Υπερασπιζόμενη το νομοσχέδιο που μεταξύ άλλων καθιερώνει το 10ωρο με ατομική σύμβαση εργασίας, βάζει νέα εμπόδια στην απεργία, ενισχύει την παρέμβαση κράτους και εργοδοσίας στα συνδικάτα, η κυβέρνηση ισχυρίζεται αισχρά ότι επιλέγει την «πρόοδο από τη στασιμότητα».

Παρουσιάζει ως «πρόοδο», στο επίπεδο που έχει φτάσει σήμερα η παραγωγικότητα της εργασίας, να δουλεύουν οι εργαζόμενοι 10 ώρες τη μέρα, ενώ υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις για μείωση του εργάσιμου χρόνου. Παρουσιάζει ως «πρόοδο» το σάρωμα συνδικαλιστικών δικαιωμάτων που κατακτήθηκαν με σκληρούς ταξικούς αγώνες.

Από τη σκοπιά του κεφαλαίου, βέβαια, αυτό είναι «πρόοδος»: Να τσαλαπατάει με νόμους των κυβερνήσεων οτιδήποτε μπορεί να βάλει προσκόμματα στην κερδοφορία του, όπως ο σταθερός ημερήσιος εργάσιμος χρόνος, η συλλογική διεκδίκηση για σύγχρονα δικαιώματα και μισθούς και, βέβαια, το δικαίωμα στην απεργία, που διακόπτει την παραγωγή, άρα και τα κέρδη του.

Ολα αυτά παράλληλα με την προσπάθεια να ενσωματώσουν τους εργαζόμενους με τον «κοινωνικό εταιρισμό», να τους κάνουν συμμέτοχους στην «εθνική υπόθεση» ανάκαμψης της ανταγωνιστικότητας και των κερδών του.

Γι' αυτό, άλλωστε, ο νόμος που τώρα προωθεί η ΝΔ δεν προέκυψε από παρθενογένεση. Ούτε βέβαια αποτελεί ελληνική πρωτοτυπία. Οπως η ίδια η κυβέρνηση ομολογεί, ενσωματώνει τις «βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές» στην αγορά εργασίας, θυμίζοντας μάλιστα ότι έχουμε δρόμο ακόμα να διανύσουμε για να φτάσουμε άλλες χώρες, όπου η «ευελιξία» στον χρόνο εργασίας και στις μορφές απασχόλησης έχει απαλλαχτεί από κάθε περιορισμό.

Τις «κατευθυντήριες γραμμές» που αποτυπώνονται στους αντεργατικούς νόμους για την «ευελιξία», τους μισθούς, τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, στη χώρα μας και σε όλα τα κράτη - μέλη, τις έχουν επεξεργαστεί εδώ και δεκαετίες.

Περιγράφονται στα στρατηγικά κείμενα της ΕΕ, ως «εγχειρίδιο» για την αύξηση της ανταγωνιστικότητας του ευρωπαϊκού κεφαλαίου απέναντι στους ανταγωνιστές του, επιβεβαιώνοντας ότι τα κέρδη των επιχειρήσεων και τα δικαιώματα των εργαζομένων δεν μπορούν να συναντηθούν πουθενά.

Με το ίδιο «εγχειρίδιο» «δούλεψαν» όλες οι κυβερνήσεις στην Ελλάδα, όπως και αυτή του ΣΥΡΙΖΑ, που σήμερα ανακάλυψε ότι ο νόμος για το 10ωρο είναι «κατ' εντολή του ΣΕΒ»!

Ο «Ριζοσπάστης» παρουσιάζει πιο κάτω ένα από τα πιο χαρακτηριστικά κείμενα της ΕΕ για τα Εργασιακά, που συντάχθηκε πριν από 28 χρόνια και εγκρίθηκε στη Σύνοδο Κορυφής στις 10 - 11/12/1993. Το κείμενο έχει τίτλο «Ανάπτυξη, Ανταγωνιστικότητα, Απασχόληση. Οι προκλήσεις και η αντιμετώπισή τους για τη μετάβαση στον 21ο αιώνα. Λευκή Βίβλος» ή αλλιώς «Λευκή Βίβλος για την Απασχόληση».

Στα αποσπάσματα που δημοσιεύουμε θα αναγνωρίσει κανείς το περιεχόμενο πολλών από τους νόμους με τους οποίους βρέθηκαν αντιμέτωποι οι εργαζόμενοι τα τελευταία χρόνια, με όλες τις κυβερνήσεις, αλλά και τον πυρήνα των μεταρρυθμίσεων που προσθέτει τώρα η ΝΔ με το νομοσχέδιο που ετοιμάζεται να φέρει.

Στο κεφάλαιο για την «ευελιξία» της αγοράς εργασίας, η «Λευκή Βίβλος» σημειώνει:

• «Παρατηρείται ακαμψία που οφείλεται στην έλλειψη ευελιξίας της αγοράς εργασίας, ιδίως ως προς την οργάνωση του χρόνου εργασίας, τις αποδοχές και την κινητικότητα, και στο ότι η προσφορά εργασίας δεν προσαρμόζεται στις ανάγκες της αγοράς, ιδίως όσον αφορά τις επαγγελματικές ειδικότητες του εργατικού δυναμικού. Η ακαμψία αυτή είναι το αίτιο του σχετικά υψηλού κόστους εργασίας, το οποίο αυξήθηκε στην Κοινότητα με πολύ ταχύτερο ρυθμό από ό,τι στους κύριους εταίρους μας (...) Υπάρχει όμως ανάγκη για μεγάλες μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας, μέσω της καθιέρωσης μεγαλύτερης ευελιξίας στην οργάνωση της εργασίας και στην κατανομή του χρόνου εργασίας, της μείωσης του κόστους εργασίας, της προώθησης της βελτίωσης των επαγγελματικών προσόντων και δραστήριων πολιτικών για την εργασία (...)».
• «Η καθιέρωση μεγαλύτερης ευελιξίας πρέπει να γίνει σε θέματα οργάνωσης της εργασίας, π.χ. καταργώντας τα εμπόδια που καθιστούν δυσχερέστερη ή πιο δαπανηρή την απασχόληση με μειωμένο ωράριο ή τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου (...) Οσον αφορά την κατανομή του χρόνου εργασίας, έχουν γίνει προτάσεις για υπολογισμό των ωρών εργασίας σε ετήσια βάση ή για θέματα μείωσης των ωρών εργασίας σε περιόδους ύφεσης. Πρέπει ακόμη να αρθούν τα εμπόδια της κινητικότητας, είτε αυτή είναι κλαδική, γεωγραφική ή κινητικότητα στο εσωτερικό των επιχειρήσεων. Η ανάπτυξη και η ευελιξία πρέπει να αντανακλώνται στις κανονιστικές ρυθμίσεις και στα συστήματα συλλογικής διαπραγμάτευσης (...)».

Πιο ειδικά, για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας σημειωνόταν από τότε:

• «Η αναγκαιότητα της ευελιξίας της απασχόλησης πρέπει να εξετασθεί από δύο απόψεις: Αφενός, της εξωτερικής αγοράς εργασίας όπου συναντώνται η προσφορά και ζήτηση εργασίας και, αφετέρου, της αγοράς στο εσωτερικό κάθε επιχείρησης, δηλαδή του ανθρώπινου δυναμικού που διαθέτει και προσαρμόζει ανάλογα με τις ανάγκες και τις μορφές οργάνωσης και διευθέτησης του χρόνου εργασίας που έχουν επιλεγεί (...) Η εσωτερική ευελιξία είναι αποτέλεσμα της βέλτιστης διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού από την επιχείρηση (...) Στηριζόμενη στη συνέχιση της σύνδεσης μεταξύ της επιχείρησης και της εκπαίδευσης, η εσωτερική ευελιξία μεγιστοποιεί την επένδυση σε ανθρώπινο δυναμικό καθώς και τη συμμετοχή. Εναπόκειται στις επιχειρήσεις να την βελτιώσουν μέσω των δυνατοτήτων πολύπλευρης απασχόλησης, της ολοκληρωμένης οργάνωσης της εργασίας, της ευελιξίας του χρόνου εργασίας (ανάπτυξη της μερικής ή της καταμερισμένης εργασίας), και των αμοιβών με βάση την απόδοση».

Και προτείνει μεταξύ άλλων:

• «(...) ενθάρρυνση των εθνικών κυκλικών τάσεων προς την κατεύθυνση της μικρότερης εργάσιμης εβδομάδας ανά εργαζόμενο, όπου αυτό ενδείκνυται, με παράλληλη αύξηση της χρησιμοποίησης του κεφαλαιουχικού εξοπλισμού και εξασφάλιση της ανταγωνιστικότητας».

Σε άλλα σημεία γίνεται λόγος για μείωση των μισθών. Ενοχοποιούνται μάλιστα οι Συλλογικές Συμβάσεις και οι συλλογικές διαπραγματεύσεις για την αυξημένη ανεργία και παρουσιάζεται η «ευελιξία» ως παράγοντας που μπορεί να αυξήσει την απασχόληση:

• «Οσον αφορά τη μείωση του κόστους εργασίας, έχουν υποβληθεί προτάσεις π.χ. για τη σύνδεση του επιπέδου αποδοχών με την αποδοτικότητα των επιχειρήσεων και την παραγωγικότητα».
• «Οι υφιστάμενες ρυθμίσεις για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και το σχετικό κόστος από πλευράς φορολογίας και εργασίας έχουν ως αποτέλεσμα τα κέρδη από την οικονομική ανάπτυξη να απορροφώνται κυρίως από εκείνους που ήδη εργάζονται, αντί να δημιουργούν περισσότερες θέσεις εργασίας. Για να αλλάξει αυτό θα πρέπει να επιδιωχθεί πολιτική συμφωνία και συμφωνία μεταξύ των κοινωνικών εταίρων για: Τον περιορισμό των μισθολογικών αυξήσεων κάτω από την αύξηση της παραγωγικότητας. Τη λήψη συνοδευτικών μέτρων για να εξασφαλιστεί, με τη χρησιμοποίηση ποικίλων μέσων, ότι η οικονομική ανάπτυξη μεταφράζεται σε περισσότερες νέες θέσεις εργασίας και σε μεγαλύτερη μείωση της ανεργίας».

Στην ίδια κατεύθυνση προτείνεται η μείωση και του «μη μισθολογικού κόστους» που, μεταξύ άλλων, αποτελεί ευθύ χτύπημα στην Κοινωνική Ασφάλιση:

• «Το πρόβλημα των εισφορών Κοινωνικής Ασφάλισης πρέπει να αντιμετωπιστεί (...) Στις περισσότερες χώρες της Ενωσης το εργατικό κόστος επιβαρύνεται σημαντικά από τις προβλεπόμενες από το νόμο εισφορές (...)».
• «(...) μείωση του σχετικού κόστους της εργασίας σε σχέση με τους άλλους συντελεστές της παραγωγής (κεφαλαιουχικές, ενεργειακές και μη ενεργειακές ανάγκες), με μείωση π.χ. των εισφορών των εργοδοτών για την Κοινωνική Ασφάλιση και αύξηση των φορολογικών εσόδων με άλλα μέσα (...)».

Η μείωση του μη μισθολογικού κόστους σημειώνεται πως θα είναι πιο αποτελεσματική αν συνδυάζεται με άλλα αντεργατικά μέτρα:

• «Για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, η μείωση αυτή των φόρων που διογκώνουν το κόστος εργασίας θα πρέπει να συνδυάζεται με δραστήριες πολιτικές στον τομέα της απασχόλησης. Θα μπορούσε να ενσωματωθεί σε μια προσπάθεια ανάπτυξης που θα βασίζεται (...) και στην καλύτερη χρησιμοποίηση των εξοπλισμών μέσω της διευθέτησης των ωραρίων εργασίας».

Ακόμα προτείνεται η ανακύκλωση της ανεργίας:

• «Θέσπιση μέτρων παροχής κινήτρων για την κάλυψη των νέων ευκαιριών για απασχόληση από εγγεγραμμένους ανέργους, μέσω π.χ. συστημάτων κυκλικής εναλλαγής σε θέσεις απασχόλησης», όπως συμβαίνει για παράδειγμα με τους εργαζόμενους στα προγράμματα «κοινωφελούς εργασίας».

Ολα τα παραπάνω ζητήματα απασχολούν και επικαιροποιούνται μέσα και από τις ετήσιες Εκθέσεις των «Κατευθυντήριων γραμμών για τις πολιτικές απασχόλησης» των κρατών - μελών της ΕΕ.