Μπροστά σε τετελεσμένα γεγονότα βρέθηκαν οι κάτοικοι των νησιών, οι οποίοι είδαν μέσα σε τρεις περίπου μήνες τη ραγδαία υποβάθμιση των θαλάσσιων συγκοινωνιών, που μεταφράζεται σε μείωσητων δρομολογίων, αύξηση του κόστους μεταφοράς, προκαλώντας επιπρόσθετα οικονομικά βάρη στις τοπικές κοινωνίες και επιδρώντας αρνητικά στην ανάπτυξη των νησιών. Ταυτόχρονα, οι ναυτεργάτες είδαν τη δραστική μείωση των αποδοχών τους, αφού «μπήκε μαχαίρι» σε υπερωρίες και έξτρα,αλλά και να βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο τα εργασιακά τους δικαιώματα, ακόμα και οι θέσεις εργασίας τους.

Τα στοιχεία αυτά αποτελούν τα πρώτα αποτελέσματα από το νόμο της ζούγκλας, που ήδη κυριαρχεί στις ελληνικές θάλασσες. Οι μεγάλες εταιρίες, μέσα από εν κρυπτώ διαδικασίες, τις οποίες προσυπέγραψε η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, «έφαγαν» τις μικρές, μέσω των συγχωνεύσεων, ακόμα και των διαλύσεων. Αποτέλεσμα είναι, σήμερα να βασιλεύουν στις ελληνικές θάλασσες, κόντρα στη θέληση των κατοίκων των νησιών, τρεις εταιρίες μεγαθήρια, οι Μινωικές Γραμμές, οι Επιχειρήσεις Αττικής και η ΑΝΕΚ, ενώ ακόμα, όπως φαίνεται, ο αγώνας δρόμου δεν έχει σταματήσει, καθώς γίνονται συζητήσεις και μεταξύ των Μινωικών και της ΑΝΕΚ.

Η αιτία του «κακού» συνδέεται με τις βασικές κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την ελευθερία της κίνησης κεφαλαίων, υπηρεσιών και εμπορευμάτων, όπως προσδιορίζεται μέσα από τη διαβόητη Συνθήκη του Μάαστριχτ. Από αυτό το πλαίσιο ξεπήδησε και η απελευθέρωση των θαλάσσιων συγκοινωνιών της Ελλάδας, που έχει δρομολογηθεί από το 1992 με την εκπόνηση του κανονισμού 3577 της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που υποδέχτηκαν οι κυβερνήσεις, τόσο της ΝΔ, όσο και του ΠΑΣΟΚ, μετά «βαΐων και κλάδων». Ακριβώς αυτή η επιβολή της απελευθέρωσης πυροδότησε την ένταση του ανταγωνισμού μεταξύ των ακτοπλοϊκών εταιριών, τη συγκέντρωση πλοίων και κερδών σε λίγα χέρια, τη δημιουργία των μονοπωλιακών μεγαθηρίων.

Τα όσα συμβαίνουν αυτή την περίοδο στο χώρο της ακτοπλοΐας είναι μόνο η αρχή. «Το συντομότερο δυνατόν», όπως δήλωσε πρόσφατα ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας Χρήστος Παπουτσής, θα ακολουθήσει η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου, που διέπει σήμερα την ακτοπλοΐα. Το σημερινό θεσμικό πλαίσιο, έστω και «ανάπηρο», προστατεύει στοιχειωδώς, μέσω της διαδικασίας των αδειών σκοπιμότητας, την εδαφική συνοχή της χώρας, τα κυριαρχικά της δικαιώματα και βοηθά την αμυντική της ικανότητα. Το νέο θεσμικό πλαίσιο με την κατάργηση των αδειών σκοπιμότητας και την καθιέρωση των «Συμβάσεων Γραμμών Δημοσίου Συμφέροντος» και τη «διαδικασία της ελεύθερης δρομολόγησης πλοίων», όχι μόνον ανοίγει τις πύλες για την άλωση των ελληνικών θαλασσών από τα πλοία των πολυεθνικών, αλλά καταργεί κάθε ίχνος δεσμευτικού όρου και προϋπόθεσης για τη δρομολόγηση ενός πλοίου. Με άλλα λόγια, έρχεται να νομιμοποιήσει την πλήρη ασυδοσία των εφοπλιστών, ντόπιων και ξένων, με αποκλειστικό στόχο την αύξηση των κερδών του εφοπλιστικού κεφαλαίου.

Το τι περιμένει τους κατοίκους των νησιών, έρχεται να επιβεβαιώσει ο διάλογος με τους εκπροσώπους τους, που ξεκίνησε, κατόπιν βέβαια εορτής, η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, μέσω του υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας. Στις αρχές της περασμένης βδομάδας, έγιναν δύο απανωτές ευρείες συσκέψεις μεταξύ του υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας και εκπροσώπων της Νομαρχιακής και Τοπικής Αυτοδιοίκησης των νησιών, βουλευτών και μαζικών φορέων. Αυτό που πρυτάνευσε και στις δύο συσκέψεις ήταν ο ...εκβιασμός που άσκησε ο υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας για να «αφοπλίσει» τους νησιώτες, που ήδη βρίσκονται σε αγωνιστικό αναβρασμό και να επιβάλει τις αξιώσεις των εφοπλιστών. Δε δίστασε να καλέσει τους νησιώτες να βοηθήσουν από πάνω και για την «ενίσχυση των ελληνικών εταιριών», ώστε να δεσπόζουν αυτές στην ελληνική αγορά, όταν θα επέλθει η πλήρης απελευθέρωση των συγκοινωνιών!

Ο Χρήστος Παπουτσής, από την πρώτη μέρα που κάθισε στην καρέκλα του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, δε σταμάτησε να λέει, τόσο αναφερόμενος στην απελευθέρωση της ακτοπλοΐας, όσο και γενικότερα ότι: «Πρέπει να ξεφύγουμε από αγκυλώσεις του παρελθόντος». «Αγκύλωση», κατά τον υπουργό, αποτελεί το σημερινό θεσμικό πλαίσιο, όπως και το αίτημα των ναυτεργατικών σωματείων για την προστασία του δικαιώματος της δουλιάς, την υπεράσπιση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Είναι ενδεικτικό των προθέσεών του τα όσα ανέφερε σε πρόσφατες δηλώσεις του για τον καθορισμό των οργανικών συνθέσεων των πλοίων υψηλών ταχυτήτων, που τείνουν να πάρουν τη σκυτάλη από τα λεγόμενα συμβατικά στο χώρο της ακτοπλοΐας. Σημείωσε ότι στις διαπραγματεύσεις που γίνονται το τελευταίο διάστημα μεταξύ ναυτεργατικών σωματείων και Πανελλήνιας Ναυτικής Ομοσπονδίας δεν «παίρνεται υπόψη η νέα τεχνολογία των πλοίων» και ότι «δεν μπορούμε να επιβάλλουμε ειδικότητες που ανήκουν στο παρελθόν»! Ομως, και οι άξονες του νέου θεσμικού πλαισίου που θα προωθηθεί δε διασφαλίζουν γενικά ούτε μία ειδικότητα, ούτε μία θέση εργασίας Ελλήνων ναυτεργατών!