Οι υπουργοί ενέκριναν ομόφωνα το σχέδιο για σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου μέχρι 1η Γενάρη 2028, επιβεβαιώνοντας το χρονοδιάγραμμα που είχε προτείνει η Κομισιόν τον περασμένο Ιούνη.

Η απόφαση σηματοδοτεί τη μεγαλύτερη θεσμική δέσμευση της ΕΕ για πλήρη «απεξάρτηση» από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, στόχο που αποτελεί όχι μόνο ζήτημα ασφάλειας εφοδιασμού αλλά και στρατηγικής αυτονομίας της ΕΕ απέναντι στη Μόσχα, καθώς κλιμακώνεται ο ιμπεριαλιστικός ανταγωνισμός και προετοιμάζεται μια ευρύτερη πολεμική σύγκρουση.

Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του Συμβουλίου της ΕΕ, η σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών προβλέπει τρία στάδια:

• Από 1η Γενάρη 2026: Τερματισμός όλων των νέων συμβολαίων προμήθειας ρωσικού φυσικού αερίου.
• Από 30 Ιούνη 2026: Λήξη των βραχυπρόθεσμων υφιστάμενων συμβολαίων.
• Από 1η Γενάρη 2028: Οριστικό τέλος και στα μακροχρόνια συμβόλαια, με πλήρη απαγόρευση εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου σε όλη την ΕΕ.

Η απόφαση αυτή αναμένεται να λάβει δεσμευτική μορφή εντός του έτους.

Προβλέπεται πλέον προληπτικό καθεστώς αδειοδότησης για όλες τις εισαγωγές φυσικού αερίου - ρωσικού και μη - ώστε να διασφαλιστεί ότι το εμπάργκο θα εφαρμοστεί στην πράξη.

Στην περίπτωση μεικτών φορτίων LNG, θα πρέπει να αποδεικνύεται επακριβώς το ποσοστό ρωσικού και μη ρωσικού αερίου, ώστε να επιτρέπεται η είσοδος μόνο των μη ρωσικών ποσοτήτων.

Τα τελευταία χρόνια ρωσικό LNG εισάγεται έμμεσα μέσω τρίτων χωρών, γι' αυτό και εισάγεται μηχανισμός παρακολούθησης.

Κάθε κράτος - μέλος θα κληθεί να καταρτίσει εθνικό σχέδιο διαφοροποίησης, με στόχο τη σταδιακή αντικατάσταση του ρωσικού φυσικού αερίου με εναλλακτικές πηγές και προμηθευτές.

Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022 οι εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου στην ΕΕ μειώθηκαν σημαντικά, από 40% το 2021 σε κάτω από 10% το 2025, ωστόσο η Μόσχα κερδίζει δισ. ευρώ ετησίως από τις εξαγωγές LNG και τις εξαγωγές μέσω αγωγών προς την Ευρώπη. Το πρώτο εξάμηνο του 2025 τα κράτη - μέλη εισήγαγαν από τη Ρωσία LNG αξίας σχεδόν 4,5 δισ. ευρώ.

Η απόφαση «απεξάρτησης» αποσκοπεί στο να στερήσει τη Μόσχα από αυτά τα έσοδα.

Οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, που εξακολουθούν να λαμβάνουν φυσικό αέριο μέσω του «TurkStream» και του αγωγού «Druzhba», θα δυσκολευτούν ιδιαίτερα, ενώ για τη Δυτική Ευρώπη η απόφαση εδραιώνει μια πορεία που ήδη έχει δρομολογηθεί: Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία έχουν αυξήσει θεαματικά τις εισαγωγές LNG κυρίως από τις ΗΠΑ και το Κατάρ.

Παράλληλα, χώρες όπως η Ουγγαρία και η Σλοβακία, που είχαν εκφράσει ενστάσεις για το χρονοδιάγραμμα, φαίνεται ότι τελικά αποδέχτηκαν την πρόταση, υπό την προϋπόθεση παροχής τεχνικής και οικονομικής στήριξης για την αντικατάσταση των ρωσικών ποσοτήτων.

Η σταδιακή αποχώρηση της Ρωσίας από την ευρωπαϊκή αγορά αναμένεται να ενισχύσει ακόμα περισσότερο τον ρόλο των ΗΠΑ ως κορυφαίου προμηθευτή LNG, αλλά και να ανοίξει νέα περιθώρια για τη Νορβηγία, το Αζερμπαϊτζάν και την Αλγερία.

Ηδη το 2025 το αμερικανικό LNG καλύπτει σχεδόν το 50% των εισαγωγών της ΕΕ, ενώ νέες εγκαταστάσεις υγροποίησης σε ΗΠΑ και Αφρική αναμένεται να αυξήσουν περαιτέρω την προσφορά την επόμενη διετία.

Σε αυτόν τον γεωπολιτικό ανταγωνισμό δαπανώνται ασύλληπτα ποσά από τον «ιδρώτα» των ευρωπαϊκών λαών.

Η Κομισιόν υπολογίζει ότι η πλήρης «απεξάρτηση» από τη Ρωσία θα κοστίσει σε επενδύσεις και μεταβατικές υποδομές περί τα 40 δισ. ευρώ.

Αλλωστε η απεξάρτηση από τα ρωσικά καύσιμα συνδέεται άμεσα με τους στόχους του «Green Deal», όπου προωθούνται επενδύσεις κεφαλαίων.

Ο ενεργειακός πόλεμος εντείνεται άλλωστε και στο πεδίο της μάχης, με τους ρωσικούς βομβαρδισμούς να έχουν ισοπεδώσει το ουκρανικό ενεργειακό δίκτυο, αλλά και με το Κίεβο να επιτίθεται σχεδόν καθημερινά σε ρωσικές υποδομές.

Ενδεικτικά, την Κυριακή ουκρανική επίθεση με drones ανάγκασε ένα εργοστάσιο που ανήκει στον ρωσικό κολοσσό φυσικού αερίου «Gazprom» στην περιοχή του Ορενμπουργκ να σταματήσει τη διύλιση από μεγάλο γειτονικό κοίτασμα στο Καζακστάν.

«Δυτικές» εταιρείες όπως η «Shell», η «Eni» και η «Chevron» κατέχουν πλειοψηφικό μερίδιο στο κοίτασμα Καρατσαγκανάκ, του οποίου το φυσικό αέριο διυλίζεται κυρίως στη Ρωσία.

Την ίδια ώρα οι ΗΠΑ εντείνουν τις πιέσεις σε Ινδία και Κίνα προκειμένου να μειώσουν τις αγορές ρωσικού πετρελαίου, και την περασμένη Παρασκευή ο Αμερικανός Πρόεδρος Ντ. Τραμπ επέμεινε στον ισχυρισμό του ότι η Ινδία θα σταματήσει να αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο.

Νωρίτερα είχε ισχυριστεί πως απέσπασε τη δέσμευση του Ινδού πρωθυπουργού Ν. Μόντι να σταματήσει τις αγορές ρωσικού πετρελαίου, και μία μέρα αργότερα αξιωματούχος του Λευκού Οίκου υποστήριξε πως ινδικά διυλιστήρια μειώνουν ήδη τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου κατά 50%.

«Είναι μεγάλο βήμα. Τώρα πρέπει να κάνω την Κίνα να κάνει το ίδιο», είχε δηλώσει ο Τραμπ την περασμένη βδομάδα.

Ωστόσο, πηγές στην ινδική βιομηχανία είπαν ότι το Νέο Δελχί δεν έχει γνωστοποιήσει στα διυλιστήρια κάποιο αίτημα να μειώσουν τις εισαγωγές από τη Ρωσία.

Αντίστοιχα, Ινδοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι δεν γνωρίζουν να έχει γίνει κάποια τέτοια συζήτηση.