Πτώματα θαμμένα κάτω από τη λάσπη εξακολουθούσαν να εντοπίζονται μέχρι και την προηγούμενη βδομάδα, έναν χρόνο μετά τις πολύνεκρες πλημμύρες στη Βαλένθια. Η σφοδρότητα του φαινομένου DANA θα μπορούσε να είναι η «πρώτη είδηση», όμως εδώ το έγκλημα είναι η ίδια η οργάνωση του καπιταλιστικού κράτους και της παραγωγής με σκοπό το κέρδος. Οι 229 νεκροί στη Βαλένθια και οι 8 σε άλλες περιφέρειες της Ισπανίας στις 29 Οκτώβρη 2024 «πήγαν» άδικα και οι περισσότεροι θα μπορούσαν να είχαν σωθεί, έγιναν όμως κι αυτοί σύμβολα μιας ανάπτυξης που σκοτώνει.

Οι περσινές πλημμύρες στη Βαλένθια - από την αρχή μέχρι το τέλος - συγκεντρώνουν όλες εκείνες τις πράξεις και παραλείψεις που είναι τόσο τυπικές στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής: Το κράτος θεωρεί «κόστος», περιττά και «ασύμφορα» όσα έργα υποδομών δεν είναι κερδοφόρα για το ίδιο ή για τους επιχειρηματικούς ομίλους. Αποδεικνύεται επιλεκτικά «ανίκανο» να διαχειριστεί μια κρίση, ο κρατικός μηχανισμός «δεν λειτουργεί» και δεν συντονίζεται ούτε για να ειδοποιήσει έγκαιρα, πόσο μάλλον για να απομακρύνει οργανωμένα και με ασφάλεια τον πληθυσμό. Οι επιχειρηματικοί όμιλοι, με σκοπό το μέγιστο κέρδος, συνεχίζουν τη δραστηριότητά τους ακόμη και εν μέσω σφοδρής βροχόπτωσης, και ενώ τα πάντα παρασύρονται από τη λάσπη.

«Είναι μια προαναγγελθείσα καταστροφή» και οι πλημμύρες «θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί», δήλωναν κατηγορηματικά στα ισπανικά ΜΜΕ επιστήμονες από το Πολυτεχνείο και το Τεχνικό Επιμελητήριο της Βαλένθια, τη Συνομοσπονδία Υδρογραφικών Πόρων του ποταμού Χούκαρ κ.ά. «Οι προβλέψεις για το φαινόμενο DANA ήταν σύμφωνες με αυτό που συνέβη» αλλά δεν πάρθηκε κανένα μέτρο, σύμφωνα με εκπροσώπους της εθνικής μετεωρολογικής υπηρεσίας Aemet. Ομως εδώ μπαίνει στη ζυγαριά του καπιταλιστικού κράτους το ερώτημα: «Αξίζουν τα λεφτά τους» οι κρατικές επενδύσεις σε αντιπλημμυρικά έργα και υπηρεσίες, για όταν έρθει η «κακιά ώρα»;

Η απάντηση ήταν αρνητική στη Βαλένθια, όπως και στην Ελλάδα - Θεσσαλία, Μάνδρα κ.ο.κ. - ή σε άλλα ευρωπαϊκά και ανεπτυγμένα καπιταλιστικά κράτη. Οι ομοιότητες είναι εμφανείς: Επιστημονικές μελέτες υπήρχαν πολλές, εδώ και δεκαετίες, για την αντιμετώπιση των πλημμυρών από το ρέμα Πόγιο και άλλων συνδεδεμένων ρεμάτων, που κατά τη διάρκεια μεγάλων καταιγίδων εμφανίζουν τον υψηλότερο κίνδυνο υπερχείλισης. Ομως τα 7 κατασκευαστικά - υδραυλικά έργα, που κόστιζαν μόλις 221 εκατ. ευρώ, καθυστερούσαν και τελικά «πετσοκόφτηκαν» στα 130 εκατ. ευρώ, με το σκεπτικό ότι «τα Σχέδια Διαχείρισης Κινδύνου Πλημμυρών πρέπει να λαμβάνουν υπόψη πτυχές όπως η ανάλυση κόστους - οφέλους των μέτρων». Τελικά από αυτά δεν έγιναν ούτε τα μισά!

Ο εγκληματικός υπολογισμός «κόστος - όφελος» ισχύει και στην περίπτωση της Μονάδας Εκτακτης Ανάγκης της Βαλένθια (UVE), όπου μπήκε λουκέτο από την περιφερειακή κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος, ενώ επί σοσιαλδημοκρατικής διοίκησης ήταν απλώς ένας ακόμα οργανισμός «στα χαρτιά», χωρίς πυροσβέστες, προσωπικό και εξοπλισμό. Ακόμα κι αυτή η ειδοποίηση του 112 της περιφερειακής υπηρεσίας Πολιτικής Προστασίας, που καλεί τον κόσμο να αποφύγει τις μετακινήσεις, εκδόθηκε στις 8.15 το βράδυ, με μεγάλη καθυστέρηση, ύστερα από ώρες σφοδρότατων βροχοπτώσεων και με τα ποτάμια να έχουν ήδη κατακλύσει τις πόλεις.

«Εχασαν τη ζωή τους για να μη χάσουν τη δουλειά τους». Οι επιχειρηματικοί όμιλοι, όπως πάντα, λειτούργησαν προς το συμφέρον τους. Πολλές ήταν οι καταγγελίες για τις άθλιες πιέσεις που άσκησε σε εργαζόμενους η μεγαλοεργοδοσία την ώρα της καταστροφής, ακόμα και ώρες μετά την καθυστερημένη ειδοποίηση για τις πλημμύρες, με αποτέλεσμα τον τραγικό εγκλωβισμό πολλών εργαζομένων. Σε μεγάλα σούπερ μάρκετ, βίντεο εκείνων των ημερών έδειχναν εργαζόμενους εγκλωβισμένους σε πλημμυρισμένο κατάστημα να κοπανάνε τη βιτρίνα για να σωθούν, με το νερό να έχει ανέβει μέχρι τα γόνατα.

Τα συνδικάτα κατήγγειλαν ότι πολλοί εργαζόμενοι ζήτησαν να πάνε σπίτι τους, αλλά τα αφεντικά τους δεν τους άφησαν, και ότι αν η εντολή εκκένωσης των πόλεων είχε δοθεί 2 ώρες νωρίτερα, το μέγεθος της καταστροφής θα ήταν πολύ διαφορετικό. Επεσήμαναν δε πως το καιρικό φαινόμενο DANA δεν ήταν απροσδόκητο - υπήρχε περιθώριο λήψης προληπτικών μέτρων. «Ομως για άλλη μια φορά τα συμφέροντα των καπιταλιστών είχαν προτεραιότητα έναντι της ασφάλειας, των δικαιωμάτων και της ζωής των εργαζομένων»...

Ο κρατικός μηχανισμός αποδείχθηκε «επιλεκτικά ανίκανος» και κατά τη διάσωση των πλημμυροπαθών, με ελλιπέστατα μέσα και ελάχιστο προσωπικό. Οπως τόνιζαν τα συνδικάτα, «αυτό που ζήσαμε από εκείνη τη μέρα δείχνει ότι ο λαός είναι που σώζει και που δίνει βοήθεια σε καταστροφικές καταστάσεις. Είναι η αλληλοϋποστήριξη, η βοήθεια μεταξύ ίσων και η αλληλεγγύη που υπάρχουν όταν τα θεσμικά όργανα είναι αναποτελεσματικά, φτάνουν αργά ή απλά δεν είναι εκεί. Οι θεσμοί, εξάλλου, είναι σε συμπαιγνία με το κεφάλαιο».

Δικαίως η οργή του ισπανικού λαού ξεχειλίζει απέναντι σε αυτό το έγκλημα, και τα συνθήματα που κυριάρχησαν στις λαϊκές διαδηλώσεις «τα λένε όλα»: «Οι νεκροί μας - Τα κέρδη τους», «Μόνο ο λαός σώζει τον λαό», «'Η τα κέρδη τους ή οι ζωές μας». Για όλα αυτά αξίζει και πρέπει να θυμόμαστε τις πλημμύρες στη Βαλένθια. Οχι για τον εξαιρετικά μεγάλο αριθμό των νεκρών και την πρωτοφανή καταστροφή εδώ και δεκαετίες. Αλλά γιατί για άλλη μια φορά εκατοντάδες άνθρωποι πέθαναν άδικα και έγιναν θυσία στον βωμό του καπιταλιστικού κέρδους, ενώ θα μπορούσαν να είχαν σωθεί.