Εδώ και τρεις δεκαετίες επαναλαμβανόμενα συμβάντα μαζικού αποχρωματισμού και παρεπόμενου θανάτου των κοραλλιών εξελίσσονται σε παγκόσμια κλίμακα. Τα κοράλλια αποτελούνται από ζωντανό ζωικό ιστό, που περιέχει μικροσκοπικά φύκη. Τα φύκη είναι που δίνουν το χρώμα στα κοράλλια και ταυτόχρονα τα τροφοδοτούν με ενέργεια, με τα σάκχαρα που παράγουν. Οταν η αύξηση της θερμοκρασίας του νερού των ωκεανών στρεσάρει τα κοράλλια, τότε τα φύκη εξέρχονται απ' αυτά, με αποτέλεσμα το κοράλλι να ξασπρίσει, σαν να του έριξαν χλωρίνη. Η απώλεια των φυκών κάνει τον υπόλοιπο οργανισμό επιρρεπή στις ασθένειες και στην πείνα μέχρι θανάτου. Αν και οι κοραλλιογενείς ύφαλοι κινδυνεύουν και από άλλους παράγοντες, όπως η θαλάσσια ρύπανση, η οξίνιση των ωκεανών και η υπεραλίευση, η ταχεία και μεγάλης κλίμακας καταστροφή τους από την αύξηση της θερμοκρασίας του νερού των θαλασσών αποτελεί σήμερα τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την επιβίωσή τους.

Οι κοραλλιογενείς ύφαλοι, συγκεντρωμένοι σε δώδεκα μεγάλες συστοιχίες, καλύπτουν μόλις το 0,1% του ωκεάνιου βυθού (285.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα), υποστηρίζουν, όμως, σχεδόν το 25% όλων των θαλάσσιων ειδών, μεταξύ αυτών και είδη ψαριών, που γίνονται τροφή εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλη τη Γη. Επιπλέον αποτελούν φυσικούς κυματοθραύστες, που προστατεύουν παράλιες περιοχές, μειώνοντας την ενέργεια των κυμάτων που φτάνει σ' αυτές μέχρι και 97%, αλλά και το ύψος των κυμάτων μέχρι και 84%. Για τους κατοίκους των περιοχών όπου βρίσκονται, οι ύφαλοι έχουν και άμεση οικονομική σημασία, μέσω της συνδεόμενης με αυτά τουριστικής δραστηριότητας, που εκτιμάται στα 20 δισεκατομμύρια δολάρια τον χρόνο. Και βέβαια κανέναν δεν αφήνει ασυγκίνητο η ομορφιά αυτών των συμβιωτικών οργανισμών και του οικοσυστήματος που υποστηρίζουν.

Σε αρκετά ενυδρεία και εργαστήρια υδροβιολογίας γίνονται πειράματα για να βρεθούν τρόποι με τους οποίους τα κοράλλια θα μπορούσαν να βοηθηθούν ώστε να επιζήσουν. Σε εργαστήριο στο ενυδρείο AquaRio, στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας, ερευνητές εγχύουν βακτήρια σε μερικές δεξαμενές με κοράλλια, ενώ σε άλλες ρίχνουν ένα είδος ζωοπλαγκτού, τα rotifer, που αποτελούν θρεπτική τροφή για τα κοράλλια. Σε άλλες πάλι δεξαμενές ρίχνουν μείγμα βακτηρίων και rotifer. Σκοπός των πειραμάτων αυτών είναι να εξετάσουν οι βιολόγοι τη δυνατότητα χρήσης τέτοιων προβιοτικών στους κοραλλιογενείς υφάλους στη φύση. Επικεφαλής της έρευνας σε αυτήν την κατεύθυνση είναι η Ρακέλ Πεϊζότο, που σκοπεύει αργότερα μέσα σε αυτήν τη χρονιά να δοκιμάσει την εφαρμογή προβιοτικών στα κοράλλια της Ερυθράς Θάλασσας. Ωστόσο, τέτοιου είδους παρεμβάσεις αλλάζουν την ισορροπία των οικοσυστημάτων και θα μπορούσαν να προκαλέσουν καταστροφή, αντί σωτήρια παρέμβαση. Η Πεϊζότο και άλλοι ερευνητές της ίδιας αντίληψης θεωρούν ότι «ήρθε η ώρα να πάρουμε ορισμένα ρίσκα», καθώς τα πράγματα δεν πάνε καθόλου καλά για τα κοράλλια σε παγκόσμιο επίπεδο.

Μεταξύ 1987 και 2019 η θερμοκρασία των ωκεανών ανέβηκε κατά 450% περισσότερο απ' ό,τι ανέβηκε μεταξύ 1955 και 1986. Το 94% των κοραλλιογενών υφάλων έχει υποστεί μικρότερη ή μεγαλύτερη ζημιά από την αλλαγή της θερμοκρασίας του νερού. Σύμφωνα με εκτιμήσεις επιστημόνων, έως το 2100 ίσως να μην υπάρχουν πια ζωντανοί κοραλλιογενείς ύφαλοι. Ακόμη κι αν οι αιτίες αύξησης της θερμοκρασίας του νερού περιορίζονταν, η επίδραση στη θερμοκρασία του ωκεάνιου νερού θα εκδηλωνόταν με αργό ρυθμό, με αποτέλεσμα το χρονικό παράθυρο για τα κοράλλια να κλείσει πριν υπάρξει σημαντική βελτίωση.

Οι επιστήμονες που διερευνούν τη χρήση προβιοτικών «θεραπειών» για τα κοράλλια, τις αντιμετωπίζουν περισσότερο ως μέθοδο αναβολής του θανάτου των υφάλων. Ελπίζουν ότι υπάρχει ελπίδα με αυτές τις μεθόδους να αναστραφεί ως ένα βαθμό η ζημιά και ενδεχομένως να ευδοκιμήσουν κοράλλια καλλιεργημένα από τον άνθρωπο, που θα εμφυτευθούν σε πάσχοντες υφάλους. Τα πειράματα έδειξαν ότι τα κοράλλια στα οποία δίνονταν κατάλληλα βακτήρια άντεξαν τη σταδιακή άνοδο της θερμοκρασίας της δεξαμενής τους, σε αντίθεση με τα κοράλλια στα οποία δεν δόθηκαν βακτήρια, το ένα τρίτο από τα οποία πέθανε.

Ομως, μεγάλα ερωτήματα παραμένουν: Οταν εφαρμοστούν στην ανοιχτή θάλασσα, μήπως τα προβιοτικά απλώς ξεπλυθούν μακριά από την περιοχή ενδιαφέροντος; Οι εντατικές σε εργασία τεχνικές εφαρμογής αυτών των μεθόδων δεν θα απαιτήσουν άραγε εξαιρετικά υψηλά χρηματικά ποσά, όταν εφαρμοστούν σε υφάλους μήκους εκατοντάδων χιλιομέτρων; Επιπλέον, ακόμη και οι πιο σταθεροί υποστηρικτές αυτών των μεθόδων αναγνωρίζουν έναν κίνδυνο: Υπό μία έννοια, οι θεραπείες σε κοραλλιογενείς υφάλους μοιάζουν με τις προτάσεις γεωδιαμόρφωσης, όπως η διασπορά σιδηρούχων ενώσεων στη θάλασσα, ώστε να αναπτυχθούν φύκη, που θα απορροφήσουν διοξείδιο του άνθρακα, ή η διασπορά αεροζόλ στην ατμόσφαιρα, ώστε να ανακλάται μεγαλύτερο μέρος των ακτίνων του ήλιου πίσω στο Διάστημα, για να μειωθεί η υπερθέρμανση του πλανήτη. Η διασπορά βακτηρίων στους κοραλλιογενείς υφάλους ίσως αλλάξει το θαλάσσιο οικοσύστημα με θεμελιακό τρόπο. Οι προτάσεις γεωδιαμόρφωσης μπορεί να εξυπηρετήσουν κάποια συμφέροντα που τις προωθούν, αλλά ίσως τελικά προκαλέσουν μεγαλύτερη ζημιά και θα μπορούσαν να εξεταστούν μόνο αν δεν υπήρχαν τα συμφέροντα να παραμορφώνουν την επιστημονική τους αξιολόγηση.

Ορισμένοι ειδικοί ανησυχούν ότι κάποια βακτήρια μπορεί να οδηγήσουν σε νέες εξάρσεις ασθενειών στους υφάλους, πιθανότητα που ήδη αποδείχτηκε πραγματική και όχι θεωρητική, σε ένα από τα πειράματα που έγιναν σε εργαστηριακές δεξαμενές. Και βέβαια κανείς δεν ξέρει πώς αυτές οι θεραπείες θα επηρεάσουν τη θαλάσσια ζωή πιο πάνω στην τροφική αλυσίδα, όπως τα ψάρια και τα καβούρια, που τρέφονται από τους πολύποδες των κοραλλιών.

Το ζήτημα γίνεται ακόμη πιο περίπλοκο, καθώς, όπως είναι αναμενόμενο στον καπιταλισμό, υπάρχουν και ενδιαφερόμενοι που υποστηρίζουν και προωθούν διάφορες «λύσεις» στο πρόβλημα των κοραλλιών, όπως το περιώνυμο WWF, που χρηματοδοτεί μέρος των ερευνών της Πεϊζότο. Εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια για έρευνα σχετικά με προβιοτικά για τα κοράλλια έχει δώσει από τις προσφορές που έχει λάβει και το αυστραλιανό «Ιδρυμα για τον Μεγάλο Κοραλλιογενή Υφαλο», μια άλλη ΜΚΟ, στην οποία συμμετέχουν επιχειρηματίες, «φιλάνθρωποι» και κάποιοι επιστήμονες. Το ίδρυμα αυτό διαχειρίζεται 443 εκατομμύρια δολάρια κρατικής επιχορήγησης της αυστραλιανής κυβέρνησης. Οπως αποκαλύφθηκε, έχει συγκεντρώσει λιγότερο από το 10% των 357 εκατομμυρίων που είχε διακηρύξει ότι θα είχε συγκεντρώσει έως τώρα από ιδιωτικούς φορείς και το μεγαλύτερο μέρος απ' αυτά ...σε είδος. Οπως προαναφέρθηκε, τα λεφτά είναι πολλά...