Στην αθέατη πλευρά της Συνόδου της Κοπεγχάγης ανήκουν και οι έντονοι ανταγωνισμοί τόσο μεταξύ των «εταίρων» όσο και μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των ΗΠΑ. Οι ανταγωνισμοί αυτοί ακολουθούν τους «δεκαπέντε» σε κάθε τους βήμα στην πορεία προς την οικονομική και πολιτική «ενοποίηση», αλλά και στις σχέσεις τους με τους «Αμερικανούς φίλους». Τώρα, όμως, φαίνεται να εκδηλώνονται με μεγαλύτερη οξύτητα εξαιτίας τριών παραγόντων: του επαπειλούμενου πολέμου κατά του Ιράκ, της παράλληλης διεύρυνσης του ΝΑΤΟ και της ΕΕ και τέλος της οικονομικής κρίσης που εκδηλώνεται με διαφορετικούς τρόπους και διαφορετική ένταση στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

Στην Κοπεγχάγη, λοιπόν, είχαμε κατ' αρχήν την επίμονη πίεση των Αμερικανών προς τους «δεκαπέντε» και κυρίως στο γερμανογαλλικό άξονα για την απόδοση στην Τουρκία μιας ημερομηνίας έναρξης των διαπραγματεύσεων για την ένταξή της στην ΕΕ. Για τις ΗΠΑ ο ρόλος και η σημασία της Τουρκίας είναι προφανείς. Η συμμετοχή της Τουρκίας στην επιδρομή κατά του Ιράκ είναι κεφαλαιώδους σημασίας για τους Αμερικανούς, για ευνόητους λόγους. Εξίσου ευνόητοι είναι οι λόγοι για τους οποίους θέλουν την Τουρκία σταθερό εταίρο στην περιοχή των πετρελαίων της Αραβικής χερσονήσου, της Κασπίας, της Ευρασίας. Ομως η αντιμετώπιση των μεγάλων και πολλών οικονομικών προβλημάτων της Τουρκίας απαιτεί τεράστια ποσά τα οποία οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν να πληρώνουν εξ ολοκλήρου. Από την άλλη θέλουν την εδραίωση μιας πολιτικής σταθερότητας και ενός «ευρωατλαντικού» προσανατολισμού. Είναι γνωστή όμως και η ανησυχία για μια πιθανή άνοδο του ισλαμικού φουνταμενταλισμού, ο οποίος μπορεί να απειλήσει αυτά τα χαρακτηριστικά και πάντως δύσκολο φαίνεται να τον υποτάξουν στα σχέδιά τους οι ιμπεριαλιστές. Κατά την άποψη, λοιπόν, των ΗΠΑ, η ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ συνδυάζει όλους αυτούς τους στόχους.

Από την πλευρά τους τόσο οι Γερμανοί, όσο και οι Γάλλοι, δε συμφωνούν με μια τέτοια προοπτική. Πίσω τους στοιχίζονται και πολλές άλλες χώρες - μέλη της ΕΕ, όπως οι σκανδιναβικές και οι κεντροευρωπαϊκές. Για τις δυνάμεις αυτές, η ένταξη της Τουρκίας θα αλλοίωνε δραστικά το χαρακτήρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης και θα ματαίωνε τις προσδοκίες τους για μια ισχυρή αυτονομημένη παρουσία, οικονομική και πολιτική, στη διεθνή σκηνή ακόμα και σε αντίθεση με τις ΗΠΑ. Η ένταξη της Τουρκίας θα δυσκόλευε την ΕΕ να ενισχύσει ακόμη πιο αποφασιστικά το ρόλο της ως ιμπεριαλιστικό κέντρο στην αντίθεσή της με τις ΗΠΑ. Η Τουρκία με τον πληθυσμό των 68 εκατομμυρίων θα είναι μια «μεγάλη δύναμη» στην ΕΕ που θα επηρεάζει άμεσα τις αποφάσεις. Αυτό σε συνδυασμό με τις ιδιαίτερα στενές σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ, δημιουργεί την πεποίθηση στους Γάλλους και τους Γερμανούς ότι θα έχουν ένα ακόμη μακρύ χέρι των Αμερικανών (εκτός των Βρετανών) στο «μαγαζί» τους. Βεβαίως αναγνωρίζουν και οι ίδιοι ότι η ΕΕ πρέπει να οικοδομήσει μια στενή και δυνατή σχέση με την Τουρκία αν θέλει να «παίξει» στην ευαίσθητη αυτή περιοχή του κόσμου. Μια σχέση όμως που θα φτάνει μέχρι τον προθάλαμο της Ευρωπαϊκής Ενωσης και όχι παραπέρα.

Υπό αυτές τις συνθήκες, οι πιέσεις του Αμερικανού προέδρου για την ημερομηνία έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας και οι δημόσιες δηλώσεις του προκάλεσαν την ενόχληση των κ.κ. Σρέντερ και Σιράκ, αλλά και άλλων Ευρωπαίων ηγετών οι οποίοι με την απόφασή τους να παραπέμψουν στο μέλλον την ικανοποίηση αυτού του αιτήματος, δεν έστελναν μήνυμα μόνο στον κ. Ερντογάν, αλλά κυρίως στον πρόεδρο Μπους. Ωστόσο θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο γερμανογαλλικός άξονας απέχει πολύ ακόμη από το να μπορεί να αμφισβητεί τα πρωτεία των ΗΠΑ ακόμα και στην ίδια την Ευρώπη. Η συμβιβαστική φόρμουλα η οποία τελικά ψηφίστηκε από τη Σύνοδο για την εξέταση του τουρκικού αιτήματος στα τέλη του 2004, δείχνει το πόσο μπορούν οι Σρέντερ και Σιράκ να «υψώνουν ανάστημα» μπροστά στην ηγέτιδα δύναμη της ιμπεριαλιστικής «Νέας Τάξης». Από την τελική έκβαση του θέματος προκύπτει το συμπέρασμα ότι οι ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και οι ανταγωνισμοί δεν πρέπει ούτε να υποτιμούνται, ούτε και το αντίθετο. Η σωστή τους εκτίμηση όμως μπορεί να βοηθήσει σημαντικά τους λαούς και τα κινήματά τους.