Η σοβαρότητα του θέματος (προσθήκη ωρών στο εβδομαδιαίο Πρόγραμμα για Αρχαία Ελληνικά από το πρωτότυπο, στο Γυμνάσιο και το Λύκειο) επιτρέπει την εικασία ότι ο συντάκτης του κειμένου είναι ανώτατο στέλεχος και ότι η συγκεκριμένη μορφή του κειμένου είναι αποτέλεσμα επίνευσης όλων εκείνων που διαμορφώνουν την εκπαιδευτική πολιτική και έχουν την ευθύνη γι' αυτήν.

Ενώ η πρόθεσή μου ήταν να κρίνω ως πολίτης την Εκπαιδευτική Πολιτική, περιορίζομαι σήμερα σε μερικές απορίες για τη γλωσσική μορφή, για κάποια ζητήματα εννοιολογικά και για τα «κενά» περιεχομένου, που προκύπτουν από το κείμενο επίσημης ανακοίνωσης.

Συγκεκριμένα:

Απορίες:

• Είναι η Παιδεία κάτι άλλο από τον Πολιτισμό; Είναι δηλαδή έννοιες παράλληλες (κατά την ορολογία της Λογικής);
• 'Η, μήπως, η μια έννοια είναι υπερκείμενη (κατά πλάτος) και περιλαμβάνει στο πλάτος της την άλλη, οπότε η χρήση του αθροιστικού «και» δεν ταιριάζει λογικά και μια διαφορετική διατύπωση είναι λογικά αναγκαία;
• Αποτελούν πραγματικά «βασικές προτεραιότητες» και τη «βασικότερη επένδυση» στην πολιτική πρακτική (ή μόνο στα λόγια);

«Η δομή και το ύφος του Αρχαίου Ελληνικού Λόγου εμπλουτίζουν,το γλωσσικό οπλοστάσιο των μαθητών, όταν διδαχτούν με δημιουργικό τρόπο και ανανεωμένη μέθοδο». Είναι προφανές ότι ο συντάκτης και όσοι έχουν συναινέσει δέχονται ότι για την ώρα δεν έχουμε δημιουργικό τρόπο διδασκαλίας και επιπλέον χρειαζόμαστε ανανεωμένη μέθοδο. Τι έκαναν προς αυτή την κατεύθυνση, για να διατυπώσουν νέο Πρόγραμμα και άλλη μέθοδο; Δε νομίζουν ότι έπρεπε να προτάξουν τις προϋποθέσεις που λείπουν; 'Η ...προχειρότητα;

Απορίες:

Η φράση: «Το πρότυπο κείμενο του Αρχαίου Ελληνικού Λόγου» νομίζω ότι αναφέρεται στη μορφή και εκφράζει αποτίμηση αισθητική, ο συντάκτης όμως του Δ.Τ. τη χρησιμοποιεί με άλλη βάση (περιεχομένου) για την επίτευξη άλλου στόχου: για προαγωγή του δημοκρατικού φρονήματος. Επιπλέον, έτσι αποδέχεται ότι το δημοκρατικό φρόνημα είναι χαμηλό χωρίς τον Επιτάφιο. Πρόκειται βέβαια για ένα λόγο πολιτικό, ρητορικό, πολύ αξιόλογο, που συγκλονίζει συνειδήσεις ανάλογα με την ιστορική ακρίβεια που δηλώνει και υπονοεί:

Δημοκρατία των ελεύθερων μόνο πολιτών, που κατάγονται από γονείς Αθηναίους και τους δυο, μάνα και πατέρα, («εξ αμφοίν Αθηναίοιν αστοίν»).

Παράλληλα όμως σε κείνη την πρότυπη δημοκρατική Πολιτεία (κατά το χαρακτηρισμό που δίνει ο συντάκτης) ζούσαν μέτοικοι και δούλοι, που δεν είχαν δικαιώματα πολιτικά. Τι γνώμη είχαν, άραγε;

Η πρότυπη εκείνη δημοκρατία το 457 π.Χ. αυθαίρετα αποφάσισε να μεταφέρει το Συμμαχικό Ταμείο από τη Δήλο στην Αθήνα!...

Και επίσης αυθαίρετα οι δημοκράτες έκριναν σωστό (δημοκρατικό) «το επιδέκατον της Θεού είναι» (για τη φύλαξη)!

Αν κάποια συμμαχική πόλη διαφωνούσε, οι δημοκράτες έφταναν με το στόλο, για να την «πείσουν» ότι... Και η Νάξος «πρώτη των ελληνίδων πόλεων εδουλώθη» (σημειώνει ο Θουκυδίδης, βιβλίο Α', 98,4). Αυτά και άλλα γνωρίσματα δημοκρατίας, που δεν αναγνωρίζονται με τη σημερινή αντίληψη δημοκρατίας, τα αγνοεί ο συντάκτης του Δ.Τ. ή τα παρασιωπά; Ετσι θα δώσουμε πρότυπο δημοκρατικής αγωγής; Πόση άγνοια ή προβληματισμό εγκλείει η παράγραφος που αντιγράψαμε από το Δ.Τ. του υπουργείου Παιδείας δεν είναι εύκολο να το διατυπώσουμε με μια πρόταση ούτε να το αναλύσουμε με ένα σχόλιο. Μπορείτε να τα βρείτε σε ανάλογο άρθρο με τον ίδιο τίτλο στο Διαδίκτυο (www.voros.gr).

Με την ευκαιρία σημειώνουμε ότι ο όρος «διαχρονικός» και «διαχρονικότητα» (δελτίο Τύπου της 3-6-2005, στίχος 6) αδικούν τις αξίες στις οποίες αναφέρονται, όταν οι χρήστες των όρων αυτών αδυνατούν να τους χρησιμοποιούν όταν και όπου αρμόζει. Σ' αυτό θα επανέλθουμε.

* Ανάλυση του φαινομένου στο Διαδίκτυο, www.voros.gr, όπου και: «Ιδέες αδρανείς αδρανοποιούν τη σκέψη...»