O λαός της περιοχής, λαός δουλευτής, παραμένει εγκαταλειμμένος και απροστάτευτος απέναντι σε μια πολιτική που βάλλει απέναντι και στα πιο στοιχειώδη δικαιώματά του. Τα προβλήματα πολλά και η οργή ξεχειλίζει. Ομως οι άνθρωποι είναι αποφασισμένοι να τραβήξουν το δρόμο της αξιοπρέπειας μέχρι τέλους... Δίπλα τους βρέθηκε αντιπροσωπεία του ΚΚΕ, με επικεφαλής τον βουλευτή Αγγελο Τζέκη, που την περασμένη Τρίτη περιόδευσε στον οικισμό των παλιννοστούντων και στα καπνοχώρια της ορεινής Ξάνθης.

Ο οικισμός ΕΚΤΕΝΕΠΟΛ χτίστηκε από την Εθνική Κτηματική Τράπεζα, με σκοπό να φιλοξενήσει παλιννοστούντες από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Σήμερα στεγάζει κάτω από τις φτωχικές στέγες του την αγωνία για το αύριο, την απογοήτευση, αλλά και την οργή των 106 οικογενειών που απέμειναν εκεί. Ο οικισμός δημιουργήθηκε στο πλαίσιο των προγραμμάτων «θωράκισης των παραμεθόριων περιοχών» και «ενίσχυσης του ελληνικού στοιχείου στη Θράκη». Στα μέσα λοιπόν της δεκαετίας του '80, η κυβέρνηση του «σοσιαλιστικού» ΠΑΣΟΚ έταξε «λαγούς με πετραχήλια». Δωρεάν σπίτια, μόνιμη δουλιά σε δημόσιες υπηρεσίες σε τουλάχιστον ένα μέλος από κάθε οικογένεια και 5 στρέμματα γης.

Ανέξοδες υποσχέσεις. «Στην αρχή μάς είπαν ότι τα σπίτια είναι δωρεάν. Μοναδική προϋπόθεση για να τα αποκτήσουμε, η υπογραφή μας σε ένα λευκό χαρτί», αναφέρουν οι κάτοικοι. Αυτή η εν λευκώ υπογραφή έγινε τελικά δυσβάστακτη θηλιά, αφού «γρήγορα μας είπαν ότι μετά από 5 χρόνια θα αρχίσουμε να ξεπληρώνουμε το σπίτι με 28.000 δρχ. το τετραγωνικό μέτρο. Αλλά κι αυτό άλλαξε. Μας είπαν ότι έχουμε συνάψει δάνεια. Στα σχετικά συμβόλαια η υπογραφή μας δε φαίνεται καθαρά. Από τότε μας εκβιάζουν ότι ή θα τους πληρώσουμε ή θα μας πετάξουν έξω», καταγγέλλουν.

Κάποιοι λύγισαν. Σαράντα οικογένειες πήραν το δρόμο της επιστροφής για εκεί από όπου ξεκίνησαν και άλλοι προσπάθησαν να κάνουν ρύθμιση του δανείου για να το αποπληρώσουν σιγά σιγά. Οι υπόλοιπες 106 οικογένειες δεν έχουν πού να πάνε. Και να θέλουν να πληρώσουν, με 80-90 μεροκάματα που καταφέρνουν να κάνουν το χρόνο, δεν μπορούν να πληρώσουν τις ληξιπρόθεσμες οφειλές, που σε κάποιες περιπτώσεις ξεπερνούν τα 16 εκατ. δραχμές.

Μπροστά σ' αυτή την εφιαλτική πραγματικότητα, οι κάτοικοι απευθύνονται σ' εκείνους που δε ζητάνε μόνο την ψήφο τους, που είναι κοντά τους κάθε μέρα, στο ΚΚΕ. «Εμείς θα κάνουμε το καθήκον από όποιο βήμα και αν μας δίνεται. Θα υποστηρίζουμε τα αιτήματά σας, μέσα κι έξω από τη Βουλή ή την Ευρωβουλή», είπε ο Αγγελος Τζέκης, απαντώντας στην έκκληση απόγνωσης των παλιννοστούντων και σημείωσε: «Είναι όμως πρώτα απ' όλα δική σας η ευθύνη. Να πάρετε την τύχη στα χέρια σας. Να συντονιστείτε και να αγωνιστείτε για το δικαίωμά σας στη στέγη, στη δουλιά, σε μια ανθρώπινη ζωή».

Πρώτος σταθμός της απογευματινής περιοδείας, η Κοτύλη. Ενα κεφαλοχώρι περίπου 45 χιλιόμετρα από την Ξάνθη. Οι συντροφιές στην κεντρική πλατεία υποδέχονται την αντιπροσωπεία του Κόμματος με ένα πλατύ χαμόγελο. Γρήγορα γίνονται όλοι μαζί ένας θορυβώδης κύκλος. Τα προβλήματα πολλά. «Η κυβέρνηση έβγαλε νόμο και δεν αφήνει το δασικό συνεταιρισμό να εκμεταλλευτεί το δάσος. Ερχονται οι εργολάβοι από την Καβάλα και τη Θεσσαλονίκη και αναγκαζόμαστε να δουλεύουμε σε αυτούς για μια μπουκιά ψωμί. Φέτος δε θέλανε να μας βάλουν ένσημα. Κάναμε απεργία και το αποτρέψαμε. Αλλά ως πότε;», αναφέρει ο Ορχάν.

Κυρίαρχο όμως παραμένει το πρόβλημα του καπνού, που αποτελεί μονοκαλλιέργεια και φέτος θα πουληθεί φθηνότερα από πέρσι. Εδώ δεν υπάρχει συνεταιρισμός για να διαπραγματευτεί με τους εμπόρους. Ο κάθε παραγωγός είναι μόνος απέναντι στην απληστία τους.

«Να φτιάξετε το δικό σας συνεταιρισμό. Να ενωθείτε απέναντι στην εκμετάλλευση», παρεμβαίνει ο βουλευτής του ΚΚΕ, Αγγελος Τζέκης.

Και στις Σάτρες, στο φτωχικό καφενεδάκι του Αλί Αλί η κουβέντα ανάβει γρήγορα. «Μας έχουν δώσει μόνο 550 δρχ. από την επιδότηση», εξεγείρεται η συντροφιά. Ο Μεμέτ λέει ότι αυτό επιβάλλει ο νόμος. Μια προκαταβολή 45% και μόλις γίνει η εκκαθάριση θα πάρουν και τα υπόλοιπα λεφτά.

Τα στοιχεία όμως που παρουσιάζει το κλιμάκιο του Κόμματος είναι αμείλικτα. Οι καπνοπαραγωγοί θα έπρεπε να έχουν εισπράξει ήδη το 85% της επιδότησης και να περιμένουν τα υπόλοιπα μόλις καθοριστεί η μέση εμπορική τιμή, που ορίζεται αποκλειστικά από τους εμπόρους. «Αν δεν είχε καταργηθεί ο Εθνικός Οργανισμός Καπνού, η τιμή θα ήταν καλύτερη. Τώρα αγοράζουν σε όποια τιμή θέλουν και πληρώνουν όποτε θέλουν», διαμαρτύρονται.

«Και τα χειρότερα δεν ήρθαν ακόμα», προειδοποιεί ο Αγγελος Τζέκης. Και συνεχίζει: «Η ΕΕ ετοιμάζει οδηγία που με το πρόσχημα της προστασίας των πολιτών από τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος θα καταργήσει τελείως την επιδότηση του καπνού από την επόμενη χρονιά».

«Αυτό δεν πρέπει να περάσει», συμφωνούν όλοι.

Ιδια η αγωνία και στον Κένταυρο. «Να προστατέψουμε τον καπνό», η κραυγή απόγνωσης. «Να φέρετε τα θέματά μας στη Βουλή. Να τους τα πείτε. Από εσάς περιμένουμε», η κοινή έκκληση των αγροτών.

«Μην περιμένετε πολλά από τη Βουλή. Αυτή είναι όργανο δικό τους. Και η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ εκτελούν τις εντολές μεγάλων συμφερόντων και δεν πρόκειται να αλλάξουν την πολιτική τους όσες Επίκαιρες Ερωτήσεις και αν κάνουμε εμείς. Η κατάσταση θα χειροτερεύει διαρκώς, αν εσείς δεν πιέσετε για να αλλάξει», προειδοποιεί ο Αγγελος Τζέκης. Τα κεφάλια κουνιούνται καταφατικά. «Εμείς βέβαια θα κάνουμε το καθήκον μας. Θα φέρουμε ξανά το θέμα στη Βουλή, αλλά πρέπει να πάρετε εσείς την τύχη σας στα χέρια σας», καταλήγει ο βουλευτής του ΚΚΕ.