Η πίστα του παντός | ΤΟ ΑΠΟΛΥΤΟ ΡΟΔΟ | ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Η πίστα του παντός

Τη στιγμή που ο Βραζιλιάνος Σένα έπεφτε μέσα στην αγωνιστική πίστα, ο πάπας, της μίας, αγίας και καθολικής πίστας, μνημόνευε την αγία Περπέτουα, τον Λογιόλα και τον Δελασάλ και, εξαιτίας του γήρατος, που ου γαρ έρχεται μόνον, το χέρι του γύρισε λάθος σελίδα και διάβασε εκείνη από τις προσευχές με τον τίτλο: Οταν κάθεσαι στο τιμόνι του αυτοκινήτου σου που τελειώνει ως εξής: «Διώξε μακριά μου τη μανία της ταχύτητας και δώσε μου σύνεση και ηρεμία».

Ο Σένα δεν άκουσε και ο πάπας δεν είδε. Τι είναι όμως αυτό που ενοχλούσε τόσο πολύ τον ποντίφικα ώστε να διαβάσει, έστω και κατά λάθος, μια προσευχή ειδικά για την ταχύτητα;

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, αφήνοντας τον παναγιότατο στον βαθύ ύπνο του. Πρώτα απ' όλα, γιατί έτρεχε τόσο πολύ ο Σένα; Δεν είχε απολύτως καμία υλική ανάγκη. Είχε όσα δεν μπορούσε να φανταστεί. Τον παρακολούθησαν με θρησκευτική προσήλωση εκατομμύρια νέοι άνθρωποι σε όλον τον κόσμο και τα έβαζαν και αυτοί με τον προαιώνιο εχθρό του Σένα, αυτόν που εκείνος προσπαθούσε να κερδίσει, το Χρόνο. Υστερα από κάθε αγώνα που έβλεπαν οι νέοι, πού μετέφεραν αυτήν την εμπειρία; Μα, στις δικές τους τις πίστες, της καθημερινότητας. Αλλά για τους πιστούς αυτούς μία πίστα τους παραχωρείται για να τρέξουν, κι αυτό συμβαίνει μόνο όταν δοκιμάζεται η υγεία τους. Η μεγαλύτερη πίστα: το νοσοκομείο.

Σ' αυτή την πίστα, όποιος κάνει την εμφάνισή του το πρώτο πράγμα που κοιτάει μέσα του, είναι το κιβώτιο ταχυτήτων, και το ένστικτό του, που έχει ασκηθεί με τον Σένα, τον σπρώχνει να αλλάζει γρήγορα ταχύτητες για να κερδίσει χρόνο όσον αφορά την υγεία του. Στο νοσοκομείο, την πίστα του παντός, μαθαίνει ίσως για πρώτη φορά πώς και πόσο έζησε, συγκρίνει με άλλες ζωές και καταλαβαίνει γιατί ένας πλούσιος ζει δυο φορές περισσότερο από έναν φτωχό. Αναγκάζεται να καταλάβει καλά ότι το όριο της ιατρικής είναι η φτώχεια και ότι οι μεγαλύτεροι εχθροί για την υγεία του δεν είναι τα μικρόβια, οι ιοί ή ο καρκίνος, αλλά αυτά που τόσα χρόνια δεν μπορούσε να αναπτύξει ταχύτητα για να τα προσπεράσει: Η άγνοια και η εκμετάλλευση. Ετσι δε θα φτάσει ποτέ σ' αυτό το κείμενο που δημοσιεύτηκε στη Γενεύη το 1952 από τον Τζ. Γουίνσλοου: «... Κανένας υγειονομικός οργανισμός δεν μπορεί να απαντήσει στις ανάγκες της εποχής μας, ούτε να αντιμετωπίσει τα μεγάλα προβλήματα τα οποία κατακλύζουν την κοινωνική υποδομή, αν δεν αναγνωριστεί καθαρά η μεγάλη σημασία, την οποία έχουν οι κοινωνικές συνθήκες των φτωχών και αν δεν τεθεί με έμφαση το χρέος να βελτιωθεί η ζωή τους».

Από το σινάφι των γιατρών απάντησε στα παραπάνω προβλήματα ένας γιατρός, με ταχύτητες τύπου Σένα, ο Μπερνάρ Κουσνέρ: «Το χρήμα κυκλοφορεί με τη μορφή κεφαλαίων και ηλεκτρονικών συναλλαγών: Πέντε τρισ. φράγκα κυκλοφορούν καθημερινά στις χρηματαγορές του πλανήτη. Αν φορολογούσαμε αυτές τις κινήσεις; Μια, έστω και μετριοπαθής, φορολόγηση θα μπορούσε να ανακατανεμηθεί στα κράτη για την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού».

Με ενδιαφέρει ο Κουσνέρ και στην άνοδό του και στην πτώση του. Νέος, στα μέσα της δεκαετίας του '60, συμμετείχε σε ανθρωπιστικές αποστολές σε περιοχές πολεμικών συρράξεων, κατασκεύασε ένα πλωτό νοσοκομείο, το «Πλοίο για το Βιετνάμ», ίδρυσε και οργάνωσε τους «Γιατρούς Χωρίς Σύνορα», τρόμαξε μπροστά στην πραγματικότητα κάποια στιγμή, της υποκλίθηκε με το να αναλάβει υπουργός Υγείας, για να κλονιστεί αργότερα μέσα στο παιχνίδι της εξουσίας και με μεγάλη ταχύτητα να αρχίσει να μας περνάει απόρρητες αλήθειες, που διαφορετικά δε θα μαθαίναμε ποτέ. Στο βιβλίο του, «Η δικτατορία των γιατρών», λέει ότι επέλεξε τον τίτλο για να σκανδαλίσει και να προκαλέσει συζητήσεις:

«Ας με συγχωρέσουν οι συνάδελφοί μου: Εχω πλήρη επίγνωση. Ο κόσμος κλυδωνίζεται, το μέλλον μας ανησυχεί, η εργασία δεν είναι πλέον εξασφαλισμένη και ο κοινωνικός αποκλεισμός μας τρομοκρατεί». Κι εμείς, αναγνώστη, ας επηρεάσουμε άμεσα την κατάσταση γύρω από την υγεία μας, ας αλλάξουμε ταχύτητες. Μπορούμε.

Του
Γιώργου ΚΑΚΟΥΛΙΔΗ