Από την εκδήλωση της Τετάρτης

Η εκδήλωση κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον των εκατοντάδων παρευρισκομένων, καθώς το περιεχόμενό της αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία για τις πολύπαθες από την έλλειψη των αναγκαίων υποδομών και μέτρων προστασίας από φυσικά φαινόμενα δυτικές συνοικίες της Αττικής. Η ανησυχία του εργατόκοσμου που κατοικεί σε αυτές εύλογη και οι μνήμες νωπές από καταστροφές που έχουν βιώσει, ως αποτέλεσμα της πολιτικής «κόστους - οφέλους», της υποχρηματοδότησης έργων αναγκαίων για την ίδια τη ζωή του λαού. Ολοφάνερη ήταν και η επικαιρότητα των όσων ανέδειξε η εκδήλωση, αφού πραγματοποιήθηκε μια μέρα που λόγω της έντονης βροχόπτωσης ξύπνησε πάλι ο εφιάλτης στις φτωχογειτονιές της Δυτικής Αθήνας, εκεί όπου οι κάτοικοι, όπως - όπως και με αυτοσχέδιες «οχυρώσεις» π.χ. τσουβάλια με άμμο, προσπαθούν να προφυλάξουν τα νοικοκυριά τους, δύο χρόνια μετά από τις φονικές πλημμύρες της Μάνδρας, που αποκάλυψαν όλη τη γύμνια του αστικού κράτους σε ό,τι αφορά την πολιτική προστασία.

Στην ομιλία του, ο Δ. Κουτσούμπας αναφέρθηκε στα όσα επί δεκαετίες βιώνουν η εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα, στις απώλειες ανθρώπινων ζωών και στις καταστροφές περιουσιών, που φανερώνουν σε όλο τους το «μεγαλείο» τα «επιτεύγματα» της καπιταλιστικής οικονομίας, που οικοδομείται στη βάση της εκμετάλλευσης των εργαζομένων και της εμπορευματοποίησης των πάντων σε όφελος των μεγάλων συμφερόντων.

Επεσήμανε τις μεγάλες ευθύνες όλων των μέχρι σήμερα κυβερνήσεων για την προώθηση μιας πολιτικής αστικής ανάπτυξης, στην οποία μοναδικό κριτήριο είναι η συνεχής αύξηση του κέρδους, που αποκλείει ουσιαστικά μέτρα προστασίας από τους κινδύνους. Αποκλείει την επαρκή χρηματοδότηση κατάλληλων δομών. Αποκλείει τον ολοκληρωμένο σχεδιασμό με στόχο τις κοινωνικές ανάγκες.

Σαν παράδειγμα έφερε το πρόσφατο «αναπτυξιακό» πολυνομοσχέδιο της ΝΔ, μεγάλο τμήμα του οποίου πρέπει να πιστωθεί στον ΣΥΡΙΖΑ, που το είχε προετοιμάσει, τονίζοντας: «Η "fast track" διαδικασία κρατικής έγκρισης μιας νέας επένδυσης, την οποία θεσμοθέτησε η κυβέρνηση ΝΔ με το πολυνομοσχέδιο, ενισχύει το πλαίσιο που είχε ήδη διαμορφωθεί από τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Αποκλείει στην πράξη οποιαδήποτε σοβαρή προσπάθεια αξιολόγησης των επιπτώσεων που θα έχει μια νέα βιομηχανική εγκατάσταση στο περιβάλλον, ακόμα και σε συνθήκες ομαλής λειτουργίας. Πόσο μάλλον την αξιολόγηση της συμπεριφοράς μιας εγκατάστασης σε συνθήκες έντονων και απρόβλεπτων καιρικών φαινομένων ή σε συνθήκες μιας σοβαρής βλάβης, αξιολόγηση που όμως αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο μιας σοβαρής πολιτικής πρόληψης και πολιτικής προστασίας. Την ίδια κατεύθυνση έχουν και οι ρυθμίσεις "διευκόλυνσης" των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων, για επενδύσεις που γίνονται μέσα σε επιχειρηματικά πάρκα και για επενδύσεις που εκσυγχρονίζονται. Το πλαίσιο περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων ήταν, ήδη από τα πριν, τουλάχιστον ανεπαρκές. Οι περιορισμοί και οι απαιτούμενοι έλεγχοι σε μεγάλες εγκαταστάσεις, με υψηλά επίπεδα κινδύνου, για ένα ατύχημα μεγάλης έκτασης που μπορεί να έχει εκτεταμένες συνέπειες, ήταν ήδη ισχνοί. Το "αναπτυξιακό" πολυνομοσχέδιο ήρθε να τους περιορίσει κι άλλο, χωρίς οι περιορισμοί αυτοί να απηχούν πραγματικά επιστημονικά δεδομένα».

Ο Δ. Κουτσούμπας αναφέρθηκε και στο πλαίσιο πολιτικής προστασίας από τις πλημμύρες, που δημοσίευσε πρόσφατα η κυβέρνηση της ΝΔ, ως ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού του αδιέξοδου για τον εργαζόμενο λαό δρόμου ανάπτυξης. Οπως σημείωσε: «Τόσο ο τρόπος εκτίμησης του κινδύνου από τις πλημμύρες, τα μέτρα πρόληψης, όσο και τα μέτρα διαχείρισης, διαπνέονται συνολικά από την κραυγαλέα αδιαφορία για τις συνθήκες ζωής του λαού (...) Επιχειρείται να εμφανιστούν οι πλημμύρες - και μάλιστα οι αιφνίδιες - ως φαινόμενα αναπόφευκτα (...) Η προπαγάνδα των "ακραίων καιρικών φαινομένων" (...) και της σύνδεσής της με την κλιματική αλλαγή, ως των αιτιών για τις καταστροφές, είναι γνωστή. Αλήθεια, τι μας λένε οι κύριοι αυτοί, χωρίς να ντρέπονται, κοροϊδεύοντας ασύστολα; Είναι άραγε έντονο, πρωτόγνωρο καιρικό φαινόμενο το ότι φυσάει μελτέμι 8 μποφόρ τον Αύγουστο, στην Αττική και στην Εύβοια; Είναι άραγε πρωτόγνωρο φαινόμενο πως κάθε χρόνο, σε ορισμένους από τους χιλιάδες χειμάρρους που έχει η χώρα, ρίχνει τη βροχή της 100ετίας, ή είναι μόνο μια απλή στατιστική πραγματικότητα;».

Σημείωσε ότι σε επιστημονικό επίπεδο, η πρόληψη του φαινομένου απαιτεί μια ολοκληρωμένη διαχείριση του συνόλου της λεκάνης απορροής, που όμως η καπιταλιστική ιδιοκτησία στη γη αποκλείει, ενώ η διαχείριση των δασών και των ορεινών όγκων, με στόχο την αποφυγή πλημμυρικών φαινομένων, είναι μια δραστηριότητα με μικρό οικονομικό ενδιαφέρον για το μεγάλο κεφάλαιο και γι' αυτό ουσιαστικά έχει αφεθεί στην τύχη της.

Σε ό,τι αφορά τον αστικό αντιπλημμυρικό σχεδιασμό, αυτός περιστρέφεται γύρω από εκείνο το κομμάτι που μπορεί να εμπορευματοποιηθεί άμεσα, δηλαδή τα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας, που όμως ακόμα και αυτά υλοποιούνται με λάθος σχεδιασμό και λάθος τρόπο, σχεδιάζονται και κατασκευάζονται τμηματικά, οδηγώντας νομοτελειακά σε κακοτεχνίες, με κριτήριο την κερδοφορία των κατασκευαστικών ομίλων, με μόνιμο αποτέλεσμα τις τεράστιες υπερβάσεις κόστους και τη χαμηλή ποιότητα.

«Μέτρα θωράκισης, αναμόρφωσης και νέου σχεδιασμού της πόλης και των υποδομών, για να μπορούν να αντεπεξέλθουν από πλημμυρικά και άλλες φυσικές ή ανθρωπογενείς καταστροφές, είναι σήμερα πρακτικά ανύπαρκτα στον σχεδιασμό πολιτικής προστασίας. Η πρόβλεψη για την αύξηση των ακάλυπτων χώρων ή για τη διαμόρφωση υποδομών που μπορούν να προστατέψουν τον πληθυσμό από εκδήλωση φυσικών φαινομένων, συχνά δεν υπάρχουν ούτε στα χαρτιά. Ο ίδιος ο σχεδιασμός αντιπλημμυρικής προστασίας είναι ένα γενικόλογο ευχολόγιο», σημείωσε, καταγγέλλοντας ακόμα ότι τελείως αντιεπιστημονικά, ανατίθεται στον εκάστοτε δήμο ο κύριος όγκος του σχεδιασμού, παρά το γεγονός ότι η πλημμύρα, ως φαινόμενο, έχει εκτεταμένα γεωγραφικά όρια και αφορά υδρολογικές λεκάνες και όχι δήμους, ενώ το σχέδιο δράσης για τις πλημμύρες αναθέτει στους δήμους την πρόβλεψη κινδύνου, κάτι που αντικειμενικά οι δήμοι δεν μπορούν να κάνουν.

Ο Δ. Κουτσούμπας επεσήμανε τα μεγάλα κενά τόσο σε επίπεδο πρόληψης, όσο και σε επίπεδο σχεδιασμού έκτακτης ανάγκης, την πλήρη απουσία ενημέρωσης και εκπαίδευσης του πληθυσμού για τέτοιου είδους καταστάσεις, κάτι που φάνηκε ανάγλυφα στην πρόσφατη πυρκαγιά στο Μάτι αλλά και σε άλλες καταστροφές. Οπως σημείωσε: «Τα όποια σχέδια υπάρχουν, στην καλύτερη περίπτωση υπάρχουν στα χαρτιά, χωρίς να έχει ενημερωθεί ο πληθυσμός, χωρίς να υπάρχουν το αναγκαίο προσωπικό και τα μέσα να υλοποιηθεί ο όποιος σχεδιασμός, π.χ. εκκένωσης του πληθυσμού εφόσον απαιτηθεί. Τι να πρωτοαναφέρουμε; Την ανεπάρκεια προσωπικού και μέσων της Πυροσβεστικής; Του ΕΚΑΒ; Των νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας για περίθαλψη και αποκατάσταση των πληγέντων; Την απουσία οδών μαζικής διαφυγής αν χρειαστεί εκκένωση; Την απουσία ελεύθερων χώρων καταφυγής σε περίπτωση σεισμού; (...) Τα σχέδια δεν βασίζονται σε μια εκτίμηση επικινδυνότητας που θα λαμβάνει υπόψη το σύνολο των κινδύνων σε κάθε συγκεκριμένο δήμο και περιοχή και την αλληλεπίδρασή τους. Δεν επικαιροποιούνται, λαμβάνοντας υπόψη αλλαγές που έχουν συμβεί σε μια περιοχή».

Ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ υπογράμμισε ότι αυτή η κατάσταση είναι βαθιά ταξική επιλογή, καθώς «η πολιτική που θυσιάζει τη ζωή και το περιβάλλον για τα κέρδη των επιχειρηματικών ομίλων, είναι η ίδια με αυτή που κόβει μισθούς και συντάξεις, κατεδαφίζει εργασιακά, ασφαλιστικά και κοινωνικά δικαιώματα».

Η εκδήλωση ανέδειξε ότι υπαίτιος για αυτή την κατάσταση που αντιμετωπίζει ο λαός είναι το σύστημα, που έχει για θεό το κέρδος, η έλλειψη σύγχρονου, κεντρικού και επιστημονικού σχεδιασμού.

Οπως σημείωσε ο Δ. Κουτσούμπας: «Η υλοποίηση των σημερινών επιστημονικών και τεχνολογικών δυνατοτήτων, για την πρόληψη και την προστασία από φυσικές και τεχνολογικές καταστροφές, μπορεί να διασφαλιστεί μόνο στο πλαίσιο μιας ανώτερης οργάνωσης της κοινωνίας, όπου σκοπός της ανάπτυξης θα είναι η ικανοποίηση των κοινωνικών αναγκών και όχι το καπιταλιστικό κέρδος. Η κατάργηση της καπιταλιστικής ιδιοκτησίας στα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, στη γη, στα βουνά, στα ποτάμια και στα δάση, είναι ο άξονας που επιτρέπει τον κεντρικό επιστημονικό σχεδιασμό της παραγωγής, με τρόπο ώστε να ικανοποιούνται συνδυαστικά οι ανάγκες των εργαζομένων. Με έναν τρόπο που η καπιταλιστική σχέση αδυνατεί να πραγματοποιήσει. Η αλλαγή του σκοπού της παραγωγής και ο επιστημονικός κεντρικός σχεδιασμός της οικονομίας, στο έδαφος της κοινωνικής ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής, μπορεί να διασφαλίσει την ουσιαστική πρόληψη και τη χάραξη σχεδίων αντιμετώπισης που θα λαμβάνουν υπόψη το σύνολο των κινδύνων και την αλληλεπίδρασή τους, την ολοκληρωμένη εκπαίδευση των εργαζομένων και την ενημέρωση των κατοίκων, τον ουσιαστικό συντονισμό των αρμόδιων κρατικών φορέων, την αναγκαία επιστημονική έρευνα για την ουσιαστική μείωση της επικινδυνότητας».

Στη βάση αυτή σημείωσε ότι το ΚΚΕ καλεί την εργατική τάξη, τους αυτοαπασχολούμενους της πόλης, την αγροτιά, τη νεολαία, τις γυναίκες των λαϊκών στρωμάτων να πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους, να δυναμώσουν τους αγώνες για: Ολοκληρωμένη διαχείριση και προστασία των δασικών οικοσυστημάτων και στο πλαίσιό της Δασοπροστασία με σύγχρονο αντιπυρικό σχεδιασμό. Διαχείριση των υδάτων που θα περιλαμβάνει τη διευθέτηση των χειμάρρων σε κάθε υδρολογική λεκάνη και όχι σημειακές παρεμβάσεις στα όρια των πόλεων ή χωριών, και την αύξηση των υδατικών αποθεμάτων επίγεια και υπόγεια. Αντισεισμική θωράκιση και προστασία των δημόσιων και κοινόχρηστων κτιρίων και χώρων, των κατοικιών. Χωροταξικό σχεδιασμό που θα λαμβάνει υπόψη τα κριτήρια της ασφάλειας, της προστασίας του περιβάλλοντος, της υγείας του λαού. Υποδομές, εγκαταστάσεις, εξοπλισμό που θα λειτουργούν και θα συντηρούνται με βάση τις προδιαγραφές ασφάλειας. Χρηματοδότηση για την υλοποίηση του σχεδιασμού των έργων. Επαρκές ειδικευμένο και εκπαιδευμένο προσωπικό στις βιομηχανικές μονάδες, στα νοσοκομεία και σε κάθε άλλο χώρο που μπορεί να πληγεί κ.ά.

Το εργατικό - λαϊκό κίνημα μπορεί και πρέπει να παλέψει για άμεσα ζητήματα, όπως: Εκπόνηση ολοκληρωμένου επιστημονικού σχεδιασμού συνδυαστικής αποτίμησης για το σύνολο των κινδύνων, φυσικών και τεχνολογικών, με ευθύνη και χρηματοδότηση του κράτους. Λήψη αναγκαίων άμεσων μέτρων πρόληψης εκδήλωσης καταστροφών και ελαχιστοποίησης των επιπτώσεών τους. Εκπόνηση ολοκληρωμένου σχεδιασμού αντιμετώπισης τεχνολογικών και φυσικών καταστροφών. Εκπαίδευση και ενημέρωση του πληθυσμού. Κρατική χρηματοδότηση για ανάπτυξη της Ερευνας σε αυτήν την κατεύθυνση.

Η οργάνωση της πολιτικής προστασίας, της αντιμετώπισης φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών σε επίπεδο δομής, υποδομών, εξοπλισμού, σχεδιασμού και αντιμετώπισης να είναι αποκλειστική μέριμνα και ευθύνη του κράτους, με καθορισμένους ρόλους για όλες τις εμπλεκόμενες υπηρεσίες και κρατικά όργανα.

Να ενισχυθούν ουσιαστικά οι κρατικοί μηχανισμοί αδειοδότησης ελέγχου και εποπτείας των εγκαταστάσεων και να ανατραπεί το ισχύον πλαίσιο περιβαλλοντικής αδειοδότησης που διευκολύνει την τοποθέτηση και τη χωροθέτηση των εγκαταστάσεων, στην κατεύθυνση ολοκληρωμένης, επιστημονικής εκτίμησης του συνόλου των επιπτώσεων από μια εγκατάσταση, σε κανονική λειτουργία, σε ατύχημα και κατά την απόσυρσή της.

Να καταργηθούν το πλαίσιο χρήσεων γης, η αντιδραστική δασική νομοθεσία, που ψήφισαν οι κυβερνήσεις της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του ΣΥΡΙΖΑ και διασφαλίζει τα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου, υποτάσσει το περιβάλλον στο κέρδος και καθιστά αδύνατη την ουσιαστική πολιτική προστασία.

Να χρηματοδοτηθούν απ' τον κρατικό προϋπολογισμό και να ενισχυθούν μαζικά με μόνιμο προσωπικό και με όλο τον απαιτούμενο εξοπλισμό όλες οι κρατικές δομές πρόληψης, διαχείρισης και πολιτικής προστασίας. Να χρηματοδοτηθεί το σύνολο των αναγκαίων τεχνικών μέσων για την αντιμετώπιση των φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών.

Να προχωρήσουν άμεσα η τακτική ενημέρωση και εκπαίδευση του λαού για το σύνολο των φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών, η διαμόρφωση κατάλληλα εκπαιδευμένου προσωπικού έκτακτης ανάγκης, η εγκατάσταση και λειτουργία πληροφοριακού συστήματος διαχείρισης κινδύνων, σε κάθε περιοχή με ευθύνη του κράτους.

Να διασφαλιστεί η άμεση και ουσιαστική στήριξη και αποκατάσταση των πληγέντων από καταστροφές.

Να υπάρξει προσανατολισμός των ελεγκτικών μηχανισμών του κράτους στον έλεγχο της εργοδοτικής ευθύνης για την ουσιαστική και συνδυασμένη εφαρμογή των κανονισμών για την εργασιακή και δημόσια ασφάλεια.

Να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα προς την κατεύθυνση κάλυψης των συνδυασμένων λαϊκών αναγκών για ασφαλή, ποιοτική, φτηνή κατοικία που θα καλύπτει το σύνολο των σύγχρονων προδιαγραφών.