INTIME NEWS

Σήμερα, 7 χρόνια μετά, το αφήγημα παραμένει το ίδιο, δηλαδή τα αστικά κόμματα λένε ότι έχουν τελειώσει τα μνημόνια, όμως ο μισθός τελειώνει στα μισά του μήνα, οι φόροι που πληρώνουν τα λαϊκά νοικοκυριά είναι όλο και περισσότεροι, η ακρίβεια τσακίζει κόκαλα, το ρεύμα είναι πανάκριβο, εργαζόμενοι δουλεύουν 13 ώρες την ημέρα. Κι από πάνω, φουσκώνει μέρα με τη μέρα για τον λαό ο λογαριασμός της πολεμικής οικονομίας και της βαθύτερης εμπλοκής στα επικίνδυνα σχέδια των ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ.

Η ίδια αντιλαϊκή πολιτική που οδήγησε στα μνημόνια, συνεχίζεται ακάθεκτη και μετά από αυτά. Κι αν υπάρχει κάποιος εν έτει 2025 που αναρωτιέται εάν «τέλειωσαν τα μνημόνια», τότε αρκεί να ρίξει μια ματιά στα μέτρα και τους νόμους που ψηφίστηκαν μεταξύ 2010 - 2015 και θα διαπιστώσει ότι ήρθαν για να μείνουν. Οπως για παράδειγμα οι άδικοι έμμεσοι φόροι σε εκατοντάδες βασικά καταναλωτικά αγαθά που θεσπίστηκαν τότε και τους πληρώνουν τα νοικοκυριά ακόμα και σήμερα, με αποτέλεσμα να εξαϋλώνεται ο μισθός σε χρόνο ρεκόρ. Οπως η κατάργηση του 13ου και 14ου μισθού στο Δημόσιο και στις συντάξεις, που ισχύει μέχρι και σήμερα, όπως ο ΕΝΦΙΑ, όπως οι βαθιές αντεργατικές ανατροπές και πολλά ακόμα που συνθέτουν τον αντιλαϊκό χάρτη μέχρι τις μέρες μας.

Πέρα όμως από αυτά, ακόμα και μετά το 2018, όλες οι αντιλαϊκές εκκρεμότητες του 3ου και των άλλων μνημονίων μεταφέρθηκαν αυτόματα στα μνημόνια διαρκείας της ΕΕ, όπως τα Ευρωπαϊκά Εξάμηνα. Ουσιαστικά, η ελληνική οικονομία δεν έφυγε ποτέ από τα μνημόνια, απλά τα αντιλαϊκά μέτρα και η «επιτήρηση» συνεχίζονται με τα Σύμφωνα και Προγράμματα Σταθερότητας, τα Μεσοπρόθεσμα Πλαίσια Δημοσιονομικής Στρατηγικής. Σε αυτά ενσωματώνονται οι αναθεωρημένοι αντιλαϊκοί δημοσιονομικοί στόχοι για κάθε περίοδο, με τα «ματωμένα» πρωτογενή πλεονάσματα και τα άλλα μέτρα που απομυζούν το λαϊκό εισόδημα. Αλλωστε, η περίοδος μετά το 2018 σημαδεύτηκε από τη συνέχιση της ενισχυμένης επιτόπιας εποπτείας στην εφαρμοζόμενη αντιλαϊκή πολιτική, την πρόβλεψη για νέες «αξιολογήσεις» της πορείας της οικονομίας και νέες αλλαγές στις ρυθμίσεις του χρέους.

Σε όλα αυτά προστέθηκε και ένα νέο υπερμνημόνιο, το Ταμείο Ανάκαμψης, με τα εκατοντάδες αντιλαϊκά προαπαιτούμενα. Η υλοποίησή τους είναι προϋπόθεση για να εκταμιεύονται τα δισ. ευρώ για τη στήριξη των ομίλων. Πρόκειται για το σχέδιο της αστικής τάξης, το οποίο είναι αναγκαίο για τη θωράκιση της κερδοφορίας της, για να βρει κερδοφόρες διεξόδους για τα συσσωρευμένα κεφάλαια, αξιοποιώντας και τους πόρους του Ταμείου. Και ταυτόχρονα, στέλνοντας τον βαρύ λογαριασμό στον λαό, που θα πληρώσει τα νέα προνόμια στους επιχειρηματικούς ομίλους «τοις μετρητοίς», με νέους φόρους και χαράτσια, όπως και με τις νέες βάρβαρες αντεργατικές «μεταρρυθμίσεις» και συνολικά την υπονόμευση των αναγκών του από τα σχέδια του κεφαλαίου.

Ακριβώς όλα αυτά τα στοιχεία της «συνέχειας», του «ναρκοθετημένου» για τους εργαζόμενους και τις λαϊκές ανάγκες τοπίου και του αντιλαϊκού χαρακτήρα του Ταμείου Ανάκαμψης κρύβουν και οι τοποθετήσεις του ΣΥΡΙΖΑ και του πρώην προέδρου του, Αλ. Τσίπρα, οι οποίοι τώρα λένε σε συνεντεύξεις τους (όπως πρόσφατα στη «Le Monde») πως εκείνοι δήθεν μέσα σε «ασφυκτικές συνθήκες» στήριξαν τον λαό, ενώ η κυβέρνηση της ΝΔ είχε «πρωτοφανείς δυνατότητες» από το Ταμείο Ανάκαμψης, αλλά «δεν εκμεταλλεύτηκε τις ευκαιρίες». Στην πραγματικότητα τσακώνονται δηλαδή για το πώς «μοιράζεται η πίτα», με δεδομένο ότι ο «λογαριασμός» πηγαίνει στον λαό.

7 χρόνια μετά το υποτιθέμενο «τέλος των μνημονίων», επιβεβαιώνεται ξανά ότι τα μνημόνια δεν ήταν κάποια «παρέκκλιση» στην πολιτική των αστικών κομμάτων για τη διαχείριση μιας «έκτακτης κατάστασης».

Αντίθετα, για την Ελλάδα, ήταν στρατηγική του κεφαλαίου, των κομμάτων του και της ΕΕ στις συνθήκες της βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης, για να φορτώσουν τα σπασμένα της στον λαό. Στην ελληνική πραγματικότητα, η πολιτική διασφάλισης της κερδοφορίας των ομίλων, ο άξονας της πολιτικής της ΕΕ εξειδικεύτηκε με τα μνημόνια. Που περιελάμβαναν στρατηγικές αναδιαρθρώσεις αναγκαίες για το κεφάλαιο, ώστε να δημιουργηθεί «χώρος» για επενδύσεις. Η καπιταλιστική ανάκαμψη, στην οποία ορκίζονταν όλα τα αστικά κόμματα, δεν μπορούσε να έρθει χωρίς δραστική μείωση της τιμής της εργατικής δύναμης, χωρίς αιματηρές δημοσιονομικές περικοπές και χωρίς μαζικό «ξεπάστρεμα» μικρών επαγγελματιών και βιοπαλαιστών αγροτών.

Καθόλου τυχαία, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ και λοιποί δείχνανε και δείχνουν ως «παθογένειες» που οδήγησαν στην καπιταλιστική κρίση όχι όλα όσα βρίσκονται στο «DNA» του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος που υπηρετούν, αλλά δήθεν κάποια «παρέκκλιση» από αυτό: «Η Ελλάδα οδηγήθηκε στην κρίση για τρεις βασικούς λόγους: Δυσλειτουργικό παραγωγικό μοντέλο, γενικευμένη διαφθορά και πελατειακό κράτος», έλεγε ο... μηχανικός του «λειτουργικού καπιταλισμού» Τσίπρας στην προαναφερόμενη συνέντευξη, υπερασπιζόμενος «μεταρρυθμίσεις» όπως την ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων που κατακρεούργησε συντάξεις και παροχές, και κατηγορώντας τη σημερινή κυβέρνηση ότι βυθίζεται στη διαφθορά αντί να αλλάξει το «παραγωγικό μοντέλο» και ότι «με το παρόν παραγωγικό μοντέλο θα είναι δύσκολοι οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης» για «να μπορέσει η Ελλάδα να συνεχίσει να πληρώνει το χρέος της».

Κριτήριο δηλαδή σε κάθε περίπτωση για την «πρόοδο» της οικονομίας ήταν και είναι η καπιταλιστική κερδοφορία, οι στόχοι του κεφαλαίου, η «δημοσιονομική πορεία» και τα γεμάτα για το κεφάλαιο ταμεία του αστικού κράτους.

Αλλωστε, κι όσοι σήμερα πανηγυρίζουν για τους δείκτες της οικονομίας όπως η κυβέρνηση και όσοι όπως ο ΣΥΡΙΖΑ λένε ότι η κυβέρνηση «τρώει απ' τα έτοιμα» που εκείνοι άφησαν, δεν μπορούν να κρύψουν ότι αυτοί αφορούν την ανάκαμψη του κεφαλαίου, που στηρίχτηκε στην ένταση της εκμετάλλευσης και στη διεύρυνση της σχετικής και απόλυτης φτώχειας για τον λαό: 193% αυξήθηκε ο γενικός δείκτης του χρηματιστηρίου, 188% η συνολική κεφαλαιοποίηση των εισηγμένων ομίλων, 17 δισ. ήταν η ρευστότητα που άντλησε το χρηματιστήριο όλα αυτά τα χρόνια.

Εντελώς αντίστροφα δηλαδή με το πώς ζει και βγάζει το μεροκάματο η συντριπτική πλειοψηφία του λαού, χωρίς να υπολογίζονται οι τεράστιες ανατροπές στα εργασιακά, στην Υγεία, στην Παιδεία, το δικαίωμα στον ποιοτικό ελεύθερο χρόνο κ.τ.λ. Τα κέρδη των τραπεζών - που από το 2012 δεν πληρώνουν ούτε ένα ευρώ φόρο - σπάνε το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, τη στιγμή που ο λαός ακόμα χάνει τα σπίτια του από μνημονιακούς και μεταμνημονιακούς νόμους. Οι σουπερμαρκετάδες μετρούν πακτωλό κερδών, την ώρα που τα νοικοκυριά κόβουν κι απ' το φαΐ τους για να τα βγάλουν πέρα.

Ολα αυτά ούτε έτυχαν, ούτε είναι απλά προϊόν «κακής» και «νεοφιλελεύθερης» διαχείρισης: Για να κερδίζει το κεφάλαιο πρέπει να χάνει ο λαός και το ανάποδο.

Το ότι τα μνημόνια ήταν στρατηγική του κεφαλαίου, των κομμάτων του και της Ευρωπαϊκής Ενωσης σε συνθήκες βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης, για να φορτώσουν τα σπασμένα της στον λαό, αποδεικνύεται από έναν εξαιρετικό συγχρονισμό στην ψήφιση του 3ου μνημονίου.

Τότε, πριν από 10 χρόνια, στις 14 Αυγούστου 2015, όλα τα αστικά κόμματα, ΣΥΡΙΖΑ, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι και ΑΝΕΛ, ψήφισαν μαζί το 3ο μνημόνιο, το οποίο ανέλαβε να φέρει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, εκπληρώνοντας την αποστολή από τη μια να κλιμακώσει την επίθεση στον λαό και από την άλλη να χειραγωγήσει τις αντιδράσεις από τις συνέπειες των δυο προηγούμενων μνημονίων, συμβάλλοντας έτσι στη σταθερότητα του αστικού πολιτικού συστήματος.

Κι αν κάτι αποδείχτηκε περίτρανα τότε ήταν ότι η πορεία του ΣΥΡΙΖΑ (και όσων σήμερα βρίσκονται σε Πλεύση, Νέα Αριστερά, «Κίνημα Δημοκρατίας» και ΛΑΕ) μέσα από εκείνο το εξάμηνο των διαπραγματεύσεων, το δημοψήφισμα και το 3ο μνημόνιο ήταν οι χρήσιμες υπηρεσίες του για το μεγάλο κεφάλαιο. Ο ΣΥΡΙΖΑ αποδείχθηκε ικανότατος - όπως λέει η τότε καγκελάριος της Γερμανίας Μέρκελ - στο να βάλει πλάτη για την καπιταλιστική ανάκαμψη με το 3ο μνημόνιο και το τσάκισμα των εργατικών - λαϊκών δικαιωμάτων.

Αν κάτι αποδείχτηκε περίτρανα είναι ότι καμία κυβέρνηση στο έδαφος του καπιταλισμού δεν μπορεί να είναι φιλολαϊκή. Η πείρα (και) της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ξεγυμνώνει ακριβώς τα παραμύθια που λένε ξανά τώρα οι του ΣΥΡΙΖΑ και τα διάφορα αποκόμματά του, πως «ο Αύγουστος του 2018 υπενθυμίζει πως μια αποφασισμένη κυβέρνηση μπορεί, ακόμα και υπό το βάρος των δυσμενέστερων συσχετισμών, να ασκεί πολιτική υπέρ του λαού και υπέρ των ασθενέστερων». Παραμύθια που ακριβώς έχουν το βλέμμα στο σήμερα και το αύριο, επιχειρώντας να πείσουν τον λαό πως με «δεδομένη» την πολιτική προς όφελος του κεφαλαίου, μπορεί να υπάρχει και «φιλολαϊκή» διαχείρισή της με μια άλλη κυβέρνηση. Η αποστροφή Τσίπρα στην πρόσφατη συνέντευξή του στη «Le Monde» - ερωτώμενος για το γαλλικό «μνημόνιο» που ανακοινώθηκε πρόσφατα - είναι αποκαλυπτική: «Η γαλλική κυβέρνηση θα μπορούσε να αποφασίσει να κατανείμει με δίκαιο τρόπο το βάρος της λιτότητας». Μια «δικαιότερη» λιτότητα δηλαδή...

Τέτοια φυσικά δεν υπάρχει, όπως δεν υπάρχει και «δίκαιη ανάπτυξη» στο πλαίσιο του καπιταλισμού. Παλιά και νέα μνημόνια, όποια μορφή κι αν έχουν, είναι αναπόσπαστο κομμάτι της στρατηγικής για την καπιταλιστική ανάπτυξη, που απαιτεί όξυνση της εκμετάλλευσης, διαιώνιση των αντιλαϊκών μέτρων, υλοποίηση και προώθηση νέων. Με αυτήν την άθλια «κανονικότητα» έχουν να αναμετρηθούν οι εργαζόμενοι.

Εμπόδιο στην ικανοποίηση των σύγχρονων λαϊκών αναγκών είναι το σύστημα του κέρδους, ο καπιταλισμός, οι μονοπωλιακοί όμιλοι που αποφασίζουν για το τι θα γίνει με κριτήριο την κερδοφορία τους. Αυτός είναι ο πραγματικός αντίπαλος των εργαζομένων, του λαού. Και αυτός ο αντίπαλος - όπως απέδειξε το πρόσφατο παρελθόν των μνημονίων - δεν αντιμετωπίζεται με εναλλαγές στην αστική διακυβέρνηση και «καλύτερη διαχείριση» της σαπίλας του αστικού κράτους.

Διέξοδος είναι η οργάνωση της πάλης απέναντι στην πολιτική κεφαλαίου - κυβέρνησης - ΕΕ, που θυσιάζει και θα συνεχίσει να θυσιάζει τα δικαιώματα και τις ανάγκες του λαού για τα κέρδη των ομίλων. Είναι ο αγώνας που θα στοχεύει στην ανατροπή του σάπιου εκμεταλλευτικού συστήματος, για τον ριζικά διαφορετικό δρόμο ανάπτυξης της εργατικής εξουσίας, της κοινωνικοποιημένης συγκεντρωμένης παραγωγής και του επιστημονικού κεντρικού σχεδιασμού που μπορεί να ικανοποιήσει τις λαϊκές ανάγκες.