Στο περιθώριο του πολιτισμού των λευκών εξακολουθεί να κυλά η ζωή για τους εναπομείναντες ιθαγενείς της Αυστραλίας, που δεν ξεπερνούν σήμερα τις 300.000 ή το 1,6% του συνολικού πληθυσμού. Ξεκομμένοι από τις φυλετικές παραδόσεις χιλιάδων χρόνων και με σχεδόν νεκρές τις "ρίζες" που τους συνέδεαν με το παρελθόν, συνεχίζουν τη δύσκολη και αμφίβολη πορεία της επιβίωσής τους μέσα στο χρόνο, παλεύοντας ακόμη και σήμερα, προκειμένου να κατοχυρώσουν το αυτονόητο δικαίωμά τους στη ζωή. Ο περίφημος "ονειρόχρονος", μέσω του οποίου οι αρχαίες αυστραλιανές φυλές πίστευαν ότι μπορούν να επικοινωνήσουν ή να βρουν τα μονοπάτια του παρελθόντος και του μέλλοντος, είναι σήμερα απόμακρη ανάμνηση ηλικιωμένων ή θέμα διατριβής και άρθρων ανθρωπολόγων και εθνολόγων.

Ομως, πέρα από το "όνειρο" που φθίνει, η σημερινή πραγματικότητα για τους περισσότερους ιθαγενείς είναι συνδεδεμένη με την έξαρση της βίας, της νεανικής εγκληματικότητας, του αλκοολισμού, της ανεργίας και του αναλφαβητισμού...

Ολα τα παραπάνω δεν είναι μόνον απλές διαπιστώσεις του καθημερινού αστυνομικού ρεπορτάζ που βλέπει το φως της δημοσιότητας στην Αυστραλία. Τα τελευταία στοιχεία της ομοσπονδιακής κυβέρνησης μιλούν από μόνα τους:

- Οι ιθαγενείς της Αυστραλίας αποτελούν το 14% του συνολικού αριθμού των ατόμων που κρατούνται στις φυλακές της χώρας. Μόνον στις φυλακές των "Βορείων Εδαφών" αποτελούν το 84% των κρατουμένων. Δεν είναι λίγοι εκείνοι οι φυλακισμένοι που δίνουν από μόνοι τους τέρμα στη ζωή τους, ενώ αρκετοί είναι και εκείνοι που αφήνουν την τελευταία τους πνοή πίσω από τα κάγκελα της φυλακής, όχι γιατί το επέλεξαν, αλλά εξαιτίας της κακομεταχείρισής τους από τους φρουρούς ή την έλλειψη σωστής διατροφής και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης!

- Οι νεαροί ιθαγενείς έχουν 35 φορές περισσότερες πιθανότητες να φυλακιστούν για διάφορα αδικήματα σε σύγκριση με τους λευκούς συνομήλικούς τους.

- Ο μέσος όρος ζωής των ιθαγενών είναι μειωμένος κατά 20 χρόνια σε σχέση με τον αντίστοιχο μέσο όρο ζωής των λευκών Αυστραλών, που ξεπερνά τα 75 χρόνια.

- Το ένα πέμπτο από τους 300.000 Αυστραλούς ιθαγενείς που ζουν σήμερα στη χώρα κατοικεί σε άθλιες παράγκες, χωρίς νερό και αποχέτευση.

- Τα τρία τέταρτα των νεαρών ιθαγενών παρατούν το σχολείο πριν καλά καλά μπουν στο γυμνάσιο.

- Το 15% του μαθητικού πληθυσμού των αυτόχθονων πληθυσμών της Αυστραλίας δεν έχει πάει ποτέ σχολείο.

Τα παραπάνω στοιχεία συγκλονίζουν, αλλά και ωχριούν μπροστά στην πραγματικότητα που αδυνατεί να καταγραφεί στα επίσημα αρχεία και τους στατιστικούς καταλόγους της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Οι ρατσιστικές διακρίσεις σε βάρος τους τους οδηγούν σε απεγνωσμένες ενέργειες, στον χρόνιο αλκοολισμό, ακόμη και στην ανάθεση των παιδιών τους σε ανάδοχες οικογένειες εύπορων αστών. Από την άλλη πλευρά, η μοίρα που περιμένει εκείνους τους απογόνους των αυτοχθόνων, που πέρασαν στο στρατόπεδο των "μιγάδων" ή των γαλουχημένων με τα δυτικά πρότυπα των λευκών, παραμένει εξίσου σκληρή: Είναι εκείνοι που παίζουν το ρόλο του αποδιοπομπαίου τράγου όχι μόνον για τους λευκούς, αλλά και για τους "γνήσιους" απογόνους των κάποτε περήφανων και αυτάρκων αυτόχθονων πληθυσμών!

Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '60, οι ιθαγενείς δεν είχαν δικαίωμα στην αυστραλιανή υπηκοότητα(!). Πολύ πιο παλιά (σχεδόν λίγα χρόνια μετά τις πρώτες αποικίες των Ευρωπαίων στην Αυστραλία κατά τη διάρκεια του 18ου αιώνα, μέχρι πριν από τριάντα ή σαράντα χρόνια... ) τους είχε ουσιαστικά απαγορευτεί ακόμη και η μετάδοση της παράδοσης της φυλετικής κουλτούρας από τις παλιότερες στις νεότερες γενιές. Σήμερα, βέβαια, η στάση των ομοσπονδιακών αρχών έχει αλλάξει δραστικά, χωρίς, ωστόσο, να θεραπεύσει ικανοποιητικά τις κοινωνικές πληγές που μαστίζουν την κοινότητα των ιθαγενών. Τα άλλοτε "συμβολικά" προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας, τα οποία χρηματοδοτούνται πλέον ετησίως με 1,5 δισ. αυστραλιανά δολάρια, παίρνουν τώρα ουσιαστικότερο χαρακτήρα. Μήπως, όμως, είναι πλέον αργά;

Δέσποινα ΟΡΦΑΝΑΚΗ