Τρίτη 18 Νοέμβρη 2025
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 11
22ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΚΕ ΠΡΟΣΥΝΕΔΡΙΑΚΟΣ
Περί γονικής ευθύνης των κομμουνιστών γονέων σήμερα

Οπως στον χώρο δουλειάς, ο κομμουνιστής πρέπει να είναι εργατικός και πρωτοπόρος στο επάγγελμά του, έτσι και ο κομμουνιστής γονιός πρέπει να είναι εργατικός και πρωτοπόρος στην ανατροφή του παιδιού του.

Η ευρεία αναγνώριση της ευάλωτης θέσης των παιδιών και των δικαιωμάτων τους προέκυψε ιστορικά, όταν στην ΕΣΣΔ για πρώτη φορά συγκροτήθηκαν ειδικευμένα Ινστιτούτα, με επίκεντρο την ανάπτυξη των παιδιών. Ακόμα και στο σοσιαλιστικό περιβάλλον, όπου το μεγάλο μέρος της διαπαιδαγώγησης αναλαμβάνει το σύστημα της Παιδείας από πολύ νωρίς, δεν παραβλέπεται η γονική ευθύνη, και ο πολύ σημαντικός ρόλος που παίζουν οι γονείς στη διαμόρφωση της προσωπικότητας και των εσωτερικών κινήτρων του παιδιού. Μεγάλη συμβολή σε αυτή την κατεύθυνση είχαν ο Μακάρενκο, ο Βιγκότσκι και άλλοι παιδαγωγοί και ψυχολόγοι της ΕΣΣΔ. Ο Μακάρενκο είχε ξεκινήσει να γράφει τις παιδαγωγικές του σκέψεις για την ανατροφή από την οικογένεια στις αρχές του 1930. Εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο το 1937, Το Βιβλίο των γονιών, και ακολούθησε σειρά διαλέξεων. Δυστυχώς απεβίωσε το 1939 και δεν πρόλαβε να εκδώσει την υπόλοιπη σειρά των βιβλίων του που προόριζε με σκοπό να προσδιορίσει τον νέο ρόλο που καλούνταν να παίξει η οικογένεια στη γενικότερη προσπάθεια σοσιαλιστικής αγωγής (Το Βιβλίο των Γονιών, Ομιλος Εκπαιδευτικού Προβληματισμού).

Υπό αυτό το πρίσμα, και έχοντας κατά νου ότι οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες προσπαθούν να γίνουν οι φορείς των χαρακτηριστικών του νέου τύπου ανθρώπου, προκύπτει η ανάγκη να συζητήσουμε σε αυτές τις συνθήκες, σε ένα καπιταλιστικό σύστημα που σαπίζει (οικονομικά αλλά και ιδεολογικά) ποιος είναι ο ρόλος των κομμουνιστών γονέων απέναντι στα παιδιά τους, τι περιλαμβάνει η γονική τους ευθύνη. Φυσικά, όπως ισχύει και για την πολιτική μας δράση, δεν περνάνε όλα από το χέρι μας, όμως η επιλογή μας για συνειδητή πολιτική δράση περνάει και από τη συνειδητή μας δράση στην διαμόρφωση των παιδιών μας, με αυξημένη ευθύνη απέναντί τους, γνωρίζοντας ότι αυτά είναι - ούτως ή άλλως - η αυριανή εργατική τάξη. Τα ιδεολογικά καθήκοντα που μπαίνουν στις Θέσεις, όπως η καταπολέμηση μεταμοντέρνων θεωριών, του ανορθολογισμού, η αγάπη για το διάβασμα και την προοδευτική τέχνη, η στάση απέναντι στις εξαρτήσεις κ.ά., δεν γίνεται να μην περνάνε από την ιδεολογική επίδραση του γονιού στο παιδί του.

Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται γενικά στους γονείς ένα αυξημένο αίσθημα ευθύνης, και μία θέληση να επιδράσουν στην ανατροφή των παιδιών τους. Πάνω σε αυτό το έδαφος, έχει αναπτυχθεί και η σύγχρονη βιβλιογραφία για γονείς, με αρκετούς συγγραφείς να προσπαθούν να προσεγγίσουν το ζήτημα. Δυστυχώς, δεν καταφέρνουν να εξετάσουν στη διαλεκτική τους σχέση όλους τους παράγοντες που επιδρούν στη συνείδηση των παιδιών. Επίσης, ελάχιστοι είναι εκείνοι που λαμβάνουν υπόψιν τους τις οικονομικές συνθήκες στις οποίες καλούνται οι γονείς να δράσουν, την αντικειμενική τους δηλαδή καθημερινότητα. Αυτό όμως δεν αναιρεί το γεγονός ότι υπάρχει ένας όγκος γνώσης σε αυτά τα βιβλία, τα οποία μπορούμε να αξιοποιήσουμε.

Υπάρχει επίσης ένα ιδεολογικό ρεύμα στη βιβλιογραφία για γονείς και για παιδιά, το οποίο επιδιώκει να πάει κόντρα στο ρεύμα του ατομικισμού, και να καλλιεργήσει τη συλλογικότητα, την υπομονή, την επιμονή, την αγάπη για τον εαυτό όχι με όρους εγωκεντρισμού αλλά σε σχέση με την κοινωνία. Ολα αυτά θα πρέπει να αποτελέσουν αντικείμενο μελέτης για έναν κομμουνιστή γονιό, και συνολικά για το Κόμμα.

Ζούμε σε έναν κόσμο όπου τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία εκτίθενται στα ιδεολογήματα και τις σάπιες αξίες του καπιταλισμού, και οφείλουμε - στο μέτρο που μας αναλογεί - να τους δώσουμε τα κατάλληλα εφόδια για αυτή τη μάχη. Θα ήταν αυταπάτη να θεωρήσουμε ότι το καπιταλιστικό σχολείο θα μπορούσε να μάθει στα παιδιά μας τη συλλογικότητα, τον ορθολογισμό, ότι ο κόσμος μπορεί να αλλάξει. Και για αυτό ήδη το Κόμμα μας έχει πάρει πολλές πρωτοβουλίες. Υπάρχει όμως κενό στο πώς οι γονείς μπορούν συνειδητά να παρέμβουν στην ανατροφή, τον ψυχισμό, τον τρόπο σκέψης των παιδιών τους ήδη από τις πολύ μικρές ηλικίες, που ομολογουμένως είναι άκρως σημαντικές για τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους.

Η παροχή ασφαλούς περιβάλλοντος, η οριοθέτηση του παιδιού, η οποία εξελίσσεται σε μορφή και περιεχόμενο μαζί με την ανάπτυξη του παιδιού, η συναισθηματική ρύθμιση του παιδιού, η ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης και της ανεξαρτησίας του που αρμόζει στην κάθε ηλικία, η φροντίδα για μία σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ παιδιού - γονέα, η απόκρουση αντιδράσεων και πεποιθήσεων που θα καλλιεργούνται στο παιδί από το μελλοντικό του σχολικό και κοινωνικό περιβάλλον, είναι εξίσου σημαντικά με την ίδια την παρατήρηση του παιδιού προς τους γονείς (που συμβαίνει μέσα αλλά και έξω από το σπίτι). Σε όλα αυτά, και σε άλλα τα οποία δεν αναφέρονται, μπορούμε να δράσουμε ως γονείς, συνειδητά και με σχέδιο, με ατομικό, συλλογικό και οργανωμένο διάβασμα, αλλά και με το παράδειγμά μας, στο πώς αντιδρούμε εμείς οι ίδιοι σε διάφορες καταστάσεις, ποιον δρόμο ζωής επιλέγουμε, και κατά πόσο αυτός περιλαμβάνει και τα παιδιά μας. Για αυτό, όταν μιλάμε για γονική ευθύνη στο σήμερα, δεν μπορεί να εννοείται ούτε αποκλειστικά η ενασχόληση με το παιδί, ούτε όμως αποκλειστικά τα οργανωτικά μέτρα που θα πάρουμε για να συμμετέχουν οι γονείς στην δράση. Η γονική ευθύνη περιλαμβάνει και τα δύο, η ισορροπία των οποίων μεταβάλλεται με την ανάπτυξη του παιδιού και μέχρι την ενηλικίωσή του.

Επιπλέον, τα οργανωτικά μέτρα δεν μπορεί να περιλαμβάνουν κυρίως την προτροπή για συμμετοχή και άλλων προσώπων (συνήθως γυναίκες του οικογενειακού περιβάλλοντος), η οποία α) δεν είναι πάντα εφικτή αφού ο τόπος εργασίας σπανιότερα πια συμπίπτει με τον τόπο καταγωγής β) όταν συμβαίνει, δεν μπορεί ούτε να αντικαθιστά τον χρόνο του γονέα με το παιδί, ούτε και να φτάνει σε σημείο που να οδηγεί εκείνη την γυναίκα στη συνεχή ενασχόληση και ανατροφή του παιδιού μας, καθώς κι εκείνη είναι μία γυναίκα που θα μπορούσε επίσης να έχει ενεργό πολιτική δράση σε κάποιο μαζικό φορέα, ή και στο Κόμμα, και στην οποία ο κομμουνιστής γονιός επίσης παρεμβαίνει.

Ο χρόνος που ο κάθε γονιός διαθέτει με το παιδί του, χρειάζεται να είναι επαρκής, ποιοτικός -χρόνος παρουσίας και πραγματικής σύνδεσης- συνδυασμένος με τη συνειδητή μας πολύμορφη δράση στην ανάπτυξή του.


Μαρία Ραμπότα
Μέλος ΚΟΒ BETA - ΚΟ Κ. Μακεδονίας του ΚΚΕ


Κορυφή σελίδας
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ