Η σύγκλιση γεωπολιτικών και οικονομικών συμφερόντων μεταξύ ΗΠΑ και Κατάρ - ιδιαίτερα μετά τις πολύτιμες υπηρεσίες που φαίνεται πως προσέφερε το δεύτερο στον αμερικανικό στρατό κατά τη διαδικασία αποχώρησής του από το Αφγανιστάν το περασμένο καλοκαίρι - εντείνει τις ήδη στενές σχέσεις των δύο χωρών, που φέτος κλείνουν 50 χρόνια διπλωματικών σχέσεων.

Ετσι, η κυβέρνηση των ΗΠΑ ανακοίνωσε ότι θα δώσει στο Κατάρ το ειδικό καθεστώς του «μείζονος μη ΝΑΤΟικού συμμάχου» των ΗΠΑ (Major Non-NATO Ally, MNNA). Οπως δήλωσε ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν μετά τη συνάντησή του αργά το βράδυ της Δευτέρας στον Λευκό Οίκο με τον Καταριανό εμίρη Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι, το Κατάρ είναι ένας «αξιόπιστος εταίρος».

Στη συνάντηση με τον αλ Θάνι είχε ανακοινωθεί ότι θα συζητούνταν και εναλλακτικά σχέδια ανεφοδιασμού της Ευρώπης σε περίπτωση περαιτέρω κλιμάκωσης της αντιπαράθεσης με τη Ρωσία για την Ουκρανία, δεδομένου ότι το Κατάρ είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) μετά την Αυστραλία. Δεν ανακοινώθηκε, δημοσίως τουλάχιστον, αν και πού κατέληξαν αυτές οι συζητήσεις.

Πάντως ο Μπάιντεν δεν παρέλειψε να αναφερθεί στη συμφωνία αξίας τουλάχιστον 30 δισ. δολαρίων που έκλεισε ο αλ Θάνι με το αμερικανικό μονοπώλιο αεροναυπηγικής «Boeing», με στόχο την αγορά 34 νέων αεροσκαφών, εκ των οποίων τα 25 θα είναι τύπου «ΜΑΧ-737-10». Η συμφωνία αυτή έγινε στο φόντο της επιδείνωσης των σχέσεων του Κατάρ με το ευρωπαϊκό μονοπώλιο αεροναυπηγικής «Airbus», σε σχέση με το παζάρι των δύο πλευρών για την απόκτηση νέων επιβατικών αεροσκαφών από την «Qatar Airways».

Προηγήθηκε συνάντηση του Καταριανού ηγέτη με τον Αμερικανό υπουργό Αμυνας Λόιντ Οστιν, που τόνισε ότι συζήτησαν «κοινά περιφερειακά συμφέροντα ασφαλείας, ανάμεσα στα οποία την αποκλιμάκωση των εντάσεων στην περιοχή και την απειλή που εκπροσωπεί το Ιράν».

Διευκρινίσεις για το καθεστώς ΜΝΝΑ στο Κατάρ έδωσαν χτες ο εκπρόσωπος Τύπου του Πενταγώνου, Τζον Κίρμπι, και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Σε αυτό το καθεστώς ανήκουν περίπου 15 σύμμαχοι των ΗΠΑ εκτός ΝΑΤΟ (π.χ. Αυστραλία, Μπαχρέιν, Ιαπωνία, Κουβέιτ, Φιλιππίνες). Τους δίνεται η δυνατότητα να συμμετέχουν από κοινού σε γυμνάσια και στρατιωτικές επιχειρήσεις, αλλά και να φιλοξενούν στο έδαφός τους αμερικανικά πυρομαχικά και άλλο εφεδρικό στρατιωτικό υλικό. Επίσης, οι εταιρείες των χωρών με αυτό το καθεστώς μπορούν να συνάπτουν συμβόλαια για συντήρηση και επιδιόρθωση αμερικανικού στρατιωτικού εξοπλισμού.