Κάλεσμα αγωνιστικής συμπόρευσης με το ΚΚΕ και την ΚΝΕ, για να λάβει «σάρκα και οστά» η πρόταση του Κόμματος για το «Πανεπιστήμιο των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων μας», απηύθυνε από την Πάτρα ο Νίκος Σοφιανός, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του Κόμματος.

Στην εκδήλωση της ΤΕ Πανεπιστημίου Πατρών του ΚΚΕ και της αντίστοιχης Περιφερειακής Οργάνωσης της ΚΝΕ, το αμφιθέατρο της Εστίας του Πανεπιστημίου αποδείχθηκε μικρό. Εντονο ήταν το ενδιαφέρον φοιτητών, εργαζομένων, ερευνητών και πανεπιστημιακών καθηγητών για τις θέσεις του ΚΚΕ για την Ανώτατη Εκπαίδευση και τις τελευταίες εξελίξεις.

Παράλληλα, παρουσιάστηκαν και τα αποτελέσματα ερωτηματολογίου που διαμόρφωσαν οι Οργανώσεις Κόμματος και ΚΝΕ και το οποίο είχε μοιραστεί στους φοιτητές τις μέρες πριν από την εκδήλωση σε περισσότερα από 1.000 αντίτυπα.

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης, παρεμβάσεις - χαιρετισμοί έγιναν από τους Μιχάλη Λαγουβάρδο, διδάκτορα στο Τμήμα Φυσικής και μέλος του ΔΣ του σωματείου συμβασιούχων ερευνητών και διδασκόντων του Πανεπιστημίου, Γιώργο Οικονομάκη, καθηγητή του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων, Αλέξανδρο Βανακάρα, καθηγητή του Τμήματος Επιστήμης Υλικών και Παναγιώτη Τζούδα, πρόεδρο του Φοιτητικού Συλλόγου Μηχανικών Η/Υ. Στην εκδήλωση παρευρέθηκε αντιπροσωπεία της δημοτικής αρχής Πάτρας, με επικεφαλής τον δήμαρχο Κώστα Πελετίδη.

Στην ομιλία του ο Νίκος Σοφιανός αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στον επικείμενο νόμο - πλαίσιο για την Ανώτατη Εκπαίδευση, σημειώνοντας ότι «στις διακηρύξεις της υπουργού διαβάζουμε την προσπάθεια να λειάνει οξείες γωνίες, να πάρει αποστάσεις από ακραίες απόψεις που ακούστηκαν από διάφορες δεξαμενές σκέψης που δρουν σαν λαγοί στην προώθηση μιας σειράς αντιδραστικών αλλαγών. Γιατί το κύριο είναι ότι όλα αυτά τα χρόνια έχει διαμορφωθεί ένα πλαίσιο που μπορεί να υποδεχτεί τις αλλαγές που έχει ανάγκη η επιχειρηματική δράση στα ΑΕΙ. Κοινώς: Η δουλειά βγαίνει...

Μήπως, η πρόβλεψη για μάνατζερ δεν είναι η κορυφή του παγόβουνου μιας επιχειρηματικής λειτουργίας των πανεπιστημίων;

Μήπως το άνοιγμα του δρόμου για απελευθέρωση των εξ αποστάσεως μαθημάτων, και χωρίς πανδημία, δεν είναι το κερασάκι στην τούρτα στη χειροτέρευση των όρων προπτυχιακών σπουδών;

Μήπως η γενίκευση των μεταπτυχιακών με δίδακτρα δεν πατάει στον στρωμένο δρόμο που είχε φτιαχτεί χρόνια τώρα;

Μήπως οι ανταποδοτικές υποτροφίες που ακούμε δεν έχουν δοκιμαστεί και εφαρμοστεί χρόνια τώρα διεθνώς, με τραγικά αποτελέσματα και υποθήκευση του μέλλοντος των νέων για χρόνια;

Ομως υπάρχει και μια άλλη πλευρά. Η κυβέρνηση λαμβάνει υπόψη της ότι μια σειρά διατάξεις νόμων έχουν μείνει στα χαρτιά εξαιτίας της αντίστασης που πρόβαλε το φοιτητικό και λαϊκό κίνημα. Κι αυτό θέλει να αποφύγει και σήμερα.

Απέναντι λοιπόν στις διακηρύξεις και τα ιδεολογήματα του υπουργείου Παιδείας για τον νέο νόμο - πλαίσιο, απαντάμε με όρους κινήματος, πάνω στο στέρεο βάθρο που μας δίνει η πρόταση του Κόμματος για το πανεπιστήμιο των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων της εποχής μας.

Το Πανεπιστήμιο που οραματίζεται η σημερινή κυβέρνηση υπακούει στο ιδεολόγημα της "αριστείας" με βάση το τρίπτυχο: Αυτονομία - εξωστρέφεια - αποτελεσματικότητα (αποτελεσματική διοίκηση). Ας δούμε τι σημαίνει καθεμία από αυτές τις όμορφες λέξεις:

Η "αυτονομία" της ΝΔ σηματοδοτεί την πλήρη απελευθέρωση των υπηρεσιών που αφορούν φοιτητές και εργαζόμενους από τον κρατικό έλεγχο και την κρατική χρηματοδότηση. Το κράτος φυσικά παραμένει ως ρυθμιστής. Θέτει το κανονιστικό πλαίσιο του ανταγωνισμού και της σχέσης μεταξύ μονοπωλίων και πανεπιστημίων. Η ΕΘΑΑΕ, ως ανεξάρτητη αρχή, έχει ρόλο τεχνικού συμβούλου στο κράτος. Αναλαμβάνει τον ποιοτικό έλεγχο της γραμμής παραγωγής που λέγεται "Τριτοβάθμια Εκπαίδευση".

Η εξωστρέφεια περιέχει από τη σύνδεση των ΑΕΙ με τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και τις τοπικές κοινωνίες μέχρι τη σύνδεσή τους με τα ντόπια και διεθνή μονοπώλια. Εμπεριέχει επίσης την έννοια της "λογοδοσίας". Σε ποιον όμως λογοδοτούν τα πανεπιστήμια και γιατί, μας το αποκαλύπτουν οι δείκτες της αξιολόγησης της ΕΘΑΑΕ, βάσει των οποίων διανέμεται και η κρατική χρηματοδότηση από φέτος, και τα κριτήρια πιστοποίησης των προγραμμάτων σπουδών. Λογοδοσία σημαίνει α) αποτίμηση των εμπορικών αποτελεσμάτων που πετυχαίνουν και β) αποτίμηση της σύγκλισής τους, της ιδεολογικής τους συμμόρφωσης με τους στρατηγικούς στόχους του κεφαλαίου. Η δημόσια χρηματοδότηση χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για την ανάγκη "λογοδοσίας". Η όποια λογοδοσία δεν αφορά την κοινωνία, όπως προσπαθούν να μας πείσουν, αλλά την αστική τάξη και τους στόχους της.

Η αποτελεσματικότητα αφορά στην επίτευξη μετρήσιμων στόχων και συνδέεται κυρίως με τον τρόπο διοίκησης και διαχείρισης ανθρώπινων, υλικών και άυλων πόρων. Με βάση τους στόχους αυτούς θα σχεδιάζονται προγράμματα σπουδών, θα προκηρύσσονται γνωστικά αντικείμενα και νέες θέσεις, θα χρηματοδοτείται έρευνα κ.λπ.

Τέλος, η αριστεία είναι απλά μια ωραία λέξη για τον ανελέητο ανταγωνισμό και την επιβίωση λίγων (που άντεξαν) και εκλεκτών (που μπόρεσαν).

Στο πλαίσιο της ευελιξίας και της αντιμετώπισης της "αναντιστοιχίας προσόντων", τα προγράμματα σπουδών θα πρέπει να γίνουν πιο προσαρμοστικά, συνδυαστικά (!), διεπιστημονικά (!), με ευέλικτες διαδρομές μάθησης, δηλαδή χωρίς επαγγελματικά δικαιώματα, με τον φοιτητή να αναλαμβάνει την ευθύνη της τυχόν ανεργίας του όταν βγει στην εργασιακή ζούγκλα... Είναι πιθανό να δούμε διατάξεις που ενθαρρύνουν τη συλλογή πιστωτικών μονάδων από εδώ και από εκεί, την προσφορά γενικού τύπου δεξιοτήτων, ή την απλήρωτη εργασία ως μέρος των απαραίτητων πιστωτικών μονάδων για την απόκτηση ενός τίτλου σπουδών ή τη συμπλήρωση μιας γραμμής στο βιογραφικό».

Απέναντι σε όλα αυτά, ο Ν. Σοφιανός κάλεσε πανεπιστημιακούς και φοιτητές να παρακολουθήσουν την πρόταση του ΚΚΕ, γιατί όπως είπε:

«Είναι η μόνη πρόταση που έχει ανοιχτό μέτωπο με τη λογική των χαμηλών απαιτήσεων. Δεν είναι πολυτέλεια οι αξιοπρεπείς συνθήκες φοίτησης, εργασίας και ζωής. Είναι αναγκαιότητα. Είναι εφικτό.

Είναι η μόνη πρόταση που αντιπαρατίθεται με το σύνολο της στρατηγικής του επιχειρηματικού πανεπιστημίου και όχι μόνο σε δευτερεύουσες πλευρές της. Εναντιώνεται στην εμπορευματοποίηση της Εκπαίδευσης, της έρευνας, των ανθρώπων και των σχέσεών τους. Εναντιώνεται στο εμπόρευμα "Παιδεία" κι όχι μόνο στους όρους εκμετάλλευσής του. Δεν είναι αναχρονισμός η αντίθεση στην επιχειρηματική λειτουργία, είναι αναγκαιότητα για να σταθεί στα πόδια της η νέα γενιά των επιστημόνων, είναι υποχρέωση όσων αγαπάνε την επιστήμη τους, που έγιναν επιστήμονες για να κατακτήσουν νέες περιοχές της γνώσης και να τις χαρίσουν στην ανθρωπότητα, να την ανακουφίσουν από τον μόχθο.

Είναι η μόνη πρόταση που υπερασπίζεται τον επιστημονικό χαρακτήρα προγραμμάτων σπουδών και τη σύνδεσή τους με πλήρη εργασιακά δικαιώματα των αποφοίτων. Οι ευέλικτοι εργαζόμενοι δεν είναι εκσυγχρονισμός, είναι επιστροφή σε μια νέου τύπου δουλεία και εξαθλίωση, όσο όμορφες διαφημίσεις κι αν μας δείχνουν με το να δουλεύουν από εξωτικές παραλίες. Το ξέρουν όσοι έχουν ξενιτευτεί, όσοι περιπλανώνται από δουλειά σε δουλειά για χρόνια και αναρωτιούνται πότε θα σταματήσει πια αυτό το μαρτύριο.

Είναι η μόνη πρόταση που αντιτίθεται από θέση αρχής στον αντιεπιστημονικό διαχωρισμό μεταξύ εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου, στην κατηγοριοποίηση των εργαζομένων, στην κάλυψη των αναγκών από συμβασιούχους διδάσκοντες με ελαστικούς όρους εργασίας.

Αλλά πάνω απ' όλα σας καλούμε να συμπορευτείτε με το Κόμμα, στον αγώνα για να λάβει σάρκα και οστά το πανεπιστήμιο των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων της εποχής μας. Γι' αυτόν το σκοπό επιδιώκουμε να συζητήσουμε ακόμα πιο πλατιά το επόμενο διάστημα τις προτάσεις μας, να διακινηθεί η μπροσούρα μας χέρι με χέρι, να ακούσουμε τις γνώμες και τις παρατηρήσεις.

Αυτή η οργανωμένη συζήτηση δεν αποσπάται στιγμή από τη δράση των φοιτητικών συλλόγων, των εργαζομένων στα ΑΕΙ, των πανεπιστημιακών απέναντι στις συνεχόμενες νομοθετικές επιλογές της κυβέρνησης, απέναντι στις προκλήσεις μέτρων που έχουν ψηφιστεί.

Για να μείνει στον πάγο που έχει ήδη μπει η λειτουργία της πανεπιστημιακής Αστυνομίας. Για να πολλαπλασιαστούν οι εστίες αντίστασης στην επιχειρηματική λειτουργία των ΑΕΙ, να διεκδικηθεί η φοιτητική μέριμνα, να "ποινικοποιηθούν" στη συνείδηση των φοιτητών οι σχεδιασμένες αλλαγές υποβάθμισης πτυχίων, κατηγοριοποίησης σπουδών, εμπορευματοποίησης της Παιδείας.

Η πρόταση του ΚΚΕ για το πανεπιστήμιο μπορεί να δώσει πνοή, δυναμική και αντοχή στους καθημερινούς αγώνες, ανοίγοντας τον δρόμο για να μπορεί η επιστήμη να παίξει τον πραγματικό ρόλο της. Να συμβάλει στην απαλλαγή του ανθρώπου από την άγνοια. Σήμερα αυτή η υπόθεση γίνεται ακόμα πιο επίκαιρη. Γιατί το ζήτημα είναι να απαλλαγούμε από την καπιταλιστική βαρβαρότητα που γεννά συνεχώς κρίσεις, ανεργία και πολέμους».

Στον χώρο των συμβασιούχων ερευνητών και διδασκόντων, που καλύπτει πάγιες και διαρκείς ανάγκες του Πανεπιστημίου και των ερευνητικών κέντρων, τη στιγμή που υπάρχουν μεγάλες ελλείψεις σε μόνιμο διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό, στάθηκε στην παρέμβασή του ο Μιχάλης Λαγουβάρδος. Αναφέρθηκε στην ανάπτυξη της επιστήμης στο κοινωνικοοικονομικό της πλαίσιο, ποιον αυτή εξυπηρετεί σήμερα, αλλά και γιατί είναι αναγκαίοι οι επιστήμονες που αγωνίζονται τώρα για τον σοσιαλισμό και στη συνέχεια σε αυτόν. «Στόχος της επιστημονικής μελέτης και της έρευνας θα πρέπει να είναι η παραγωγή νέας γνώσης, ως κοινωνικού προϊόντος, ως αναγκαίο στοιχείο για να ζήσει πολύ καλύτερα η ανθρωπότητα. Για να γίνει όμως αυτό, χρειάζονται επιστήμονες αφοσιωμένοι στην επιστήμη, που να μην είναι όμως αποσπασμένοι από την κοινωνία και τους αγώνες της. Χρειάζονται επιστήμονες πρωτοπόροι στον αγώνα για την απελευθέρωση της επιστήμης από τα δεσμά της καπιταλιστικής παραγωγής», είπε.

Στις σαρωτικές εκπαιδευτικές πολιτικές και αναδιαρθρώσεις που εξελίσσονται με σταθερούς ρυθμούς και προσήλωση από την ΕΕ και τις εκάστοτε ελληνικές κυβερνήσεις, ιδιαίτερα από το 1996 και με την έκδοση της λεγόμενης «Λευκής Βίβλου για την Εκπαίδευση», έκανε αναφορά ο Αλέκος Βανακάρας. Πρόσθεσε πως προωθείται η συνολική υποταγή της Εκπαίδευσης και των πανεπιστημίων μέσα από αυτήν τη διαδικασία στην καπιταλιστική κερδοφορία και κατέληξε: «Αναδεικνύει πως η αριστεία, η ανάπτυξη και η εξέλιξη των επιστημών, η άμιλλα και η συνεχιζόμενη εκπαίδευση είναι εφικτά και θα μπορούσαν να είναι προωθητικές δυνάμεις για την κοινωνία. Σε συνθήκες όμως που τα κλειδιά της οικονομίας τα ελέγχει ο λαός. Σε αυτές τις συνθήκες, η Ανώτατη Εκπαίδευση είναι εφικτό να συνδεθεί με τις ανάγκες και τους στόχους για λαϊκή ευημερία, για ειρήνη, για βελτίωση της ποιότητας ζωής των εργαζομένων. Γι' αυτό τον λόγο όλοι οι μικροί και μεγάλοι αγώνες στο εκπαιδευτικό κίνημα θα πρέπει να συνοδεύονται από το αίτημα και τη διεκδίκηση για συνολικές κοινωνικές ανατροπές στα πεδία της οικονομίας και της κοινωνικής οργάνωσης».

Για τη «διφυή φύση» της επιστήμης και την αστική ιδεολογική κυριαρχία μίλησε ο Γιώργος Οικονομάκης, σημειώνοντας: «Παρά την αστική ιδεολογική κυριαρχία στην επιστήμη, η συγκρότηση της επιστημονικής γνώσης διαπερνάται (σε διάφορα επιστημονικά πεδία) από ταξικές αντιθέσεις που δημιουργούν ρωγμές κριτικής σκέψης. Η ζωντανή παρουσία της φοιτητικής νεολαίας διευρύνει αυτές τις ρωγμές, εμποδίζει την κυρίαρχη τάξη να επιβάλλει πάντα και με ευκολία τις επιλογές της. Μέσα στο αστικό πανεπιστήμιο οι εκμεταλλευόμενες τάξεις βρίσκουν τα περιθώρια να εκφραστούν αμφισβητώντας τον κυρίαρχο πολιτικό και ιδεολογικό λόγο, ιδιαίτερα μετά τη μαζικοποίησή του. Δεν είναι τυχαία, από την άποψη αυτή, η ιστορική βαρύτητα και σημασία του φοιτητικού κινήματος στους δημοκρατικούς και αντικαπιταλιστικούς αγώνες. Ωστόσο, μόνο η ανατροπή της εξουσίας του κεφαλαίου θα υπάγει τη διαδικασία παραγωγής της επιστήμης και την ίδια την επιστήμη στην υπηρεσία της κοινωνικής απελευθέρωσης».

Στα συνολικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι φοιτητές στην προσπάθειά τους να σπουδάσουν και στις κινητοποιήσεις που αναπτύχθηκαν το προηγούμενο διάστημα αναφέρθηκε ο Παναγιώτης Τζούδας. Υπογράμμισε ότι στους αγώνες τους οφείλουν όποια κατάκτηση είχαν οι φοιτητές, καταλήγοντας: «Η εκδήλωση και η έκδοση στην οποία βασίζεται μπορούν να αποτελέσουν ουσιαστικό βοήθημα για την οργάνωση της πάλης σε κάθε χώρο σπουδών, σε κάθε φοιτητικό σύλλογο. Είναι στο χέρι μας να αποτελέσει όπλο για την ανασυγκρότηση του φοιτητικού κινήματος. Συνεχίζουμε, μπροστά σε όλα όσα ετοιμάζονται από την κυβέρνηση, σηκώνουμε κεφάλι και υπερασπιζόμαστε όλα τα δικαιώματα που όχι απλώς προσπαθούν να μας πάρουν, αλλά επιχειρούν να μας κρύψουν, και ότι τα δικαιούμαστε, συνολικότερα να ξεχάσουμε τι σημαίνει δικαίωμα για τη νεολαία και τον λαό. "Η νέα γενιά έχει ιδανικά", λοιπόν, "ούτε ξεπουλιέται, ούτε προσκυνά!", γιατί όπως και να το κάνουμε, έχουμε δει τον κόσμο με άλλα μάτια και δεν συμβιβαζόμαστε με το να τα κλείσουμε!».