται την υπόθεση"ΜΑΒΗ" εισηγείται βούλευμα προς το Τριμελές Συμβούλιο Εφετών και ζητάει να απαλλαγούν οι κατηγορούμενοι από την κατηγορία της επίθεσης στο αλβανικό στρατόπεδο της Επισκοπής (δύο ανθρωποκτονίες από πρόθεση, ληστεία και εισαγωγή όπλων, προσβολή της διεθνούς ειρήνης και έκθεση σε κίνδυνο διατάραξης φιλικών σχέσεων του ελληνικού κράτους με την Αλβανία) και να αφεθούν όλοι ελεύθεροι με περιοριστικούς όρους.

Το Συμβούλιο Εφετών δέχεται στις 21 του Μάρτη την πρόταση βουλεύματος του εισαγγελέα, ο οποίος υποστηρίζει ότι η όλη υπόθεση είναι σκευωρία, και αποφυλακίζει χωρίς χρηματική εγγύηση όλους τους κατηγορούμενους για την υπόθεση "ΜΑΒΗ", με την αιτιολογία ότι η αλβανική κυβέρνηση έστειλε τους αριθμούς των όπλων που είχαν κλαπεί από την Επισκοπή, αφού πρώτα διάβασε στις ελληνικές εφημερίδες τους αριθμούς των όπλων που βρέθηκαν στους συλληφθέντες.

Κάτι, όμως, που δεν ευσταθεί, αφού αφ' ενός στις ελληνικές εφημερίδες δημοσιεύτηκαν μόνο οι αριθμοί των όπλων που είχαν βρεθεί στην Παλλήνη και αφ' ετέρου, στο έγγραφο που απέστειλε η αλβανική κυβέρνηση με τους αριθμούς των όπλων, "άγνωστοι" έσβησαν με διορθωτικό (μπλάνκο) την ημερομηνία αποστολής.