Το ΕΚ διαπιστώνει «την επίμονη εμφάνιση περιστατικών σωματικής βίας ρατσιστικού χαρακτήρα το 2002, ιδίως στην Ισπανία και τη Γαλλία, καθώς και την επανεμφάνιση του λεκτικού ρατσισμού έναντι των μουσουλμάνων, κυρίως στη μουσική σκηνή της Γερμανίας, ρατσιστικών μηνυμάτων στο διαδίκτυο και σε ιστοσελίδες σχετικά με το ποδόσφαιρο στην Ιταλία». Ακόμα ότι «το 2002 συνέχισαν να σημειώνονται ρατσιστικές ενέργειες εις βάρος των Ρομ και των αλλοδαπών εργαζομένων». Εκφράζει «την ανησυχία του σχετικά με την αύξηση των εκδηλώσεων μίσους και διακρίσεων αντιισλαμικού και αντισημιτικού χαρακτήρα μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτέμβρη 2001». Καλεί την Ισπανία, την Ελλάδα, τη Γαλλία, την Πορτογαλία και την Ιταλία να εφαρμόσουν μια πιο ενεργητική πολιτική για την εξάλειψη των ρατσιστικών συμπεριφορών».

Στους παράγοντες που οφείλονται οι ρατσιστικές ενέργειες περιλαμβάνει, εκτός των προκαταλήψεων, και τις «οικονομικές ανησυχίες σε ένα περιβάλλον υψηλής ανεργίας». Ετσι είναι. Η άρχουσα τάξη γνωρίζει πώς να ξεζουμίζει τον κάθε εργάτη, δίνοντάς του για αντάλλαγμα τα ελάχιστα απλά για να επιβιώνει. Και μετά να τον στρέφει ενάντια στους «ξένους» για τη μίζερη ζωή του, προκειμένου να αποφεύγει η ίδια - η μοναδική υπεύθυνη - τα βέλη.

Αλλη μια παρατήρηση του ΕΚ έχει κι αυτή τη σημασία της: Ως παράγοντα καλλιέργειας του ρατσιστικού μίσους δείχνει και τα αστικά ΜΜΕ (σ.σ.: μάλλον επίτηδες δεν εξαιρεί κανένα) «που διαιωνίζουν ή αναπαράγουν ρατσιστικά και ξενοφοβικά στερεότυπα». Και σε ποιους ανήκουν αυτά τα ΜΜΕ; Στην άρχουσα τάξη που τα χρησιμοποιεί ως μηχανισμούς προπαγάνδας για να αποχαυνώνει, να διαιρεί και να βασιλεύει.

Κατά τα λοιπά το ΕΚ ψέγει τις Αυστρία, Δανία, Ελλάδα, Ιταλία και Κάτω Χώρες επειδή είτε πήραν λιγοστές πρωτοβουλίες, είτε εγκατέλειψαν παλαιότερες που σκοπό είχαν την καταπολέμηση των ρατσιστικών προκαταλήψεων.

Στην Ελλάδα, οι κάθε λογής Περίανδροι της «Χρυσής Αυγής» μπορούν ανενόχλητοι - και ασύλληπτοι από τις Αρχές - να δέρνουν (το 1999) ή και να μαχαιρώνουν (πέρυσι στον εορτασμό του Πολυτεχνείου) νεολαίους.

Αναφέρουμε αυτά τα περιστατικά, γιατί όπως παρατηρεί κομψά και το ΕΚ, «σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και το Βέλγιο παρατηρούνται σημαντικές καθυστερήσεις» στη συγκέντρωση αξιόπιστων δεδομένων. Δεν υπάρχει δηλαδή «ακριβής γνώση της έκτασης του φαινομένου, των ομάδων που είναι θύματα των εκδηλώσεων αυτών, της συχνότητάς του».

Το ΕΚ ζητά από τη Βρετανία να βελτιώσει την πρόσβαση στη διδασκαλία της ιρλανδικής και της σκοτσέζικης γλώσσας. Στην Αυστρία ζητά μέτρα υπέρ των μειονοτήτων των Σλοβένων, Τσέχων, Σλοβάκων και Ούγγρων (προγράμματα ραδιοτηλεόρασης και χρήση των γλωσσών αυτών στη διοίκηση). Στη Γερμανία ζητά από τις Αρχές να προβάλλονται περισσότερο η δανική και η φρισική μειονότητα, να χρησιμοποιούνται οι γλώσσες τους στη διοίκηση και να καταγράφονται επαρκή στατιστικά στοιχεία γύρω από τα μέλη τους. Στην Ιταλία υπογραμμίζει τις δυσκολίες που συναντούν μειονότητες (όπως Αλβανοί, Γαλλοπροβηγκιανοί, Λαδίνοι κλπ) στη διατήρηση της ταυτότητάς τους.

Ιδιαίτερο κεφάλαιο αποτελούν οι Ρομ. Στη διευρυμένη ΕΕ υπολογίζονται σε 10-12 εκατομμύρια. Οπως διαπιστώνει το ΕΚ: Εξακολουθούν να υφίστανται πολλές διακρίσεις (πρόσβαση στις δημόσιες υπηρεσίες, στην εκπαίδευση, στη στέγαση και την απασχόληση). Μολονότι οι περισσότεροι απ' αυτούς είναι πολίτες της ΕΕ, υποχρεούνται να διαθέτουν ειδικά έγγραφα, υποβάλλονται σε ελέγχους και «μπορούν να διαμένουν μόνο σε ειδικούς χώρους, οι οποίοι είναι στην πραγματικότητα εντελώς ανεπαρκείς σε αριθμό και σπάνια συμμορφώνονται με τα ελάχιστα πρότυπα κατοικισιμότητας. Σε ορισμένα κράτη η παραμονή τους περιορίζεται σε 48 ώρες και στα περισσότερα σε 30 μέρες. Εξ ου και τα προβλήματα που αφορούν την εκπαίδευση των παιδιών και την πρόσβαση στην εργασία».