Είχα γράψει γι' αυτά και στο προηγούμενο Συνέδριο. Για το δικαίωμα των συνταξιούχων να διατηρηθεί το επίπεδο ζωής τους και στη συντάξιμη περίοδο, για το δικαίωμα χρήσης των νέων επιστημονικών ανακαλύψεων, για το αίσχος να αναγκάζονται οι γιατροί σε επιλογή στο κρεβάτι της Εντατικής, ανάμεσα σε αυτούς και τους νέους, για το δικαίωμα στην επικοινωνία με συγγενείς, φίλους, συναδέλφους, συναγωνιστές, συντρόφους, για το δικαίωμα πρόσβασης στον πολιτισμό, ακόμα κι όταν δεν μπορούν να κινούνται μόνοι τους, για το δικαίωμα στον αξιοπρεπή θάνατο στην ώρα του, αυτή που καθορίζει η επιστημονική και τεχνολογική πρόοδος.

Το νόημα της απαίτησης για δημόσια γηροκομεία, που περιέλαβε στις διεκδικήσεις του το συνταξιουχικό κίνημα, περιλαμβάνει μια φροντίδα σε αυτά ανάλογη με τις διαρκώς εξελισσόμενες δυνατότητες που παρέχει η πρόοδος αυτή. Σήμερα πρέπει να συνειδητοποιηθεί από τον λαό πως είναι απαράδεκτο κοινωνικά να επαφίεται η φροντίδα των υπερήλικων στις κερδοσκοπικές ορέξεις των σημερινών οίκων ευγηρίας, που είναι κατά κανόνα κολαστήρια ελάχιστης φροντίδας, δεσίματος σε ένα κρεβάτι με καθετήρα κ.λπ.

Και, βέβαια, ώσπου να ανέβει η κοινωνική και συλλογική συνείδηση, συνοδευόμενη με τα απαραίτητα μέσα, σε βαθμό που να μη θεωρεί ο υπερήλικας πως τον διώχνουν οι δικοί του από το σπίτι του, για να τον ξεφορτωθούν σε ένα γηροκομείο, οφείλουμε να διεκδικούμε το δικαίωμά του να βοηθιέται με επάρκεια, όταν δεν θα το μπορεί μόνος του, για τις καλύτερες δυνατές συνθήκες διαβίωσης στο σπίτι του, χωρίς πόνους, κατακλύσεις, ανυπλησιά για ώρες μετά τις αφοδεύσεις, εγκατάλειψη κ.λπ. Αυτά που συμβαίνουν σήμερα, με τις πενιχρές δυνατότητες που δίνουν οι κατά κανόνα χρησιμοποιούμενες ανειδίκευτες μετανάστριες, σε συνδυασμό με την καταβαράθρωση των συντάξεων, που δεν φτάνουν για την πληρωμή τους.

Ενας επαρκής κοινωνικός προγραμματισμός θα περιλάμβανε και μελέτη, εξέλιξη, παραγωγή μηχανημάτων, που θα έκαναν το κρεβάτι του κατάκοιτου εργαστήριο περιποίησης και εξασφάλισης των καλύτερων ανά πάσα στιγμή συνθηκών διαβίωσής του, σε συνδυασμό με τις υπηρεσίες εξειδικευμένου ατόμου για τη φροντίδα του, για το οποίο οι πολιτικές των σημερινών κυβερνήσεων δεν παρέχουν ούτε το 1/3 των απαραίτητων δαπανών.

Ενας επαρκής κοινωνικός προγραμματισμός θα έπρεπε επίσης να περιλαμβάνει ολόκληρο πλέγμα ιδεολογικής προσαρμογής, ακόμα και ψυχολογικής υποστήριξης, για να αντιμετωπίσουν οι ηλικιωμένοι κι οι υπερήλικες με νηφαλιότητα τις δυσκολίες που συνοδεύουν τα τελευταία τους χρόνια και τη διαδικασία έως τον θάνατο. Να τον αντιμετωπίζουν ψύχραιμα, έχοντας επίγνωση ότι δώσανε το μάξιμουμ που μπορούσαν στην κοινωνία, στα αδέρφια και τους συντρόφους τους, ότι αυτή η συνεισφορά τους μένει αθάνατη, ότι αποτελεί κι αυτή λιθαράκι του αυριανού οικοδομήματος της «Παναθρώπινης Φιλιάς» του Βάρναλη. Και με αυτήν την πεποίθηση να μην τον φοβούνται, αφού «ο Χάρος» δεν παίρνει παρά μόνο το αρρωστημένο άχρηστο κορμί, το οποίο η Επιστήμη και η Φύση δεν μπορούν να το λειτουργούν πλέον.

Οι αναφορές αυτές για τις απαραίτητες συνθήκες διαβίωσης των ηλικιωμένων και υπερηλίκων δεν μπορούν παρά να είναι αντικείμενο διεκδίκησης, όσο υπάρχει το σημερινό απάνθρωπο καπιταλιστικό σύστημα. Και, βέβαια, να είναι ενταγμένες στη διεκδίκηση «συντάξεων και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης που να καλύπτουν τις σύγχρονες ανάγκες μας». Οπως και στη διεκδίκηση για τη μείωση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης και στη θαρραλέα συντριβή των γλοιωδών αλλά και δηλητηριωδών επιχειρημάτων, σαν κι αυτό της αύξησης του προσδόκιμου ζωής, που δεν είναι παρά το 1/10 με 1/20 της φρεναρισμένης, σε σχέση με την παραγωγικότητα, καπιταλιστικής ανάπτυξης.

Οι συνταξιούχοι, ηλικιωμένοι και υπερήλικες, έχουν αυτά τα δικαιώματα γιατί τα πλήρωσαν στον ενεργό τους βίο, γιατί έδωσαν πολλά για να αναθρέψουν τα παιδιά τους, τα οποία τους το οφείλουν, και με την προσωπική τους συνεισφορά, που έχει και αυτή την αξία της, αλλά κυρίως με τη διεκδίκηση για τους ηλικιωμένους μέρους της τεράστιας υπεραξίας που τους έκλεβαν στον ενεργό τους βίο. Οι συνταξιούχοι έχουν δικαίωμα να κάνουν αυτό που τους ευχαριστεί, να ζουν δημιουργικά εκεί και όπως το θέλουν. Και όταν αρχίσουν οι δυσκολίες της κατάπτωσης, να ζήσουν χωρίς πόνους, όσο γίνεται πιο ευχάριστα ή λιγότερο δυσάρεστα. Στις δυσκολότερες στιγμές, να μην πονάνε, να έχουν επαφή με τους δικούς τους, συγγενείς, συναγωνιστές, συναδέλφους, όσο είναι ζωντανό το μυαλό. Και να αφιερώνεται σε αυτούς το αναλογούν μέρος της επιστημονικής και τεχνολογικής εξέλιξης για όλες τις αρνητικές συνέπειες της τελικής κατάπτωσης.

Με την απαραίτητη συμπύκνωση στο πλαίσιο των Θέσεων, θα έβλεπα σε αυτές, ίσως και σαν αδέξιο παράδειγμα, τις παρακάτω σειρές, σε τιτλοφορημένη ενότητα, για την υπόθεση των συνταξιούχων, που περιλαμβάνουν το 30% του πληθυσμού της χώρας μας.

Δείγμα της προϊούσας σαπίλας του καπιταλισμού είναι και η συνεχιζόμενη εγκληματική σταδιακή απαλλαγή των εργοδοτών από τις εισφορές για την υγεία και τη σύνταξη των εργαζομένων. Πρόκειται για τις εισφορές που δίνονται είτε απευθείας από τους εργοδότες, είτε μέσω της συμμετοχής του εργαζόμενου, που θα έπρεπε να έχει μισθό που να αντέχει αυτήν τη συμμετοχή.

Και όπως κάνουμε για όλες τις πλευρές του αγωνιστικού διεκδικητικού κινήματος, οι συνταξιουχικές οργανώσεις πρέπει να ασχοληθούν με τους βασικούς τομείς που καλύπτουν την αναγκαία κοινωνική φροντίδα για τους απόμαχους της δουλειάς, ακόμα και μέσα στο σημερινό πλαίσιο υποχώρησης των δυνατοτήτων του λαϊκού κινήματος να ανατρέψει τις καταστροφικές πολιτικές του μεγάλου κεφαλαίου.

Ο αγώνας για τη διεκδίκηση δημόσιων γηροκομείων πρέπει να συνδυαστεί με τις συνθήκες ζωής σε αυτά, με την επαρκή περιποίηση και φροντίδα. Παράλληλα υπάρχει τεράστιο αντικείμενο διεκδίκησης σχετικά με τη φροντίδα που έχουν ανάγκη οι ηλικιωμένοι που μένουν μέχρι τον θάνατό τους στο σπίτι τους.

Η πρωτοπόρα δραστηριότητά μας στο «Σπίτι του Αγωνιστή» πρέπει να είναι παράδειγμα προς μίμηση. Να ενσωματωθεί με το συνταξιουχικό κίνημα και να επεκταθεί, με προοπτική να καλύψει όλη την Ελλάδα.

Οι διεκδικήσεις μας πρέπει να συνδυάζονται με το όραμα της σοσιαλιστικής - κομμουνιστικής κοινωνίας, που θα αντιμετωπίζει αυτές τις καταστάσεις, παρέχοντας τεράστια αναλογία πόρων σε σχέση με τη σημερινή, ώστε να μπορούν οι ηλικιωμένοι να απολαύσουν την ξεκούραση μετά τη σύνταξη, που θα δίνεται όλο και νωρίτερα. Να έχουν δημιουργική ενασχόληση και προσφορά στην κοινωνία, να απολαμβάνουν εκδρομές, πολυποίκιλη ψυχαγωγία, να εξασφαλίζεται η συμμετοχή τους στα πολιτικά και πολιτιστικά δρώμενα.

Οι σύλλογοι των συνταξιούχων οφείλουν να διεκδικούν επιχορηγήσεις για να μπορούν να κάνουν προοδευτικές καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, εκδρομές με δημιουργική ξενάγηση, γιορτασμούς και λοιπά. Να ενταχθεί συντονισμένα στο γενικότερο ενδιαφέρον και την ενασχόλησή μας η σημαντική δραστηριότητα των ΚΑΠΗ.