Η μνήμη σαν μια ταινία σαρώνει τα γεγονότα, τις κρίσιμες στιγμές που η ζωή κι ο θάνατος βρίσκονταν πολύ κοντά. Αξέχαστες στιγμές, βαθιά τυπωμένες στη μνήμη. Αλλωστε, τις υπενθυμίζουν τις στιγμές αυτές τα σημάδια και τα σίδερα που φέρουν στο σώμα τους πολλοί από τους μαχητές της Εθνικής Αντίστασης και του ΔΣΕ. Και δεν είναι μόνο οι σωματικές βλάβες, αλλά και οι συναισθηματικές και ψυχολογικές στιγμές, όταν οι μαχητές του ΔΣΕ εγκατέλειπαν τα ποτισμένα με το αίμα τους πάτρια εδάφη, αφήνοντας πίσω οικογένειες, συναγωνιστές νεκρούς και τραυματίες, αιχμαλώτους, πολλοί από τους οποίους εκτελέστηκαν και άλλοι για πολλά χρόνια υπέφεραν φρικτά βασανιστήρια στις φυλακές και στις εξορίες, στα στρατόπεδα θανάτου.

Εκείνοι εκεί, δεκάδες χρόνια στην πολιτική προσφυγιά και οι άλλοι εδώ, δεκάδες χρόνια στα μπουντρούμια, στις φυλακές και στις εξορίες. Αυτές ήταν οι συνέπειες της εμφύλιας σύρραξης που προκάλεσαν οι Αγγλοαμερικανοί ιμπεριαλιστές και η ντόπια αντίδραση.

Στιγμές συγκίνησης και συμπάθειας προς τους αγωνιστές αυτούς, αισθήματα οργής και αγανάκτησης προς τους δημίους δολοφόνους και βασανιστές τους, έζησα, διαβάζοντας το οδοιπορικό του νεαρού τότε αγωνιστή Βασίλη Φυτσιλή, στα βιβλία του «Κουβεντιάζοντας με το Γιάννη» και «Στους δρόμους του αγώνα».

Γαλουχημένος μέσα στην πάλη, περνώντας τους δρόμους του αγώνα, περιγράφοντας το προσωπικό του οδοιπορικό, δείχνει στους νέους και στις νέες το σωστό δρόμο που πρέπει να ακολουθήσουν για «να φέρουμε στην πατρίδα μας την άνοιξη, που καρτερούμε όλοι», όπως κλείνει το «οδοιπορικό» του ο συγγραφέας.

Χαρακτηριστικό το όνειρο μιας νύχτας στις φυλακές της Κέρκυρας. Βρέθηκε, στον ύπνο του, σε έναν όμορφο κάμπο της Θεσσαλίας με τις πρασινάδες και τις ευωδιές, τα κεντήματα με τις παπαρούνες τις κατακόκκινες, σε έναν παράδεισο χρωματιστό. Ενα κάτασπρο, σπαθάτο άλογο που βοσκούσε στον κάμπο τον καλούσε να ανέβει. Ακολουθούν η ανάβαση και το τρέξιμο πάνω από το πράσινο λιβάδι και σαν οπτασία εκεί στην άκρη στο ποταμάκι, μέσα σ' ένα ολόλευκο φόρεμα «Η Τουλίτσα», η αδελφή του συγκροτούμενου Αντώνη - η ΔΗΜΗΤΡΑ ΠΕΤΡΟΥΛΑ, που τους επισκεπτόταν τακτικά στη φυλακή. «Σηκώθηκε αέρα λαφριά, σαν πούπουλο και κάθισε πίσω μου, στα καπούλια του αλόγου... Ενιωθα ένα μυστικό ποτάμι χαράς και ευδαιμονίας», που τη διέκοψε μια μαύρη σκιά - «ο δεσμοφύλακας».

«Θα τελειώσει ο πόλεμος - έλεγε - και όλα θα τακτοποιηθούν... θα υποχρεώσουμε τους λογοτέχνες να μην παρουσιάζουν την αλήθεια, την πραγματικότητα... Η λογοτεχνία, το θέατρο, ο κινηματογράφος θα προβάλλουν τα πιο χαμηλά, τα πιο χαμερπή και πρόστυχα αισθήματα των ανθρώπων, θα υποστηρίζουμε τους συγγραφείς και λογοτέχνες που θα προβάλλουν τη λατρεία του σεξ, της βίας, του σαδισμού, της προδοσίας, της ανηθικότητας.... Βασικός μας στόχος θα είναι η νεολαία, να τη διαβρώσουμε, να την κακοσυνηθίσουμε, να τη χαλάσουμε...».

Σ' αυτή, ακριβώς, την εκστρατεία, στη διείσδυση του αμερικανικού τρόπου ζωής και στη χώρα μας με τη διάδοση των ναρκωτικών, της πορνείας, της προβολής των διαφόρων σόου και τηλεοπτικών παιχνιδιών τύπου «Μπιγκ Μπράδερ», «Μπαρ» κ.ά., στη «νέα τάξη πραγμάτων» θα πρέπει να αντισταθεί όλη η προοδευτική νεολαία και γενικά n προοδευτική ανθρωπότητα. Αυτό το μήνυμα αντίστασης δίνει και ο συγγραφέας με τα βιβλία του.

Διαβάζοντας τα βιβλία ένιωθα πως έπαιρνα και εγώ μέρος στην «κουβέντα» με το Γιάννη, εκφράζοντας τη βαθιά ευγνωμοσύνη μου, που μου έσωσε τη ζωή, βαριά τραυματισμένο, για να ακολουθήσω το δικό μου, πιο ταπεινό οδοιπορικό, σε σύγκριση με την ηρωική πορεία και αντοχή του Βασίλη, αλλά γι' αυτό σε άλλη αφήγηση και στη συνέχεια της δικής μου κουβέντας με το Γιάννη.

Ο Βασίλης Φυτσιλής, περνώντας σκληρές στιγμές, Νιάλα, εκτελέσεις, θανατικές ποινές, φυλακές, κολαστήρια, στρατόπεδα θανάτου, με την αντοχή του, την ακράδαντη πίστη στα ιδανικά της ελευθερίας και της νίκης, αποτελεί φωτεινό παράδειγμα για μίμηση.