Κυριακή 20 Νοέμβρη 2005
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 19
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ «ΠΕΠΗ ΔΑΡΑΚΗ»
Σπουδαία η συμβολή της λογοτέχνιδας

Η λογοτέχνης Πέπη Δαράκη έζησε τα συγκλονιστικότερα γεγονότα του 20ού αιώνα από τη γυναικεία σκοπιά - και όχι μόνο. Αγωνίστρια της κοινωνικής δικαιοσύνης μέσα από την Τοπική Αυτοδιοίκηση, το γυναικείο κίνημα, τη δημοσιογραφία, δεν έπαψε ποτέ να είναι ενεργή. Και η πιο πρόσφατη απόδειξη: Τα εγκαίνια της Δημοτικής Βιβλιοθήκης που φέρει το όνομά της, στην Αγία Παρασκευή Λέσβου, όπου παραβρέθηκε και τιμήθηκε σαν δωρήτρια. Εργο ζωής κι αυτό δικό της, παρακαταθήκη στη νεολαία και τις επόμενες γενιές, περιλαμβάνει επτά χιλιάδες εκλεκτά βιβλία και πολύτιμα αρχεία - πάνω από τριάντα τόμους λαογραφικού υλικού της ιδιαίτερης πατρίδας της. Πανηγυρική η υποδοχή που της έκαναν οι συμπατριώτες της και ιδιαίτερα οι νέοι, στην πρόσφατη εκδήλωση. Κι εκείνη μίλησε συγκινημένη για το χωριό της, τον τόπο αυτό «που κουβαλούσε μια ζωή μέσα της».

Φτωχές μανάδες

Την εικόνα αυτού του χωριού είχε μπροστά στα μάτια της ψυχής της, όταν άρχισε να γράφει. Και ιδιαίτερα την εικόνα των καταπιεσμένων γυναικών: «Συμπατριώτισσές μου, μανάδες φτωχές να κλαίνε σπαραχτικά που φεύγανε οι γιοι τους στην ξενιτιά... γυναίκες ντυμένες με σκούρα χοντρόρουχα και αγέλαστα χείλη, να δουλεύουν σκληρά από τη μαύρα αυγή στα χωράφια και στο νοικοκυριό, φορτωμένες υποχρεώσεις, χωρίς δικαιώματα. Υποτακτικές, αμίλητες, φοβισμένες...» είπε στην ομιλία της.

Οι συνθήκες της ζωής των συμπατριωτών της είχαν τόσο βαθιά χαρακτεί στην ψυχή της - εξομολογήθηκε - που όταν μεγάλωσε έγιναν βιβλία, έγιναν οδηγός κοινωνικών αγώνων ολόκληρης της ζωής της, ιδιαίτερα στα «πέτρινα» μετεμφυλιακά χρόνια. Ενα απ' αυτά τα βιβλία ήταν το «Σκλαβοχώρι», γραμμένο την εποχή της χούντας με πρωταγωνίστριες βασανισμένες γυναίκες.

«Στα παιδικά μου χρόνια», θυμάται, «ονειρευόμουν να βρω ένα θησαυρό, να τον χαρίσω στο χωριό μου... στους φτωχούς και στους αγράμματους. Η ζωή έφευγε, τα χρόνια περνούσαν... Και ξαφνικά μια μέρα ανακάλυψα πως ο θησαυρός που στα παιδικά μου χρόνια ονειρευόμουν, βρισκόταν μέσα στο νου και στην καρδιά μου. Ηταν η απόφαση να δημιουργήσω στον τόπο μου μια ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ. Μια βιβλιοθήκη για όλους. Να διαβάζουν και οι νέοι βιβλία που θα δίνουν απάντηση στις απορίες τους, λύση στους εφηβικούς προβληματισμούς τους, και μαγικό όραμα ν' αλλάξουν αυτόν τον κόσμο».

Ο δήμαρχος Αλέξανδρος Ευαγγελινός διέθεσε για την πραγματοποίηση αυτού του σκοπού το κτίριο του παλιού Δημαρχείου. Η διευθύντρια της Βιβλιοθήκης της Λέσβου, που είδε τη νέα βιβλιοθήκη, τη θαύμασε, συγκρίνοντάς τη με την Κεντρική Βιβλιοθήκη της Μυτιλήνης. Και η ίδια η δωρήτρια τόνισε πως η νέα Βιβλιοθήκη έχει τη δυνατότητα να λειτουργεί και σαν Ανοιχτό Λαϊκό Πανεπιστήμιο, όπου οι νέοι, όχι μόνο του Δήμου Αγίας Παρασκευής, αλλά και όλης της Λέσβου θα ερευνούν τον πνευματικό πλούτο της. Και τι δεν έχει: Ιστορία, λαογραφία, λογοτεχνία, οικονομικά βιβλία, σειρές ολόκληρες Ελλήνων και ξένων λογοτεχνών, όπως του Παπαδιαμάντη, του Ιψεν κ.ά.

Η δωρήτρια διέθεσε για να αγοράσει όλα αυτά τα βιβλία πάνω από δεκαεφτά εκατομμύρια δραχμές, ποσό που είχαν συγκεντρώσει με το σύντροφο της ζωής της Λουκά, ύστερα από σκληρή δουλιά μιας ολόκληρης ζωής. Δεν τα κράτησε για τον εαυτό της: Αγόραζε κι όλο αγόραζε βιβλία για τη Βιβλιοθήκη της ιδιαίτερης πατρίδας της. Η Εταιρεία Λεσβιακών Ερευνών της χάρισε τριάντα τόμους των αρχείων της, η ίδια είχε συγκεντρώσει σε τέσσερις τόμους λαογραφικό υλικό, που είχε αποθησαυρίσει μιλώντας με συμπατριώτες και συμπατριώτισσές της. Καθώς ήταν συνεργάτης του περιοδικού της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εκδοτών Βιβλίου έστειλε γράμμα σ' όλους τους εκδότες ζητώντας να στείλουν βιβλία στη Βιβλιοθήκη. «Ολοι ανταποκρίθηκαν, λέει. Αλλος έστειλε πέντε, άλλος πενήντα βιβλία»!

Επιστροφή στις ρίζες

Στα εγκαίνια φιλοξενήθηκε στον ξενώνα του Δημαρχείου και ένιωσε ευτυχισμένη. «Ξανάζησα με τη φαντασία μου τον "παιδικό μου παράδεισο". Ξανάζησα τη χαρά που μου έδινε η απλή καθημερινή ζωή του χωριού. Κάθε πρωί έβρισκα στην πόρτα φρούτα, λαχανικά της γης μας. Μου τ' άφηναν χωρίς να γνωρίζω ποιος τ' άφηνε... Αγάπη, αγάπη γύρω μου...».

Τι όμορφη επιστροφή στη γενέθλια γη! Εδώ, απ' όπου ξεκίνησε σαν η πρώτη γυναίκα δημοσιογράφος της Λέσβου, για να φτάσει να γίνει η πρώτη Ελληνίδα δημοτική σύμβουλος και μάλιστα στο χώρο της Αριστεράς. Από εδώ ξεκίνησε υπογράφοντας με το ψευδώνυμο «Ενατη» (γιατί ήταν το ένατο παιδί της οικογένειάς της) στον «Ταχυδρόμο», που διηύθυνε ο Στρατής Μυριβήλης. Εδώ εμπνεύστηκε για να γράψει τα (σαράντα!) βιβλία της και να βραβευτεί από την Ακαδημία Αθηνών για το σύνολο του έργου της. Εδώ είχε την πρώτη ώθηση να παλέψει για τα δικαιώματα της γυναίκας: Προδικτατορικά ήταν μέλος του προεδρείου της Πανελλαδικής Ενωσης Γυναικών (ΠΕΓ) μαζί με την Ρόζα Ιμβριώτη, την Μαρία Σβώλου κ.ά. Στα έργα της αναδεικνύει ένα ευρύτατο φάσμα κοινωνικών αδικιών και ανισοτήτων, παρακινώντας τις γυναίκες να διεκδικήσουν, να εργαστούν έξω από το σπίτι, να κάνουν τον πόνο τους δράση και δημιουργία, να αντιδράσουν...

«Το όραμα της ισοτιμίας της Γυναίκας» (Εκδόσεις «Καστανιώτης»), ιστορία του γυναικείου κινήματος, διδάσκεται σήμερα στα Πανεπιστήμια των Βρυξελλών. Ανάμεσα στο πλήθος των τιμητικών διακρίσεων και η τιμητική εκδήλωση της ΟΓΕ, το 1998 για το σημαντικό λογοτεχνικό της έργο και την αγωνιστική παρουσία της, ιδιαίτερα στα γυναικεία ζητήματα. Εχει ακόμα τιμηθεί από το Σύνδεσμο Ελληνίδων Επιστημόνων, το Σύλλογο Ελληνίδας Νοικοκυράς και τον Κύκλο Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου (για την πολύχρονη προσφορά της στην παιδική λογοτεχνία). Εχει επίσης βραβευτεί από την ΚΕ του ΚΚΕ.

Για τον πολιτισμό

Επίτιμη πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών (ΕΕΛ), η Πέπη Δαράκη εργάστηκε σ' όλη τη ζωή της για τον πολιτισμό, με πολλούς τρόπους.

Οργάνωσε κινητή έκθεση βιβλίων των μελών της Εταιρείας που πήγαινε στους Δήμους της Αττικής για να φέρει το λαό σ' επαφή με το βιβλίο - Σε συνεργασία με το Δήμο της Αθήνας οργάνωσε - όταν ήταν δημοτική σύμβουλος - Πνευματική και Καλλιτεχνική Δημοτική Επιτροπή που τη συγκροτούσαν διακεκριμένες προσωπικότητες του πνευματικού και καλλιτεχνικού χώρου. Καθιερώθηκαν τότε Δημοτικά βραβεία γραμμάτων και τεχνών. Και για μια δεκαετία διατέλεσε μέλος της Επιτροπής Κρίσης Βιβλίων νέων μελών της ΕΕΛ. Ο πολιτισμός ήταν κάτι που την απασχόλησε βαθιά και αποτυπώθηκε αυτή η έννοια της σε πολλά βιβλία - μελέτες. Σημειώνουμε μόνο τα «Πνευματικά Κέντρα» (Εκδόσεις «Γκούτεμπεργκ»), «Πολιτιστικά Κέντρα Νεολαίας» και «Αισθητική αγωγή του παιδιού» (από τις εκδόσεις «Αντιπαράλληλοι»), «Λαϊκές βιβλιοθήκες» («Γκούτεμπεργκ»), «Πολιτισμός και Τοπική Αυτοδιοίκηση» («Πατάκης»), «Ταξίδι μνήμης και ονείρου» («Σύγχρονη Εποχή»).

Πιστεύει πως παρά τις δυσκολίες η ζωή για τα παιδιά ήταν στο παρελθόν πιο ανθρώπινη. Μπορούσαν τουλάχιστον να παίξουν στις αυλές ή στις αλάνες ομαδικά παιχνίδια. Δεν ακούνε πια παραμύθια από τις γιαγιάδες...

Σε παλαιότερη συνέντευξή της στο λογοτεχνικό περιοδικό «Νουμάς» είχε ήδη επισημάνει:

«Σήμερα που η παγκοσμιοποίηση απειλεί να ισοπεδώσει τον ψυχισμό των ανθρώπων, που τον συνθέτουν η ιδιαιτερότητα των συνθηκών της ζωής του, η γλώσσα, τα ήθη, τα έθιμα, η ιστορία του τόπου του, που ταυτίζεται με την ιστορία της ψυχής του, ο συγγραφέας Παιδικής Λογοτεχνίας έχει χρέος, αν θέλει να γράψει έργο βιώσιμο, να αναφέρεται σε όλα αυτά που σημάδεψαν την ιδιαιτερότητα της ελληνικότητάς του, μετουσιώνοντάς τα σε λογοτεχνία.

Να αναφερθεί και με σεβασμό στην αλήθεια, γιατί όλα αυτά αποτελούν την εθνική μας ταυτότητα. Αν τα ξεχάσουμε και υιοθετήσουμε ξένους τρόπους ζωής και ξένα ήθη και έθιμα, αυτόματα θα γίνουμε αποικία της Αμερικής και παροικία της Ευρώπης, μιας Ευρώπης με τελείως απομυθοποιημένο πια τον άλλοτε ευρωπαϊκό πολιτισμό της».


Αλίκη ΞΕΝΟΥ - ΒΕΝΑΡΔΟΥ

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
Μια «κόκκινη γωνιά» που τράβηξε την προσοχή(2019-09-20 00:00:00.0)
Οταν ο Ομηρος εμπνέει...(2009-03-01 00:00:00.0)
Ημερολόγια ατζέντες και άλλα...(2005-12-24 00:00:00.0)
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Της Κούλας ΚΑΡΑΜΗΝΑ - ΠΟΘΟΥ(2005-01-23 00:00:00.0)
Η αγωνίστρια - συγγραφέας Ν. Κωνσταντινέα(2003-10-30 00:00:00.0)
Δύο πρωτοπόρες(2003-08-17 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ