Για έναν «μακρύ πόλεμο φθοράς» στην Ουκρανία προετοιμάζεται το ευρωατλαντικό μπλοκ, με όλους τους κινδύνους παραπέρα κλιμάκωσης και επέκτασης της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης ΗΠΑ - ΝΑΤΟ - ΕΕ και Ρωσίας να μεγαλώνουν.

Η εμπλοκή των κρατών του ΝΑΤΟ στον πόλεμο γίνεται όλο και πιο άμεση και οι κυβερνήσεις εκτός από τους ολοένα και πιο σύγχρονους και «βαρείς» εξοπλισμούς που στέλνουν, την εκπαίδευση Ουκρανών σε αυτούς, τις στρατιωτικές πληροφορίες που παρέχουν και την αποστολή «εθελοντών» μισθοφόρων που ενθαρρύνουν, έχουν και τον πρώτο λόγο στην πορεία και στο περιεχόμενο των διαπραγματεύσεων Ουκρανίας - Ρωσίας.

Σε αυτό το φόντο η Ανατολική Ευρώπη γεμίζει στρατιωτικές βάσεις και δεκάδες χιλιάδες ΝΑΤΟικοί στρατιώτες αναπτύσσονται γύρω από την Ουκρανία και στη Βαλτική Θάλασσα, ενώ σε αντίστοιχες κινήσεις στρατιωτικής ενίσχυσης στα σύνορά τους προβαίνουν η Ρωσία και η σύμμαχός της Λευκορωσία.

Ενδεικτικές είναι οι πρόσφατες δηλώσεις του γγ του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ: «Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για μακρύ ταξίδι. Αυτός ο πόλεμος μπορεί να διαρκέσει πολύ (...) κανείς δεν μπορεί να πει πόσο, αλλά πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για μεγάλο χρονικό διάστημα», είπε σε συνέντευξή του στο capital.gr.

«Αυτός είναι πλέον όλο και περισσότερο ένας πόλεμος φθοράς», υπογράμμισε ο Στόλτενμπεργκ αναφερόμενος στις συνέπειες των κυρώσεων, στον ενεργειακό πόλεμο, στη στρατιωτική φθορά, και σ' αυτό το πλαίσιο κάλεσε τους «συμμάχους» να προετοιμαστούν να παρέχουν στήριξη στην Ουκρανία για όσο χρειαστεί και να ανεφοδιάζονται.

Περιγράφοντας τον ρόλο του ΝΑΤΟ στον πόλεμο στην Ουκρανία, σημείωσε πως στόχος είναι να παρέχεται στήριξη, αλλά το ΝΑΤΟ να αποφύγει την άμεση σύγκρουση με τη Μόσχα. Ουσιαστικά δηλαδή υπερασπίστηκε την αντιπαράθεση «δι' αντιπροσώπου» που ήδη λαμβάνει χώρα.

Από τους εξοπλισμούς της σοβιετικής εποχής, «τώρα παρέχουμε όλο και περισσότερο από τον τυποποιημένο εξοπλισμό του ΝΑΤΟ. Και, φυσικά, υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη για εκπαίδευση στον νέο σύγχρονο εξοπλισμό», υπογράμμισε.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, ενώ «τρέχει» αυτού του είδους η στρατιωτική εκπαίδευση Ουκρανών από ΗΠΑ, Γερμανία, Βρετανία κ.λπ., είναι χαρακτηριστική και η δήλωση της πρέσβη του Καναδά στην Ουκρανία, που ανέφερε ότι οι καναδικές Ενοπλες Δυνάμεις εκπαιδεύουν τον ουκρανικό στρατό εδώ και 7 χρόνια και έχουν εκπαιδεύσει περίπου 30.000 Ουκρανούς στρατιώτες.

Τη χορήγηση επιπλέον στρατιωτικής βοήθειας στο Κίεβο συζήτησαν πριν λίγες μέρες 44 κράτη στη σύνοδο της «Ομάδας επαφής για την υπεράσπιση της Ουκρανίας» που οργάνωσαν οι ΗΠΑ μέσω βιντεοδιάσκεψης, με 20 κράτη να δεσμεύονται να στείλουν κι άλλα όπλα, ενώ άλλα δεσμεύτηκαν να εκπαιδεύσουν τον ουκρανικό στρατό.

Αλλα 500 εκατ. ευρώ για στήριξη των ουκρανικών Ενόπλων Δυνάμεων ενέκρινε ως «4η δόση» το Συμβούλιο της ΕΕ, ανεβάζοντας στα 2 δισ. ευρώ τη συνολική στρατιωτική βοήθεια προς την Ουκρανία στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη (EPF).

Την ελπίδα ότι οι νέες παραδόσεις όπλων θα αντιστρέψουν την κατάσταση στο πεδίο εξέφρασε ο Ουκρανός υπουργός Αμυνας Ολ. Ρέζνικοφ, ενώ και ο Ουκρανός Πρόεδρος Β. Ζελένσκι υποστήριξε ότι το Κίεβο δεν είναι ακόμα «έτοιμο» για ειρηνευτικές συνομιλίες, προτού δει εδαφικά κέρδη (εξέλιξη που δεν διαφαίνεται στο ορατό μέλλον στο στρατιωτικό πεδίο, παραπέμποντας και με αυτόν τον τρόπο σε μακρόχρονη σύγκρουση).

Κράτη - μέλη του ΝΑΤΟ άρχισαν να στέλνουν στην Ουκρανία όπλα με βεληνεκές έως και 50 χλμ. Για παράδειγμα η Δανία, σε κοινή ανακοίνωση με τις ΗΠΑ, υποσχέθηκε να παράσχει μια παρτίδα αντιπλοϊκών πυραύλων «Harpoon» και έναν εκτοξευτή, για να επεκτείνει το βεληνεκές κρούσης της Ουκρανίας.

Οπως μετέδωσε την Παρασκευή το «Bloomberg», ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπ. Τζόνσον είπε ότι χρειάζεται μεγαλύτερη στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία, όπως περισσότερα συστήματα πυραύλων πολλαπλής εκτόξευσης (MLRS) που θα μπορούσαν να χτυπήσουν ρωσικούς στόχους από μεγαλύτερη απόσταση, καθώς η Ρωσία «πραγματοποιεί αργή αλλά αισθητή πρόοδο στην περιφέρεια Ντονμπάς».

Ο εφοδιασμός της Ουκρανίας με όπλα ικανά να πλήξουν το ρωσικό έδαφος θα συνιστούσε «σοβαρό βήμα προς μια απαράδεκτη κλιμάκωση», προειδοποίησε ο Ρώσος ΥΠΕΞ Σ. Λαβρόφ, ελπίζοντας ότι «οι λίγοι λογικοί άνθρωποι που έχουν απομείνει στη Δύση» θα το κατανοήσουν αυτό.

«Η Δύση κήρυξε ολοκληρωτικό πόλεμο» στη Ρωσία και πολλαπλασιάζει τις προσπάθειες να την περιορίσει, είπε ακόμα ο Λαβρόφ, προβλέποντας ότι η κατάσταση «θα είναι έτσι για πολύ καιρό».

Στο πλαίσιο του οξυμένου γεωπολιτικού ανταγωνισμού σε κάθε γωνιά του χάρτη, οι ισορροπίες γίνονται όλο και πιο «λεπτές», πολύ περισσότερο σε συνθήκες όπου η Ανατολική Ευρώπη μετατρέπεται σε «πυριτιδαποθήκη» και γεμίζει στρατιωτικές βάσεις.

Οπως υπενθύμισε ο Στόλτενμπεργκ, η στρατιωτική παρουσία του ΝΑΤΟ ειδικά στην Ανατολική Ευρώπη έχει αυξηθεί σημαντικά από τη ρωσική εισβολή και μετά: «Τώρα είναι 40.000 στρατιώτες και η άμεση διοίκηση του ΝΑΤΟ υποστηρίζεται από σημαντική ναυτική και αεροπορική δύναμη, εκατοντάδες αεροπλάνα και πλοία που υποστηρίζουν τις χερσαίες δυνάμεις».

Τα αμερικανικά στρατεύματα που σταθμεύουν στην Ευρώπη έχουν αυξηθεί κατά 30% σε έδαφος, θάλασσα και αέρα, από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, και αυτήν τη στιγμή ανέρχονται σε περίπου 102.000 στρατιώτες, είπε ο επικεφαλής των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγός Μ. Μίλεϊ.

Το CNN ανέφερε την περασμένη βδομάδα ότι οι ΗΠΑ αναμένεται να διατηρήσουν 100.000 στρατιώτες στην Ευρώπη για το άμεσο μέλλον.

Υπενθυμίζεται παράλληλα ότι η Πολωνία δηλώνει έτοιμη να δημιουργήσει μόνιμες ΝΑΤΟικές βάσεις στο έδαφός της και υπογραμμίζει πως τέτοιες χρειάζονται σε όλη την Ανατολική Ευρώπη, ενώ η Λετονία ζήτησε μια ταξιαρχία του ΝΑΤΟ, ένα στρατιωτικό σώμα περίπου 5.000 στρατιωτών, ως αποτροπή προς τη Ρωσία. Σε συντονισμό με άλλα κράτη, θα πιέσει στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στα τέλη Ιούνη στη Μαδρίτη για πρόσθετα στρατεύματα.

Στο μεταξύ η Ρωσία παρουσίασε πρόσφατα σχέδιο ενίσχυσης των δυτικών της συνόρων με 12 νέες στρατιωτικές βάσεις.

Από την πλευρά της η Λευκορωσία θα αναπτύξει μονάδες ειδικών δυνάμεων σε τρεις περιοχές κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία, ενώ ο Πρόεδρός της Αλ. Λουκασένκο εξήρε τη συμβολή των ρωσικής κατασκευής πυραύλων στην ενίσχυση της άμυνας της χώρας του. Η Λευκορωσία αγόρασε από τη Ρωσία αντιαεροπορικά συστήματα S-400 και πυραύλους «Iskander».

Η Λευκορωσία σχεδιάζει επίσης να δημιουργήσει «λαϊκή πολιτοφυλακή» στη χώρα, ανακοίνωσε το υπουργείο Αμυνας.

Τις ενδοαστικές αντιθέσεις στο εσωτερικό της Μολδαβίας, σχετικά με τη στάση της στον πόλεμο στην Ουκρανία αλλά και τη συνολικότερη πορεία της εξωτερικής και αμυντικής της πολιτικής, αναδεικνύει και ο 30ήμερος κατ' οίκον περιορισμός του φιλορώσου πρώην Προέδρου της χώρας, Ι. Ντοντόν, από το Κόμμα των Σοσιαλιστών.

Ο Ντοντόν κατηγορείται για διαφθορά, «προδοσία του κράτους», «χρηματοδότηση πολιτικού κόμματος από εγκληματική οργάνωση», σε μια περίοδο που εντείνεται η αντιπαράθεση ανάμεσα στη φιλοδυτική κυβέρνηση και στη φιλορωσική αντιπολίτευση για τον βαθμό εμπλοκής της χώρας στον πόλεμο στην Ουκρανία, τη στάση απέναντι σε Ρωσία και ΕΕ - ΝΑΤΟ.

Λίγες μέρες πριν από την κράτησή του, η Βρετανίδα ΥΠΕΞ Λιζ Τρας είχε δηλώσει ότι θα ήθελε να δει ΝΑΤΟικούς εξοπλισμούς στη Μολδαβία. Ομάδα μελών του Κογκρέσου των ΗΠΑ, που επισκέφτηκαν το Κισινάου την προηγούμενη βδομάδα, υποσχέθηκαν επίσης στρατιωτική βοήθεια.

Τότε η Πρόεδρος της Μολδαβίας Μάγια Σαντού τόνισε πως «δεν βλέπει εγγυήσεις ότι η ουδετερότητα που κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα της χώρας θα την προστατεύσει», ενώ σε απάντηση ο Ντοντόν επέμεινε ότι μια «ουδέτερη Μολδαβία» δεν χρειάζεται τη στρατιωτική βοήθεια του ΝΑΤΟ, «γιατί ο λαός της δεν θέλει να είναι "τροφή" στα κυνικά σενάρια των μεγάλων παικτών».

Εξάλλου, σύμφωνα με τον Ντοντόν, η ποινική υπόθεση εναντίον του είχε πολιτικά κίνητρα, ξεκίνησε με εντολή της Προέδρου και «καθοδηγήθηκε από την πρεσβεία των ΗΠΑ στη Μολδαβία, με σκοπό την εξουδετέρωση της αντιπολίτευσης».

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του φιλορωσικού θύλακα της Υπερδνειστερίας, Β. Κρασνοσέλσκι, εξέφρασε «ανησυχία» για τα σχέδια του ΝΑΤΟ να προμηθεύσει με όπλα τον μολδαβικό στρατό, υπενθύμισε δε με νόημα ότι αντίστοιχες κινήσεις της Γεωργίας το 2008 προκάλεσαν τον πόλεμο στη Νότια Οσετία και στην Αμπχαζία και την αυτονόμησή τους με ρωσική στήριξη.

Πρόσφατα και η ΕΕ υπέγραψε συμφωνία για προμήθεια «αμυντικού εξοπλισμού» με τη Μολδαβία, η οποία κατέθεσε αίτηση μαζί με την Ουκρανία για ένταξη στην ΕΕ.

Στο μεταξύ, οξύνεται καθημερινά η ιμπεριαλιστική αντιπαράθεση και στο μέτωπο της παγκόσμιας διατροφικής αλυσίδας και της επαπειλούμενης επισιτιστικής κρίσης, λόγω των γεωπολιτικών ανταγωνισμών, του πολέμου στην Ουκρανία και του οικονομικού πολέμου.

Το ζήτημα αυτό - με αφετηρίες πολύ πριν από τον πόλεμο, ο οποίος βέβαια όξυνε πολύ περισσότερο την κατάσταση - το εκμεταλλεύονται όλες οι πλευρές για τους δικούς τους οικονομικούς και γεωπολιτικούς σκοπούς, την ώρα που εκατομμύρια άνθρωποι κινδυνεύουν να λιμοκτονήσουν.

Η Δύση και η Ουκρανία καλούν τη Ρωσία να επιτρέψει την εξαγωγή σιτηρών και άλλων διατροφικών προϊόντων από το λιμάνι της Οδησσού, με τη Μόσχα να απαντά ότι χρειάζεται αποναρκοθέτηση της περιοχής, ενώ κατηγορεί τη Δύση ότι ευθύνεται για την κατάσταση λόγω των κυρώσεων στις ρωσικές εξαγωγές. Τα ρωσικά λιπάσματα και τρόφιμα εξαιρούνται από τις κυρώσεις, ωστόσο η Μόσχα επικαλείται εμπόδια από τις ευρωατλαντικές κυρώσεις στις οικονομικές της συναλλαγές, στις μεταφορές, στην ασφάλιση των πλοίων κ.ο.κ.

Ο Ρώσος Πρόεδρος ξεκαθάρισε στον Ιταλό πρωθυπουργό ότι η χώρα του είναι έτοιμη να συμβάλει σημαντικά στην επίλυση της διεθνούς επισιτιστικής κρίσης, με την προϋπόθεση ότι η Δύση θα άρει κυρώσεις. Ο Πούτιν είπε ότι η χώρα είναι έτοιμη να εξαγάγει σιτηρά και λιπάσματα προκειμένου να αντιμετωπίσει την κρίση.

ΕΕ - ΗΠΑ - Βρετανία κατηγορούν τον Ρώσο Πρόεδρο ότι «προσπαθεί να κρατήσει όμηρο τον κόσμο και απαιτούν η Ρωσία «να άρει τον αποκλεισμό των ουκρανικών λιμανιών για την εξαγωγή σιτηρών».

Η Ρωσία βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία και την Τουρκία για το θέμα, ενώ ο ΟΗΕ βρίσκεται σε επαφή με Ρωσία, Ουκρανία, Τουρκία, ΗΠΑ και ΕΕ, προσπαθώντας να μεσολαβήσει για μια «συμφωνία - πακέτο» για να επαναληφθούν τόσο οι ουκρανικές εξαγωγές τροφίμων όσο και οι ρωσικές εξαγωγές τροφίμων και λιπασμάτων.

Η Ρωσία - ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς σιτηρών - δήλωσε ότι έχει στόχο την εξαγωγή 50 εκατ. τόνων δημητριακών την επόμενη αγροτική περίοδο (από 1η Ιούλη) και ότι μέχρι τότε θα έχει εξαγάγει 37 εκατ. τόνους. Η Ρωσία εκτιμά πως η σοδειά του 2022 θα ανέρχεται σε 130 εκατ. τόνους, έναντι 121,4 πέρυσι.

Στο μεταξύ, στην Αζοφική Θάλασσα το λιμάνι της Μαριούπολης λειτουργεί κανονικά, αφού οι ρωσικές δυνάμεις που το κατέλαβαν αφαίρεσαν πλήρως τις νάρκες απ' αυτό, ανακοίνωσε το ρωσικό υπουργείο Αμυνας.

Από το ζήτημα της ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ και το εύρος των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, μέχρι τη χρονική στιγμή των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων, τους όρους λήξης του πολέμου και τις μελλοντικές σχέσεις με τη Ρωσία, αντιθέσεις διαπερνούν τον ευρωατλαντικό άξονα, ανάλογα με τα ιδιαίτερα οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα κάθε πλευράς.

Με φόντο τον σκληρό οικονομικό και ενεργειακό πόλεμο που εξελίσσεται παράλληλα με τη σύγκρουση στην Ουκρανία, η Γερμανίδα ΥΠΕΞ, Αναλένα Μπέρμποκ, προειδοποίησε για τον κίνδυνο «κόπωσης» των δυτικών χωρών, ενώ ο Ουκρανός Πρόεδρος, Β. Ζελένσκι, αναφέρθηκε από το Νταβός στην «έλλειψη ενότητας» μεταξύ των δυτικών χωρών, την ώρα που η Ουκρανία χρειάζεται τη «στήριξη μιας ενωμένης Ευρώπης», υπογραμμίζοντας ότι ούτε στο ΝΑΤΟ υπάρχει ενότητα στο θέμα της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας.

Οι διαπραγματεύσεις των δύο σκανδιναβικών κρατών με την Τουρκία συνεχίζονται, με το ΝΑΤΟ να δηλώνει πως οι «ανησυχίες της Τουρκίας πρέπει να ληφθούν υπόψη», ενώ το παζάρι αφορά ευρύτερες τουρκικές διεκδικήσεις.

Η Ιταλία - που την προηγούμενη βδομάδα κατέθεσε στον ΟΗΕ «ειρηνευτικό σχέδιο» για την Ουκρανία - προέτρεψε την ΕΕ να απευθύνει ξεκάθαρη έκκληση για κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία και για ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Ρωσία, την ώρα που άλλα κράτη-μέλη ετοιμάζονται να υιοθετήσουν σκληρή γραμμή απέναντι στη Μόσχα ενόψει της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ στις 30 και 31 Μάη.

Ο Ιταλός πρέσβης στην ΕΕ φέρεται από διεθνή ΜΜΕ να πρότεινε αλλαγές στο προσχέδιο συμπερασμάτων της Συνόδου, ώστε να αναφέρεται σε ειρηνευτικές συνομιλίες και να ορίζει την άμεση κατάπαυση του πυρός ως έναν πρωταρχικό στόχο της ΕΕ. Η πρόταση αυτή υποστηρίχθηκε από Ουγγαρία και Κύπρο.

Οι χώρες της Βαλτικής και η Πολωνία είναι ανάμεσα στους πιο ισχυρούς υποστηρικτές μιας σκληρής γραμμής, ενώ η Λετονία έχει ζητήσει ακόμα πιο σαφή διατύπωση για αυξημένη στρατιωτική υποστήριξη, δήλωσαν διπλωμάτες.

Αυτές τις ευρωατλαντικές αντιθέσεις - που όπως φαίνεται διαπερνούν και ορισμένα τμήματα της αστικής τάξης στις ΗΠΑ - εκφράζει και η τοποθέτηση του «βετεράνου» Χ. Κίσινγκερ, Αμερικανού πρώην ΥΠΕΞ, ο οποίος από παλιά υποστήριζε τη λεγόμενη «φινλανδοποίηση» της Ουκρανίας.

Μιλώντας στο Νταβός, υποστήριξε ότι οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις «πρέπει να ξεκινήσουν τους επόμενους δύο μήνες, προτού δημιουργηθούν ανατροπές και εντάσεις που δεν θα ξεπεραστούν εύκολα» και κάλεσε την Ουκρανία να παραχωρήσει εδάφη στη Ρωσία, με αναγνώριση της Κριμαίας ως ρωσικού εδάφους και αυτονομία των ανατολικών εδαφών.

Να σημειωθεί ότι τα σχόλια του Κίσινγκερ απηχούν και κύριο άρθρο των «New York Times» την περασμένη βδομάδα, το οποίο υποστήριζε πως η Ουκρανία θα έπρεπε να δεχτεί εδαφικές παραχωρήσεις για μια ειρηνευτική συμφωνία.

Ενδεικτικό των ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων και ευρύτερων διεργασιών που επιταχύνονται από τον πόλεμο στην Ουκρανία, είναι δημοσίευμα της ιταλικής «Corriere della Sera», σύμφωνα με το οποίο η Βρετανία προωθεί τη δημιουργία μιας νέας πολιτικής, οικονομικής και στρατιωτικής συμμαχίας ως εναλλακτική στην ΕΕ.

Η βρετανική «συμμαχία» θα περιλαμβάνει την Ουκρανία, την Πολωνία, την Εσθονία, τη Λετονία και τη Λιθουανία, ενδεχομένως και την Τουρκία αργότερα, ανέφεραν πηγές της ιταλικής εφημερίδας, καθώς ένας από τους βασικούς στόχους της «συμμαχίας» θα ήταν η αποφασιστικότητα απέναντι στη Μόσχα.

Ο Τζόνσον φέρεται να συζήτησε το θέμα με τον Ουκρανό Πρόεδρο κατά την επίσκεψή του στο Κίεβο τον Απρίλη, ενώ η ουκρανική πλευρά ούτε απέρριψε ούτε υποστήριξε την ιδέα, σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα.

Υπενθυμίζεται ότι αντίστοιχες κινήσεις είχαν γίνει και λίγο πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, όταν είχαν συναντηθεί οι ηγέτες Βρετανίας, Πολωνίας και Ουκρανίας με στόχο να τεθούν οι βάσεις για στενότερη στρατιωτική και οικονομική συνεργασία.

Πολλά θα εξαρτηθούν και από το αν η ΕΕ στη Σύνοδο Κορυφής του Ιούνη θα αναγνωρίσει την Ουκρανία ως υποψήφια χώρα για ένταξη, με χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία να εκφράζουν αντιρρήσεις και να προτείνουν εναλλακτικά μια «ευρωπαϊκή πολιτική διαδικασία» που θα φέρει πιο κοντά στην ΕΕ χώρες όπως η Ουκρανία, η Μολδαβία, η Βρετανία.

Στο μεταξύ, ο Πολωνός Πρόεδρος, Α. Ντούντα, και η Σλοβάκα ομόλογός του, Ζ. Καπουτόβα, ανακοίνωσαν πριν από λίγες μέρες ότι θα επισκεφτούν μαζί ηγέτες της Δυτικής Ευρώπης «που έχουν συγκρατημένη θέση» αναφορικά με την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ.