ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ (του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ).--

Η Γαλλία, η Γερμανία, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο, με ξεχωριστή Σύνοδο Κορυφής χτες στις Βρυξέλλες, διακήρυξαν, για πρώτη φορά μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο την πρόθεσή τους να δημιουργήσουν «πυρήνα αυτόνομης στρατιωτικής ικανότητας», με «πολυεθνικό Γενικό Επιτελείο συνδυασμένων επιχειρήσεων», επιχειρησιακά έτοιμο «το αργότερο μέχρι το 2004» στο Τερβίρεν, έξω από τις Βρυξέλλες στο Βέλγιο, και κάλεσαν τ' άλλα ευρωπαϊκά κράτη να προσχωρήσουν εθελοντικά στη δημιουργία της «Ευρωπαϊκής Ενωσης Ασφάλειας και Αμυνας» (ΕΕΑΑ) που θα τελεί σε σχέση «συμπληρωματικής συνεργασίας» με το ΝΑΤΟ «που παραμένει το θεμέλιο της συλλογικής ασφάλειας».

Ο πρόεδρος της Γαλλίας Ζακ Σιράκ, ο καγκελάριος της Γερμανίας Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο πρωθυπουργός του Βελγίου Γκι Βερχόφσεν και ο πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Ζαν - Κλοντ Γιούνκερ, συνήλθαν επιτούτου στο παλάτι Ντεγμόντ του 17ου αιώνα στις Βρυξέλλες, δηλαδή εκτός των πολυπληθών «κοινοτικών» κτιρίων της πόλης και αυτο-παρουσιάστηκαν ως τετραμερής σύνοδος κορυφής «για την ευρωπαϊκή άμυνα». Παρουσίασαν μια κοινή, τετρασέλιδη διακήρυξη, συνεδρίασαν επί δίωρο κεκλεισμένων των θυρών, και έδωσαν κοινή διεθνή συνέντευξη Τύπου στην «αίθουσα Λουδοβίκου» του Χίλτον Βρυξελλών. Επανέλαβαν σ' όλους τους τόνους ότι δεν είναι ανταγωνιστικοί με τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ, αφού «η διατλαντική συνεργασία παραμένει θεμελιώδης στρατηγική προτεραιότητα για την Ευρώπη». Πιστεύουν ότι η ενδυνάμωση της ευρωπαϊκής στρατιωτικής ικανότητας θα προσδώσει νέα ζωτικότητα στο ΝΑΤΟ και θα ανοίξει το δρόμο σε μια ανανεωμένη διατλαντική σχέση».

Οπως δήλωσε ο Γάλλος Πρόεδρος Ζακ Σιράκ, «ένας πολυπολικός κόσμος είναι αναπόφευκτος», και μέσα σ' αυτό θα πρέπει να 'ναι «ισότιμοι εταίροι» οι ΗΠΑ, η Ευρώπη, η Κίνα, η Ινδία και η Λατινική Αμερική. Γιατί, όπως συμπλήρωσε ο Γερμανός καγκελάριος Γκ. Σρέντερ «δεν τίθεται ζήτημα μοναχικού καβαλάρη» (...) Οσον αφορά στην Ευρωπαϊκή Ενωση (ΕΕ) η τετραμερής στρατιωτική συμμαχία δεν αποκλείει κανένα κράτος - μέλος της «Ευρώπης των 25». Αποδεικνύει μεγαλοθυμία και απέναντι στη Βρετανία, την Ισπανία και την Ιταλία που αντέδρασαν προκαταβολικά. Είναι όλοι καλοδεχούμενοι, αρκεί να συμφωνήσουν στη χτεσινή διακήρυξη. Για να μην εγείρουν περιττές υποψίες οι «τέσσερις» θα προτείνουν τη δημιουργία της «ΕΕΑΑ» και στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Θεσσαλονίκης (20/21 Ιούνη) και στη «Διακυβερνητική Διάσκεψη» (ΔΔ) για την πολιτική θεώρηση της ΕΕ και το «ευρωπαϊκό σύνταγμα». Δεν υπήρξε καμία αναφορά στην Ελληνική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, αλλά ούτε και σ' άλλο «θεσμικό όργανο» της ΕΕ, την Κομισιόν και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Τυπικά πρόκειται για μια πρωτοβουλία ξεχωριστής «ενισχυμένης συνεργασίας», που θα μπορούσε να νομιμοποιηθεί από τις υπάρχουσες κοινοτικές συνθήκες, και τις αποφάσεις του ΝΑΤΟ.

Η Γαλλία, η Γερμανία, το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο ξεκινούν τη διακήρυξη «αυτόνομης» στρατιωτικής συμμαχίας, επαναλαμβάνοντας πίστη και αφοσίωση στη «διατλαντική συνεργασία» με τις ΗΠΑ/ ΝΑΤΟ που αποτελούν «θεμελιώδη στρατηγική προτεραιότητα», «αναγκαία προϋπόθεση για την παγκόσμια ασφάλεια και ειρήνη», το «θεμέλιο της συλλογικής ασφάλειας». Πρόκειται για στερεότυπες εκφράσεις που επαναλαμβάνονται σε όλες τις Συνόδους Κορυφής του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, ιδιαίτερα στη «νέα στρατηγική» που εγκαινιάστηκε στη ΝΑΤΟική Σύνοδο Κορυφής της Ουάσιγκτον (Απρίλης 1999).

Η τετράδα επικαλείται την «ευρωπαϊκή άμυνα», όχι την «άμυνα της Ευρώπης» ως «ευρωπαϊκό πυλώνα» του ΝΑΤΟ. Απλώς τονίζει ότι στα πλαίσια του ΝΑΤΟ η ενδυνάμωση της «ευρωπαϊκής άμυνας και ασφάλειας», και η «αυτόνομη» στρατιωτική ικανότητα δράσης, όταν «απαιτείται προσφυγή στα μέσα του ΝΑΤΟ» θα ισχυροποιούσε περαιτέρω και το ίδιο το ΝΑΤΟ. Σ' ό,τι αφορά, δηλαδή, το «πλαίσιο», η χτεσινή διακήρυξη των «τεσσάρων» επιβεβαιώνει την προσήλωση στην υλοποίηση των «αρχών και κατευθύνσεων» της ΝΑΤΟικής Συνόδου Κορυφής της Ουάσιγκτον.

Η διακήρυξη απευθύνεται προς δύο κατευθύνσεις: Προς την ΕΕ για τη δημιουργία της «ΕΕΑΑ» και προς τις ΗΠΑ/ΝΑΤΟ για τη δημιουργία «αυτόνομης» στρατιωτικής «ικανότητας» με ξεχωριστό Γενικό Επιτελείο, δυνάμεις Ταχείας Επέμβασης, σχεδιασμό και επιχειρησιακή ικανότητα.

Προς την κατεύθυνση της ΕΕ προτείνονται δυο «πλαίσια» αποφάσεων. Το πρώτο αφορά τη ΔΔ για την πολιτική αναθεώρηση της ΕΕ και το «ευρωπαϊκό σύνταγμα». Προτείνονται:

1) Να θεσμοποιηθεί η δυνατότητα «ενισχυμένων συνεργασιών» μεταξύ των κρατών - μελών και στον τομέα της άμυνας.

2) Να υπάρξει «ρήτρα αμοιβαίας αλληλεγγύης και ασφάλειας» έναντι «κάθε κινδύνου», οποιασδήποτε «φύσης», απειλήσει τα κράτη - μέλη της ΕΕ.

3) Να προβλέπεται η δυνατότητα «επιπλέον υποχρεώσεων» για τα κράτη - μέλη που θα συμμετέχουν σε μόνιμες «ενισχυμένες συνεργασίες», χωρίς δεσμεύσεις «προς τρίτες χώρες».

4) Να αλλάξει το λεγόμενο «πλαίσιο Πέτεσμπουργκ που ισχύει από την πρώην Δυτικο-Ευρωπαϊκή Ενωση (ΔΕΕ) σχετικά με την «πρόβλεψη» συρράξεων, τη «διαχείριση κρίσεων», αλλά και τη μορφή των «επιχειρήσεων».

5) Να δημιουργηθεί μια «ευρωπαϊκή Υπηρεσία (Agence) ανάπτυξης και απόκτησης στρατιωτικής ικανότητας», η οποία θα αναπτύξει την ευρωπαϊκή πολεμική βιομηχανία και θα «ενισχύσει τη συνεργασία μεταξύ των στρατιωτικών δυνάμεων των κρατών - μελών».

6) Να δημιουργηθεί μια «ευρωπαϊκή στρατιωτική σχολή (college) ασφάλειας και άμυνας».

Οσον αφορά στην «Ευρωπαϊκή Ενωση Ασφάλειας και Αμυνας» (ΕΕΑΑ), η οποία «θα ενώσει όσα κράτη - μέλη είναι έτοιμα να προχωρήσουν γρήγορα και πιο μακριά στην αμυντική συνεργασία» προτείνεται:

1) Να αναλάβουν «δέσμευση» για «αμοιβαία» αλληλοβοήθεια «έναντι κινδύνων πάσης φύσεων».

2) Να «εναρμονίσουν» τις «απόψεις» τους στα ζητήματα ασφάλειας και άμυνας.

3) Να «συντονίσουν» τα στρατιωτικά τους συστήματα.

4) Να «αναπτύξουν» την πολεμική τους μηχανή.

5) Να αυξήσουν τις στρατιωτικές τους δαπάνες. Αυτή τη στιγμή οι ΗΠΑ δαπανούν για εξοπλισμό το διπλάσιο όλων των άλλων «συμμάχων» στο ΝΑΤΟ. Οσοι θα συμμετέχουν στην «ΕΕΑΑ» θα συμμετέχουν καταρχήν «στα ευρωπαϊκά προγράμματα τύπου Α400Μ» στις «ειδικεύσεις» που απαιτεί η σύγχρονη φάμπρικα του πολέμου, στην «κοινή εκπαίδευση αξιωματικών, ασκήσεων επιμελητείας και λογισμικού.

Η διακήρυξη επαναλαμβάνει ότι όλες οι προτάσεις «συνάδουν» και μπορεί να «ενσωματωθούν» στην κοινοτική νομοθεσία και, κατά συνέπεια, η πρόταση απευθύνεται προς «όλα τα υφιστάμενα και μελλοντικά κράτη - μέλη της ΕΕ».

Οσον αφορά στο καθαρά στρατιωτικό «πλαίσιο» προτείνονται επτά τομείς δράσης για μια «ποιοτική αναβάθμιση προς μια ολοκληρωμένη ευρωπαϊκή άμυνα» (Ζ. Σιράκ). Οπως τόνισε χαρακτηριστικά ο καγκελάριος Γκ. Σρέντερ «στο ΝΑΤΟ δεν υπάρχει πολλή Αμερική, αλλά πολύ λίγη Ευρώπη». Γι' αυτό προτείνονται με στόχο «να αποφευχθούν οι άχρηστες αλληλοεπικαλύψεις μεταξύ των εθνικών στρατών» τα εξής:

1) Η δημιουργία μιας «ευρωπαϊκής ικανότητας άμεσης αντίδρασης». Στην υπάρχουσα Γαλλο-Γερμανική ταξιαρχία θα ενταχθούν Βέλγοι κομάντος και Λουξεμβούργιοι ανιχνευτές. Αυτή θα δρα, καλύπτοντας «ενδο-επιχειρησιακά» τη ΝΑΤΟική Δύναμη Ταχείας Αντίδρασης, σε «ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, σε επιχειρήσεις ΝΑΤΟ και επιχειρήσεις υπό την αιγίδα του ΟΗΕ».

2) Η δημιουργία το αργότερο μέχρι τον Ιούνη του 2004 μιας «ευρωπαϊκής διοίκησης στρατηγικής αερο-μεταφοράς», και μακροπρόθεσμα» μιας «κοινής αερο-μεταφερόμενης μονάδας» και μιας «κοινής διοίκησης για στρατηγικές μεταφορές σε αέρα, ξηρά και θάλασσα».

3) Η δημιουργία μιας «ευρωπαϊκής ικανότητας προστασίας» από πυρηνικά, χημικά και βιολογικά όπλα.

4) Η δημιουργία ενός «ευρωπαϊκού συστήματος επείγουσας ανθρωπιστικής βοήθειας που θα αντιδρά «εντός 24 ωρών» σε καταστροφές.

5) Η δημιουργία ενός «ευρωπαϊκού κέντρου εκπαίδευσης» για στρατιωτικά πληρώματα αεροπλάνων, ελικοπτέρων και πλοίων, στην προοπτική μιας ευρωπαϊκής ναυτικής σχολής.

6) Η διεύρυνση «των ευρωπαϊκών ικανοτήτων στον επιχειρησιακό σχεδιασμό και τη διεξαγωγή επιχειρήσεων», με «χρήση των μέσων του ΝΑΤΟ ή αυτόνομα. Φέρεται ως παράδειγμα η αντικατάσταση του ΝΑΤΟ στα Σκόπια. Προτείνεται η δημιουργία ενός «πυρήνα συλλογικής ικανότητας σχεδιασμού και διεξαγωγής των επιχειρήσεων για την ΕΕ». Η απόφαση θα πρέπει να έχει ληφθεί «μέχρι τα τέλη του χρόνου» και ο «πυρήνας» θα εγκατασταθεί στο Τερβίρεν, έξω από τις Βρυξέλλες «το 2004».

7) Το «αργότερο μέχρι το 2004» θα δημιουργηθεί «ένα πολυεθνικό Γενικό Επιτελείο για συνδυασμένες επιχειρήσεις», που θα βασίζεται στις πολεμικές μηχανές των τεσσάρων της χτεσινής διακήρυξης.