Κρυμμένη μέσα σε εκατομμύρια τόνους τσιμέντο, η Αθήνα προσπαθεί με κάθε τρόπο να επιβιώσει μέσα στο χρόνο. Είναι αρκετοί αυτοί που έχουν ασελγήσει πάνω στο ταλαιπωρημένο σώμα της με διάφορους τρόπους, είτε με την αντιπαροχή της δεκαετίας του '50 είτε με την αύξηση του συντελεστή δόμησης πρόσφατα. Ταυτόχρονα κάνουν "πλάτες" σε διάφορους "ευεργέτες", τύπου Λαμπράκη, να οικοδομούν στους ελάχιστους ελεύθερους χώρους, δημιουργώντας συνθήκες ασφυξίας στα εκατομμύρια των Αθηναίων.

Αποτέλεσμα; Μισό τετραγωνικό μέτρο ελεύθερου χώρου αντιστοιχεί σε κάθε κάτοικο της Αθήνας! Νούμερο που είναι ακόμα μικρότερο σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, όπως τα Πατήσια, η Κυψέλη, τα Σεπόλια, η πλατεία Αττικής. Λιγότεροι ελεύθεροι χώροι, λιγότερες ανάσες, λιγότερο πράσινο, λιγότερες πλατείες, λιγότερη επικοινωνία, λιγότερη άθληση. Στη θέση τους ξεφυτρώνουν το Μέγαρο Μουσικής, η επέκταση των εγκαταστάσεων της αμερικανικής πρεσβείας, το κτίριο της ΔΕΗ, οι αθλητικές εγκαταστάσεις συλλόγων. Αλλωστε, ποιος απ' τους αρμόδιους ενδιαφέρεται για τις συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων της πόλης; Την απάντηση επιχειρεί να δώσει η έρευνα του "Ρ", μέσα από την οποία προσπαθούμε να κάνουμε μία καταγραφή των σημαντικότερων ελεύθερων χώρων σήμερα και της προοπτικής που διαγράφεται γι' αυτούς.

Στην ασφυκτική κατάσταση που βρίσκεται το κέντρο της Αθήνας, με το νέφος, το κυκλοφοριακό και την έλλειψη οάσεων πρασίνου να "κυριαρχούν", η Δημοτική Αρχή επέλεξε να απαντήσει με τη συμβολή της στην εξαφάνιση ενός ακόμα πνεύμονα πρασίνου, του πάρκου Ρηγίλλης.Ηταν το 1994, όταν το Γραφείο Πολεοδομίας του Δήμου παραχωρούσε στο Ιδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή την άδεια κοπής των δέντρων του πάρκου, για να αναγείρουν εκεί το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Ενα ογκώδες πολύμορφο κτίριο, συνολικής επιφάνειας 18.600 τετραγωνικών μέτρων, το οποίο στη μεγαλύτερή του έκταση θα έχει ύψος 16 μέτρα, φτάνοντας σε κάποια σημεία μέχρι και τα 27 μέτρα.

Το επιχείρημα υπέρ της απλόχερης παραχώρησης, από κυβέρνηση και δήμο, ενός οικοπέδου του δημοσίου σε ιδιωτικό φορέα, ήταν τα εκθέματα και έργα Τέχνης που θα φιλοξενηθούν στο εν λόγω μουσείο, για τα οποία, όμως, μέχρι και σήμερα τηρείται σιγήν ιχθύος.

Χώρο έκτασης 18.470 τετραγωνικών μέτρων, που σύμφωνα με το σχεδιασμό του ΥΠΕΧΩΔΕ προβλέπεται να γίνει χώρος πρασίνου, ζήτησε η αμερικανική πρεσβεία να της παραχωρηθεί, προκειμένου να κατασκευάσει κτίσμα 3.700 τετραγωνικών μέτρων, υπαίθριο πάρκινγκ και γήπεδο άθλησης του προσωπικού φύλαξής της. Ωστόσο και παρά το γεγονός ότι ο σχεδιασμός του υπουργείου μιλά με σαφήνεια για "δημιουργία χώρου κοινόχρηστου πρασίνου της τάξεως των 10.000 τετραγωνικών μέτρων, κατασκευή υπογείου χώρου στάθμευσης και απόδοση στην πρεσβεία μικρού τμήματος του οικοδομικού τετραγώνου", ο Κ. Λαλιώτης άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο παραχώρησης του χώρου, επικαλούμενους τους "λόγους ασφαλείας", στους οποίους αναφέρονται και οι Αμερικανοί...

Με ανακοίνωσή της η "Αγωνιστική Συνεργασία για την Αθήνα" αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση του θέματος είχε ζητήσει να απορριφθεί ως απαράδεκτη η απαίτηση των Αμερικανών, αφού "η ανθρώπινη διαβίωση των πολιτών της Αθήνας βρίσκεται σε άμεση σχέση με την περιβαλλοντική αναβάθμιση της πόλης, την επέκταση του ουσιαστικού και λειτουργικού πρασίνου και τη δημιουργία ελεύθερων χώρων".

Τα δέντρα κόπηκαν, το υπαίθριο θέατρο κατεδαφίστηκε, τα έργα τσιμεντοποίησης συνεχίζονται. Το Πάρκο Ελευθερίας, με τις ευλογίες κυβερνητικών παραγόντων, γίνεται βορά στις κερδοσκοπικές ορέξεις του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Αθηνών (ΟΜΜΑ), που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, έχει καταφέρει την αλλοίωση της χρήσης του, προς ίδιον όφελος.

Ηδη από το 1976 ο ΟΜΜΑ επίμονα και μεθοδικά προσπαθούσε την πρόκληση Προεδρικών Διαταγμάτων με σκοπό την οικειοποίηση του Πάρκου. Η "επιτυχία" ήρθε με το ΠΔ του 1992, γνωστό ως Διάταγμα Κατσιγιάννη,όπου εγκρίνονται αρχικά τα έργα υπόγειας στάθμευσης για τις ανάγκες του Ιδρύματος. Ενώ με νέο ΠΔ, το 1995, του Κ. Λαλιώτη,παραχωρείται στον ΟΜΜΑ το δικαίωμα ενός υπογείου ορόφου κι ενός τριώροφου κτιρίου πολιτιστικών εκδηλώσεων. Η αυξανόμενη βουλιμία του ΟΜΜΑ (του Χρ. Λαμπράκη δηλαδή) - ξεκινώντας με γκαράζ, γκαράζ και "ολίγον πολιτιστικά", γκαράζ και συνεδριακό κέντρο, συνεδριακό κέντρο κ. ο. κ. - στόχο έχουν να καταστήσουν το Πάρκο Ελευθερίας "πίσω αυλή" του Μεγάρου Μουσικής και την εγκατάσταση όπερας. Την ίδια στιγμή επιχειρείται η με δημόσιο αποκλειστικά χρήμα ιδιωτικοποίηση του Πάρκου Ελευθερίας και η απόσπαση έξι δισεκατομμυρίων από το Πακέτο Ντελόρ, με αιτιολόγηση "συνεδριακό και πολιτιστικό κέντρο Αθηνών".