Είναι ερεθιστικά προκλητικό για έναν άνδρα να συνδυάσει το ρόλο του πατέρα και του εραστή, ενώ για ένα κορίτσι είναι, σχεδόν, φυσικό να ταυτίσει το πατρικό με το ερωτικό πρότυπο. Η επιβεβαίωση είναι και για τους δύο αμοιβαία, όμως καθώς περνούν τα χρόνια, για τον άντρα θα αποδειχτεί ισχυρότερος ο ερωτικός πόθος, αλλά μάταια, αφού για το κορίτσι η εικόνα του πατέρα είναι αυτή που θα παραμείνει πιο δυνατή, και η ερωτική ρήξη θα αποτελέσει την ταυτόχρονη ρήξη στους ρόλους του πατέρα και της κόρης. Τα αποτελέσματα για τη Λολίτα, και την όποια "Λολίτα", από μια τέτοια ρήξη μπορεί να είναι απελευθερωτικά. Για τον άτυχο άντρα όμως, που έχει επενδύσει την ύπαρξή του σε αυτή την ολέθρια και κοινωνικά καταδικαστέα σχέση, μπορεί να σημαίνουν την οριστική προσωπική πτώση του. Αυτό περίπου το θέμα πραγματεύεται το έργο του Ναμπόκοφ και η ταινία του Κιούμπρικ (όπου ο Ναμπόκοφ έχει συμπράξει στο σενάριο), ένα θέμα προσφιλές στον συγγραφέα, που απαντάται και σε άλλα βιβλία του, τα οποία επισκιάστηκαν από τη λάμψη και το θόρυβο, που ξεσήκωσε η ταινία το 1962, όταν βγήκε στις κινηματογραφικές αίθουσες.

Η μοιραία γυναίκα, λοιπόν, γίνεται μοιραίο νυμφίδιο με τα ίδια, αν όχι περισσότερο καταστροφικά αποτελέσματα. Αλλά όπως σε κάθε τι "μοιραίο", ένοχες τελικά κρίνονται οι ανθρώπινες επιλογές και, στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι τραγικές για τον ίδιο επιλογές του μεσήλικα συγγραφέα (Τζέιμς Μέισον),που "ώριμα" και υπολογιστικά δε διστάζει να εκμεταλλευτεί και να παντρευτεί τη σπιτονοικοκυρά του (Σέλεϊ Γουίντερς),την οποία στην πραγματικότητα απεχθάνεται, μόνο και μόνο για να βρίσκεται κοντά στη δεκατετράχρονη κόρη της, τη Λολίτα (Σου Λάιον),την οποία έχει ερωτευτεί με την πρώτη ματιά. Εκείνη υποθάλπει το πάθος του με τη μια συμπεριφορά που λίγο απέχει από ένα αθώο κοριτσίστικο παιχνίδι, στο οποίο εμπλέκεται και ένας ακόμη εκκεντρικός τύπος (Πίτερ Σέλερς),που θα παίξει το δικό του ρόλο στην όλη υπόθεση. Ο θάνατος της γυναίκας θα έρθει σαν δώρο εξ ουρανού για τον συγγραφέα. Πατριός και κόρη θα ξεκινήσουν ένα οδοιπορικό, όμως η κατάληξη δε θα είναι η καλύτερη δυνατή...

Το σενάριο, αλλά και η σκηνοθεσία του Κιούμπρικ (με την υποστήριξη της ασπρόμαυρης φωτογραφίας του Οσβαλντ Μόρις) ρίχνουν το βάρος τους στην ψυχογραφία των χαρακτήρων με μια αξιοθαύμαστη διεισδυτικότητα, ακολουθώντας κατά τα άλλα μια υπαινικτική γραμμή που αναδεικνύει ένα διάχυτο κλίμα ερωτισμού. Ομως αυτό που πρέπει να μείνει κρυφό από την κοινωνία, μένει κρυφό και από τον θεατή κι έτσι στην ταινία δεν υπάρχει ούτε μια ερωτική σκηνή. Το κοινό παρακολουθεί την ιστορία με το "αντικειμενικό" βλέμμα της κοινωνίας, από την οποία προσπαθούν να κρυφτούν σαν φυγάδες οι δύο εραστές. Από αυτή την άποψη θα έχει ενδιαφέρον η σύγκριση της ταινίας με το σύγχρονο ριμέικ (1997) του Αντριαν Λιν, που γυρίζεται σε μια εποχή με διαφορετικά ήθη, όπου οι ερωτικές σκηνές αποτελούν υπόθεση ρουτίνας, αλλά όχι απαραίτητα και ουσίας, για την κινηματογραφική παραγωγή.

(ART STUDIO, ΕΛΛΗ)

Για τους φίλους του κλασικού μουσικού δράματος η όπερα του Πουτσίνι (σε λιμπρέτο των Τζουζέπε Τζακόζα και Λουίτζι Ιλικα) μεταφέρεται πιστά στην οθόνη. Τόσο πιστά, που ο κινηματογράφος υποχωρεί μπροστά στη θεατρικότητα του έργου, το οποίο είναι σκηνοθετημένο από τον Φρεντερίκ Μιτεράν.Η μουσική εκτέλεση ανήκει στην ορχήστρα του Παρισιού υπό τη διεύθυνση του Τζέρι Κόνλον.Εμφανίζονται και τραγουδούν οι Γινγκ Χουάνγκ, Νινγκ Λιανγκ, Ρίτσαρντ Τρόξελ κ.ά., με τη συμμετοχή της χορωδίας του Ράδιο Γαλλία. Για όσους δε γνωρίζουν, ο μύθος αφορά τον τραγικό έρωτα μιας νεαρής Γιαπωνέζας γκέισας, μιας άτυχης Πηνελόπης των αρχών του αιώνα, που παρ' όλες τις προειδοποιήσεις του περιβάλλοντός της και παρά τις αντίθετες παραδόσεις της χώρας της, παντρεύεται έναν Αμερικάνο αξιωματικό του ναυτικού και ζει από τότε με την πιστή προσμονή της επιστροφής του.

Η ιστορία διαδραματίζεται στο Ναγκασάκι και στη βάση του μελοδράματος, πέρα από τις έννοιες της πίστης και της προδοσίας, υποβόσκει η διαφορά των δύο πολιτισμών: του αμερικανικού καιροσκοπισμού από τη μια, όπου τα αισθήματα μπορούν να μεταβάλλονται με την ευκολία και την ταχύτητα των τιμών του χρηματιστηρίου, και της αυστηρής ιαπωνικής ηθικής, όπου η δέσμευση δεν είναι μια πράξη αόριστη και τυπική, αλλά κυριολεκτικά αιματηρή. Ιδιαίτερα για μια γυναίκα στιγματισμένη στα μάτια της κοινωνίας από την εγκατάλειψη της θρησκείας και των πατροπαράδοτων παραδόσεων για χάρη του γοητευτικού, αλλά ανυποψίαστου για τις συνέπειες των πράξεών του, Αμερικανού τυχοδιώκτη. Μια στιγμή πραγματικού πάθους, από τις κλασικές δημιουργίες της "όπερα μπελκάντο", ατόφια στην οθόνη του σινεμά, χωρίς αχρείαστα κινηματογραφικά "προσχήματα" σε μια ομολογουμένως άρτια παραγωγή του Μάρτιν Σκορτσέζε.

(ΑΣΤΥ, ΑΦΑΙΑ, ΖΙΝΑ)

Ιδιαίτερα απολαυστικός είναι ο Στιβ Μάρτιν στο ρόλο του τζογαδόρου λοχία Μπίλκο, ο οποίος αντί να εκτελεί τα καθήκοντα που του επιβάλλει η θέση του στον αμερικανικό στρατό, ασχολείται αποκλειστικά με τη διοργάνωση παράνομων στοιχημάτων και με οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα μπορεί να χαρακτηριστεί τζόγος, έχοντας παρασύρει σε αυτά τα παιχνίδια και ολόκληρο το προσωπικό της διμοιρίας του. Ολα πάνε καλά, μέχρι που στη βάση καταφθάνει ο παλιός του εχθρός, ο ταγματάρχης Θορν, για να τον εκδικηθεί για τα παλιά τους προηγούμενα. Σκηνοθετημένη από τον Τζόναθαν Λιν,αυτή η κωμωδία σατιρίζει αρκετά έξυπνα τη στρατιωτική νοοτροπία και τις σχέσεις σε ένα στρατόπεδο μακριά από κάθε εμπόλεμη κατάσταση, με αρκετές καλές στιγμές, παρά τις οποίες, όμως, δεν ξεπερνά το επίπεδο της μετριότητας και κάποιας κοινοτυπίας.

(ΑΝΕΣΙΣ, ΓΛΥΦΑΔΑ, ΕΤΟΥΑΛ, ΜΑΡΟΥΣΙ 2, ΝΑΝΑ, ΖΕΑ από τη Δευτέρα)

Κωμωδία κι αυτή, σε σκηνοθεσία Χαρτ Μπόχνερ,που ενδιαφέρει το θεατή περισσότερο σαν μια εικόνα της υποβάθμισης και της απελπιστικής κατάστασης του αμερικανικού εκπαιδευτικού συστήματος, αφού από τη μέση της ταινίας και έπειτα τα σεναριακά ευρήματα έχουν εξαντληθεί και το φιλμ οδεύει προς ένα αναμενόμενο αίσιο τέλος. Εδώ έχουμε τον Τζον Λόβιτς στο ρόλο ενός καθηγητή, που απορρίπτει μια σίγουρη και βαρετή καριέρα σε ένα αποστειρωμένο κολέγιο για την καλή κοινωνία και πιάνει δουλιά σε ένα δημόσιο γυμνάσιο, που βρίσκεται σε μια κακόφημη πολυφυλετική γειτονιά. Εκεί θα αντιμετωπίσει καταστάσεις που δεν τις φαντάζεται ο κοινός νους, αλλά αυτός με την ψυχραιμία και την επιμονή ενός UFO θα προσπαθήσει να εκπληρώσει το σκοπό του και να πραγματοποιήσει το έργο του.

(AGORA, ΑΘΗΝΑ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ, ΑΝΝΑ ΝΤΟΡ, ΑΣΤΡΟΝ, ΑΤΛΑΝΤΙΣ, ΒΙΛΑΤΖ 5, ΚΗΦΙΣΙΑ, ΜΕΤΑΛΙΟΝ, ΑΝΤΑΜΣ, ΣΠΟΡΤΙΓΚ, 3 ΑΣΤΕΡΙΑ, ΦΟΙΒΟΣ, ΑΤΤΙΚΟΝ ΠΕΙΡ.)

Πρόκειται για μεταφορά από τον σκηνοθέτη Φράνκο Τζεφιρέλι του κλασικού μυθιστορήματος της Σαρλότ Μπροντέ, με το ορφανό κορίτσι, που γνωρίζει από μικρό τη σκληρότητα στο σπίτι της θείας της και, ύστερα, στο αυστηρό οικοτροφείο, αλλά παρ' όλα αυτά διατηρεί την ακεραιότητα του χαρακτήρα της. Αργότερα, ως γκουβερνάντα στο αρχοντικό του Εντουαρντ Ρότσεστερ (Γουίλιαμ Χαρτ),θα γνωρίσει μια πιο ανθρώπινη ζωή, αλλά και τον έρωτα για τον ιδιόρρυθμο οικοδεσπότη. Ομως αυτό το σπίτι είναι στοιχειωμένο από κάποιο σκοτεινό μυστικό... Το βιβλίο είναι δέκα φορές πιο ατμοσφαιρικό από αυτή την επίπεδη ταινία, που εικονογραφεί την ιστορία χωρίς φαντασία και χωρίς πνοή, επιλέγοντας την πιο τετριμμένη συμβατικότητα, εκεί που θα μπορούσε να επιδείξει πραγματικά δημιουργικές αρετές. Στο ρόλο της Τζέιν Εϊρ σε παιδική ηλικία η Αν Πάκουιν,ενώ την ενήλικη υποδύεται η Σαρλότ Γκέινσμπουργκ.

(ΑΑΒΟΡΑ, ΙΝΤΕΑΛ ΜΑΡ., ΜΠΡΟΝΤΓΟΥΑΙΗ, ΠΑΛΑΣ, ΠΛΑΖΑ)

Αγης ΜΑΡΑΓΚΟΥΔΑΚΗΣ