Με απειλές και ένταση της στρατιωτικής κινητικότητας κλιμακώθηκε τις τελευταίες μέρες η αντιπαράθεση Δύσης - Ρωσίας γύρω από την Ουκρανία, την Ανατολική Ευρώπη, τη Βαλτική και τη Μαύρη Θάλασσα, αμέσως μετά τις σχετικές συνομιλίες της προηγούμενης βδομάδας για τις «εγγυήσεις ασφαλείας» στην περιοχή οι οποίες πραγματοποιήθηκαν μεταξύ ΗΠΑ - Ρωσίας, ΝΑΤΟ - Ρωσίας και στο επίπεδο του ΟΑΣΕ.

Σε κάθε περίπτωση, επιβεβαιώνεται ότι σε συνθήκες οξυμένου ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού στη συγκεκριμένη περιοχή, αλλά και σε όλα τα μήκη και πλάτη, δεν υπάρχει καμία «εγγύηση ασφαλείας» για τους λαούς. Σε αυτές τις συνθήκες καθίσταται ακόμα πιο σύνθετη η αναζήτηση προσωρινών και αβέβαιων συμβιβασμών στα εντεινόμενα παζάρια, στα οποία εμπλέκονται άμεσα ή έμμεσα διάφορα ιμπεριαλιστικά κέντρα, ενώ αναδεικνύονται αντιθέσεις και μέσα στον ευρωατλαντικό άξονα.

Αμέσως μετά τις συνομιλίες, ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ επανέφεραν τις απειλές προς τη Ρωσία «σε περίπτωση εισβολής» ή «κλιμάκωσης της επιθετικότητας» στην Ουκρανία, όπως και τις αξιώσεις να απομακρυνθούν οι περίπου 100.000 Ρώσοι στρατιώτες που βρίσκονται κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία. Την ίδια ώρα συνεχίζεται η μεταφορά εξοπλισμού των ΝΑΤΟ - ΗΠΑ στην Ουκρανία, ενώ η Ρωσία προχωρά σε στρατιωτικές ασκήσεις στη Λευκορωσία.

Η δε Ρωσία επιμένει ότι η μη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και η απομάκρυνση των αμερικανοΝΑΤΟικών στρατευμάτων και εξοπλισμών από γειτονικά κράτη αποτελούν αδιαπραγμάτευτες θέσεις.

Ολα αυτά βρέθηκαν στο επίκεντρο της συνάντησης των ΥΠΕΞ της Ρωσίας, Σ. Λαβρόφ, και των ΗΠΑ, Αντ. Μπλίνκεν, την Παρασκευή στη Γενεύη. Χωρίς να τεθεί κάποιο συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα για την επανάληψη των συνομιλιών και με τις δύο πλευρές να διατηρούν διαφωνίες ακόμα και για την ατζέντα τους, συμφωνήθηκε οι ΗΠΑ να δώσουν γραπτές απαντήσεις στις ρωσικές θέσεις την επόμενη βδομάδα και να συνεχιστούν οι διαβουλεύσεις με βάση αυτές.

Ο Λαβρόφ επανέλαβε ότι η μη επέκταση του ΝΑΤΟ στα ανατολικά είναι κρίσιμη, επειδή το ΝΑΤΟ «δρα εναντίον της Ρωσίας, όπως αναφέρουν οι συμβάσεις του». Ο δε Μπλίνκεν επανέλαβε το επιχείρημα για «το δικαίωμα των χωρών να επιλέγουν συμμαχίες», ενώ ο Λαβρόφ απάντησε με «δεσμεύσεις» στο πλαίσιο του ΟΑΣΕ (όπου συμμετέχουν ΗΠΑ και Ρωσία), όπως «να μην ενισχύεται η ασφάλεια ενός σε βάρος της ασφάλειας των άλλων».

Ο Ρώσος ΥΠΕΞ υπενθύμισε ότι η ένταξη της Πολωνίας και των χωρών της Βαλτικής στο ΝΑΤΟ όχι μόνο δεν τις μετέτρεψε σε «φιλήσυχους γείτονες», αντίθετα «πρωτοστατούν στη ρωσοφοβία μέσα στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ».

Οι ΗΠΑ δήλωσαν έτοιμες να εξετάσουν μέτρα για την αντιμετώπιση των ρωσικών ανησυχιών στο πλαίσιο της αμοιβαιότητας, δήλωσε ο Μπλίνκεν, επαναλαμβάνοντας το δίπολο «διπλωματία - αποτροπή». Είπε επίσης ότι θα απαντήσουν σε ενδεχόμενη «επίθεση της Ρωσίας, ακόμα κι αν δεν είναι στρατιωτική», ενώ ζήτησε από τη Ρωσία αποδείξεις ότι δεν ετοιμάζεται να εισβάλει στην Ουκρανία.

Ξεκαθάρισε επίσης ότι «δεν θα υποχωρήσουμε από την πολιτική ανοιχτών θυρών του ΝΑΤΟ».

Πλευρές των παζαριών αποκαλύφθηκαν την περασμένη βδομάδα, μέσα και από εφ' όλης της ύλης συνέντευξη του Προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν. Το Κρεμλίνο δεν έδειξε να «καθησυχάζεται» από τη δήλωση του Αμερικανού Προέδρου ότι «η πιθανότητα να ενταχθεί η Ουκρανία στο ΝΑΤΟ στο εγγύς μέλλον δεν είναι πολύ μεγάλη», επικαλούμενος μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν, και ότι παραμένει ανοιχτό «αν οι μεγάλοι σύμμαχοι στη Δύση θα ψήφιζαν να φέρουν την Ουκρανία αυτήν τη στιγμή στο ΝΑΤΟ ή όχι».

Αυτό «δεν σημαίνει άρνηση να ενταχθεί μεσοπρόθεσμα», σχολίασε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμ. Πεσκόφ. Το ότι «η Ουάσιγκτον και το ΝΑΤΟ σηματοδοτούν κάποια ετοιμότητα να συζητήσουν ορισμένα ζητήματα», όπως η μη ανάπτυξη όπλων και πυραύλων στην Ουκρανία, «είναι ίσως θετικό γεγονός», συμπλήρωσε, σχολιάζοντας σχετική αναφορά του Μπάιντεν.

Η απαίτηση να επιστρέψει ουσιαστικά το ΝΑΤΟ στη δομή που είχε το 1997 - δηλαδή πριν την ένταξη σε αυτό χωρών της Ανατολικής Ευρώπης - αποτελεί για τη Ρωσία «θεμελιώδες στοιχείο» στις «εγγυήσεις ασφάλειας», επέμεινε την Παρασκευή το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών.

Εξήγησε ότι αυτό σημαίνει εκτός των άλλων «απομάκρυνση ξένων δυνάμεων, τεχνικών μέσων και εξοπλισμού» και από Βουλγαρία - Ρουμανία. Πάντως Σόφια και Βουκουρέστι, σε χωριστές δηλώσεις τους, απέρριψαν το ενδεχόμενο να φύγουν οι δυνάμεις του ΝΑΤΟ από τα εδάφη τους.

Το ρωσικό ΥΠΕΞ απέκρουσε και τις πρόσφατες δηλώσεις του γγ του ΝΑΤΟ, Γ. Στόλτενμπεργκ, ότι η Σουηδία και η Φινλανδία θα μπορούσαν να ενταχθούν άμεσα στο ΝΑΤΟ αν έκαναν αίτηση, καθώς «πληρούν τα πρότυπα» και «είναι πολύ κοντά στο ΝΑΤΟ από πολλές απόψεις».

Το ΝΑΤΟ «ασκεί πιέσεις στην εξωτερική πολιτική της Φινλανδίας και της Σουηδίας», δήλωσε το ρωσικό ΥΠΕΞ, υπογραμμίζοντας ότι ως «ουδέτερα έθνη» συμβάλλουν «στην εδραίωση της ευρωπαϊκής ασφάλειας» και ένα «μη δεσμευτικό καθεστώς» είναι «ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να σιγουρέψουν την ασφάλειά τους» σε «αυτούς τους ταραχώδεις καιρούς».

Είναι «πολύ απίθανο» η Φινλανδία να υποβάλει αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ κατά τη θητεία της, δήλωσε την Τετάρτη η πρωθυπουργός της χώρας Σάνα Μαρίν, ωστόσο παραδέχτηκε ότι «η συζήτηση για το ΝΑΤΟ θα ενταθεί τα επόμενα χρόνια» και ξεκαθάρισε ότι η Φινλανδία τάσσεται με την ΕΕ και τις ΗΠΑ για σκληρές κυρώσεις κατά της Ρωσίας σε περίπτωση επίθεσης στην Ουκρανία.

Οι αντιθέσεις μέσα στον ευρωατλαντικό άξονα έρχονται στην επιφάνεια και στο θέμα της στάσης απέναντι στη Ρωσία, της «διευθέτησης» της σύγκρουσης στην Ανατολική Ουκρανία και με ποιους όρους.

Ο Μπάιντεν παραδέχτηκε την Τετάρτη ότι «υπάρχουν διαφορές στο ΝΑΤΟ ως προς το τι είναι πρόθυμες να κάνουν οι χώρες (σ.σ. απέναντι στη Ρωσία), ανάλογα με το τι θα συμβεί». Οπως εξήγησε, σε περίπτωση μιας «μικρής εισβολής» της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι «σύμμαχοι» ίσως καταλήξουν σε «διαμάχη για το τι πρέπει να κάνουμε», ενώ «αν υπάρξουν ρωσικές δυνάμεις που θα διασχίσουν τα σύνορα... νομίζω ότι αυτό αλλάζει τα πάντα».

Ουκρανός αξιωματούχος δήλωσε στο CNN ότι τέτοιες δηλώσεις «δίνουν πράσινο φως στον Πούτιν να μπει στην Ουκρανία», ο δε Λευκός Οίκος αναγκάστηκε να δώσει διευκρίνιση αμέσως μετά το τέλος της συνέντευξης Τύπου.

«Αναστάτωση» προκάλεσε και ο ισχυρισμός του Γάλλου Προέδρου Εμ. Μακρόν ότι η ΕΕ πρέπει να χαράξει δικό της σχέδιο για «ασφάλεια και σταθερότητα» στην Ευρώπη ως προς τη Ρωσία. Σε ομιλία του στο Ευρωκοινοβούλιο ο Μακρόν κάλεσε τα κράτη της ΕΕ «να διεξάγουν διάλογο» με τη Ρωσία και είπε ότι παρά την κοινή διπλωματία ΕΕ - ΗΠΑ, η ΕΕ «με άλλους Ευρωπαίους και με το ΝΑΤΟ» πρέπει να προτείνουν στη Ρωσία μια λύση για αποκλιμάκωση τις «επόμενες βδομάδες».

Τις τελευταίες βδομάδες στελέχη της ΕΕ και των κυβερνήσεων Γαλλίας και Γερμανίας επιδιώκουν πιο ενεργό ρόλο στις διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα, εκφράζουν «ανησυχίες» για παραγκωνισμό και πραγματοποιούν σειρά επαφών σε Ουκρανία και Ρωσία, αλλά «η παρέμβαση Μακρόν είναι το πρώτο παράδειγμα δημόσιας διαφωνίας εντός του ΝΑΤΟ από τότε που οι ΗΠΑ προειδοποίησαν για πιθανή ρωσική επίθεση στην Ουκρανία», σύμφωνα με τους «Financial Times».

Στο μεταξύ, στο ίδιο πνεύμα με την Γερμανίδα ΥΠΕΞ Αναλένα Μπέρμποκ, που την περασμένη βδομάδα επισκέφτηκε Μόσχα και Κίεβο, ο (επίσης Πράσινος) Γερμανός υπουργός Οικονομίας και Πολιτικής για το Κλίμα, Ρ. Χάμπεκ, ανέφερε τη συνεργασία με τη Ρωσία σε ΑΠΕ («πράσινο» υδρογόνο κ.λπ.) ως μοχλό αποκλιμάκωσης γύρω από την Ουκρανία. «Θα μπορούσαμε επίσης να σκεφτούμε νέους επιχειρηματικούς τομείς ώστε να απομακρυνθούν οι δύο πλευρές από αυτήν τη συγκρουσιακή στάση», είπε. Για το ενδεχόμενο η Ρωσία να αποκλειστεί από το διεθνές σύστημα πληρωμών «Swift», σημείωσε ότι θα ήταν «η απόλυτη οικονομική τιμωρία», ενώ σκοπός είναι η αποκλιμάκωση...

Σε κάθε περίπτωση, οι ΗΠΑ και άλλα κράτη του ΝΑΤΟ αυξάνουν τη στρατιωτική ενίσχυση του Κιέβου. Οπως είπε ο Μπάιντεν, «έχω ήδη αποστείλει εξελιγμένο αμυντικό εξοπλισμό, αξίας άνω των 600 εκατ. δολαρίων, στους Ουκρανούς».

Αμερικανικές πηγές διέρρευσαν ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έδωσε άδεια σε Λιθουανία, Λετονία, Εσθονία και Βρετανία να στείλουν αμερικανικής κατασκευής πυραύλους και άλλο στρατιωτικό εξοπλισμό στην Ουκρανία.

Η δε σοσιαλδημοκρατική κυβέρνηση Σοσιαλιστών - Unidas Podemos στην Ισπανία έστειλε πολεμικά πλοία προκειμένου να ενωθούν με τις ναυτικές δυνάμεις του ΝΑΤΟ σε Μεσόγειο και Μαύρη Θάλασσα...

Στο μεταξύ η Μολδαβία θα επιμείνει στην απόσυρση των ρωσικών στρατευμάτων από τη μη αναγνωρισμένη Υπερδνειστερία, σύμφωνα με το σχέδιο συνεργασίας της με το ΝΑΤΟ 2022 - 2023, ενώ το ΝΑΤΟ θα συνεχίσει να συνδράμει την ικανότητα του μολδαβικού στρατού.

Η Ρωσία ξεκινά πολυήμερες στρατιωτικές ασκήσεις στη Λευκορωσία, κάτι που ο Λιθουανός υπουργός Αμυνας χαρακτήρισε «άμεση απειλή», ενώ η αναθεώρηση του Συντάγματος της Λευκορωσίας, που τίθεται σε δημοψήφισμα τον επόμενο μήνα, θα μπορούσε να επιτρέψει μόνιμη ρωσική στρατιωτική παρουσία και εγκατάσταση ρωσικών πυρηνικών.

Η Μόσχα ανακοίνωσε επίσης μεγάλες ναυτικές ασκήσεις σε Ατλαντικό, Αρκτική, Ειρηνικό και Μεσόγειο το διάστημα Γενάρη - Φλεβάρη, στις οποίες θα συμμετάσχουν συνολικά πάνω από 10.000 στρατιώτες, περισσότερα από 140 πλοία και 60 αεροσκάφη.

Σε αυτό το φόντο, ο Ρώσος υπουργός Αμυνας Σ. Σοϊγκού προσκάλεσε τον Βρετανό ομόλογό του, Μπ. Γουάλας, στη Μόσχα.