Μέσα στο σύγχρονο εκμεταλλευτικό σύστημα όπου ζούμε και δουλεύουμε όλες και όλοι, αναδεικνύεται από την ίδια την εμπειρία κάθε λαϊκής οικογένειας ο κάλπικος και επικοινωνιακός χαρακτήρας της πολυθρύλητης «προστασίας της μητρότητας».

Η άδεια μητρότητας (τοκετού και λοχείας) κατοχυρώνεται ρητά στο άρθρο 46 παρ. 1 του Κώδικα Δικηγόρων για τις έμμισθες δικηγόρους, αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο με την άδεια ανατροφής τέκνου (απασχόληση με μειωμένο ωράριο, μετά τη λήξη της άδειας λοχείας).

Επιπρόσθετα, για τις ασφαλισμένες του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ προβλέπεται εξάμηνη ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας μετ' αποδοχών, η οποία καλύπτεται από τον ΟΑΕΔ, ενώ για τις δικηγόρους δεν υπάρχει αντίστοιχη ρητή νομοθετική πρόβλεψη, με δεδομένο ότι μέχρι τη θέσπιση του Κανονισμού Ασφάλισης και Παροχών του ΕΦΚΑ, εξακολουθούν να ισχύουν οι σχετικές διατάξεις των εντασσόμενων Ταμείων. Ομως, εδώ και τέσσερα χρόνια ο Κανονισμός αναμένεται, παρά τη διαδοχή των κυβερνήσεων ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ και ΝΔ.

Κερασάκι στην τούρτα αποτελεί το ότι η πλειοψηφία των μισθωτών δικηγόρων καταβάλλουν οι ίδιοι τις εισφορές τους, ως εικονικά αυτοαπασχολούμενοι και «συνεργάτες», ενώ ο εργοδότης απαλλάσσεται από οποιαδήποτε υποχρέωση για την κάλυψη των ασφαλιστικών εισφορών!

Εχει μια ορισμένη - και μάλλον περιορισμένη - σημασία να αναφερθεί ότι στις σχετικές διατάξεις του ενωσιακού δικαίου περί προστασίας της μητρότητας (Οδηγία 92/85/ΕΟΚ για την προστασία εγκύων, λεχώνων και γαλουχουσών εργαζόμενων γυναικών) συμπεριλαμβάνονται τόσο οι υπάλληλοι όσο και οι έμμισθες δικηγόροι. Διότι ακόμα και με βάση το δίκαιο της ΕΕ (που αντιλαμβάνεται την ισότητα των φύλων στη γονική ιδιότητα ως ισότητα στην αποψίλωση δικαιωμάτων με γνώμονα την κερδοφορία των επιχειρήσεων), από πουθενά δεν προκύπτει δικαιολογητικός λόγος διαφοροποίησης των δικηγόρων, ως προς την αντικειμενική αναγκαιότητα να βρίσκεται η μητέρα κοντά στο βρέφος στους πρώτους μήνες της ζωής του.

Ο ΔΣΑ έχει εκδώσει σχετική γνωμοδότηση, που αποτελεί τη «φασόν» απάντηση του Συλλόγου επί σειρά ετών σε ερωτήματα συναδέλφων. Η γνωμοδότηση αυτή περιέχει ορισμένες απαντήσεις μόνο για τους δικηγόρους του δημόσιου τομέα (Δημόσιο, ΝΠΔΔ και ΟΤΑ), ενώ για τον ιδιωτικό τομέα τοποθετείται με τις ασαφείς διατυπώσεις «...δεν αποκλείεται...».

Ωστόσο, ακόμα κι αυτή η ελλιπής γνωμοδότηση αγνοείται συστηματικά και ευθαρσώς από τους εργοδότες - δικηγόρους και μη - αφού οι συνάδελφοι που δικαίως την επικαλούνται, λαμβάνουν την πανομοιότυπη (μη) απάντηση ότι η γνωμοδότηση δεν έχει δεσμευτικό χαρακτήρα και γενικώς και αορίστως ότι δεν παρέχονται ανάλογα δικαιώματα στους δικηγόρους.

Και όλα αυτά βέβαια για όσες καλύπτονται από κάποια σύμβαση με τον εργοδότη (έμμισθη δικηγόρος). Οι υπόλοιπες, οι μισθωτές στα γραφεία που βαφτίζονται «συνεργάτιδες», είναι φυσικά αόρατες. Βιώνουν μια μεγάλη ανασφάλεια, εάν θα επιστρέψουν στην εργασία τους μετά τον τοκετό, αφού δεν έχουν καμία προστασία έναντι της απόλυσης. Δυστυχώς, γνωρίζουν ότι το πιο πιθανό σενάριο είναι η αντικατάστασή τους από κάποια άλλη συνάδελφο, που στη συνέντευξη ερωτήθηκε «πληροφοριακά» αν είναι παντρεμένη και αν σκοπεύει να μείνει έγκυος στο προσεχές διάστημα ή πιθανότατα αναγκάστηκε να κρύψει μια ενδεχόμενη εγκυμοσύνη, προκειμένου να προσληφθεί.

Ομως, η μισθωτή δικηγόρος είναι μητέρα, οποιαδήποτε σχέση εργασίας και αν την συνδέει με τον εργοδότη της, είναι μητέρα σκληρά εργαζόμενη, με εξαντλητικά ωράρια και προθεσμίες, με αγώνα δρόμου για να προλάβει όσα χρειάζεται να γίνουν, που καλύπτει η ίδια και όχι ο εργοδότης της τις υπέρογκες ασφαλιστικές εισφορές της, χωρίς να παρέχεται ούτε η στοιχειώδης προστασία στην ίδια και το μικρό της.

Υπερασπιζόμαστε τα κατακτημένα δικαιώματά μας, χωρίς να παραιτούμαστε από οποιαδήποτε μορφή πάλης, αλλά και χωρίς αυταπάτες ή ψευδαισθήσεις για τα όρια της διεκδίκησης μέσα στις δικαστικές αίθουσες και γύρω από την ερμηνεία των νόμων.

Η αλληλεγγύη που συναντάμε καθημερινά από γυναίκες και άνδρες δικηγόρους, που δίνουν τη θέση ή και τη σειρά τους στην έγκυο συνάδελφο στα ακροατήρια και στις ουρές στην Ευελπίδων, που «βάζουν πλάτη» για την συνάδελφο που μόλις γέννησε, μπορεί και πρέπει να γίνει συλλογική οργάνωση και διεκδίκηση απέναντι στην εργοδοσία, χτίσιμο του σωματείου μας μακριά από τους Συλλόγους των εργοδοτών, συμπόρευση με τους αγώνες του εργατικού - λαϊκού κινήματος, του ριζοσπαστικού γυναικείου κινήματος, με τους Συλλόγους και τις Ομάδες της ΟΓΕ, μαζί με την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα για δουλειά και ζωή με δικαιώματα, για ουσιαστική στήριξη των νέων γονιών και της δημιουργίας οικογένειας.