Αλλά γιατί φτάσαμε ως εδώ; Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι οι εκάστοτε κυβερνήσεις της χώρας δεν είχαν σαφή πολιτική τακτική και στρατηγική γύρω από το θέμα. Αλλοι, ότι απουσίαζε η ενιαία θεώρηση του προβλήματος από τις ισχυρές πολιτικές δυνάμεις του τόπου, με αποτέλεσμα να μην είναι αρραγές το «εθνικό» μέτωπο, ή ότι έγιναν ολέθρια λάθη και χειρισμοί που είχαν αποφασιστική σημασία για την πορεία του κυπριακού ζητήματος. Συχνά δε, επαναλαμβάνεται μια φράση του Ευαγγ. Αβέρωφ, που έγινε και τίτλος βιβλίου του, ότι το Κυπριακό είναι μια «ιστορία χαμένων ευκαιριών». Τίποτα, όμως, απ' όλα αυτά δεν αποδίδει την ουσία των πραγμάτων. Κι όχι γιατί στους χειρισμούς του κυπριακού ζητήματος από την εκάστοτε ελληνική και κυπριακή ηγεσία δε θα βρει κανείς λάθη. Λάθη υπήρξαν πολλά και σημαντικά. Στην πραγματικότητα, όμως, στα σημερινά αδιέξοδα μας έφερε η συνεχής, επίμονη, πεισματική, αμετανόητη παρά τις τραγωδίες που προκάλεσε, αναζήτηση λύσης του ζητήματος στο πλαίσιο των συμφερόντων του διεθνούς ιμπεριαλισμού και της εκάστοτε κυρίαρχης δύναμής του, αρχικά της Αγγλίας και στη συνέχεια των ΗΠΑ. Αυτό είναι το αδιαμφισβήτητο συμπέρασμα που βγαίνει, τουλάχιστον από τη σύγχρονη - μεταπολεμική ιστορία της κυπριακής υπόθεσης.