Η καταπολέμηση της φτώχειας, της γραφειοκρατίας και της διαφθοράς, η ασφάλεια του πολίτη, η πάλη ενάντια στα ναρκωτικά και στον αλκοολισμό, η αύξηση του βιοτικού επιπέδου, η καλυτέρευση των υπηρεσιών Υγείας, η καλυτέρευση και η πρόσβαση στην Παιδεία, η φθηνή κατοικία και η καλυτέρευση του κοινωνικού και συνταξιοδοτικού συστήματος, είναι στις πρώτες θέσεις των προβλημάτων που απασχολούν τους Ρώσους πολίτες, μπροστά στις προεδρικές εκλογές της 14ης του Μάρτη.

Αυτά συμπεραίνονται από έρευνα που πραγματοποίησαν οι κοινωνιολόγοι του Παρρωσικού Κέντρου Μελέτης της Κοινής Γνώμης (VCIOM) και παρουσίασαν στην αναλυτική τους έκθεση «Η Ρωσία στις παραμονές των προεδρικών εκλογών»ⁱ.

Δεκατρία χρόνια μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού και όπως δείχνουν και οι τελευταίες κοινωνιολογικές έρευνες στη Ρωσία δεν παρατηρείται καμία «αίσθηση βαθιάς ικανοποίησης» στους Ρώσους πολίτες για την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα τους και οι ίδιοι. Οπως μάλιστα σημειώνεται στην παραπάνω έρευνα, οι Ρώσοι «επιθυμούν την "επιστροφή" του κράτους, ιδιαίτερα σ' εκείνους τους τομείς από τους οποίους "αποχώρησε" τη δεκαετία του '90, αλλά όπου είναι ζωτικής σημασίας η αναγκαιότητά του (πολιτισμός, επιστήμη, Παιδεία, κοινωνική ηθική, προστασία των ηλικιωμένων και των παιδιών, προσωπική ασφάλεια των πολιτών κ.ά.)...».

Εξι είναι οι υποψήφιοι στις προεδρικές εκλογές της 14ης του Μάρτη: Ο νυν Πρόεδρος, Βλ. Πούτιν, που στηρίζεται από το κεντροδεξιό κόμμα «Ενιαία Ρωσία», ο Ν. Χαριτόνοφ, που στηρίζεται από το Κομμουνιστικό Κόμμα Ρωσικής Ομοσπονδίας (ΚΚΡΟ), ο Σ. Γκλάζιεφ, που προέρχεται από το κεντροαριστερό σχήμα «Πατρίδα», η Ι. Χακαμάντα, από το κόμμα «Ενωση των δεξιών δυνάμεων», ο Ο. Μαλίσκιν, που θα εκπροσωπήσει το Φιλελεύθερο-Δημοκρατικό Κόμμα Ρωσίας (του Ζιρινόφσκι) και ο Σ. Μιρόνοφ, πρόεδρος της Ανω Βουλής και επικεφαλής του «Κόμματος της ζωής».

Παρά την «εκπροσώπηση» όλου του πολιτικού φάσματος της Ρωσίας, όλοι οι αναλυτές θεωρούν βέβαιη την άνετη επανεκλογή του Βλ. Πούτιν στο αξίωμα του Προέδρου. Ο ίδιος ο Πούτιν, δείχνοντας προφανώς ότι η νίκη του στις εκλογές της 14ης του Μάρτη θα είναι μια «πράξη ρουτίνας», αποφάσισε λίγες μέρες πριν τις εκλογές να «αναδομήσει» τον πρωθυπουργό και την κυβέρνησή του! Προσπαθώντας ίσως να εμπεδώσει κι ο τελευταίος Ρώσος πως αυτός θα είναι ο αδιαμφισβήτητος «ηγεμών» του πολιτικού σκηνικού και τα επόμενα 4 χρόνια.

Στην κατεύθυνση αυτή ο Πούτιν τα τελευταία χρόνια έχει γεμίσει τη «φαρέτρα» του με συνθήματα που, λίγα χρόνια πριν (επί Γιέλτσιν), χρησιμοποιούσαν οι δυνάμεις της κομμουνιστικής αντιπολίτευσης, όπως αυτό του ισχυρού ρωσικού κράτους, του πατριωτισμού. Αντικατέστησε το δίκαιο αίτημα για ακύρωση των ιδιωτικοποιήσεων με την πολιτική της δίωξης των «παράνομων ιδιωτικοποιήσεων». Μετάλλαξε το σύνθημα της κοινωνικής δικαιοσύνης και της πάλης ενάντια στο μεγάλο κεφάλαιο, σε κινήσεις εντυπωσιασμού ενάντια σε μεμονωμένους «ολιγάρχες», που δεν μπορούσε να τους ελέγξει πλήρως. Χρησιμοποίησε το σύνθημα της επανένωσης των σοβιετικών λαών, για να προωθήσει μέτρα καπιταλιστικής ενοποίησης, όπως η Ευρω-ασιατική Οικονομική Ενωση, και στρατιωτικοποίησης των σχέσεων των χωρών της ΚΑΚ, μέσω του «Συμφώνου συλλογικής Αμυνας». Ακόμη χρησιμοποίησε και το λαϊκό αίσθημα αντιπαράθεσης με τις ΗΠΑ και την πολιτική τους, προσπαθώντας να πάρει μέρος στις ενδοϊμπεριαλιστικές προστριβές στο πλευρό του γαλλο-γερμανικού άξονα και προωθώντας την «Ομάδα της Σαγκάης».

Ετσι λοιπόν η αναμενόμενη επιτυχία του Πούτιν, πέρα από τη χειραγώγηση των ΜΜΕ και τη χρησιμοποίηση του κρατικού μηχανισμού, οφείλεται σε μια αίσθηση που έχει δημιουργηθεί σε μεγάλα στρώματα του ρωσικού λαού, ότι «ο Πρόεδρος προσπαθεί», «έχει τα κότσια» να καινοτομήσει, να συγκρουστεί με μεγάλα συμφέροντα στο εσωτερικό της χώρας και στο εξωτερικό και να «αναγεννήσει» τη χώρα!

Απέναντι σε αυτήν την κυρίαρχη προπαγάνδα παρεμβαίνει ο υποψήφιος του ΚΚΡΟ, Ν. Χαριτόνοφ. Βέβαια, αυτή του η προσπάθεια γίνεται σε ιδιαίτερα δυσμενείς συνθήκες, μετά και το άσχημο αποτέλεσμα που έφερε το ΚΚΡΟ στις βουλευτικές εκλογές του Δεκέμβρη.

Πρόσφατα ο Ν. Χαριτόνοφ, μιλώντας στο εκλογικό του επιτελείο, σημείωνε ότι «η χώρα πεθαίνει με ρυθμούς ένα εκατομμύριο ανθρώπων το χρόνο, τη στιγμή που ο Πρόεδρος και η κυβέρνηση βγάζουν βαρύγδουπους λόγους για την άνοδο της οικονομίας. Ο πληθυσμός τη μόνη άνοδο που βλέπει είναι αυτή των τιμών και της φορολογίας... Η ρίζα όλων των σημερινών προβλημάτων βρίσκεται στη δομή της οικονομίας μας, όπου ο πλούτος που δημιουργήθηκε από γενιές πατεράδων και μανάδων μας βρέθηκε στα χέρια μιας μικρής χούφτας πλουσίων. Οι τελευταίοι δεν τα δικαιούνταν, αλλά τους τα σερβίρισε στο πιάτο ο Γιέλτσιν κι η κλίκα του. Αλήθεια, για ποιες υπηρεσίες; Και σήμερα είναι αυτοί που φωνάζουν για την αγιότητα και την ασυλία της ατομικής ιδιοκτησίας. Αλλά αν είναι έτσι, πρώτα αυτοί, οι ολιγάρχες, θα πρέπει να επιστρέψουν στο λαό την περιουσία που ιδιοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια της ληστρικής ιδιωτικοποίησης. Σήμερα πολλοί είναι αυτοί που συγκρίνουν το πώς ζούσαμε πριν 15 χρόνια και πώς ζούμε σήμερα. Δεν υπάρχει αμφιβολία. Το 10-12% του πληθυσμού ζει το ίδιο ή και καλύτερα από πριν. Υπάρχει κι ένα 2-3% των ανθρώπων που έγιναν πολύ πλούσιοι. Στη Ρωσία έχουμε 25 δισεκατομμυριούχους. Θα πρέπει να περηφανευόμαστε γι' αυτό; Πώς να περηφανευόμαστε όταν την ίδια ώρα η πλειοψηφία του λαού είναι στην εξαθλίωση; Επί σοβιετικής εξουσίας η χώρα μας ήταν μια από τις πιο ασφαλείς χώρες στον κόσμο. Από ποιότητα ζωής ανήκαμε στην πρώτη δεκάδα. Τώρα πλέον η Ρωσία βρίσκεται στην 7η δεκάδα, σχετικά με την ποιότητα ζωής των πολιτών της. Κι αυτό είναι το πιο θλιβερό επίτευγμα των φιλελευθερο-δημοκρατών, στους οποίους υποκλίνεται ο σημερινός Πρόεδρος Πούτιν»ⁱⁱ.

Βέβαια, οι δυνατότητες που έχει ο Ν. Χαριτόνοφ να πείσει τους Ρώσους ψηφοφόρους δεν είναι μεγάλες, αφού τα αστικά ΜΜΕ προβάλλουν μόνο τις πρωτοβουλίες και τις δραστηριότητες του Προέδρου. Ο ίδιος ο Πούτιν παραιτήθηκε του δικαιώματος να συζητήσει δημόσια με τους συνυποψηφίους του.

Σε αυτές τις συνθήκες το 4ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Εργατικού Κόμματος Ρωσίας (ΚΕΚΡ-ΚΚΡ) κατέληξε ότι «δε βλέπει κάποιο νόημα συμμετοχής των οπαδών του σοσιαλισμού και της εξουσίας των εργαζομένων στη φάρσα, στην οποία από νωρίτερα είναι γνωστό το αποτέλεσμα, εξαιτίας της χρησιμοποίησης του κρατικού μηχανισμού και της καταπάτησης ακόμη και των κανόνων της αστικής δημοκρατίας. Ο αυταρχισμός επιτίθεται. Οι αντιπρόσωποι εξουσιοδότησαν την ΚΕ για άλλη μια φορά να απευθυνθεί προς το ΚΚΡΟ με την πρόταση να εξετάσει τη δυνατότητα ανάκλησης από τις εκλογές του εκπροσώπου του, Ν. Χαριτόνοφ, και το πέρασμα στην τακτική του μποϊκοταρίσματος των προεδρικών εκλογών»ⁱⁱⁱ. Από τη μεριά του το Προεδρείο της ΚΕ του ΚΚΡΟ αποφάσισε ότι δεν πρέπει να αποσύρει τον Ν. Χαριτόνοφ από τις εκλογές και πρέπει η μάχη των προεδρικών εκλογών να δοθεί κανονικά.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των εμπειρογνώμων, η προβλεπόμενη συμμετοχή θα είναι γύρω στα 60-65%.Να σημειωθεί εδώ πως αν στις εκλογές πάρει μέρος λιγότερο από το 50% των ψηφοφόρων, τότε θεωρούνται άκυρες και ύστερα από 4 μήνες προκηρύσσονται νέες εκλογές. Σύμφωνα με τον ομοσπονδιακό νόμο «Για τις προεδρικές εκλογές στη Ρωσική Ομοσπονδία», όσοι υποψήφιοι συμμετείχαν την πρώτη, την αποτυχημένη φορά, δεν μπορούν να συμμετάσχουν στις επαναληπτικές προεδρικές εκλογές.

Φαίνεται πως το Κρεμλίνο έχει βάλει ένα «στοίχημα», που αφορά στη συμμετοχή στις εκλογές της 14ης του Μάρτη. Το «στοίχημα» είναι όχι απλώς να φτάσει το ποσοστό συμμετοχής στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές, αλλά και να το ξεπεράσει κατά πολύ. Οπως αποκαλύπτει η εφημερίδα «Νεζαβισίμαγια Γκαζέτα» (ΝΓ), επικεφαλής της προσπάθειας έχουν τεθεί οι κυβερνήτες των περιοχών της χώρας, κινητοποιώντας όλο το διοικητικό μηχανισμό. Χαρακτηριστικά αναφέρονται μέτρα του είδους παροχής δωρεάν εισιτηρίων για κινηματογράφους, θέατρα, συναυλίες κλπ., σε όσους ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα. Ομως, η «κουτοπονηριά» των αρχών εκπλήσσει! Χαρακτηριστικά, στην περιοχή του Καλίνινγκραντ οι αρχές ανακοίνωσαν ότι στα εκλογικά κέντρα θα πουλούν είδη διατροφής με τιμές μικρότερες κατά 10%. Στη Γιακούτια όσοι ψηφίσουν θα έχουν έκπτωση 500 ρούβλια από τα δημοτικά τέλη (!), ενώ στο Ομσκ δίπλα από τα εκλογικά κέντρα θα μοιράζεται δωρεάν μεζές και ποτό, σε όσους βέβαια ψηφίσουν. Η ...αποθέωση είναι ίσως το Ταταρστάν, όπου οι τοπικές αρχές αποφάσισαν την Κυριακή των εκλογών να δουλέψουν μια σειρά μεγάλων επιχειρήσεων. Αυτό γιατί η εμπειρία από τις βουλευτικές εκλογές του Δεκέμβρη έδειξε ότι μπορείς έτσι να στήσεις στους τόπους εργασίας κάλπες και να πετύχεις τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή (στην ουσία εξαναγκασμό) των εργαζομένων στην ψηφοφορία! Μάλιστα, όπως ισχυρίζεται η παραπάνω εφημερίδα, για να μην υπάρξει αντίδραση από τον τοπικό αρχιεπίσκοπο, οι αρχές φρόντισαν να του χαρίσουν ένα πολυτελές αυτοκίνητο δυτικής τεχνολογίας. Και βέβαια όπου δεν περνάει το «καρότο», υπάρχει και το «μαστίγιο», δηλαδή τα διοικητικά μέτρα και οι απειλές προς τα κατώτερα στελέχη του διοικητικού μηχανισμού, ώστε αυτά να εξασφαλίσουν τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή.

Χαρακτηριστικό της κατάστασης είναι αυτό που δήλωσε στη «ΝΓ» ο κυβερνήτης της περιοχής του Γιαροσλάβ, Αν. Λισίτσιν: «Η υψηλή συμμετοχή των ψηφοφόρων είναι για μένα ένα επιπλέον επιχείρημα στις συνομιλίες μου στη Μόσχα, για την υπεράσπιση των συμφερόντων της περιοχής, την προώθηση των δικών μας κοινωνικών προγραμμάτων, τη λήψη επιπρόσθετης οικονομικής βοήθειας»^iv. Ακριβώς δηλαδή όπως επί φεουδαρχίας, το βάρος του κάθε φεουδάρχη απέναντι στον ηγεμόνα κρινόταν από τον αριθμό των δουλοπάροικών του! Μόνο που τώρα αντί για δουλοπάροικους έχουμε ψηφοφόρους, αντί για φεουδάρχες, κυβερνήτες, κι αντί για ηγεμόνα, τον Πρόεδρο της χώρας.

Αυτή είναι η «δημοκρατία», που δήθεν νίκησε στη Ρωσία, όπως μας «πιπιλίζουν» συνεχώς!

Σημειώσεις

i http://www.izvestia.ru/politic/45045-print

ii http://www.kprf.ru/party-news/21928.shtml?print

iii «Ριζοσπάστης», 3/3/2004

iv http://www.ng.ru/printed/regions/2004-03-11/1-votes.html