Στην έλλειψη ετοιμότητας και σχεδιασμού και στην ανεπάρκεια του κρατικού μηχανισμού, αλλά και στις αντίστοιχες ελλείψεις της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε υποδομές και μέσα ανταπόκρισης σε καταστάσεις ανάγκης, αναφέρθηκε στην αρχή της ομιλίας του ο δήμαρχος Πετρούπολης Γιώργος Γιώγος.

Η σημερινή κατάσταση - συνέχισε - απαιτεί επανασχεδιασμό, καθορισμό αρμοδιοτήτων και ρόλων μεταξύ Κεντρικής Διοίκησης, Τοπικής και Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης και λήψη μέτρων για να μην παρατηρηθεί στο μέλλον σοβαρή αναντιστοιχία μεταξύ αναγκών και μέτρων θεραπείας τους.

Στον πρόσφατο σεισμό καταδείχτηκε ο αναντικατάστατος ρόλος της ΤΑ τόσο στο επίπεδο της άμεσης επέμβασης για την προσωρινή ανακούφιση των πληγέντων, όσο και στη διαδικασία αποκατάστασης των σεισμοπλήκτων και της ομαλοποίησης των λειτουργιών των πόλεων. Η χορήγηση από την κυβέρνηση των επιδομάτων εξομαλύνθηκε, μόνο όταν ενεπλάκη ουσιαστικά η ΤΑ. Η άμεση υποδοχή και περίθαλψη των αστέγων συντελέστηκε χάρις στην ετοιμότητα και δυνατότητα της ΤΑ να διαμορφώσει χώρους σε κέντρα υποδοχής και περίθαλψης. Η επισκευή των σχολείων συντελέστηκε στο μεγαλύτερο μέρος της από την ΤΑ, ενώ αυτά που είχε αναλάβει ο ΟΣΚ βρίσκονται ακόμα στις μελέτες. Η οργάνωση των καταυλισμών, η σίτιση των αστέγων, η υποστήριξη γενικά των πληγέντων, διεκπεραιώθηκε κατά κύριο λόγο από την ΤΑ με την παροχή από μέρους της Κεντρικής Διοίκησης των υποστηρικτικών εφοδίων. Σε αρκετές περιπτώσεις η ΤΑ συνέβαλε αποφασιστικά ακόμη και στον απεγκλωβισμό ατόμων από τα ερείπια. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Αττική μετά το σεισμό, το Κεντρικό Συντονιστικό Οργανο Πολιτικής Προστασίας συρόταν αρκετές φορές στη λήψη συγκεκριμένων αποφάσεων κάτω από την πιεστική και επίμονη απαίτηση της ΤΑ, για άμεση λήψη μέτρων ανακούφισης των αστέγων.

Σε όλη αυτή την προσπάθεια έγινε καθαρό και στον πλέον δύσπιστο ότι χωρίς την ΤΑ ή χωρίς την ισότιμη συμμετοχή της, το κράτος θα ήταν αδύνατο να ανταποκριθεί στις πιεστικές ανάγκες που δημιούργησε ο σεισμός. Το θλιβερό είναι ότι από μέρους της κεντρικής διοίκησης επιχειρήθηκε να μετατεθούν δικές της ευθύνες για δυσλειτουργίες ή αποσπασματικότητες μέτρων στην ΤΑ, με προφανή σκοπό τη μείωση των δυσμενών εντυπώσεων σε βάρος του κράτους και τη μετάθεση ευθυνών στην ΤΑ. Υπάρχουν σίγουρα ευθύνες για καθυστερήσεις, κακό συντονισμό και ανεπάρκεια και στην ΤΑ και πρέπει να αναληφθούν. Ομως η μετασεισμική περίοδος βρήκε την ΤΑ με αναβαθμισμένο κύρος και αναγνωρισμένη τη σπουδαιότητα του ρόλου της.

Καταδείχτηκε επίσης η έλλειψη εξοπλισμού και μέσων αντιμετώπισης των συνεπειών. Ακούσαμε από επίσημα χείλη ότι πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τους σεισμούς. Πώς όμως; Σήμερα, μετά την κατάργηση της ΜΟΜΑ, δεν υπάρχει δημόσιος φορέας που να διαθέτει εξοπλισμό αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών. Αυτό αποδεικνύεται και στις περιπτώσεις πλημμυρών, έντονων χιονοπτώσεων και πυρκαγιών μεγάλης κλίμακας.

Το πρόβλημα κατά τη γνώμη μας αντιμετωπίζεται με το σχεδιασμό και την αγορά εξοπλισμού από το κράτος και τη διάθεσή του στην Τοπική και Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, μετά από συνεννόηση με τα όργανά της (ΤΕΔΚ - ΚΕΔΚΕ). Ο εξοπλισμός αυτός θα μπορούσε κατ' αρχήν να χορηγηθεί στους σεισμόπληκτους δήμους ή σε δήμους περιοχών που τα τελευταία χρόνια εμφανίζουν αυξημένη συχνότητα καταστροφών και κρίσεων.

Η ετοιμότητα της ΤΑ και η αμεσότητα των επεμβάσεών της μετά τον τελευταίο σεισμό, δημιούργησε προσδοκίες στον πληθυσμό της πληγείσας περιοχής ότι και τα υπόλοιπα σοβαρά προβλήματα που δημιουργήθηκαν θα βρουν το δρόμο της επίλυσής τους με τον ίδιο γρήγορο και άμεσο τρόπο. Δυστυχώς η υφιστάμενη κατάσταση δεν επιτρέπει αισιοδοξία και θα πρέπει να αξιώσουμε τη διόρθωσή της. Θα πρέπει να θεσμοθετηθεί και να ισχύσει μόνιμα μέχρι να τροποποιηθεί στο μέλλον, ο τρόπος αποκατάστασης των πληγέντων σε κάθε περίπτωση. Παραδείγματος χάριν:

• Να γίνεται περιοδικός έλεγχος σχολείων, φροντιστηρίων, εργοστασίων, κέντρων διασκέδασης κλπ.
• Να ισχύσουν πάγιες οδηγίες του ΥΠΕΧΩΔΕ προς τους μηχανικούς για τον τρόπο επισκευής των κτιρίων.
• Να θεσπιστεί τιμολόγιο εργασιών επικαιροποιημένο ανά τρίμηνο που θα αφορά στην επισκευή των σεισμόπληκτων κτιρίων που να καλύπτει το ύψος των ζημιών με επάρκεια.
• Σε συνεργασία με την ΤΑ να γίνουν μικροζωνικές έρευνες κατά δήμο και ειδικοί όροι δόμησης.
• Σε συνεργασία με την ΤΑ να αποφασιστεί από το κράτος και να υλοποιηθεί πρόγραμμα ανέγερσης εργατικών κατοικιών από τον ΟΕΚ και χορήγηση σπιτιών κατά προτεραιότητα στους ιδιοκτήτες ακινήτων που επλήγησαν και βρίσκονται σε «επικίνδυνα» οικοδομικά τετράγωνα, όπως αποδεικνύουν οι μικροζωνικές έρευνες.
• Να θεσμοθετηθεί και να ισχύει ανάλογα σε κάθε περίπτωση, η οικονομική ενίσχυση από το κράτος στην ΤΑ για την αποκατάσταση των ζημιών στις υποδομές και στην περιουσία των δήμων.

Οι προτάσεις κατατέθηκαν. Αυτό που λείπει δεν είναι οι προτάσεις και ο σχεδιασμός, αλλά η πολιτική βούληση από μέρους του κράτους για την υλοποίησή τους. Απαιτείται η πιεστική διεκδίκηση προς την κυβέρνηση για τη χάραξη πολιτικής πρόληψης και αποκατάστασης. Και αυτή η διεκδίκηση είναι υπόθεση όλων μας.